Trein en bus, wandelen en weer, en van die hobby's meer
31-07-2009
31 juli 2009 (Aywaille - Stoumont GR 571)
We stappen ondertussen voor de derde keer GR 571 (vroeger ook GRA genoemd, waarbij de A stond voor Amblève), en echt: er komt geen sleet op deze route. Vandaag stappen we van Aywaille naar Stoumont, zowat 22 kilometer, en kort samen te vatten: 3 beklimmingen, en je bent er. Eerst moet je uit Aywaille weg, dan uit Remouchamps en ten slotte volgt ook nog een klim van de Amblève weg naar Ville-au-Bois, een wat onwezenlijk groepje huizen, dat je bereikt na een lange klim langs de Chefna, een beek die qua naambekendheid onderdoet voor de Ninglinspo, maar zich net zo aanlokkelijk naar de vallei van de Amblève stort. Het is een zwaar traject, elke klim is alweer wat steiler en langer dan de vorige, maar je wordt ruimschoots beloond voor de moeite. Les Fonds de Quarreux liggen halfweg en hier vind je de Amblève echt wel op zijn mooist, ondanks de lage waterstand in deze niet zo natte zomer. De lange bostrajecten, het eindje langs de Amblève en de klim langs de Ruisseau de Chefna staan borg voor een TWQ van 58 %. Intuïtief zou ik voor meer gegaan zijn, en dat bewijst vooral dat ook de verharde wegen er over het algemeen mogen zijn, ook al volg je een tijdje de N633, vandaag gelukkig niet al te druk.
Stoumont - Trois-Ponts bus 42a 18:22 18:38 -6 (ab 7601-24) Trois-Ponts - Liège-Guillemins 118 18:49 19:42 +2 (3004 en 11619) Liège-Guillemins - Brussel-Noord 542 20:00 20:54 stipt (1330 en 11818) Brussel-Noord - Halle 1592 21:17 21:36 +3 (ms 617)
Eigenlijk waren we voor de CR van 7:23 gegaan, maar er is vertraging op lijn 94, en dus kunnen we nog makkelijk met IR 3106 mee. Ondanks een vrij vlotte rit tussen Halle en Brussel maken we nog een minuut vertraging bij, zodat we uiteindelijk 7 minuten later dan voorzien in Brussel-Zuid aankomen. Ik weet niet of een actie van de federale politie tegen "krakers" (eigenlijk zijn het sans papiers) er voor iets tussen zit, maar ik heb toch wel mijn twijfels daarover. 's Avonds zullen we merken dat het gebouw dat bezet was, pal langs de NZV ligt en misschien was het wel verantwoord om het treinverkeer in de koker 5/6 stil te leggen. Het gebouw ziet er vakkundig gesloopt uit. Zo'n 30 jaar geleden maakten we er hier altijd een spelletje van welke thermoskannen op de vensterbank zouden staan. Wie kon raden hoeveel zwarte en hoeveel witte er stonden, won. Vandaag wordt er geen koffie meer geschonken, en al zeker geen klare meer. Ook met IC 506 gaat het niet zo vlot: spoor 14 wordt te lang bezet door een P-trein; een TBG sluit alle deuren van het lange M4-stel manueel; ik vraag me af waarom dat zo nodig moet. Zo komt de IC naar Eupen al te laat aan het perron. We vertrekken met 6 minuten vertraging uit Brussel-Zuid, maar de NZV bewijst eens te meer dat ze wel altijd een flessenhals zal blijven: in Brussel-Noord is de vertraging al opgelopen tot 13 minuten. In Leuven zijn het er nog 10, en Liège-Guillemins rijden we binnen met 6 minuten vertraging. Mijn vertragingsstatistieken krijgen opnieuw een klap. Bij vertrek heeft de 506 nog 3 minuten, maar ik zal 's avonds via railtime zien dat de vertraging tussen Liège en Verviers uitloopt tot meer dan 10 minuten. Met IR 113 gaat het dan naar Aywaille, en dat is voor het eerst vandaag wel een vlotte, stipte rit. In een van de coupés is het ijskoud: de Eurofima's hebben volgens mij altijd nukken gehad op dat vlak. Gelukkig is het coupé ernaast vrij en daar is het een heel stuk behaaglijker. In Aywaille is ondertussen een doorgang onder de sporen gemaakt: handig en veilig voor wie er gebruik wil van maken. Waar is de tijd dat je hier in de wachtzaal opgesloten bleef, tot een zaalwachter je kwam bevrijden en je veilig naar de overkant loodste?
Voor de terugrit hebben we niet gemikt op een bus naar Aywaille, want daar is geen aansluiting met de treinen naar Liège op dit uur van de dag. (Wel met de bus trouwens, vanuit Comblain-au-Pont). Maar we maken het ons makkelijk en kiezen voor een bus naar Trois-Ponts. Die is al 2 minuten te vroeg in Stoumont, maar in Trois-Ponts is de voorsprong al opgelopen tot 6 minuten. We zijn dan ook de enige reizigers op dit mooie traject dat ook langs Coo komt, en onder een imposante viaduct van lijn 42 door gaat.
In Trois-Ponts is het op dit uur al akelig rustig. Zonder de toeristen zou dat nog erger zijn; we hebben hier een taak in het bereikbaar houden van deze mooie regio! Rijtuig 11619 rijdt nog altijd rond in zijn Memlinguitvoering en is wat aftands. Maar nostalgici denken wellicht met veel plezier terug aan deze treinen, en ruilen ze met even veel plezier voor een heel stel M6. De rit verloopt rustig en we lopen ook nog 2 minuten vertraging in. Toch opvallend dat we geen controle krijgen op een traject van 53 minuten. De rit van Liège naar Brussel verloopt vlot en stipt. Het is genieten van de mooie wolkenhemel, de restjes van een aangename zomerdag. En van Brussel naar Halle gaat het op dit moment van de dag met één klassiek motorstel. Enkele zitjes van de vaal geworden purperen zetels zijn vervangen, wat nog meer accentueert hoe snel deze stof veroudert. In Halle vraagt de TBG nog hoe het geweest is, en krijgen zowaar te horen dat zijn ouders in Poulseur wonen, en dat hij er nog die avond naartoe rijdt: serendipiteit in een milde vorm... Maar ik zou pas de dag daarna vertrekken, en met de trein...
Frank had geleidelijk beter weer uit het westen voorspeld, en dus besloten we vandaag om de opklaringen een eindje tegemoet te gaan: Steenhuize-Wijnhuize, een van die tot de verbeelding sprekende plaatsnamen, zoals we er wel meer hebben in Vlaanderen. In de Wandelvogel van maart-april 1993 vond ik "Wandelen te Steenhuize, Sint-Lievens-Esse, Sint-Antelinks". En dat schetst meteen het hele opzet van de ontwerper: 3 dorpen met elkaar verbinden in een mooie lus van zo'n 14 km. Zo krijg je natuurlijk bijna automatisch veel bebouwing te slikken, maar het uitgestippelde parcours in zijn geheel verketteren, willen we zeker niet doen. Steenhuize en Sint-Lievens-Esse zijn rustige dorpen, en sommige van de gevolgde wegen mogen er echt zijn. Toch ligt de TWQ niet hoger dan 15 %, maar daarbij mogen we niet vergeten dat de wandeling werd ontworpen in een periode dat trage wegen vooral snelle verdwijners waren. Vandaag is de kentering ook in deze regio duidelijk, o.a. onder impuls van Natuurreservaten dat hier met het Duivenbos een interessant gebied heeft ontsloten.
Op weekdagen is deze verbinding dus eenvoudig, al is de dienstregeling van lijn 49 tussen Geraardsbergen en Herzele eerder pover. Tussen Herzele en Gent is er wel een uurdienst. Destijds reed hier een trammetje, waarvan in de omgeving nog duidelijke resten terug te vinden zijn; op ons parcours was het wat minder: een voetweg, een bomenrij die vroeger de tramlijn flankeerde, wat tot veldweg verworden bedding, meer is het niet.
De CR naar Geraardsbergen (1582) bestaat uit 3 klassieke stellen, waarvan 2 bordeaux: dat is een meevaller, al is de binnendeur van stel 270 wat nukkig, zoals alle oudjes dat af en toe wel eens zijn. In de trein zijn 83 plaatsen gereserveerd (en bezet) door een groep jongeren uit Gesves. Ongetwijfeld hebben die onderweg groepen Vlaamse jongeren gekruist op weg naar de Condroz. Het gras is altijd groener... Ze zijn op weg naar Lessen, en hebben van de Cel Groepsreizen dus een extra overstap in Geraardsbergen aangesmeerd gekregen. Het gaat inderdaad een tiental minuten sneller via Geraardsbergen, maar met zo'n omvangrijke groep kun je het aantal overstappen maar beter tot een minimum beperken.
De aansluiting met de bus is niet optimaal, maar dat geeft ons de kans om rustig onze boterhammetjes te verorberen, en te genieten van de relatieve drukte in en om het station.
Bus 4231 zal ons naar Steenhuize brengen. Het is een Van Hool A330K. De ontwerper van deze bussen heeft een bijzonder fantasierijke dag gehad. Het resultaat is dat er nauwelijks zitjes zijn waarvan je zegt: hier is het fijn zitten: in tegenrichting, te hoog, te laag, te smal... Jongens toch. Wel is er veel ruimte voor een rolstoel: die plegen dan ook massaal het OV te nemen. Ik weet dat het politiek niet correct is, en ook TreinTramBus en ongetwijfeld alle gehandicaptenverenigingen zijn tegen, maar ik blijf me afvragen of we niet beter speciale voorzieningen treffen voor andersvaliden die zich met het OV willen verplaatsen in de vorm van voortdurend beschikbaar alternatief vervoer. Een service die echt op maat is voor die mensen, zonder dat we daarvoor enkele duizenden bussen en trams moeten aanpassen en vaak tot voor iedereen onhandige dingen moeten ombouwen.
Voor de terugrit hebben we ab4239, precies hetzelfde type. In beide bussen vinden we plannetjes met de perronindeling van het Aalsterse busstation. De bussen hebben hier duidelijk een brede actieradius. Ook deze bus rijdt stipt, nauwelijks 3 minuten sneller dan de autorail in de jaren 1930.
CR1567 bestaat uit 4 klassieke stellen. Ook nu hangt er nog een wijnrode tussen: 183, en het spreekt vanzelf dat we hier voor kiezen. Of de biljetten die ik vanmorgen gekocht heb echt op mijn elektronische identiteitskaart staan, zullen we nooit weten. Vanmorgen noch vanavond is er controle geweest; het is brugdag voor iedereen...
De boog moet niet altijd gespannen staan, en dus wordt het vandaag een rustig tussendoortje, waarbij de nadruk eerder op de verre treinreis ligt dan op de wandeling zelf. Die laatste heb ik gevonden in een brochure "Lopen, rijden, fietsen, draven, wandelen in het hartje van het Gaumeland". Het zou wandeling 22 in Meix-le-Tige moeten worden, maar de folder is ondertussen al iets te oud, en de nummers van de wandelingen zijn wel gebleven, maar de trajecten zijn veranderd. Onze tocht heette oorspronkelijk "La Glissade", was 5 km lang, maar heet ondertussen "La Sportive" en is nu 8 km lang. We opteren voor de oude wandeling, om niet voor verrassingen te komen staan in deze OV-arme streek. Het moet gezegd, zoals vaak is deze korte wandeling echt wel de moeite waard: een ongelooflijk rustig dorp (mét café!), mooie veldwegen, ruige bostrajecten, je krijgt het allemaal binnen het korte bestek van La Glissade, die trouwens helemaal niet zo glad is als de naam laat vermoeden. De TWQ bedraagt 62 %.
Dat we de CR nemen van 8:58 en niet de IR van 9:09 is een soort voorzorg. Dat is nodig, want Meix-le-Tige is nu niet bepaald goed voorzien van openbaar vervoer. Vooraan hangt oude kraker 213, uit de tijd toen onze treinstellen nog charmant waren. In ons coupé zit een stel zwarten een volledige kip te verorberen. Zo kun je het ook zien: ik neem eerste klasse om rustig te kunnen ontbijten. Spijtig genoeg worden ze in Buizingen naar 2de gestuurd, met kip en al. De hele weg moet deze CR het traagjes doen, om niet te vroeg te rijden, en dat lukt wonderwel, maar voor Brussel-Zuid loopt het mis, en zo wordt toch nog een minuutje vertraging opgetekend.
Voor IC 2109 heeft de NMBS zoals altijd 2 ms 96 voorzien. Wij zitten helemaal achteraan in ms 507. Wie denkt dat alle jongeren dezer dagen in Dour zitten, heeft het verkeerd voor. Ze zijn allemaal op weg naar de Ardennen. Eén groep heeft een reservering voor Brussel-Schuman - Libramont, maar in de NZV stappen groepen in zonder reservering, en voeg daar dan nog een flink pak Walibisten aan toe, en je weet meteen hoe het eraantoe gaat in deze trein. Van de gereserveerde plaatsen is uiteraard geen sprake meer, en de eerste klasse loopt geleidelijk aan vol. De TBG's proberen er nog iets van te maken, maar het is een waar gevecht tegen de bierkaai: meer dan er de leiders op wijzen dat ze nooit zomaar in eerste mogen komen zitten, zit er niet op. Een alleen reizende juffrouw, die al in Brussel-Zuid in eerste verzeild is geraakt, krijgt eerst te horen dat ze na Ottignies moet verhuizen. Dan wordt het Namur. Het zal uiteindelijk Libramont worden. De dame die in Namur instapt, is er ook aan voor de moeite: van werken zal er niet veel in huis komen. Het is ongetwijfeld een van de rotste treinen op het net. Vele vakanties al proberen we hem te vermijden, omdat dit zeker geen alleenstaand gebeuren is, maar soms kan het gewoon niet anders. De 2108 was in hetzelfde bedje ziek, maar de M6'en die daar nu voor ingezet worden, maken het probleem wat minder pertinent. Vlot loopt de rit trouwens evenmin. Tot Libramont zal de vertraging schommelen tussen 4 en 6 minuten, wat meteen bewijst dat de (volgens sommige te) ruime dienstregeling van deze IC niet altijd onverantwoord is. We gaan trouwens ook nog 2 keer op tegenspoor: 1 keer tussen Grupont en Mirwart, zonder extra vertraging, een tweede keer tussen Lavaux en Marbehan. In normale omstandigheden zouden de beide IC's elkaar probleemloos kunnen kruisen in Marbehan, maar onze IC in vertraging wordt nu opgehouden in Lavaux. Dat levert meteen 15 minuten vertraging op, en dat zal tot Arlon zo blijven. In Railtime meldt men dezelfde vertraging, als gevolg van infrastructuurwerken. Dat klopt natuurlijk maar half en half, want in feite is het de in Brussel opgelopen vertraging van de 2109 die maakt dat de vertraging nu zo groot geworden is.
Gelukkig is de aansluiting in Arlon erg ruim: met 27 minuten hebben we nog ruimschoots tijd genoeg. Ik vermoed dat Arlon vandaag markt houdt, want het is ongekend druk aan het busstation. De radijsjes, kroppen sla en tros- en andere tomaten bevestigen dat vermoeden. Ook lijn 20 heeft vandaag veel succes: 25 à 30 reizigers. Waarschijnlijk rijdt de bus er op een niet-marktdag zo goed als leeg. Lijn 20 is dan ook speciaal: ze loopt van Arlon naar Châtillon, maar langs een snoer van Gaumedorpen, als alternatief voor lijn 19 die de hoofdweg volgt. De bus loopt dan ook geleidelijk leeg. In Meix-le-Tige (op een boogscheut van zijn eindpunt) stappen we inderdaad als laatsten uit. Het is een recente Jonckheere. De dienstregeling lijkt het resultaat van het betere gooien met de pet. We rijden Arlon buiten met 6 minuten vertraging; op een bepaald moment is die volledig weggewerkt, maar even later is ze er opnieuw. De halteborden zijn trouwens van het non-informatieve type, waarvoor de TEC-Luxembourg destijds spijtig genoeg gekozen heeft, maar ik kan me nauwelijks voorstellen dat ik met de gedetailleerde dienstregeling in de hand niet voortdurend heel precies wist, welke halte we voorbijreden. Maar kom, we hebben meer dan tijd genoeg, en het komt heus niet aan op deze 6 minuutjes.
Voor de terugrit hebben we twee opties: opnieuw lijn 20 nemen, maar dan naar Châtillon, en daar overstappen op lijn 19, ofwel tot de halte Châtillon La Croix stappen en daar meteen op lijn 19 stappen. We kiezen voor de laatste oplossing: Meix-le-Tige ligt nauwelijks 2 km van La Croix, en die afstand kan er vandaag moeiteloos bij. We lopen trouwens de hele weg door de Rue du Tram. Vele jaren geleden volgden de inwoners van Meix ongetwijfeld dezelfde weg naar de tram van de lijn Arlon - Èthe. De tramlijn kwam hier bij de halte La Croix (er staat inderdaad een mooie Kruis-Lieven-Heer) heel dicht bij de N82, alvorens ze daar opnieuw van afweek om de steilste hellingen te vermijden. Vandaag is de tramlijn een gezellig fietspad geworden.
Krek op tijd komt ab 4472 aangereden, en we komen een tweetal minuutjes te vroeg in Arlon aan. De vorige keer reden hier nog wat aftandse Van Hool-busjes, die nog geërfd waren van de NMVB, nu is het een recente Jonckheere. De bezetting van deze bus is aardig; lijn 19 is inderdaad wel een van de betere lijnen in deze regio.
En dan komt het moment suprême van de dag. De terugrit van Arlon naar Brussel met EC 90 (de Vauban). Op het perron hangt de samenstelling van deze klassieke, internationale trein, al geraak ik er niet echt wijs uit. Vooraan hangen 2 rijtuigen met bestemming Luxemburg. Die zouden er dan toch al af moeten zijn? Maar mijn vermoeden blijkt te koppen: ze hangen er nog altijd aan; vermoedelijk is Luxemburg dus hun oorsprong , en niet hun bestemming. Achteraan hangen trouwens nog 3 extra rijtuigen, wat betekent dat de 2004 11 rijtuigen over de Ardense hellingen zal moeten slepen. (Vooraan rijtuigen 12747 en 12770, achteraan 12658, 12773 en 11620 - tussenin Zwitserse rijtuigen.) De 2004 doet dit met zwier: van de 5 minuten vertraging in Arlon, blijft in Libramont nog nauwelijks iets over, en Brussel-Noord wordt stipt bereikt. Zo zenuwslopend als de ochtendrit was, zo rustig is deze rit, aan boord van een van de laatste treinen op het Belgische net, waar ik nog echt warm voor kan lopen. Nochtans wordt hier duchtig gewerkt, en het Windows-tunetje is niet uit de lucht bij het naderen van Brussel.
Nog even naar Halle dus, aan boord van een M6-stel. Veel valt daar niet over te vertellen, behalve dat een stel vakantiegangers maar net op tijd merkt dat ze in eerste klasse zitten. Ik moet toegeven: het verschil met tweede zou iets groter mogen zijn. Zelfs een andere kleur van de zetels zou al wonderen kunnen doen, al zou een andere, comfortabelere individuele zit nog veel beter zijn. Maar die noodkreet is al zo vaak geuit, dat ze nog nauwelijks indruk maakt bij de NMBS-mensen die moeten bepalen hoe eerste klasse er moet uitzien...
We stappen ondertussen voor de derde keer GR 571 (vroeger ook GRA genoemd, waarbij de A stond voor Amblève), en echt: er komt geen sleet op deze route. Vandaag stappen we van Aywaille naar Stoumont, zowat 22 kilometer, en kort samen te vatten: 3 beklimmingen, en je bent er. Eerst moet je uit Aywaille weg, dan uit Remouchamps en ten slotte volgt ook nog een klim van de Amblève weg naar Ville-au-Bois, een wat onwezenlijk groepje huizen, dat je bereikt na een lange klim langs de Chefna, een beek die qua naambekendheid onderdoet voor de Ninglinspo, maar zich net zo aanlokkelijk naar de vallei van de Amblève stort. Het is een zwaar traject, elke klim is alweer wat steiler en langer dan de vorige, maar je wordt ruimschoots beloond voor de moeite. Les Fonds de Quarreux liggen halfweg en hier vind je de Amblève echt wel op zijn mooist, ondanks de lage waterstand in deze niet zo natte zomer. De lange bostrajecten, het eindje langs de Amblève en de klim langs de Ruisseau de Chefna staan borg voor een TWQ van 58 %. Intuïtief zou ik voor meer gegaan zijn, en dat bewijst vooral dat ook de verharde wegen er over het algemeen mogen zijn, ook al volg je een tijdje de N633, vandaag gelukkig niet al te druk.
Frank had geleidelijk beter weer uit het westen voorspeld, en dus besloten we vandaag om de opklaringen een eindje tegemoet te gaan: Steenhuize-Wijnhuize, een van die tot de verbeelding sprekende plaatsnamen, zoals we er wel meer hebben in Vlaanderen. In de Wandelvogel van maart-april 1993 vond ik "Wandelen te Steenhuize, Sint-Lievens-Esse, Sint-Antelinks". En dat schetst meteen het hele opzet van de ontwerper: 3 dorpen met elkaar verbinden in een mooie lus van zo'n 14 km. Zo krijg je natuurlijk bijna automatisch veel bebouwing te slikken, maar het uitgestippelde parcours in zijn geheel verketteren, willen we zeker niet doen. Steenhuize en Sint-Lievens-Esse zijn rustige dorpen, en sommige van de gevolgde wegen mogen er echt zijn. Toch ligt de TWQ niet hoger dan 15 %, maar daarbij mogen we niet vergeten dat de wandeling werd ontworpen in een periode dat trage wegen vooral snelle verdwijners waren. Vandaag is de kentering ook in deze regio duidelijk, o.a. onder impuls van Natuurreservaten dat hier met het Duivenbos een interessant gebied heeft ontsloten.
De boog moet niet altijd gespannen staan, en dus wordt het vandaag een rustig tussendoortje, waarbij de nadruk eerder op de verre treinreis ligt dan op de wandeling zelf. Die laatste heb ik gevonden in een brochure "Lopen, rijden, fietsen, draven, wandelen in het hartje van het Gaumeland". Het zou wandeling 22 in Meix-le-Tige moeten worden, maar de folder is ondertussen al iets te oud, en de nummers van de wandelingen zijn wel gebleven, maar de trajecten zijn veranderd. Onze tocht heette oorspronkelijk "La Glissade", was 5 km lang, maar heet ondertussen "La Sportive" en is nu 8 km lang. We opteren voor de oude wandeling, om niet voor verrassingen te komen staan in deze OV-arme streek. Het moet gezegd, zoals vaak is deze korte wandeling echt wel de moeite waard: een ongelooflijk rustig dorp (mét café!), mooie veldwegen, ruige bostrajecten, je krijgt het allemaal binnen het korte bestek van La Glissade, die trouwens helemaal niet zo glad is als de naam laat vermoeden. De TWQ bedraagt 62 %.
