Traditiegetrouw wil ik jullie ook deze keer de jaargegevens over mijn openbaar vervoer niet onthouden.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Mijn vrouw en ik legden al dan niet alleen 24369 km af met trein, tram en bus en betaalden daarvoor in totaal € 3503.65, wat fors meer is dan het vorige jaar. Onze kilometerprijs steeg van € 0.12 naar € 0.14, een stijging met bijna 17 %. Ik heb hier niet meteen een verklaring voor, al zullen toevallige factoren ongetwijfeld ook wel een rol spelen.

Met de trein maalden we er 17030 km door, voor een bedrag van € 2888.36. De forse stijging situeert zich inderdaad bijna helemaal bij de NMBS. De kilometerprijs eerste klasse steeg van € 0.15 naar € 0.17. Hoewel we bijna 1500 km meer aflegden dan in 2011, betalen we dus meer per afgelegde km. De NMBS moet zowat het enige bedrijf zijn waar je als trouwe klant méér betaalt. Dat komt o.m. ook omdat de zogenaamde deals nauwelijks in aanmerking komen voor het type klant dat we zijn, en bovendien te beperkt zijn in aanwendingsmodaliteiten. Anders gezegd: al die rommel is geen alternatief voor de eerder afgeschafte halveprijskaart.

De Lijn was goed voor 6637 km voor een luttele € 434.14. De kilometerprijs steeg hier dus van € 0.06 naar € 0.07 - gezien het gebruiksgemak van de Omnipas, is dit erg goedkoop. Zoals ook verleden jaar al geopperd werd: hier zit nog wat rek op. Wat niet betekent, dat ik bereid zou zijn fors meer te bepalen om de biljetten van anderen gratis tot spotgoedkoop te houden. Dat ik over 5 jaar zelf 65+ word, verandert daar niets aan.

Traditiegetrouw valt de TEC een stuk duurder uit, zelfs bij systematisch gebruik van de Carte Inter, die op 1 februari 2013 trouwens verdwijnt. We legden dan ook amper 683 km af met de TEC, voor een bedrag van € 168.02, wat de TEC in ons geval bijna vier keer duurder maakt dan De Lijn. In het geval van de TEC zijn we nu eenmaal sporadische reizigers, en die betalen doorgaans meer.

Blijven nog te verwaarlozen afstanden met de MIVB (8 km) en Veolia in Nederlands-Limburg (11 km). Met respectievelijke kilometerprijzen van € 0.64 en € 0.73 valt meteen op hoe duur openbaar vervoer kan zijn voor toevallige reizigers.

En hoe zit het met de stiptheid? We namen 396 treinen van de NMBS, en daarvan kwam 83.8 % op onze bestemming met 5 minuten vertraging of minder. Ten opzichte van 2011 is dit een voorzichtige stijging (toen 82.3 %), maar het resultaat ligt nog altijd erg ver van pakweg de 95.0 % van 1987. Ander positieve noot: 4.8 % van onze treinen reed met meer dan 10 minuten vertraging, en dat is duidelijk beter dan vorig jaar, toen dat nog 7.5 % was. Onze grootste vertraging bedroeg precies een half uur, met E3657 die 30 minuten te laat in Brussel-Zuid aanlegde. We zouden het niet eens geweten hebben, mocht de TBG zich niet verontschuldigd hebben voor de aanzienlijke vertraging: we dachten namelijk dat we al op de volgende CR zaten.

De bussen doen het in landelijke en kleinstedelijke gebieden een stuk beter: van de 748 genomen bussen (en enkele trams) reed 91.0 % op tijd of met minder dan 6 minuten vertraging, en slechts 3.1 % reed met meer dan 10 minuten vertraging. Twee uitschieters: op 14 juni bracht een bus van lijn 28 ons met 35 minuten vertraging van Beernem naar Wingene, klaarblijkelijk als gevolg van slecht georganiseerde en slecht aangekondigde wegenwerken. En onze TEC-bus van lijn 241 bracht ons van Vonêche naar Beauraing met 30 minuten vertraging op 25 mei. Ook hier speelden wegenwerken een cruciale rol: een aannemer wilde op vrijdagavond blijkbaar komaf maken met asfalteringswerken, maar daardoor raakte de hele spits in een knoop, zelfs in het anders zo rustige Beauraing. De twee voorbeelden illustreren eigenlijk een van de grootste zwakten van het busvervoer: er wordt nauwelijks rekening gehouden met de bus bij werken, en bovendien worden zowel de chauffeurs als de klanten vaak onduidelijk of foutief geïnformeerd.

Bij de bussen speelt een ander verschijnsel een minstens zo belangrijke rol als vertragingen: ik ben geneigd om het vervroegingen te noemen, al komt dat woord niet in Van Dale voor.  Ik vrees dat de cijfers voor zichzelf spreken: 45.6 % van onze bussen kwam voor het voorziene uur aan, 12.3 % reed zelfs meer dan 3 minuten te vroeg, en 3.5 % reed 5 minuten te vroeg: dat sterkt niet meteen ons vertrouwen in de bus. Op 13 februari scoorden we een triest record met 11 minuten, en nee, het was niet de vorige bus met vertraging.

De traditie wil dat ik ook een overzichtje geef van het gebruikte treinmaterieel. Vooral de instroom van de reeksen 18 en 19 schudt de cijfers van 2011 flink dooreen; de Desiro is - wat ons betreft - voorlopig een marginaal verschijnsel. Ik wil er toch op wijzen dat deze cijfers (ook die van de vertragingen, trouwens) met de nodige korrel zout genomen moeten worden. Toevallige factoren zijn nu eenmaal niet uit te sluiten: het volstaat dat we wat vaker over lijn 162 sporen dan over de lijnen 36 - 02 - 37 om meteen serieuze verschuivingen waar te nemen.

Wat de rijtuigen betreft: die halen de volgende percentages, telkens van het totaal aantal afgelegde kilometers:

M4 4.0 % - M5 1.4 % - M6 16.5 % - I11 17.0 % - I6 of I10:  3.5 % - niet-Belgische rijtuigen 4.5 %. Opvallend is dat de M6 geleidelijk de I11 van de troon stoten; als de dubbeldekkers inderdaad in de IC Oostende - Eupen terechtkomen, is dat verdict onherroepelijk. Sneu…

Bij de motorstellen ziet het er als volgt uit: ms 86 3.0 % - ms 130 3.6 % - ms 140 6.9 % - vierledige stellen 2.0 % - ms 80 (breaks) 13.1 % - ms 96 18.2 % - mw 41 5.8 %. Uit dat laatste cijfer kun je meteen afleiden hoeveel dieselkilometers we reden. De Desiro laat een eerste bescheiden 0.6 % optekenen.

Bij de locomotieven wordt het aandeel van reeks 13 meer dan gehalveerd: van 22.5 % naar 10.9 %. Ook reeks 27 krijgt een serieuze klap: van 9.5 % naar 2.7 %. Reeks 21 houdt beter stand: 4.3%, en slechts een kleine achteruitgang t.o.v. 2011. Reeks 20 kent nog een laatste opflakkering (4.2 %) dankzij enkele internationale treinen op de lijnen 161-162. Maar de grote slokop zijn de reeksen 18 (21.8 %) en in mindere mate 19 (3.0 %).

Al blijft de inbreng van de Desiro's voorlopig nog beperkt, het is duidelijk dat we geleidelijk afstevenen op een complete hegemonie van die laatste, maar vooral van de reeksen 18 en 19. Volgend jaar zal die trend ongetwijfeld bevestigd worden. Je leest er alles over over 365 dagen…