Traditiegetrouw wil ik jullie ook deze keer de jaargegevens over mijn openbaar vervoer niet onthouden.

Mijn vrouw en ik legden al dan niet alleen 24369 km af met trein, tram en bus en betaalden daarvoor in totaal € 3503.65, wat fors meer is dan het vorige jaar. Onze kilometerprijs steeg van € 0.12 naar € 0.14, een stijging met bijna 17 %. Ik heb hier niet meteen een verklaring voor, al zullen toevallige factoren ongetwijfeld ook wel een rol spelen.

Met de trein maalden we er 17030 km door, voor een bedrag van € 2888.36. De forse stijging situeert zich inderdaad bijna helemaal bij de NMBS. De kilometerprijs eerste klasse steeg van € 0.15 naar € 0.17. Hoewel we bijna 1500 km meer aflegden dan in 2011, betalen we dus meer per afgelegde km. De NMBS moet zowat het enige bedrijf zijn waar je als trouwe klant méér betaalt. Dat komt o.m. ook omdat de zogenaamde deals nauwelijks in aanmerking komen voor het type klant dat we zijn, en bovendien te beperkt zijn in aanwendingsmodaliteiten. Anders gezegd: al die rommel is geen alternatief voor de eerder afgeschafte halveprijskaart.

De Lijn was goed voor 6637 km voor een luttele € 434.14. De kilometerprijs steeg hier dus van € 0.06 naar € 0.07 - gezien het gebruiksgemak van de Omnipas, is dit erg goedkoop. Zoals ook verleden jaar al geopperd werd: hier zit nog wat rek op. Wat niet betekent, dat ik bereid zou zijn fors meer te bepalen om de biljetten van anderen gratis tot spotgoedkoop te houden. Dat ik over 5 jaar zelf 65+ word, verandert daar niets aan.

Traditiegetrouw valt de TEC een stuk duurder uit, zelfs bij systematisch gebruik van de Carte Inter, die op 1 februari 2013 trouwens verdwijnt. We legden dan ook amper 683 km af met de TEC, voor een bedrag van € 168.02, wat de TEC in ons geval bijna vier keer duurder maakt dan De Lijn. In het geval van de TEC zijn we nu eenmaal sporadische reizigers, en die betalen doorgaans meer.

Blijven nog te verwaarlozen afstanden met de MIVB (8 km) en Veolia in Nederlands-Limburg (11 km). Met respectievelijke kilometerprijzen van € 0.64 en € 0.73 valt meteen op hoe duur openbaar vervoer kan zijn voor toevallige reizigers.

En hoe zit het met de stiptheid? We namen 396 treinen van de NMBS, en daarvan kwam 83.8 % op onze bestemming met 5 minuten vertraging of minder. Ten opzichte van 2011 is dit een voorzichtige stijging (toen 82.3 %), maar het resultaat ligt nog altijd erg ver van pakweg de 95.0 % van 1987. Ander positieve noot: 4.8 % van onze treinen reed met meer dan 10 minuten vertraging, en dat is duidelijk beter dan vorig jaar, toen dat nog 7.5 % was. Onze grootste vertraging bedroeg precies een half uur, met E3657 die 30 minuten te laat in Brussel-Zuid aanlegde. We zouden het niet eens geweten hebben, mocht de TBG zich niet verontschuldigd hebben voor de aanzienlijke vertraging: we dachten namelijk dat we al op de volgende CR zaten.

De bussen doen het in landelijke en kleinstedelijke gebieden een stuk beter: van de 748 genomen bussen (en enkele trams) reed 91.0 % op tijd of met minder dan 6 minuten vertraging, en slechts 3.1 % reed met meer dan 10 minuten vertraging. Twee uitschieters: op 14 juni bracht een bus van lijn 28 ons met 35 minuten vertraging van Beernem naar Wingene, klaarblijkelijk als gevolg van slecht georganiseerde en slecht aangekondigde wegenwerken. En onze TEC-bus van lijn 241 bracht ons van Vonêche naar Beauraing met 30 minuten vertraging op 25 mei. Ook hier speelden wegenwerken een cruciale rol: een aannemer wilde op vrijdagavond blijkbaar komaf maken met asfalteringswerken, maar daardoor raakte de hele spits in een knoop, zelfs in het anders zo rustige Beauraing. De twee voorbeelden illustreren eigenlijk een van de grootste zwakten van het busvervoer: er wordt nauwelijks rekening gehouden met de bus bij werken, en bovendien worden zowel de chauffeurs als de klanten vaak onduidelijk of foutief geïnformeerd.

Bij de bussen speelt een ander verschijnsel een minstens zo belangrijke rol als vertragingen: ik ben geneigd om het vervroegingen te noemen, al komt dat woord niet in Van Dale voor.  Ik vrees dat de cijfers voor zichzelf spreken: 45.6 % van onze bussen kwam voor het voorziene uur aan, 12.3 % reed zelfs meer dan 3 minuten te vroeg, en 3.5 % reed 5 minuten te vroeg: dat sterkt niet meteen ons vertrouwen in de bus. Op 13 februari scoorden we een triest record met 11 minuten, en nee, het was niet de vorige bus met vertraging.

De traditie wil dat ik ook een overzichtje geef van het gebruikte treinmaterieel. Vooral de instroom van de reeksen 18 en 19 schudt de cijfers van 2011 flink dooreen; de Desiro is - wat ons betreft - voorlopig een marginaal verschijnsel. Ik wil er toch op wijzen dat deze cijfers (ook die van de vertragingen, trouwens) met de nodige korrel zout genomen moeten worden. Toevallige factoren zijn nu eenmaal niet uit te sluiten: het volstaat dat we wat vaker over lijn 162 sporen dan over de lijnen 36 - 02 - 37 om meteen serieuze verschuivingen waar te nemen.

Wat de rijtuigen betreft: die halen de volgende percentages, telkens van het totaal aantal afgelegde kilometers:

M4 4.0 % - M5 1.4 % - M6 16.5 % - I11 17.0 % - I6 of I10:  3.5 % - niet-Belgische rijtuigen 4.5 %. Opvallend is dat de M6 geleidelijk de I11 van de troon stoten; als de dubbeldekkers inderdaad in de IC Oostende - Eupen terechtkomen, is dat verdict onherroepelijk. Sneu…

Bij de motorstellen ziet het er als volgt uit: ms 86 3.0 % - ms 130 3.6 % - ms 140 6.9 % - vierledige stellen 2.0 % - ms 80 (breaks) 13.1 % - ms 96 18.2 % - mw 41 5.8 %. Uit dat laatste cijfer kun je meteen afleiden hoeveel dieselkilometers we reden. De Desiro laat een eerste bescheiden 0.6 % optekenen.

Bij de locomotieven wordt het aandeel van reeks 13 meer dan gehalveerd: van 22.5 % naar 10.9 %. Ook reeks 27 krijgt een serieuze klap: van 9.5 % naar 2.7 %. Reeks 21 houdt beter stand: 4.3%, en slechts een kleine achteruitgang t.o.v. 2011. Reeks 20 kent nog een laatste opflakkering (4.2 %) dankzij enkele internationale treinen op de lijnen 161-162. Maar de grote slokop zijn de reeksen 18 (21.8 %) en in mindere mate 19 (3.0 %).

Al blijft de inbreng van de Desiro's voorlopig nog beperkt, het is duidelijk dat we geleidelijk afstevenen op een complete hegemonie van die laatste, maar vooral van de reeksen 18 en 19. Volgend jaar zal die trend ongetwijfeld bevestigd worden. Je leest er alles over over 365 dagen…

31-12-2012 om 19:47 geschreven door overweg13  

Genieten maar, van klassieke stellen in hun groene uitrusting rond de jaren 1980.

1. 266 - E5767 Oostende - Gent-Sint-Pieters 18-03-1980 in Varsenare.

Varsenare zou iets meer dan 4 jaar later sneuvelen. Het was een uiterst sombere dag, zoals ook uit andere foto's zal blijken. Bij het inscannen van deze 24 foto's is me opgevallen dat er blijkbaar geëxperimenteerd werd met de gele streep bovenaan de voorzijde van de klassieke stellen. Voor alle duidelijkheid: hier ontbreekt ze, en dat is ook zoals ik het me meende te herinneren… tot vandaag. Ik heb altijd gedacht dat de gele streep er alleen was aan de zijde van de eersteklasfdeling, wat trouwens een aardige attentie was voor de reizigers die net iets sneller een goede positie op het perron wilden innemen.

2. 226 - E812 Verviers-Cl. - Oostende 18-03-1980 in Varsenare.

Op dezelfde ple, op dezelfde dag, met hetzelfde type materieel, maar deze keer met een hoogwaardige directe trein, zoals we die vandaag nog altijd zien rijden, zij het dan van Eupen naar Oostende. Deze stellen reden zowat alle denkbare diensten. Anders dan op de vorige foto is de gele streep hier wel doorgetrokken, ook aan de kant van het B-deel van dit stel.

3. 186 - E813 Verviers-Cl. - Oostende 18-03-80 in Varsenare.

Deze keer zit de gele streep aan de zijde van het ABD-deel. Dat was de toestand waarvan ik dacht dat het de normale was.

4. 183 - E6616 Brussel-Zuid - Mons 16-05-80 in Halle.

Onnodig te zeggen dat de omgeving er hier vandaag helemaal anders uitziet. De treinen rijden hier nu onder de grond in de tunnel van Halle. Het oude seinhuis 8 is verdwenen en ook de gebouwen aan de overzijde van de overweg zijn gesneuveld. De omnibustreinen Mons - Brussel kwamen in Brussel-Zuid normaal gezien allemaal aan de perrons met de kleine nummers en met kopsporen (waar nu de HST's de plak zwaaien), en werden op die manier uit de NZV geweerd. Dat maakte ze er niet regelmatiger op, want de keertijd in Brussel-Zuid was beperkt, en deze treinen waren vaak het slachtoffer van de vertragingen van de internationale treinen en van de weinig stipte semi-directe Quévy/Saint-Ghislain-Hornu - Liège(-Verviers-Welkenraedt).

5. 157 - onbekende trein - 14-08-1980 - lijn 50A, bij de brug over lijn 82 in Erpe-Mere. Voor alle duidelijkheid: ik stond niet op de brug, maar wel op de trappen die naar een typisch gebouwtje naast de spoorweg leidden. Hoewel ik hier 100 % veilig stond, zou ik het vandaag niet meer durven, omdat ik geen rol in railtime ambieer.

6. 174 - E963 - Arlon - Blankenberge - ongeveer op dezelfde plaats.

7. 186 - E915 - Blankenberge - Jemelle - op 15-08-80 in Marloie. De eindbestemming van deze trein was inderdaad Jemelle, en niet Arlon of Luxemburg. Pas met de invoering van het IC-IR-plan in 1984 zou er een echte uurdienst Brussel - Luxemburg gecreëerd worden.

8. 269 - E781 - Liège-Guillemins - Verviers-Central - op 29-08-80 in Trooz. Ook hier is de omgeving grondig gewijzigd: de overweg is afgeschaft, een brug heeft zijn rol overgenomen. Het station van Trooz ligt aan de andere zijde van de tunnel. Trein 781 heeft in Liège aansluiting gekregen van de direct uit Oostende. Het gebeurde enkele keren per dag dat moest worden overgestapt: dat was het middel om te vermijden dat een lang rijtuigenstel met weinig reizigers naar Verviers moest. De aansluiting werd bijna altijd gerespecteerd, zodat dit niet echt een nadeel voor de reiziger hoefde te zijn.

9. 174 - extra - Antwerpen-Centraal - Leuven op 18-01-1981 in Heist-op-den-Berg. Die dag werd de elektrificatie van lijn 16 ingehuldigd: dat verklaart de lengte van de trein en de bedrijvigheid op het tegenoverliggende perron.

10. 174 - extra - dezelfde trein bij dezelfde gelegenheid, nu in de buurt van Boechout.

11. 230 - E6612 - Brussel-Zuid - Braine-le-Comte - 25-02-81 - lijn 96 kp 14.4. De trein zal zo meteen over de oude kanaalbrug rijden, die ik dus op het moment van de foto in de rug had.

12.163-539 - Ottignies, augustus 1978. Zusterlijk naast elkaar, deze duidelijk van elkaar afgeleide stellen.

13. 509 - E967 - Luxemburg - Blankenberge. 28-07-79 in Arlon.

14. 508 - 14-10-79 in Leuven.

15. 507 - E962 - Arlon - Blankenberge - 14-08-80 - L50A kp 31.0

Je kunt de trein natuurlijk ook volledig missen, bij voorbeeld omdat je in die tijd niet doorgedraaid had, maar dit is bijna even erg: een onverwachte tegenligger. Wie dat wil, mag eens raden welk rijtuig er onmiddellijk achter de 2225 hangt.

16. 522 - extra - 18-01-81 - zie eerder: Boechout. Waar de voetweg zich slingert, ligt nu een breed fietspad.

17. 606 - E3854 - Antwerpen-Gent-Sint-Pieters op 04-06-78 in Berchem.

18. 644 - E1916 Mons - Liège-Guillemins - 28-05-78 lijn 96 kp14.4.

Een typische semi-direct met op de flank een bestemmingsbord. Op de achtergrond de Sint-Rochuskerk, toen nog in veel betere doen dan vandaag. De spoorwegomgeving is compleet gewijzigd door de aanleg van lijn 96N.

19. 647 - E6614 Brussel-Zuid - Mons - 19-03-78 - Brussel-Zuid. Met wat geluk zal deze trein op tijd kunnen vertrekken.

20. 618 - 14-10-78 in Leuven.

22-12-2012 om 15:42 geschreven door overweg13  

21. 613 - E5909 Jemelle - Arlon - 02-01-1980 in Poix-Saint-Hubert.

22. 613 - onbekende trein - 02-01-80 lijn 162 kp 137.2

23. 625 - E6611 Brussel-Zuid - Mons op 18-12-80 in Halle.

24. 673 - E5910 Jemelle - Arlon 02-01-80 - lijn 162 kp 137.2

Ik moet eerlijk gezegd toegeven dat ik er tegenwoordig wat tegen opzie om op dergelijke winterdagen heuse expedities te ondernemen om winterfoto's te nemen. Feit is wel dat het toenmalige materieel winterharder was dan het huidige, en dat de kans om thuis te geraken dus ook groter was…

22-12-2012 om 14:45 geschreven door overweg13  

Stilaan zijn we weer in die periode van het jaar beland waarin we jaaroverzichtjes kunnen opstellen. Mocht je daar nog aan twijfelen, neem er dan maar eens de kranten en de tijdschriften van het moment bij.

Ons wandelprogramma zit er al enkele weken op: blijkbaar is het weer in 2012 toch niet zo slecht geweest. En de luxe dat je vrijelijk de beste dagen kunt uitpikken, nu we allebei van een verdiend (brug)pensioen genieten, is natuurlijk onbetaalbaar.

We trokken er in totaal 45 keer op uit, stapten 601.39 km en betaalden € 2060.30 aan openbaar vervoer. In dat laatste hebben we zelfs de kosten van onze Omnipas van De Lijn niet verrekend, omdat we dat abonnement toch al kopen voor onze dagdagelijkse verplaatsingen. Wie van gemiddelden houdt: een gemiddelde wandeling was 13.360 km lang, en per wandeling betaalden we gemiddeld € 45.78. Dat laatste bedrag lag nog nooit voordien zo hoog. Het kan toeval zijn, maar we missen onze halveprijskaart van de NMBS nog altijd. Vluchtige berekeningen wijzen uit dat de NMBS ons dit jaar ongeveer € 1500 meer gekost heeft dan met verminderingskaart. Het voortbestaan van de RailPass is maar een magere troost, en leidt tot de redelijk aberrante situatie dat een reis naar het hart van de Ardennen niet meer kost dan eentje naar het Hageland…

Zoals de vorige jaren heb ik de wandelingen ook in een ranglijstje gevat. Dat ziet er zo uit:

1.         - Kelmis - Gulpen (langs de Geuldalroute) - 10 augustus

2.         - Wanne (Château - Petits Patelins) - 6 april

            - GR 577 Wellin - Vonêche - 25 mei

            - Lamorteau - Gérouville (Gaume Buissonnière) - 22 augustus

            - Grune (Chevenys - Les Prés) - 29 augustus

            - Wezemaal (Wijngaardberg) - 1 oktober

            - Neerpelt (Hageven) - 15 november

8.         - Èthe - Grandcourt (Gaumeroute) - 27 maart   

            - Wéris (Pierre des Légendes) - 16 april

10.       - Anlier (het mooiste woud) - 26 juni

            - Grandcourt - Lamorteau (Gaume Buissonnière) - 18 juli

            - Straimont  - 25 juli

            - Monthouet (Chefna - Bois de la Sûreté) - 17 augustus

            - Sint-Joris-Weert (Meerdaalwoud) - 27 november

Enkele vaststellingen: het gebeurt niet zo vaak dat we 3 Vlaamse wandelingen in onze top-10 (14) aantreffen. Het zijn stuk voor stuk echte kleppers. Ook opvallend: de GR's laten het dit jaar wat afweten. De concurrentie met de langeafstandspaden in de Gaume was blijkbaar net iets te groot. En ten slotte: het aantal luswandelingen is opmerkelijk. Een goed uitgekiende luswandeling hoeft vaak niet onder te doen voor een wandeling in lijn: die laatste moet vaak minder interessante stukken overbruggen.

Geen landschap als illustratie deze keer, wel 2 zoekplaatjes met halteborden of stationnetjes bij begin of einde van onze tochten. Maak er maar een zoekplaatje van: als je de bijdragen in deze blog nog eens overloopt, lukt het zeker om de bordjes of gebouwen te situeren.

15-12-2012 om 16:56 geschreven door overweg13