De wandeling.
Helemaal vergeten lijkt het Ourthe-Néblonpad, waarvan in 1998 een handige gids annex kaart verscheen. Zelfs nonkel Google biedt nauwelijks soelaas: 1 vermelding is echt niet denderend. De bewegwijzering van deze rondwandeling was ongetwijfeld een van de schattigste ooit, met een konijn met grappige oren dat de stapper de weg moest wijzen: zie foto's . Vandaag is een groot deel van de wegwijzers verdwenen, wat het onmogelijk maakt om zonder gids te stappen: ons kaartje zal zeker helpen.
Het is een makkelijk te beschrijven tekst: eerst loop je een tijdje langs de Ourthe, maar dan gaat het resoluut de hoogte in, richting Oneux en Houyemont. Dan volgt een mooi dalend bostraject dat je opnieuw in de vallei van de Ourthe brengt: je hebt er dan 13 km op zitten. De TWQ bedraagt 68 en dat verklaart grotendeels onze score (17/20) al mogen de panorama's er ook zijn!

Uitzicht op Comblain-au-Pont met de Tour Saint-Martin.

Wij kwamen van links - mooie cumulusbewolking.

Het weer.
Erg aangename temperatuur (16°) en licht bewolkt: ideaal stapweer.

De stafkaarten.
De wandeling lag al een tijdje op het schap (corona, weet je wel) en dat verklaart het gebruik van kaarten op 1:10.000: 49/2S Comblain-au-Pont (2001) en Xhoris 49/6N (2000). Die zijn nog best bruikbaar; recentere versies op 1:25.000 zijn 49/1-2 Esneux en 49/5-6 Hamoir, beide met 2020 als publicatiedatum.

Hoe we er geraakten.
Er zijn nogal wat reizigers die één overstap al te veel vinden - en zelf vind ik een overstapvrije verbinding prettig - maar als we zoals vandaag toch 2 keer moeten overstappen, draaien we daar nauwelijks onze hand voor om. En dat de IC's naar Luxemburg en de L-treinen naar Marloie nu om het uur rijden, maakt het allemaal nog een stuk aantrekkelijker. Overstappen dus in Brussel-Zuid en Liège-Guillemins, al gunnen we onszelf een fantasietje voor de terugreis.

Een beetje geschiedenis.
Comblain-la-Tour heeft een spoorweggeschiedenis die teruggaat tot 1866 en die een extra stimulans krijgt met de elektrificatie van lijn 43 in 1993. Desondanks en spijtig genoeg heeft spoorlijn 43 Angleur - Rivage - Marloie regelmatig gefigureerd op de lijst van potentiële afschaffingen, al is het de laatste tijd op dat vlak wat minder woelig geworden. Verwar Comblain-la-Tour trouwens niet met Comblain-au-Pont, dat destijds wegbespaard werd omdat het te dicht bij Rivage lag. Dat Comblain-au-Pont als overstappunt kan dienen tussen een aantal buslijnen (waaronder de 142 naar Trois-Ponts) en de spoorweg werd daarbij spijtig genoeg over het hoofd gezien.
Tussen 1909 en 1948 lag er ook een tramterminus aan het station van Comblain-la-Tour. Het was een erg kronkelige tramlijn die Melreux verbond met Comblain-la-Tour, via o.m. Manhay en Werbomont. Het moet ook een van de weinige afgeschafte tramlijnen zijn waarvoor geen vervangende busdienst ingezet werd: je kunt de verbinding Aywaille - Comblain-Fairon nauwelijks als dusdanig beschouwen. Erg overzichtelijk is deze webplek. Tegen het einde van onze tocht aan stapten we in de buurt van de vroegere trambedding, maar dat is ook alles wat er van te zeggen valt. De NMVB-stelplaats van Comblain-la-Tour komt overigens nauwelijks aan bod op het wereldwijde web…
Tegenwoordig wordt Comblain-la-Tour bediend door 3 buslijnen van de TEC-Liège-Verviers. (De tramlijn behoorde destijds tot Namur-Luxembourg, ook al lag de stelplaats van Comblain-la-Tour in de provincie Liège.) Die drie buslijnen stellen weinig voor: de 92 rijdt alleen op donderdag en je vindt er niet eens een deftig busboekje voor terug, de 97 is evenmin meer dan een schooldienst en lijn 165 Aywaille - Hamoir heeft buiten de schooldiensten nauwelijks andere ritten die Comblain-la-Tour bedienen.
De bereikbaarheid van het dorp staat of valt dus met de treindienst die geëvolueerd is van een twee-uurdienst (met locs van reeks 55 en M2-rijtuigen) naar een uurdienst (met enkele toegevoegde P-diensten) die na de elektrificatie met klassieke motorstellen gereden werd. Tegenwoordig blijven er nog enkele treinen met dit materieel rijden, maar zoals op zo vele plaatsten is het hier ook al Desiro wat de klok slaat.

De verbinding.

En wat we beleefden.
In Halle is het al duidelijk dat deze 30ste september een uitgelezen dag lijkt te zijn om er met grote en minder grote schoolgroepen op uit te trekken. Een groep van een 40-tal tweedejaars lagere school zal ook onze trein moeten nemen, die gelukkig bestaat uit 2 vierledige stellen. Een andere meevaller is dat de begeleiders alert genoeg zijn om de aankondiging op het scherm en de gesproken aankondiging ter harte te nemen: ze schuiven met het hele zootje richting achteraan de trein en dat is voor ons meteen het teken om vooraan in te stappen. IC 3408 rijdt trouwens met vertraging, omdat lege stellen voorrang krijgen; o.a het stel van P 7445 Visé - Braine-le-Comte moet blijkbaar dringend terug naar Vorst-Rijtuigen. Het resultaat is 8 minuten bij vertrek, groeiend tot 9.
In Brussel-Zuid lijken de volksverhuizingen zich trouwens door te zetten: onze IC 508 moet een groep van niet minder dan 220 leerlingen meenemen, wat neerkomt in reservaties in het 5de, 6de en 7de rijtuig. Ook veel andere treinen dragen de reserveringsbriefjes nieuwe stijl. Ik denk even dat dit drie benedendekken M7 zijn, maar als onze trein aankomt, blijkt die volledig uit I11 te bestaan. De eersteklasrijtuigen bevinden zich in het 2de en 4de rijtuig - niet dat dit omgeroepen wordt… Voor iedereen in de smalle deuren van de I11'en is ingestapt, hebben we 8 minuten vertraging. Blijkbaar is de bezetting van die aard dat de treinchef het nodig vindt om om te roepen dat er nog zitplaatsen tweede klasse zijn in de eerste drie rijtuigen, ons A-rijtuig dus inbegrepen. Als we controle krijgen vragen we of het rijtuig gedeclasseerd is, maar de tbg weet nergens van: hij is niet de treinchef. Het maakt ook allemaal niet zo veel uit, want op enkele individu's na lijkt de verhuislust beperkt. Wij rekenen op een aansluiting van de IC naar Luxemburg - acht minuten, met de melding dat de aansluiting niet verzekerd zal worden als de vertraging meer dan 5 minuten bedraagt. Voorbij Brussel-Noord (+7) wordt de vertraging afgebouwd: Leuven +4, Liège-Guillemins +2. De IC naar Luxemburg halen wordt dus een makkelijke opdracht. Vergeet Luxemburg trouwens maar: een ingestorte tunnel heeft ervoor gezorgd dat deze treinen minstens tot december tot Clervaux beperkt zijn. Door de dwaasheden van de NMBS hebben we een seniorenbiljet voor Comblain-la-Tour moeten kopen en zitten we dus niet in een trein die daar stopt. De attente tbg waarschuwt ons dat we in Rivage over moeten stappen. (Van een seniorenbiljet een enkeltje maken zou één oplossing zijn, de alternatieve terugreis een tweede: dan hadden we gewoon een heenreis naar Rivage en een terugreis uit Comblain-la-Tour gekocht.) In onze afdeling zit een juffrouw (mijn vrouw zegt een vrouw, maar met het ouder worden is de grens van het juffrouw-zijn in mijn geval stelselmatig opgeschoven, niet zo bij mijn vrouw). Ze sukkelt met een niet treingerelateerd probleem: een afgekraakte hoge hak: de tbg weet ook geen raad…

Voor de terugreis voorspelt Belux 2 klassieke stellen, maar het zijn 2 desiro's die ons van Comblain-la-Tour naar Liège zullen brengen. Ook deze trein heeft minstens 2 groepen of groepjes mee, maar pas in Liège-Guillemins wordt het duidelijk hoeveel groepen er nog altijd op pad zijn. We besluiten dat een rustige rit met de IC naar Oostende verre van gegarandeerd is en dus besluiten we de klaarstaande IC naar Quiévrain te nemen: we komen dan wel 10 minuten later in Halle aan, maar die verbinding is overstapvrij. We hebben zelden zo een rustige rit meegemaakt, al zit er tussen Liège en Waremme een hoesterig krapuultje in onze buurt… Deze IC bestaat uit 4 breaks en dat is voldoende om de vrijdagavondspits op te vangen. Alleen tussen Brussel-Zuid en Halle lopen we 3 minuten vertraging op, mogelijk omdat P 8802 naar Quévy te lang aan het perron heeft gestaan in Halle.

De treinlectuur.
Fikry EL AZZOUZI, De beloning. Een wel bijzondere kijk op de "man met het hoedje".
A.F.Th. van der HEIJDEN, Kwaadschiks.

Met al die tips voor energiebesparingen kunnen we 2022-2023 zonder aarzelen bestempelen als het Jaar van de Vrek…

Uitgedrukt…
Het een is niet goed en het ander deugt niet. Gezegd wanneer er eigenlijk geen bevredigende oplossing is voor een probleem.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.