De wandeling.
Helemaal vergeten lijkt het Ourthe-Néblonpad, waarvan in 1998 een handige gids annex kaart verscheen. Zelfs nonkel Google biedt nauwelijks soelaas: 1 vermelding is echt niet denderend. De bewegwijzering van deze rondwandeling was ongetwijfeld een van de schattigste ooit, met een konijn met grappige oren dat de stapper de weg moest wijzen: zie foto's . Vandaag is een groot deel van de wegwijzers verdwenen, wat het onmogelijk maakt om zonder gids te stappen: ons kaartje zal zeker helpen.
Het is een makkelijk te beschrijven tekst: eerst loop je een tijdje langs de Ourthe, maar dan gaat het resoluut de hoogte in, richting Oneux en Houyemont. Dan volgt een mooi dalend bostraject dat je opnieuw in de vallei van de Ourthe brengt: je hebt er dan 13 km op zitten. De TWQ bedraagt 68 en dat verklaart grotendeels onze score (17/20) al mogen de panorama's er ook zijn!

Uitzicht op Comblain-au-Pont met de Tour Saint-Martin.

Wij kwamen van links - mooie cumulusbewolking.

Het weer.
Erg aangename temperatuur (16°) en licht bewolkt: ideaal stapweer.

De stafkaarten.
De wandeling lag al een tijdje op het schap (corona, weet je wel) en dat verklaart het gebruik van kaarten op 1:10.000: 49/2S Comblain-au-Pont (2001) en Xhoris 49/6N (2000). Die zijn nog best bruikbaar; recentere versies op 1:25.000 zijn 49/1-2 Esneux en 49/5-6 Hamoir, beide met 2020 als publicatiedatum.

Hoe we er geraakten.
Er zijn nogal wat reizigers die één overstap al te veel vinden - en zelf vind ik een overstapvrije verbinding prettig - maar als we zoals vandaag toch 2 keer moeten overstappen, draaien we daar nauwelijks onze hand voor om. En dat de IC's naar Luxemburg en de L-treinen naar Marloie nu om het uur rijden, maakt het allemaal nog een stuk aantrekkelijker. Overstappen dus in Brussel-Zuid en Liège-Guillemins, al gunnen we onszelf een fantasietje voor de terugreis.

Een beetje geschiedenis.
Comblain-la-Tour heeft een spoorweggeschiedenis die teruggaat tot 1866 en die een extra stimulans krijgt met de elektrificatie van lijn 43 in 1993. Desondanks en spijtig genoeg heeft spoorlijn 43 Angleur - Rivage - Marloie regelmatig gefigureerd op de lijst van potentiële afschaffingen, al is het de laatste tijd op dat vlak wat minder woelig geworden. Verwar Comblain-la-Tour trouwens niet met Comblain-au-Pont, dat destijds wegbespaard werd omdat het te dicht bij Rivage lag. Dat Comblain-au-Pont als overstappunt kan dienen tussen een aantal buslijnen (waaronder de 142 naar Trois-Ponts) en de spoorweg werd daarbij spijtig genoeg over het hoofd gezien.
Tussen 1909 en 1948 lag er ook een tramterminus aan het station van Comblain-la-Tour. Het was een erg kronkelige tramlijn die Melreux verbond met Comblain-la-Tour, via o.m. Manhay en Werbomont. Het moet ook een van de weinige afgeschafte tramlijnen zijn waarvoor geen vervangende busdienst ingezet werd: je kunt de verbinding Aywaille - Comblain-Fairon nauwelijks als dusdanig beschouwen. Erg overzichtelijk is deze webplek. Tegen het einde van onze tocht aan stapten we in de buurt van de vroegere trambedding, maar dat is ook alles wat er van te zeggen valt. De NMVB-stelplaats van Comblain-la-Tour komt overigens nauwelijks aan bod op het wereldwijde web…
Tegenwoordig wordt Comblain-la-Tour bediend door 3 buslijnen van de TEC-Liège-Verviers. (De tramlijn behoorde destijds tot Namur-Luxembourg, ook al lag de stelplaats van Comblain-la-Tour in de provincie Liège.) Die drie buslijnen stellen weinig voor: de 92 rijdt alleen op donderdag en je vindt er niet eens een deftig busboekje voor terug, de 97 is evenmin meer dan een schooldienst en lijn 165 Aywaille - Hamoir heeft buiten de schooldiensten nauwelijks andere ritten die Comblain-la-Tour bedienen.
De bereikbaarheid van het dorp staat of valt dus met de treindienst die geëvolueerd is van een twee-uurdienst (met locs van reeks 55 en M2-rijtuigen) naar een uurdienst (met enkele toegevoegde P-diensten) die na de elektrificatie met klassieke motorstellen gereden werd. Tegenwoordig blijven er nog enkele treinen met dit materieel rijden, maar zoals op zo vele plaatsten is het hier ook al Desiro wat de klok slaat.

De verbinding.

En wat we beleefden.
In Halle is het al duidelijk dat deze 30ste september een uitgelezen dag lijkt te zijn om er met grote en minder grote schoolgroepen op uit te trekken. Een groep van een 40-tal tweedejaars lagere school zal ook onze trein moeten nemen, die gelukkig bestaat uit 2 vierledige stellen. Een andere meevaller is dat de begeleiders alert genoeg zijn om de aankondiging op het scherm en de gesproken aankondiging ter harte te nemen: ze schuiven met het hele zootje richting achteraan de trein en dat is voor ons meteen het teken om vooraan in te stappen. IC 3408 rijdt trouwens met vertraging, omdat lege stellen voorrang krijgen; o.a het stel van P 7445 Visé - Braine-le-Comte moet blijkbaar dringend terug naar Vorst-Rijtuigen. Het resultaat is 8 minuten bij vertrek, groeiend tot 9.
In Brussel-Zuid lijken de volksverhuizingen zich trouwens door te zetten: onze IC 508 moet een groep van niet minder dan 220 leerlingen meenemen, wat neerkomt in reservaties in het 5de, 6de en 7de rijtuig. Ook veel andere treinen dragen de reserveringsbriefjes nieuwe stijl. Ik denk even dat dit drie benedendekken M7 zijn, maar als onze trein aankomt, blijkt die volledig uit I11 te bestaan. De eersteklasrijtuigen bevinden zich in het 2de en 4de rijtuig - niet dat dit omgeroepen wordt… Voor iedereen in de smalle deuren van de I11'en is ingestapt, hebben we 8 minuten vertraging. Blijkbaar is de bezetting van die aard dat de treinchef het nodig vindt om om te roepen dat er nog zitplaatsen tweede klasse zijn in de eerste drie rijtuigen, ons A-rijtuig dus inbegrepen. Als we controle krijgen vragen we of het rijtuig gedeclasseerd is, maar de tbg weet nergens van: hij is niet de treinchef. Het maakt ook allemaal niet zo veel uit, want op enkele individu's na lijkt de verhuislust beperkt. Wij rekenen op een aansluiting van de IC naar Luxemburg - acht minuten, met de melding dat de aansluiting niet verzekerd zal worden als de vertraging meer dan 5 minuten bedraagt. Voorbij Brussel-Noord (+7) wordt de vertraging afgebouwd: Leuven +4, Liège-Guillemins +2. De IC naar Luxemburg halen wordt dus een makkelijke opdracht. Vergeet Luxemburg trouwens maar: een ingestorte tunnel heeft ervoor gezorgd dat deze treinen minstens tot december tot Clervaux beperkt zijn. Door de dwaasheden van de NMBS hebben we een seniorenbiljet voor Comblain-la-Tour moeten kopen en zitten we dus niet in een trein die daar stopt. De attente tbg waarschuwt ons dat we in Rivage over moeten stappen. (Van een seniorenbiljet een enkeltje maken zou één oplossing zijn, de alternatieve terugreis een tweede: dan hadden we gewoon een heenreis naar Rivage en een terugreis uit Comblain-la-Tour gekocht.) In onze afdeling zit een juffrouw (mijn vrouw zegt een vrouw, maar met het ouder worden is de grens van het juffrouw-zijn in mijn geval stelselmatig opgeschoven, niet zo bij mijn vrouw). Ze sukkelt met een niet treingerelateerd probleem: een afgekraakte hoge hak: de tbg weet ook geen raad…

Voor de terugreis voorspelt Belux 2 klassieke stellen, maar het zijn 2 desiro's die ons van Comblain-la-Tour naar Liège zullen brengen. Ook deze trein heeft minstens 2 groepen of groepjes mee, maar pas in Liège-Guillemins wordt het duidelijk hoeveel groepen er nog altijd op pad zijn. We besluiten dat een rustige rit met de IC naar Oostende verre van gegarandeerd is en dus besluiten we de klaarstaande IC naar Quiévrain te nemen: we komen dan wel 10 minuten later in Halle aan, maar die verbinding is overstapvrij. We hebben zelden zo een rustige rit meegemaakt, al zit er tussen Liège en Waremme een hoesterig krapuultje in onze buurt… Deze IC bestaat uit 4 breaks en dat is voldoende om de vrijdagavondspits op te vangen. Alleen tussen Brussel-Zuid en Halle lopen we 3 minuten vertraging op, mogelijk omdat P 8802 naar Quévy te lang aan het perron heeft gestaan in Halle.

De treinlectuur.
Fikry EL AZZOUZI, De beloning. Een wel bijzondere kijk op de "man met het hoedje".
A.F.Th. van der HEIJDEN, Kwaadschiks.

Met al die tips voor energiebesparingen kunnen we 2022-2023 zonder aarzelen bestempelen als het Jaar van de Vrek…

Uitgedrukt…
Het een is niet goed en het ander deugt niet. Gezegd wanneer er eigenlijk geen bevredigende oplossing is voor een probleem.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

30-09-2022 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Er is iets eigenaardigs aan de hand met de Via Brugensis, een Compostelaroute die begint in Sluis en door België loopt tot in de buurt van Antoing: ze wordt niet eens meer vermeld op de website van het Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela, en tegelijk lees ik in de krant dat de bewegwijzering in Brugge hersteld is in 2021, aan de hand van de min of meer bekende koperen schelpen. Nu weten we maar al te goed dat compostelaroutes nooit eenduidig bewegwijzerd zijn, als ze dat al zijn tout court: neem nu het traject dat we vandaag volgen van Sluis naar Brugge. Ze hebben het zich wel erg gemakkelijk gemaakt: we worden verondersteld de wit-rode bewegwijzering te volgen van GR5A (behalve in Brugge), maar ondertussen is die GR5A aangepast, o.m. in de buurt van Damme en is er een nieuwe GR (de Uilenspiegelroute) bijgekomen. Wij hebben zo trouw als mogelijk het traject uit de topogids (verschenen in 2010) gevolgd en dat kun je terugvinden op dit kaartje.
We stapten dus van Sluis naar Brugge, goed voor een stevige 24 km, weliswaar zonder noemenswaardige stijging. De TWQ bedraagt 37%, wat grotendeels op rekening van het jaagpad van de Damse Vaart geschreven kan worden. Waar daar van afgeweken wordt (gelukkig, want de verveling loert anders!), kom je onvermijdelijk op beton terecht, al blijven er toch nog enkele mooie paadjes over zoals de foto's wel illustreren, voornamelijk in Oostkerke en over enige afstand tussen Damme en Brugge. Op het kaartje wordt de Damse Vaart overgestoken met het zelf te bedienen voetveer met de toepasselijke naam Kobus, maar dat bleek de teleurstelling van de dag: Kobus was als gevolg van de droogte buiten dienst, omdat hij door de lage waterstand tegen de bodem zou slepen. Heeft het hier in september dan nog niet geregend? Gelukkig konden we gewoon aan de rechterzijde blijven, al was het aan de overzijde vermoedelijk aangenamer stappen.

De Zwarte Sluysse - links lag de Damse Vaart.

In Hoeke vonden we deze wegwijzer. We hebben nog wat kilometers voor de boeg.

Het weer.
Geleidelijk meer en meer cirrus, maar best aangenaam.

De stafkaarten.
05/5-6 Knokke-Heist (2017), waarop ook Sluis terug te vinden is - 13/1-2 Brugge (2019).

Hoe we er geraakten.
Het was eigenlijk een van onze gemakkelijkere verplaatsingen dit jaar: naar Brugge en daar overstappen op bus 42 van Brugge naar Breskens. De biljetten van De Lijn zijn geldig tot Sluis, dat is dus meegenomen. De terugreis is zo mogelijk nog eenvoudiger: 2 treinen volstaan om ons terug naar Halle te brengen.

Een beetje geschiedenis.
Traditioneel richt ik mijn aandacht op het vertrekpunt van de terugreis en vandaag is dat dus het station van Brugge. Ik vond deze interessante site die een goed overzicht heeft van de geschiedenis van dit station. Veel kan ik daar niet aan toevoegen.

Maar ik wil me toch ook niet helemaal onbetuigd laten: ik heb het spoorboekje van 1922 - een eeuw geleden, juist - ter hand genomen en even onderzocht met welke stations en haltes Brugge toen rechtstreeks verbonden was.
De binnenlandse lijst is op zich al indrukwekkend: lijn 66 telt op dat moment nog 18 stations of haltes, Brugge en Kortrijk inbegrepen. Via lijn 64 is er een rechtstreekse verbinding met Ieper, via lijn 63 een via Kortemark met Boezinge. Uiteraard is er ook nog lijn 58 naar Gent-Zuid. De haltes tussen Brugge en Oostende zijn nog in volle bloei en de verbindingen met Knokke (via Zeebrugge met toen ook al Zeebrugge-Centrum en Zeebrugge) vormen een resem rechtstreekse verbindingen. Verder is er uiteraard de lijn naar Gent: alleen Halewijn is hier ondertussen gesneuveld.
Voeg daar nog een lange reeks buitenlandse stations aan toe. De volgende spreken het meest tot de verbeelding: Sterpenich (!) bij de Belgisch-Luxemburgse grens, Luxemburg, Thionville, Metz, Strasbourg, Colmar, Mulhouse, Basel, Luzern, Lugano, Chiasso, Como, Milaan, London (via Oostende per boot), Paris-Nord, Berlijn, Warschau, Riga, Herbesthal (!), Aachen, Mönchengladbach, Düsseldorf, Keulen, München, Wenen, Boedapest, Boekarest, Constantinopel. Stations als Sterpenich en Herbesthal zijn grenspunten en douaneposten; anders zouden de internationale treinen hier niet stoppen.

Voor iemand in juichen (of net in huilen) uitbarst: stel je niet te veel voor bij deze lange reeks: internationale treinen reden niet dagelijks en in binnenverkeer waren verbindingen met bijvoorbeeld Ieper erg beperkt. Vergeet ook niet dat lijn 50A pas later werd aangelegd en dat het nog langer wachten was op de NZV, wat de mogelijkheden sowieso beperkte, o.a. voor de verbindingen met Liège, die via Dendermonde, Mechelen en Leuven liepen.

Voor de volledigheid nog even vermelden dat er ook nog tramlijnen waren naar Aardenburg, Assebroek, Knokke, Sluis, Leke, Zwevezele en Ursel.

De kaalslag van de jaren 1950 en IC-IR verminderden het aantal verbindingen sterk, maar door de neiging van de voorbije decennia om langere verbindingen in te voeren, is het aantal rechtstreekse verbindingen toch opnieuw op peil geraakt. Ik denk dan aan de Luchthaven, al dan niet via Oudenaarde en Zottegem, aan de verbinding met Eupen, aan de S-trein naar Mechelen en aan de IC-verbinding met Genk via Landen. De reiziger beschikt tegenwoordig ongetwijfeld over een ruimer aanbod, maar tegelijk zijn vooral de regionale verbindingen de dupe geworden van rationaliseringen, zoals dat lijkt te moeten heten.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Onverwacht is de 18 jaar oude auto de avond voordien uitgevallen en dus moeten we de rit naar Halle per bus maken. Dat levert een ongewone reis op: normaal zouden we de IC naar Sint-Niklaas van 8:03 hebben genomen, met overstap in Brussel-Zuid op de IC naar Knokke (8:29), maar de bus komt al aan om 7:32 en dan nog eens 6 minuten te vroeg, zodat we de P-trein 7572 kunnen nemen. Die staat eigenlijk verwarrend aangeduid in Halle, als S8 Brussel-Schuman - Ottignies. De trein bedient inderdaad wel Schuman, maar dan wel via de NZV. Met twee S-treinen die wel over lijn 26 rijden is dat toch niet echt risicoloos. In Brussel-Zuid nemen we IC 1529 naar Blankenberge, wat ons uitzicht geeft op 55 minuten overstap in Brugge! Deze IC zou normaal gezien bestaan uit 10 rijtuigen (twee maal vijf), maar vandaag maakt een ander rijtuigenstel de dienst uit. In Brussel wordt daar zedig over gezwegen, maar in Brugge krijgen we excuses omdat de trein uit 9 rijtuigen bestond i.p.v. 10. Niet dat het veel uitmaakt. Wel verdacht is die jongeman van een jaar of 15 die een treinritje eerste klas maakt tot Brugge. Misschien ben ik te wantrouwig en bekijk ik te veel fictie, maar brossen is nog het meest onschuldige wat bij me opkomt. Controle blijft uit.

Deze bus van lijn 42 is een van de weinige die niet door Connexxion gereden wordt. In Haltelink lees ik dat er niet veel zitplaatsen vrij zullen zijn en dat lijkt ook te kloppen. Aan het station zelf stappen al een 15-tal reizigers in en dat houdt niet op voor we Brugge uit zijn. Allemaal sukkels die de hoge levensduurte in België ontvluchten om in Sluis de goedkope Jumbo aan de halte Sint-Annastraat te plunderen. De bus is na deze halte inderdaad zo goed als leeg, maar wij rijden nog één halte verder (Ridderstraat) om van daar naar de Groote Markt en het Belfort (het beginpunt van deze Via) te stappen.

De terugreis met de goed bezette IC 2817 (Knokke - Brussels-Airport) lijkt even problematisch te worden, want er is een seinstoring gesignaleerd tussen Brugge en Gent. We naderen inderdaad opvallend traag Aalter, maar daarna lijken de problemen opgelost. Gelukkig stappen er in Aalter en Gent reizigers uit, want veel meer klanten kan dit treintje met 2 breaks niet aan. Zelfs eerste klas zit voor 90% vol en deze keer komt er wel controle - niemand lijkt verkeerd te zitten. In Brussel-Zuid hebben we een overstap van 5 minuten op S 3689 naar Braine-le-Comte; door de lichte vertraging van de IC blijven daar maar 3 minuten meer van over, maar dat volstaat. Al voor Vorst-Zuid komt een drietal lustige krapuultjes in eerste klas zitten; verder dan Ruisbroek moeten ze niet mee. Volgens mijn vrouw hebben ze de tbg in het oog gehouden en proberen ze zover mogelijk van hem weg te blijven. Hij vooraan, zij dus aan het andere uiterste van de Desiro. De controle vlak voor Halle zal dus te laat komen. Het is weer lang wachten op een aansluitende bus, maar thuis staat de auto paraat, dankzij de goede zorgen van Garage Vandergucht.

De treinlectuur.
Elizabeth George, The punishment she deserves.
A.F.Th. van der HEIJDEN, Kwaadschiks.

NVA vindt de sluiting van Doel 3 de fout van de eeuw. Ze laten het confederalisme dus varen…

Uitgedrukt…
Een uitdrukking die zeker niet algemeen is: aske wiltj. Letterlijk: als je wil. Dit wordt gezegd als bezoekers vertrekken en betekent zoveel als: altijd welkom. (Tegelijk wordt het initiatief een beetje leep bij de bezoekers gelegd…) In het Vlaams woordenboek is deze uitdrukking in deze betekenis niet opgenomen, wel in de betekenis van alstublieft.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

22-09-2022 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
We stappen vandaag net geen 11km langs GR14, Sentiers de l'Ardenne De L'Eifel aux Ardennes françaises, dat met een 276 km lang snoer Monschau met Sedan verbindt. Wij knippen er een stukje uit tussen Dochamps en La Roche, strategische keuze met het oog op beschikbaar OV voor deze en de eventuele volgende tocht. De TWQ bedraagt 66% en dat verbaast niet: een kleine helft loopt over onverharde boswegen en daar komen nog enkele andere trage wegen bovenop. Het is een klassetocht, met veel bos, rustige dorpen als Dochamps en Cielle en een aantal prachtige vergezichten, al voorspellen de vele bruine vlakken tegen de rotswanden dat het dit jaar geen kleurige herfst wordt, bij gebrek aan groene blaadjes. Wij quoteerden 17.5/20.
Wel even opletten tegen het einde aan: als je de steile klim na de trambrug over de Ourthe achter de rug hebt, moet je strak naar rechts: de bewegwijzering laat hier in de kapvlakte een steekje vallen, maar het kaartje zorgt voor duidelijkheid.
Voor wie zich ongerust maakt over de jacht in Wallonië: de schoftenschutsels staan weer allemaal klaar, goed op tijd, om op oktober met de slacht te kunnen beginnen…

Het begint met een tamelijk sterk stijgende weg (Pazai de Bénasse) in Dochamps.


Vanaf de vroegere trambrug: de Ourthe.

Meer foto's hier.

Het weer.
Licht bewolkt, al nam de bewolking geleidelijk wel wat toe. Warm: 27 à 28°, en dat is eigenlijk al te veel.

De stafkaarten.
55/6N Dochamps (2004) - 55/6S Samrée (2004) - 60/2N La Roche-en-Ardenne (2006). Op 1:25.000 geeft dat 55/5-6 Rendeux (2017) en 60/1-2 (La Roche-en-Ardenne (2020).

Hoe we er geraakten.
Toen we de vorige keer stopten in Dochamps was dat met de duidelijke bedoeling om gebruik te maken van de schaarse busritten op lijn 11 Melreux - Manhay, die bovendien niet op de meest geschikte momenten reed. Maar je moet nu eenmaal roeien met de riemen die je hebt, ook als je de bussen van de TEC neemt. Bedoeling was uit Melreux te vertrekken, maar de uurdienst op de nieuwe expresslijn E69 (Liège - Arlon) creëerde plots bijkomende mogelijkheden via Manhay. Onze heenreis verloopt dan ook via Liège-Guillemins met overstap op bus E69 die ons naar Manhay brengt, waar we de namiddagbus van lijn 11 kunnen nemen.
Voor de terugreis bestaan 3 mogelijkheden: met de 13 en de 11/2 naar Marloie, met de 15 rechtstreeks naar Marloie en zelfs met de 55 via Manhay, opnieuw dankzij de E69. De snelste manier is zonder twijfel de 15 naar Marloie, ook al omdat dit de best haalbare lijkt na onze tocht.

Een beetje geschiedenis.
Eigenlijk kreeg La Roche al vrij vroeg zijn tramverbinding, met name met Melreux-Hotton, waar aansluiting mogelijk was op de spoorlijn Marloie - Liège en op de tramlijn Melreux - Manhay - Comblain-au-Pont. Toch stokte de verdere uitbouw van het tramnet, mogelijk als gevolg van het sterk geaccidenteerde landschap rond La Roche: tramlijnen naar Baconfoy en naar Mont - Houffalize - Gouvy bleven op de tekentafels liggen en ook de aansluiting met een lijn Houffalize - Manhay (met aansluiting in Mont) kwam er nooit. We konden vandaag wel even de vroegere nu onherkenbare bedding van de tram volgen en gebruik maken van de vroegere trambrug om de Ourthe over te steken. Deze bedding volgde een meander van de Ourthe om uiteindelijk bij de stelplaats van La Roche te belanden; de gebouwen van deze stelplaats bestaan nog altijd, maar dat de bussen hier hun terminus hadden is al lang verleden tijd.
Overigens betekent dit niet dat La Roche op een uitgebreid busaanbod kon rekenen. Toen de tramlijn in 1958 dichtging, bleven de bestaande 5 ritten (op zondag 6) behouden, zonder enige uitbreiding. Wel had men ondertussen het toeristische belang van het stadje La Roche ingezien en dat resulteerde in de jaren 1960 in de invoering van zogenaamde toeristische rondritten, o.a. naar Han-sur-Lesse en Nadrin (Hérou) die enkele keren per zomermaand uitreden. Voor de rest bestond het busnet uit schaarse busdiensten, o.a. naar Ortho en Baconfoy (lijn 49), naar Marloie en Houffalize (lijn 15), naar Melreux (lijn 11), naar Liège (lijn 10) en 2 particuliere buslijnen: één naar Laneuville en één naar Manhay en Chêne-al-Pierre.
Tegenwoordig is er maar één buslijn die een min of meer bruikbare dienstregeling heeft: de lijn naar Melreux (ondertussen 13 geworden). Tegen het gezond verstand in is de rechtstreekse verbinding met Marloie (lijn 15) nooit echt volledig uitgebouwd. Het is eerder toevallig dat je van deze lijn gebruik kunt maken. De oostelijke tak van deze lijn (naar Houffalize) is evenmin echt bruikbaar. Voor de rest zijn er de bekende lapmiddelen: de proxibus (lijn 11b), schooldiensten als 13/2, 13/3, 135, 136 en 137, 55 en 59.
Het is eigenlijk onbegrijpelijk dat het toeristische aspect van het stadje nooit echt weerspiegeld is geweest in het busaanbod.

De verbinding.

De depots van de bussen: de eerste vermelding is de waarschijnlijke, de tweede degene die ik gevonden heb op een TEC-forum. Als iemand uitsluitsel kan geven: GRAAG!

En wat we beleefden.
In S 1558 zijn een kleine 200 zitplaatsen in tweede klas beschikbaar; toch komt een zwarte in eerste zitten. Aan zijn outfit te zien is hij geen werknemer van NMBS of Infrabel; we zullen hem later trouwens richting Thalys naar Parijs zien evolueren.
Zoals al een hele tijd rijden de ICE's verre van allemaal en de reizigers van ICE 15 worden plichtmatig verwezen naar "onze" IC 409, mét verwijzing naar bussen in Liège-Guillemins (of was het Verviers). Dat verklaart de grote belangstelling voor deze IC, want meestal is die eerder rustig. Ook nu blijken bij controle een vijftal reizigers verkeerd te zitten - op het benedendek, ongetwijfeld zitten ook boven grijsreizigers. Er wordt opvallend veel Duits gesproken in onze omgeving - het is een eigenschap van de Duitsers om er zelfs bij een aanwezig debacle te blijven in geloven. Maar de trein rijdt net als de vorige wel stipt.

De bus van lijn E69 staat al paraat aan de overzijde van zijn vertrekhalte. Problemen met de ontwaarder en telaatkomers zorgen wel voor 3 minuten vertraging. Aan de eerste halte buiten Liège is die al opgelopen tot 8 minuten: de bus bedient eerst halten die passen in het concept van de combimobiliteit: om tamelijk nutteloze halten te bedienen mag hij wel de autoweg verlaten, voor de bediening van gemeenten mag dat niet meer, tenslotte staat die E in E69 voor express. Bij de halte Manhay Carrefour is de vertraging alweer geslonken tot 3 minuten.
Aansluitingen zijn bij de TEC een schaars goed en dat is ook nu het geval. De voorziene aankomst van de E69 is 12:52 (of 13:52) maar de enige bus van lijn 11 vertrekt om 13:50, vermoedelijk omdat dat al vele jaren zo is, want er is geen enkele reden om de bus niet te laten aansluiten: bij aankomst in Melreux is hij sowieso te laat voor de trein naar Liège en veel te vroeg voor die naar Marloie. Dus wordt het 58 minuten wachten; gelukkig is er wat horeca in Manhay. Zoals enigszins verwacht zijn we tot Dochamps de enige reizigers. De chauffeur rijdt de halte Dochamps École voorbij, maar gelukkig herken ik een en ander van toen we in Dochamps aankwamen met dezelfde GR14 van vandaag. Hij put zich uit in excuses: hij heeft de lijn al te lang niet meer gereden…

Eigenlijk kwam die bus van lijn 11 ons goed uit: zo konden we de schoolbussen vermijden en mee rijden met lijn 15 die ons in een goed half uur naar Marloie brengt. De bus vertrekt met 8 minuten vertraging en daar gaat geen minuut meer af, ondanks een snelle rit. De bus heeft dan ook ongeveer een kwartier minder rijtijd dan in de jaren 1960. De TECLuxembourg heeft enkele tientallen jaren geleden de rittijden onwezenlijk kort gemaakt, met alle gevolgen vandien. Deze bus pikt wel nog reizigers op, voornamelijk in La Roche zelf.

Wat we van IC 2140 moeten denken, is ons niet meteen duidelijk als in Marloie omgeroepen wordt dat dit de eerste trein naar Namur en Brussel is. Controle (met de oude, handige app) leert dat de vorige IC in Libramont gestrand is. Toch lijkt dit niet veel invloed te hebben op de bezetting van onze trein, die trouwens met 8 minuten vertraging vertrekt, na een verlengde stilstand in Rochefort-Jemelle. De snelheid waarmee deze vertraging wordt ingelopen, is verrassend: vanaf Namur rijden we stipt. I11-rijtuig 11821 heeft nu binnen ook schermen, al staat er alleen een bekende B op.
Het laatste ritje over lijn 26 is wat het altijd is: een iets te krappe dienstregeling in een iets te warme duikbril.

De treinlectuur.
Elizabeth George, The punishment she deserves.Nu de vrt de Lynley Mysteries niet meer heruitzendt (te weinig zwarten, Indiërs, homo's en lesbiennes of gemengde koppels om aan de woke-instructies te voldoen), blijven de boeken een toevluchtsoord voor wie van een steengoede detective houdt.
A.F.Th. van der HEIJDEN, Kwaadschiks.

Zaterdag was het weer tijd voor de Lagelandenlijst (zoals ook de vrt zijn programma zou moeten spellen, in één woord dus) en ik hoorde dat het toch wel spijtig was dat er zo weinig vrouwelijke artiesten in voorkwamen. Die smerige mannen sturen natuurlijk alleen liedjes van mannen in en de vrouwen aan de haard hebben geen tijd om lijstjes in te sturen.
Ook in mijn blog komen trouwens weinig vrouwen aan bod… zij het dat mijn vrouw de dappere medestapster en -reizigster is die liefst van al op de achtergrond blijft.

Uitgedrukt…
Hij heeft water in zijn kelder. Gezegd van iemand van wie de broek eigenlijk te kort is.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

06-09-2022 om 00:00 geschreven door overweg13