Trein en bus, wandelen en weer, en van die hobby's meer
23-08-2006
23 augustus 2006
De zomervakantie loopt ten einde: onze laatste vakantiewandeling zit er op. Het is een bijzonder korte tocht geworden in een onooglijke Haspengouwse gemeente, Membruggen, vlakbij Tongeren, maar toch behorend tot de fusiegemeente Riemst. Ik haalde de beschrijving uit het juninummer van het tijdschrift van Vakantiegenoegens, maar dan wel jaargang 1988. Bijna 20 jaar later heeft de wandeling niks van haar charme verloren en ze is nog perfect doenbaar. Het eerste deel is een bijwijlen avontuurlijke tocht door een zompig natuurgebied, de Molenbemde, in het tweede deel verkennen we de gemeente, met boomgaarden, vierkantshoeven, holle wegen en een steenbakkerij. Een korte maar aangename en interessante wandeling, voor het eerst sinds lang ook in omstandigheden die aan de zomer doen denken. In theorie is het een eenvoudige verplaatsing: om 8:01 de P-trein die met zijn lang stel dubbeldekkers naar de Luchthaven doorrijdt (wij zitten in rijtuig 51511 - duwende loc is 2143). De trein rijdt precies op tijd Brussel-Zuid binnen, waar we de aansluiting naar Tongeren nemen om 8:25. Alleen het laatste van de vier stellen rijdt tot Tongeren, de andere worden afgehaakt in Hasselt. Dat stel is de 566, die vanaf Leuven na een zogenaamde frontwissel vooraan komt te hangen. Bij het instappen bots ik bijna op Jannie Haek. Vlak voor Hasselt krijgen we de eigenaardige mededeling te horen dat niet het eerste stel maar wel de drie laatste stellen naar Tongeren zullen doorrijden. Dat is op het eerste gezicht zo ongeloofwaardig dat ik toch eerst even bij de onderstationschef verifieer; maar het blijkt waar te zijn: het eerste stel is defect, en zal worden losgehaakt, de laatste drie zullen doorrijden. Mogelijk is dat laatste bedoeld om tijd te winnen, want 3 stellen naar Tongeren, dat is echt wel van het goede te veel. We verhuizen dus naar ms 563, waarvan de airco duidelijk functioneert: dat merken we namelijk als we de sproeitrein passeren. De ingeblazen lucht heeft een duidelijk Roundup-geurtje. Om nog even op Jannie Haek terug te komen: blijkbaar heeft die tussen Brugge en Brussel zoveel van het treinpersoneel gevergd, dat die zo gestrest zijn geraakt dat er geen controle komt, tot vlak voor Tongeren, en mogelijk is dat dan nog omdat de West-Vlaamse treinbegeleider begrepen heeft wat ik in het Brabantse dialect tegen mijn vrouw gezegd heb over het zware leven van deze mens - ik wil niet veralgemenen. In Tongeren nemen we ab4471 op lijn T1 naar Genoelselderen, dit is echt wel de streek van de pittoreske plaatsnamen. Om 10:55 komen we daar aan. Om 13:05 al keren we terug met ab4466 op dezelfde lijn T1. De terugreis verloopt vlekkeloos met trein 1536, ms 565, tot Brussel-Noord, waar we overstappen op IR 3936 naar Binche (vierledig stel 807, met de sterke brilglazen). Precies om 15:50 beëindigen we onze laatste echte vakantiedag.
Het hoogtepunt van onze vakantiewandelingen - qua afstand zeker, maar vermoedelijk ook qua natuurpracht - zou vandaag moeten vallen: een combinatie van 2 wandelingen uit de door het NGI uitgegeven wandelkaart van Lierneux (wandelingen 8 en 9, beide vertrekkend uit Hébronval), pal in de echte Ardennen. Het probleem met wandelingen in dat gebied is dat ze eigenlijk onbereikbaar zijn met het openbaar vervoer. Maar je bent freak of je bent dat niet, en met wat goede wil kan alles, al raad ik deze verbinding toch alleen maar aan voor echte kenners. Bijna 9 uur openbaar vervoer, en nog eens dik 6 uur stappen, het kan vermoeiend zijn. Gelukkig doet de zomer mee, en wordt het niet echt warm vandaag. We vertrekken om 6:20 in Halle (ms 653) met de CR naar Leuven. Op dit vroege uur zijn er ofwel geen problemen, ofwel serieuze, maar vandaag loopt alles vlot. Ruim op tijd in Brussel-Zuid, en dan precies uitrekenen wanneer we naar Sam's Café moeten voor een koffie, zodat we die nog lekker warm op de aansluitende trein kunnen uitslurpen met het verlate ontbijt. Die aansluitende trein is de IC 505 naar Eupen (loc 1323 duwt haar I11'en wij kiezen voor rijtuig 11812, dat goed rijdt, ook op lijn 2.). We bereiken Liège op tijd, en na 16 minuten kunnen we daar overstappen op lijn 1011 van Liège naar Athus. Dat eigenaardige nummer stamt nog uit de tijd van de nationale NMVB toen alle tram- en buslijnen in geheel België een verschillend administratief nummer hadden, dat weliswaar buiten de bureaus zelden of nooit gebruikt werd, tenzij in West-Vlaanderen, waar men op een bepaald moment resoluut koos voor deze nationale nummers. Lijn 1011 was dus lijn 30, maar vermoedelijk was er nogal wat verwarring met de Luikse lijn 30, zodat men nog niet zo lang geleden koos voor het oude nationale nummer 1011, niet bepaald handig, maar wel efficiënt om de verwarring te voorkomen. Met een kleine vertraging komt een heuse autocar (6081-26) aangereden, en voor het eerst krijg ik van de chauffeur te horen dat ik mijn rugzak in de bagageruimte onderaan de bus moet deponeren. Het is echt wel zo dat in de bus het comfort duidelijk primeert op de andere facetten van de gebruiksvriendelijkheid, maar ik heb toch wel wat vragen bij deze procedure, die kwade geesten ongetwijfeld vroeg of laat op ideeën zal brengen. Niets belet me om bij het uitstappen ongemerkt ook wat andere bagage mee te nemen. Ik hoor de chauffeur trouwens een anekdote vertellen van een groep scouts die te goeder trouw bij het uitstappen al hun bagage uit de bagageruimte hadden gesleept, inclusief die van een dame die in Arlon tot de vaststelling kwam dat haar zak verdwenen was. Deze bus (naar Athus, een afstandsrecord in België) brengt ons naar Manhay, waar we ter hoogte van het vroegere tramstation (nu busstelplaats) een aansluiting kunnen nemen met lijn 14 naar Vielsalm. De bus (ab4149) vertrekt zonder duidelijke aanleiding met 6 minuten vertraging en zal die ook behouden tot Hébronval. Kenners weten dat je in Hébronval nog een heuse haltepaal uit het stoomtijdperk van de NMVB kunt aantreffen.
Beide wandelingen zijn klasse, misschien niet meteen voor wie de Ardennen associeert met lange bostrajecten, maar zeker voor wie houdt van mooie vergezichten en onooglijke dorpjes die zich tegen de hellingen aanschurken: dat geldt zeker voor Grand-Sart, Verleumont, en Bihain, maar ook de daldorpen als Petit-Sart, Regné en Hébronval zelf zijn de moeite waard. Voeg daar nog enkele snel stromende beken, wankele brugjes en af en toe wat zon aan toe, en je hebt alle ingrediënten voor een stevige wandeling.
De terugrit wordt nog veel langer dan de heenrit. Lijn 14 is niet meteen de drukste van het land, en de bus van 16:44 voert ons ook nog eens langs alle mogelijke dorpjes in de streek, zodat we nu bijna een vol uur zetten op het traject naar Manhay, waar we een vijftal minuten vroeger dan de voorziene 17:41 aankomen. De aansluiting met de bus van lijn 1011 is erg ruim: 75 minuten, en je vraagt je af waarom nog niemand bij de TEC-NL eraan gedacht heeft om hier voor een echte aansluiting te zorgen. De bussen rijden hier nog zoals 50 jaar geleden (op kleine verschuivingen en schrappingen na) en waarschijnlijk moeten de bussen van de landelijke lijnen in Manhay aankomen rond 17:45 om overschrijdingen van de maximumtijden van de chauffeurs te vermijden. Dat vermoeden wordt gesterkt omdat ook lijn 11 rond dit moment haar dienst eindigt. Gelukkig is er een taverne, waar we kunnen genieten van een lekkere trappist. Om 18:56 komt de bus 1011 er aan: dit keer een gewone bus, ab6081-23, en we kunnen alle bagage gewoon bij ons houden. De chauffeur houdt er een aardig tempo op na, en we bereiken Liège 2 minuutjes te vroeg. Zes minuten overstaptijd hebben we aldus op de IC naar Oostende van 19:58. Maar lijn 37 ligt blijkbaar grondig overhoop (door de werken, en de enkelsporige stukken): de Thalys heeft 17 minuten, van een L-trein en van "onze" IC moet de vertraging nog bepaald worden. We nemen dan maar de IC naar Sint-Ghislain van 20:08, 1 ms80, nl. de 301, met andere onderstellen, en dat voel je duidelijk: de hele rit langs de oude lijn 36 is bijna zo comfortabel als in de I11 over de HSL. We bereiken Brussel-Noord op tijd, net voor de IC naar Oostende, die in Brussel-Noord dus nog zo'n 25 minuten vertraging heeft. Wij stappen over op IR 3942 naar Binche (ms 834) die zelf nog wat vertraging oploopt, waarschijnlijk achter de Thalys en de IC in vertraging. We arriveren in Halle 13 minuten later dan voorzien (10 minuten omdat we de CR naar Geraardsbergen gemist hebben, en 3 minuten vertraging van de IR naar Binche) en alles bij elkaar is de chaos op lijn 37 zonder grote gevolgen gebleven voor ons, vermoeid maar tevreden.
Sommige streken in België blijven om een of andere reden verstoken van de aandacht die wandelgebieden zoals de Ardennen wel krijgen. Vaak is dat onterecht. Ik denk aan Waals-Brabant en sinds kort ook aan het landbouwgebied ten zuiden van Mons. Anders dan in Vlaanderen blijven deze gebieden een groot stuk van hun eigenheid behouden en dat is misschien wel voornamelijk te danken aan het feit dat de landwegen er over het algemeen alleen verhard zijn met grind, of vaak zelfs helemaal niet. Sinds kort loopt er een verbindingstracé tussen GR 122 en GR 129 door dit gebied, en je kunt de wegbeschrijving annex kaartjes gratis downloaden van de website van de Waalse SGR. Dat hebben we dan ook gedaan; in de Vastenvakantie stapten we van Angre naar Athis, en vandaag stond het vervolg op het programma: Athis - Quévy. Een groot probleem is de bereikbaarheid van dat gebied: tussen Mons en Quévy rijden er geen treinen op zaterdag en zondag, en het hele busnet van de TEC-Hainaut lijkt te eindigen aan de rand van het geürbaniseerde Mons, al dient gezegd dat dit al een hele struise regio bestrijkt. Concreet: in Dour geraken is niet echt een probleem, maar dan wordt het behelpen. Op deze augustuszaterdag namen we dus om 9.00 de IR naar Binche tussen Halle en Braine-le-Comte (ms 832), nu ja, IR: tijdens het weekend gelijkt hij verdacht sterk op een stoptrein. In Braine-le-Comte is er een ideale aansluiting met de IR naar Quiévrain (ms 437). Om 9:41 zijn we al in Mons. Daar is het even zoeken naar de vertrekhalte van lijn 9 naar Dour (Trichères): de halte ligt echt achter het hoekje en de aanwezige informatie met de inplanting van de halten hangt onopvallend aan de haltepalen. Een groot bord bij het verlaten van het station zou aangewezen zijn. De bus (een Renault R312, destijds goed voor een communautaire rel, meer bepaald de 3659) komt met een kleine tien minuten voorrijden. De chauffeur mag er zijn: rustig en vriendelijk en hij respecteert ook nog eens de verkeersregels. In Dour heeft hij nog altijd 8 minuten vertraging, maar hij gaat rustig aan de kant staan. Op www.infotec.be heb ik gelezen dat onze aansluitende bus (nu ja, aansluitend: als je 32 minuten wacht) met hetzelfde voertuig gereden wordt, en dat blijkt ook het geval te zijn. Even voor elven verandert de chauffeur het "Pas en Service" in "8 Dour Trichères", want deze lijn 8 wordt als ringlijn geëxploiteerd. Na de drukke steenwegen van lijn 9 is de landelijke rit op lijn 8 een verademing. We rijden mee tot Athis (Croix des Muets) en komen daar stipt op tijd aan.
Deze verbindings-GR is in mijn ogen topklasse: veel onverharde wegen, mooi en vrij verzorgd landelijk gebied, d.w.z. zonder de rommel die je vooral in Wallonië in sommige dorpen wel eens kunt aantreffen, vriendelijke mensen die allemaal dag zeggen, prachtige bostrajecten door het Bois de Saint-Ghislain en door het Bois de Colfontaine. Kort na de middag duikt echter een probleem op dat men ons inderdaad voorspeld had: onweer. Eerst een beperkt onweertje, maar al snel wordt duidelijk dat er zich een kanjer van een onweer aan het ontwikkelen is, met kernen ten westen en ten zuiden van ons. De lucht is dreigend maar majestatisch, en ik ervaar dat vreemde mengsel van paniek en genieten. Vraag me niet hoe we er in geslaagd zijn, maar de regen begint neer te gutsen op het ogenblik dat we het bushokje bereiken van lijn 41 in Quévy-le-Grand (Route de Quévy-le-Petit, heet de halte).
Op weekdagen zouden we de anderhalve kilometer tussen Quévy-le-Petit en Quévy-le-Grand buiten de GR niet hoeven doen hebben, maar het is zaterdag en de buslijn door Quévy-le-Petit (96a) is voor ons onbruikbaar. Dus stappen we door tot lijn 41, een grensoverschrijdende lijn tussen Maubeuge en Mons. Er komt een pracht van een bus aangereden, eerder een autocar met TEC kleuren buiten en binnen. Maar de TEC zou de TEC niet zijn, mocht alles perfect zijn. Je kunt op deze lijn namelijk niet terecht met je Carte Inter, en de chauffeur van de firma De Winter uit Havay scheurt ons een briefje uit een primitief orderboekje, je weet wel, waar het ene exemplaar voor de klant is en het doorgedrukte voor de verkoper. Eigenaardig genoeg spaar ik nog tien cent uit, want het traject is 4 zones lang, mét kaart 2.00, nu met biljet 1.95. Ik vermoed een foutje van de chauffeur. Het wordt een hoogst comfortabele rit en bij het binnenrijden van Mons vraagt de chauffeur of er iemand NIET naar het station moet. De 5 klanten moeten allemaal naar het station, en vermoedelijk is dat de reden waarom we een deel van de laatste halten overslaan en zo'n 7 minuten te vroeg aankomen. De terugrit per trein verloopt vlekkeloos: IR3718 met ms 383, en IR 3919 met ms 832, hetzelfde als vanmorgen. Onderweg zien we wel dat het treinverkeer in tegenrichting niet zo vlot verloopt: de IR 3739 rijdt met meer dan 20 minuten, en in Tubize staat de IR naar Binche met een klein uur vertraging én met 2 gekoppelde vierledige stellen. Deze vertragingen zullen wel niks te maken hebben met de vertragingen van ongeveer een kwartier van de 2 IC's van de Waalse aslijn die we ook al in Mons genoteerd hadden. Wij komen toch om 20.00 in Halle aan zoals voorzien, en daar staat ook de IR naar Binche van 20:00 in het station. De IR's naar Binche zullen elkaar wel snel opgevolgd hebben, tenzij men die ook nog achteraan de 2 stellen in Tubize zou koppelen...
We hadden dit jaar nog een tweede Gaumewandeling op het programma staan, al valt ze onder de noemer "Transsemoisienne", een vrij recent pad dat de Semois van bron tot monding probeert te volgen. We waren enkele maanden geleden geëindigd in Sainte-Marie en zouden nu stappen tot Jamoigne. Die Transsemoisienne is een eigenaardig pad, want het lijkt nu geadopteerd door de GR-paden. De bewegwijzering is alleszins volledig rood-wit, en op de website van de SGR kun je de beschrijving van het pad downloaden. Oorspronkelijk werd het alleszins anders bewegwijzerd, en we maakten het mee dat we op een zonnige Maria-Hemelvaartdag enkele jaren geleden in de streek enkele dapperen tegenkwamen die de bordjes aan het aanbrengen waren. We kregen prompt de hele map met kaart en beschrijving in de pollen geduwd. Misschien was toch wat te veel hooi op de vork genomen, en is dat de reden waarom het geheel nu in handen van de GR gegeven is.
Met het openbaar vervoer naar de Gaume wil op weekdagen nog best meevallen: het werd dan ook een geschiedenisloze uitstap. Om 7:03 vertrokken we uit Halle met P7512, bestaande uit een stel dubbeldekkers M5 - wij zaten in 51505 - geduwd door loc 2150. In Brussel-Zuid namen we IC2107 naar Luxemburg, bestaande uit twee ms 96. We zaten achteraan in stel 502. Tot mijn verbazing wachtte onze trein in Namur op de aansluiting van IC906 naar Herstal, die met twintig minuten vertraging reed. Zo vertrokken we zelf met 5 minuten, vertraging die tegen Jemelle zo goed als ingelopen was. Dat we uiteindelijk toch nog met 3 minuten vertraging in Marbehan aankwamen, had alles te maken met de omvangrijke werken tussen Haversin en Libramont, waar de rotswand blijkbaar op grondige wijze aangepakt wordt. Toch is de werf niet belangrijk genoeg om in de werfinfo van de NMBS opgenomen te worden, maar dat gebeurt wel vaker met werken beneden de taalgrens. In Marbehan bracht een Mercedes Conecto van Penning (ab5632-33) naar Sainte-Marie, waar we ter hoogte van de Romeinse Heirbaan uitstapten.
Het werd een typische Gaumetocht, met landschappen die niet stuk kunnen en aangename parcours door voornamelijk loofbossen, maar met meer asfalt dan goed is, en af en toe ook nog een stuk drukke hoofdweg. Toch is de Semois hier erg charmant in zijn bovenloop. Dat komt vooral omdat je hem vaker dan in de benedenloop door de weiden ziet kronkelen, en dat is natuurlijk onmogelijk tussen de steile rotswanden verderop. Gelukkig denkt de massatoerist daar anders over, en heb je hier relatief weinig hinder van campings en kajakkers.
De terugreis verliep als volgt: in Jamoigne namen we bus 22/2 (ab4734, ex-2539 van de Buurtspoorwegen) die ons in Marbehan deponeerde om 16:51 na een voor ons doen korte rit van 18 minuten. Om 17:00 precies vertrok de IC naar Brussel-Zuid (ms 518) en die legde zijn traject moeiteloos binnen de voorziene tijd af, zodat we in Brussel-Zuid opnieuw konden overstappen op de CR naar Geraardsbergen (ms 696), overstap die ARI niet geeft, de website van de TEC dan weer wel. Ik ben er nog altijd niet uit wat het beste is; als de aansluiting niet belangrijk is, zou je toch moeten weten dat het kan; als ze wel belangrijk is, kun je er beter maar geen rekening mee houden. Met het papieren spoorboekje kun je zelf je verantwoordelijkheid nemen. Wij kwamen aan om 19:40, en de kans is groot dat dit voor 2006 de laatste uitstap was richting Jemelle, Libramont, Arlon. Al weet je natuurlijk nooit.
Volgende woensdag 16 augustus is Hacowa 86 gepland, maar wij hebben vandaag al Hacowa 87 verkend die we willen doen op zondag 12 november. We hadden in de buurt tussen Lier en herentals al enkele kortere wandelingen gemaakt, en we zouden proberen om ze enigszins aan elkaar te breien, zodat het een bruikbare tocht werd van een 16-tal kilometer. Een stuk Kleine Nete en de Kesselse Heide moesten alleszins opgenomen worden, het Fort van Kessel mocht, maar was geen echte must. Achteraf bleek ook het fort in een zalige omgeving te liggen. Bouwel leek me een mooi vertrekpunt; als we Nijlen konden vermijden, konden we Kessel bereiken en toch binnen de voor de groep min of meer noodzakelijke 16 kilometer blijven. Het werd een aangename verkenning, waarbij we er zo goed als volledig in slaagden om de echt drukke bebouwing te vermijden, met een aangename middagpauze in "De Slappe Uier", waar we warm ontvangen werden, en waar we ook met de groep terecht kunnen voor de boterhammetjes, al komt er daar ook heel wat lekkers uit de keuken. Dat is niet altijd en overal zo, want er zijn nogal uitbaters die hun neus optrekken voor een groep wandelaars, die nochtans van een stevig bier bij hun eten houden. Wel moesten we rekening houden met de privatiseringsdrang waarvan de "Trage wegen" in deze streek af en toe het slachtoffer dreigen te worden, maar het werd ten slotte een evenwichtige wandeling met net niet te veel asfalt en beton, met heerlijk rustige stroken, met niet te veel of niet te weinig Kleine Nete en met de Kesselse Heide op het einde als waardige afsluiter.
's Morgens reden we naar Bouwel als volgt:
Halle - Brussel-Zuid IC1908 loc 2128, rijtuig 58063. Ruim op tijd in
Brussel-Zuid, en dat was vandaag net niet nodig, want we moesten
wachten tot 10:12 (35'!) op de aansluiting naar Antwerpen: IC 2009,
zowaar twee gemoderniseerde stellen; we namen ms 762. Eigenlijk
verwacht je toch wel wat anders, namelijk een stel van de nieuwe generatie dubbeldekkers M6 op deze soms toch wel erg drukke lijn. In Berchem stapten we over op de IR
naar Turnhout (3410) die bestond uit break 317.
Na de verkenning kwamen we terug uit Kessel: Kessel -
Antwerpen-Berchem 3437; tot mijn verbazing kwamen twee breaks
aangereden, en dat was maar goed ook, want de hele 2de break was gereserveerd voor een gigantische chirogroep. Het moeten er minstens
200 geweest zijn. Het gebeurt niet zo vaak dat de samenstelling van een trein gewijzigd wordt, maar in dit geval zouden er gewoon geen plaatsen voor de andere reizigers meer overgebleven zijn. Ik vraag me wel af hoe het op de aansluitende trein naar Gent is opgelost, want die zijn toch ook niet allemaal even lang tijdens het weekend. We kochten biljetten op de trein, en betaalden met
Visa. De treinbegeleidster gaf toe dat het de eerste keer was voor haar
(voor ons trouwens ook), maar het ging erg vlot. Ze wilde ons zelfs nog een dienstregeling afdrukken voor Halle, maar ik heb dan maar gepocht dat we anciens waren, en zelf van wanten wisten. We zaten in break 314.
In Antwerpen-Centraal stapten we over op IC 2038, die wel uit een stel M6
bestond. Loc was 2728, rijtuig 61004. Nu zouden we de lange
overstaptijd in Brussel-Noord doorbrengen. Op spoor 9 zagen we
achtereenvolgens de (verspoorde) IC naar Quiévrain, en de IC naar Oostende passeren. Toen
ik dacht dat men de IC naar Moeskroen zou aankondigen, bleek het al de
IC naar Knokke/Blankenberge te zijn die verwacht werd. Ook op de
tv-schermen was er van de IC naar Moeskroen geen spoor. Toch zag ik in
de verte een 27 naderen met een stel M4, en dat kon eigenlijk alleen
maar de 1939 zijn. Dat bleek ook waar te zijn. Toen de trein al aan het
perron stond, werd snel omgeroepen dat het de IC naar Moeskroen was. Om
18:34 kwamen we in Halle aan.
Vandaag werd het een voor ons erg atypische uitstap, nl. met een
stukje buitenland erbij. We begonnen aan de "Via Mosana", een van de
vele bedevaartwegen naar Compostela, en die begint in Aachen. Het
boekje dat onze tocht beschreef loopt tot Namur, maar wij stapten
vandaag zo'n 18.5 km tot Henri-Chapelle. Onze OV-verplaatsing zag er
als volgt uit:
We namen om 7:51 de IR 3407 (bestemming Turnhout) tot Brussel-Zuid (ms
318), waar me met één minuutje vertraging aankwamen. Die minuut was
eens te meer het gevolg van de voorrang die we in Ruisbroek moesten
verlenen aan een trein die van de onafgewerkte 96 N naar de 96A moest,
en ons pad kruiste. Deze keer was het een TGV. Om 8:28 vertrokken we
dan met de Thalys 9409 (stel 4331) naar Aachen Hbf. Even een klein
incidentje onderweg toen een reiziger aan een medereiziger vroeg om een
of ander toestel uit te zetten. Die reageerde vrij agressief. Later
bleek dat ook de eerste reiziger naar hartenlust gsm'de, en potverdorie
ook nog veel te luid naar zijn walkman luisterde. Zelf boter op het
hoofd hebben, is de uitdrukking van toepassing, dacht ik. De reis
verliep tot Liège zonder problemen, maar bij aankomst in Aachen hadden
we toch wel 12 minuten vertraging: enkelspoor tussen Olne en Pepinster,
vertragingszone in Dolhain en blijkbaar hinderlijke werken bij het
naderen van Aachen: probeer dan maar op tijd te blijven.
Toch moesten we eerst nog even door een zure appel heen bijten: zo'n vijf kilometer stappen van Aachen tot het Preuswald, dat zich pal over de Duits-Belgische grens genesteld heeft, of andersom natuurlijk.Van de Dom (wijselijk afgesloten voor toeristen omdat er een misviering bezig was) tot de bosrand moesten we dus door een residentieel Aachen, alleen geschikt voor liefhebbers van charmante of protserige huizen. Het bos was dan ook welgekomen: prachtig loofbos met stevige beuken, langs een snoer van kruisen en kapellen, want blijkbaar bevinden we ons op een bedevaartsweg van Aachen naar Moresnet. Ik maak me sterk dat die nog een overblijfsel is van de oude Compostelaroute. Blijkbaar is de tocht niet helemaal zonder gevaar, want we passeren weer eens zo'n typisch kruis dat een of ander ongeval of plotse dood herdenkt. We vinden zelfs nog een stukje Siegfriedlinie, in deze tijd van langeafstandsraketten al bijna net zo koddig als de middeleeuwse goedendags. Het aangename bostraject brengt ons in Chapelle, waar de Franciskanen een prachtige kruisweg, verspreid over een heus park, (laten) onderhouden. We gaan er een pint drinken in het café waar de baas me 15 jaar geleden eens op een Chimay trakteerde met de woorden: "Ik weet wat dit voor organisatie vraagt, ge hebt dat niet voor niks gedaan." Ik was daar toen namelijk met mijn groep Hacowa binnengevallen. Ons pad liep dan van Chapelle, naar Moresnet, rakelings
langs Montzen en zo naar Henri-Chapelle, een echt mekka voor de
treinliefhebber, met andere woorden: we konden onder het viaduct van
Moresnet door lopen, de oude bedding van lijn 39 volgen, parallel
stappen met de geëlektrificeerde lijn 39. Vanaf Chapelle waren we in een sterk golvend en open weidelandschap terechtgekomen en in de regen. Gelukkig bleef alles binnen de perken, en konden we volop genieten van dit landschap, dat evenwel vaker dan in het zuidelijker land van Herve ontsierd wordt door allerlei lelijke gebouwen of wegen. In Henri-Chapelle namen we de bus van lijn 711 (die niet vermeld
stond op het haltebord, wel het oude nummer 717, lekker beginnen
twijfelen, dus), een Mercedes met nummer 7631-70, van de firma Sadar.
Die zette ons precies op tijd af aan het station van Verviers-Central
(16:36), lees 2 minuten te laat om de IC naar Oostende van 16:34 te
nemen; dat we hem aan het eind van het perron nog zagen rijden was een
magere troost. Tijd voor een origineel plan dus: aan het internationaal
loket van Verviers (heeft dat nog wel zin nu er geen internationale
treinen meer stoppen?) kochten we 2 Thalyssupplementen voor de Thalys
van 17:42 in Liège. Die konden we nl. halen met de IR uit Aachen van
17:01 (ms 159) die wel als stoptrein reed, zoals vermeld onder de
werfinfo op de website van de NMBS. We kwamen in Liège aan met 9
minuten vertraging; dat bracht onze aansluiting niet in het gedrang,
temeer daar ook de Thalys met vertraging aangekondigd was. Uiteindelijk
vertrek stel 4344 uit Liège met 17 minuten vertraging, waarvan er nog
12 overbleven bij aankomst in Brussel-Zuid. Te veel om de IR naar
Binche nog te halen, maar de IR naar Manage (ms 317) lukte nog net.
Vandaag gingen we richting Limburg. Het werd een vrij korte wandeling in
Opoeteren, langs "de Schans", een enigszins verknoeid kasteel, verknoeid
omdat het nu blijkbaar een cursus- en congrescentrum is geworden, en
daar moet je natuurlijk voor verbouwen. De wandeling zelf mocht er best
wezen: heerlijk afwisselend tussen bossen en weiden, licht glooiend, en
meestal erg rustig: Limburg zoals de wandelaar het wil.
We vertrokken om 10:44 met de IR naar Leuven (3709 - ms 342).
Ondanks de zware problemen in Halle als gevolg van een uitgebrand
tractieonderstation de avond voordien, leek het treinverkeer normaal te
verlopen. Toch reed deze IR niet over lijn 96N, zoals dat gewoonlijk
het geval is, maar wel over lijn 96. Dat verandert natuurlijk niets aan
de rittijd, zodat we stipt in Brussel-Zuid aankwamen. Daar stapten we
over op IC 2210 naar Genk; ik had minstens M6 verwacht. Op deze
Belgische zomerdag is dat geen probleem, en ook met de bezetting valt
het best mee. Een lieve jongen moet op een bepaald moment wel een
elektronisch spelletje annex muziekje spelen, en het duurt lang voor
het uit is. Begrijpen de ouders niet dat niet iedereen opgezet is met
zo'n stom spel? Om 12:45 (1 minuut later dan voorzien) arriveren we in
Genk, waar op dat ogenblik erg veel treinen gestald staan: een stel M6,
een loc reeks 27 en 2 ms 96, wat een weelde in dit kopstation.
Het busstation van Genk kenmerkt zich door een onophoudelijk aan-
en afrijden van bussen. Als men het OV ooit terugschroeft in
Vlaanderen, wat moet er dan gebeuren met al die chauffeurs, al die
bussen en al die reizigers, want ze vervoeren allemaal wel minstens 10
klanten.
We nemen lijn 11 naar Maaseik, en dat is bus 4568. De chauffeuse
tikt 3 zones in tot Opoeteren, en dat is ongetwijfeld fout. Het is toch
niet te begrijpen dat chauffeurs, die nochtans het correcte aantal
moetenindrukken, het zich gemakkelijk maken met het intikken van 2 of 3
zones. We bereiken Opoeteren Dorp met 2 minuten vertraging.
De terugrit gebeurt met een verpachte bus: ab440277, een
Mercedes,alhoewel ik me afvraag of er een foutje in mijn notities zit.
Volgens Zone 01 zou deze bus nl. een Jonckheere zijn, en wij zaten
duidelijk in een Mercedes. De bus rijdt met 12 minuten vertraging, en
dat is blijkbaar het geval voor alle bussen richting Genk. kan dit iets
te maken hebben met de grootscheepse aanpassingswerken aan het Majoor
Aertsplein en omleiding in Maaseik? In Genk blijft er nog 7 minuten
vertraging over. Tussen haakjes: deze chauffeur heeft wel 5 zone
iingetikt. Voor wie het niet zou weten: dat kan belangrijk zijn bij een
overstap, omdat je meer overstaptijd hebt naargelang het aantal al
betaalde zones. Deze keer staat er wel een stel M6 te wachten. Vooraan
hangt loc 2752. De reis verloopt zonder al te veel problemen tot net
voor Schaarbeek, waar de trein afremt. Uiteindelijk rijdt hij één
minuutje te laat Brussel-Noord binnen. Nog even de IR 3739 tot Halle
nu. Het is hetzelfde stel als vanmorgen: ms 342. We bereiken Halle
precies op tijd, en opnieuw gebruikte deze IR lijn 96 i.p.v. 96N. Het
is ook ondenkbaardat de brand van gisteren vandaag helemaal geen
gevolgen meer zou hebben.
Vrijdag begaven we ons richting Westhoek, niet naar Dranouter zoals al
die anderen die zich in deze dagen naar de Westhoek verplaatsen, maar
om een deel van GR 5A af te stappen. In de Paasvakantie hadden we
Houtem bereikt, nu zouden we tot Roesbrugge stappen.
We vertrokken, gezien het "betere" weer, eens niet bij het
ochtendkrieken, maar namen om 8:44 de IR 3707 naar de Luchthaven en
Leuven. Twee breaks, die op de website stoeltjes meekrijgen, om aan te
duiden dat deze trein normaal gezien bomvol zit, maar op deze sombere
augustusdag is dat geen probleem. We zitten vooraan in stel 392, met
een duidelijke deuk in het neusje en maar één koplamp. Ik vraag me af
of er een verband is. We komen op tijd in Brussel-Zuid aan, zodat we
daar nog 24 minuten overstaptijd hebben op de IR naar De Panne. Ook die
bestaat uit 2 breaks, en vooraan hangt ms 384. Brave jongens hebben -
verneem ik achteraf - bij het instappen een dametje geholpen met de
bagage, en hebben uit dankbaarheid één zak gestolen. De derde keer,
hoor ik de onthutste mevrouw aan de machteloze treinbegeleider zeggen,
en gelukkig was de zak een uitgekiend afleidingsmanoeuver met alleen
wat geneesmiddelen erin.
De IC naar Oostende heeft wat vertraging maar onze IR heeft daar niet
te veel hinder van. De reis verloopt vlot en rustig. We komen in Veurne
aan om 10:55.
Daar hebben we een afspraak met de belbus Veurne. Het is de 4035
met een vriendelijke en rustige chauffeur die ons naar Houtem brengt,
waar we onze tocht beginnen.
Deze GR 5A, en dan vooral het West-Vlaamse traject is zeker geen onverdeeld succes. Vandaag stappen we zo'n 10 kilometer door hetzelfde vlakke landschap, met altijd weer dezelfde boerderijen en boerderijtjes, en meest van al geasfalteerde wegen, want in West-Vlaanderen lopen de onverharde wegen meestal dood op een boerderij. "Private Weg" is hier dan ook het meest voorkomende straatnaambord. Kan ik deze wandeling dan aan niemand aanraden? Wel, wanneer de wolken zoals vandaag uit mooie rollen stratocumulus bestaan, die laag over het vlakke landschap zweven, dan krijgt de Westhoek plots veel charme, alleszins veel meer dan wanneer je dit pad zou volgen op een snikhete wolkeloze zomerdag. En vanaf Gijverinkhove krijgt het akkerland plots wat reliëf, en Stavele is het beginpunt van een mooi pad langs de IJzer dat ons naar Roesbrugge brengt. Toch maar doen, dus. Bovendien kun je a.h.w. het landschap zien veranderen, van het echte vlakke land, naar de eerste golvingen van de IJzervlakte, en op de achtergrond zie je zowaar het Vlaamse Heuvelland al opduiken.
Ook 's avonds nemen we de belbus, in Roesbrugge, en ditmaal
richting Poperinge (al zou ook Veurne gekund hebben). De 4335 pikt
onderweg nog één reiziger op. Ook nu is het een vriendelijke en rustige
chauffeur, die bovendien wel zin heeft in het babbeltje. Misschien is
het wel een valstrik, denk ik, want er zijn reglementen in de maak die
mensen die praten met de chauffeur kunnen beboeten. Maar hij is gewoon
trots op zijn streek, verbaasd dat we niet met de wagen komen, en blij
dat hij het nog eens over Halle en zijn basiliek kan hebben. We komen
probleemloos in Poperinge aan.
Daar wacht ons een meevaller: de IC2317 wordt gereden met 2 klassieke
motorstellen: ms 189 en 263. We stappen in de 263, die ons naar
Brussel-Zuid zal brengen. het is even wachten op de aankomst van de IC
uit Kortrijk, en zo vertrekken we met 3 minuten vertraging, die in
Kortrijk al helemaal ingelopen is. Daar moeten we wachten op de IC uit
Oostende; opnieuw zijn 3 minuten vertraging het gevolg, maar we
bereiken Brussel-Zuid perfect op tijd. Nog even de CR naar
Geraardsbergen met danig ontsierd ms 658, dat van voor tot achter tot
op halve hoogte vol verf gespoten is, anders kun je deze artistieke
ondingen niet noemen. Om 19:40 bereiken we Halle, stipt, zoals zo vaak
Ik heb ondertussen nog een en ander opgezocht, want dat vlakke land
waar we vertoefden is op het vlak (!) van OV-geschiedenis toch
niet helemaal zonder belang. O.a. Roesbrugge heeft korte tijd over
zowel een trein- als tramverbinding beschikt, en dat is toch wel vij
uniek in een dergelijk dunbevolkt en afgelegen gebied.
Ik heb een en ander nog even geverifieerd op de onschatbare webiste van Paul Kevers http://users.pandora.be/pk/lijnen.htm
en daaruit blijkt dat pakweg tussen 1920 en 1930 een ex-oorlogslijn in
dienst kwam als reizigerslijn. Niet dat de bediening veel betekende,
maar de volgende zomertrein spreekt toch wel tot de verbeelding. Hij
reed o.m. in de zomer van 1925:
Kortrijk 9.08 - Menen 9.24/9.26 - Komen 9.37/9.39 - Houthem 9.47 -
Ieper 10.00/10.02 - Poperinge 10.15/10.16 - Leisele/Izenberge 11.00 -
Adinkerke-De Panne 11.30.
Volgens het spoorboekje liggen Poperinge en Leisele-Izenberge 20
km van elkaar; de gemiddelde snelheid zou dus 27 km/u bedragen hebben,
nog altijd meer dan die van een auto in een middelgrote stad van
vandaag. Opvallend trouwens dat ondanks de beperkte bediening (3
treinen per dag in elke richting in de zomer, anders maar 2) men er toch in slaagde om treinen
onderweg te laten kruisen. Uit Adinkerke-De Panne was er nl. ook een
trein om 10:59 in Leisele.
De terugrit zag er als volgt uit: Adinkerke-De Panne 18:25 - Poperinge
19:34/19:35 - Ieper 19:47/19:49 - Komen 20:07/20:10 - Menen 20:21/20:24
- Kortrijk 20:40.
Dat er nu geen stop was in Leizele-Izenberge laat vermoeden dat de
stop van de ochtendrit eerder een "dienststop" was, om de kruising
mogelijk te maken, dan een commerciële stop om de inwoners van Leizele
en Izenberge ter wille te zijn.
De trambediening, toen onder tabel 353 te vinden, was wat beter
gestoffeerd. Vier trams per dag, mooi gespreid over de gehele dag, er
waren ongetwijfeld streken die minder goed bediend waren. De tram
bediende Poperinge, Watou, Proven, Roesbrugge-Haringe, Beveren,
Leisele, Houtem, Wulveringem, Bulskamp en Veurne. Volgens de GTF-kaart
van zovele jaren geleden was er zelfs een grensoverschrijdende
tramverbinding vanuit Houtem. Mogelijk ging het hier alleen om een
goederenverbinding, ik heb alleszins nergens een dienstregeling terug
kunnen vinden.
Vandaag even -wat ik zou durven noemen - een routine-uitstap, zonder veel moeilijkheden.
We wilden in Ave-et-Auffe en Lessive 2 wandelingen stappen(Geais & Hirondelles). Die geais heb ik moeten opzoeken, maar het is Frans voor Vlaamse gaaien. We hebben er wel geen gezien, laat staan gehoord. De eerste wandeling vertrok uit Ave, de tweede uit Lessive, maar onderweg raakten de 2 lussen elkaar zodat we ze gemakkelijk konden combineren.
In de wandeling van de gaai lag de nadruk op de pure natuur, met een erg mmoi Bois du Roptai; ook de zwaluwen waren niet helemaal gespeend van natuurschoon, maar hier lag de klemtoon toch ook enigszins op het communicatiegrondstation van Lessive, en als je het mij vraagt op het prachtige Condrozdorpje dat Lessive (aan de Lesse) gebleven is. Beide wandelingen zijn te vinden op de wandelkaart van het NGI "Rochefort en zijn fusiegemeenten".
Op 7:03 namen we in Halle P7512 naar Schaarbeek: een lang stel M5 geduwd door loc 2149 - we zaten in rijtuig 51505.
Om 7:36 vertrokken we uit Brussel-Zuid met IC 2107; vooraan hing een ms96 van Hasselt, wat op lijn 162 zelden voorkomt; wij zaten achteraan in de 509. Tussen Ciney en Haversin werd op tegenspoor gereden, alhoewel de werken blijkbaar nog moesten beginnen. De Plasser-Theurer stond in elk geval al te draaien in Ciney. Vertraging in Jemelle: 3 minuten.
In Jemelle stapten we over in de bus van lijn 29: ab 4145, volgens de gegevens waarover ik beschik van Florennes. Mogelijk zijn er verschuivingen geweest in de busbestanden, want Florennes ligt wel erg ver van Jemelle om hier dienst te doen. Het viel me ook op dat op de bus busboekjes te vinden waren van buslijnen uit de regio Florennes. We arriveerden zoals voorzien in Ave (Monument) om 9:57.
Bij de terugrit hetzelfde liedje: ab 4879 zou opnieuw van Florennes zijn. Ook op deze bus konden we busboekjes meenemen van o.a. lijn 150a.
In Jemelle stapten we over op IC 2136: vooraan hing ms 519. Tot Namur werd de rust gestoord door een vader die met zoonlief een dvd zat te bekijken op de laptop, en tot overmaat van ramp stapte in Marloie ook nog iemand op die op zijn gitaar begon te tokkelen op het platform tussen 1ste en 2de klasse. Maar vanaf Namur werd het zalig rustig, en we bereikten Brussel-Noord om 16:15, stipt op tijd dus. Vier minuten volstaan alweer om de CR naar Geraardsbergen te nemen van 16:19: zes klassieke, gemoderniseerde stellen, helemaal achteraan zitten we in ms 760. Een minuutje later dan gepland sluiten we onze uitstap af in Halle.
De zomervakantie loopt ten einde: onze laatste vakantiewandeling zit er op. Het is een bijzonder korte tocht geworden in een onooglijke Haspengouwse gemeente, Membruggen, vlakbij Tongeren, maar toch behorend tot de fusiegemeente Riemst. Ik haalde de beschrijving uit het juninummer van het tijdschrift van Vakantiegenoegens, maar dan wel jaargang 1988. Bijna 20 jaar later heeft de wandeling niks van haar charme verloren en ze is nog perfect doenbaar. Het eerste deel is een bijwijlen avontuurlijke tocht door een zompig natuurgebied, de Molenbemde, in het tweede deel verkennen we de gemeente, met boomgaarden, vierkantshoeven, holle wegen en een steenbakkerij. Een korte maar aangename en interessante wandeling, voor het eerst sinds lang ook in omstandigheden die aan de zomer doen denken.
Het hoogtepunt van onze vakantiewandelingen - qua afstand zeker, maar vermoedelijk ook qua natuurpracht - zou vandaag moeten vallen: een combinatie van 2 wandelingen uit de door het NGI uitgegeven wandelkaart van Lierneux (wandelingen 8 en 9, beide vertrekkend uit Hébronval), pal in de echte Ardennen. 
Sommige streken in België blijven om een of andere reden verstoken van de aandacht die wandelgebieden zoals de Ardennen wel krijgen. Vaak is dat onterecht. Ik denk aan Waals-Brabant en sinds kort ook aan het landbouwgebied ten zuiden van Mons. Anders dan in Vlaanderen blijven deze gebieden een groot stuk van hun eigenheid behouden en dat is misschien wel voornamelijk te danken aan het feit dat de landwegen er over het algemeen alleen verhard zijn met grind, of vaak zelfs helemaal niet. Sinds kort loopt er een verbindingstracé tussen GR 122 en GR 129 door dit gebied, en je kunt de wegbeschrijving annex kaartjes gratis downloaden van de website van de Waalse SGR. Dat hebben we dan ook gedaan; in de Vastenvakantie stapten we van Angre naar Athis, en vandaag stond het vervolg op het programma: Athis - Quévy. 
We hadden dit jaar nog een tweede Gaumewandeling op het programma staan, al valt ze onder de noemer "Transsemoisienne", een vrij recent pad dat de Semois van bron tot monding probeert te volgen. We waren enkele maanden geleden geëindigd in Sainte-Marie en zouden nu stappen tot Jamoigne. Die Transsemoisienne is een eigenaardig pad, want het lijkt nu geadopteerd door de GR-paden. De bewegwijzering is alleszins volledig rood-wit, en op de website van de SGR kun je de beschrijving van het pad downloaden. Oorspronkelijk werd het alleszins anders bewegwijzerd, en we maakten het mee dat we op een zonnige Maria-Hemelvaartdag enkele jaren geleden in de streek enkele dapperen tegenkwamen die de bordjes aan het aanbrengen waren. We kregen prompt de hele map met kaart en beschrijving in de pollen geduwd. Misschien was toch wat te veel hooi op de vork genomen, en is dat de reden waarom het geheel nu in handen van de GR gegeven is.
Vandaag even -wat ik zou durven noemen - een routine-uitstap, zonder veel moeilijkheden.
We wilden in Ave-et-Auffe en Lessive 2 wandelingen stappen(Geais & Hirondelles). Die geais heb ik moeten opzoeken, maar het is Frans voor Vlaamse gaaien. We hebben er wel geen gezien, laat staan gehoord. De eerste wandeling vertrok uit Ave, de tweede uit Lessive, maar onderweg raakten de 2 lussen elkaar zodat we ze gemakkelijk konden combineren.
In de wandeling van de gaai lag de nadruk op de pure natuur, met een erg mmoi Bois du Roptai; ook de zwaluwen waren niet helemaal gespeend van natuurschoon, maar hier lag de klemtoon toch ook enigszins op het communicatiegrondstation van Lessive, en als je het mij vraagt op het prachtige Condrozdorpje dat Lessive (aan de Lesse) gebleven is. Beide wandelingen zijn te vinden op de wandelkaart van het NGI "Rochefort en zijn fusiegemeenten".
Op 7:03 namen we in Halle P7512 naar Schaarbeek: een lang stel M5 geduwd door loc 2149 - we zaten in rijtuig 51505.
Om 7:36 vertrokken we uit Brussel-Zuid met IC 2107; vooraan hing een ms96 van Hasselt, wat op lijn 162 zelden voorkomt; wij zaten achteraan in de 509. Tussen Ciney en Haversin werd op tegenspoor gereden, alhoewel de werken blijkbaar nog moesten beginnen. De Plasser-Theurer stond in elk geval al te draaien in Ciney. Vertraging in Jemelle: 3 minuten.
In Jemelle stapten we over in de bus van lijn 29: ab 4145, volgens de gegevens waarover ik beschik van Florennes. Mogelijk zijn er verschuivingen geweest in de busbestanden, want Florennes ligt wel erg ver van Jemelle om hier dienst te doen. Het viel me ook op dat op de bus busboekjes te vinden waren van buslijnen uit de regio Florennes. We arriveerden zoals voorzien in Ave (Monument) om 9:57.
Bij de terugrit hetzelfde liedje: ab 4879 zou opnieuw van Florennes zijn. Ook op deze bus konden we busboekjes meenemen van o.a. lijn 150a.
In Jemelle stapten we over op IC 2136: vooraan hing ms 519. Tot Namur werd de rust gestoord door een vader die met zoonlief een dvd zat te bekijken op de laptop, en tot overmaat van ramp stapte in Marloie ook nog iemand op die op zijn gitaar begon te tokkelen op het platform tussen 1ste en 2de klasse. Maar vanaf Namur werd het zalig rustig, en we bereikten Brussel-Noord om 16:15, stipt op tijd dus. Vier minuten volstaan alweer om de CR naar Geraardsbergen te nemen van 16:19: zes klassieke, gemoderniseerde stellen, helemaal achteraan zitten we in ms 760. Een minuutje later dan gepland sluiten we onze uitstap af in Halle.
