De wandeling.
In 1996 verscheen Voettocht in Pajottenland(VIP), eigenlijk een privé-initiatief met sponsoring van CERA-bankkantoren in het Pajottenland, de Olympiafabriek in Herfelingen en een respectabel aantal gemeentebesturen. De bewegwijzering was duidelijk geïnspireerd op die van de GR-paden, zij het met blauw-gele verfstreepjes. De hele rondwandeling is 204 km lang, vertrekt en eindigt in Lennik. Zelf hebben we trajecten gestapt van Lennik naar Pamel, van Pamel naar Ternat, van Ternat naar Asse, van Asse naar Vlezenbeek en van Vlezenbeek naar Pepingen, dat laatste in 2008. Het toeval - want zo bepalen we waar we stappen - heeft gewild dat het mooi verzorgde boekje tot vandaag op het schap is blijven liggen, maar nu stappen we van Pepingen naar Herne, tegen de 18 km aan. Het is een typische Pajottenlandse tocht, met soms erg rustige stroken en dan weer wat drukker bebouwde straten - het zal er sinds 1996 vast niet beter op geworden zijn. De TWQ ligt dan ook niet erg hoog: met 35% krijg je precies wat je van wandelen in deze regio kunt verwachten - er is net iets te duchtig gebetonneerd en verkaveld. Maar kom, alles bij elkaar zijn ruime gedeelten toch echt de moeite waard: we kwamen aan een quotering van 15/20 en dat cijfer zou nog hoger gelegen hebben, ware het niet dat de laatste kilometers bijna uitsluitend over betonwegjes lopen.
In de oorspronkelijke uitgave werd al gesuggereerd om van het basistraject af te wijken bij het domein van Ter Rijst en dat hebben we vandaag ook gedaan: het spaart ons alleszins enkele honderden meters asfalt uit. Op het kaartje is deze excursie gemakkelijk terug te vinden.
Nog dit: anno 2022 is de bewegwijzering op veel plaatsen slecht zichtbaar geworden, het onderhoud stopte in 2014. Bovendien heeft de aanleg van het GEN (de uitbreiding naar vier sporen van de rechtstreekse lijn Brussel - Gent) voor problemen gezorgd. Toch past het om nederig ons wandelpetje af te nemen voor dit prachtige initiatief, dat spijtig genoeg de tand des tijds niet zal kunnen doorstaan, tenzij… GR-paden het beheer en het onderhoud van het pad op zich zou nemen: het zou zeker niet misstaan in hun catalogus, in een streek waar ze zich vrij afzijdig hebben gehouden.

De foto's vind je hier, maar bekijk alvast deze:

Vlak na het begin passeren we langs de resten van de oude trambrug, die indertijd op het parcours lag van de tram van Halle naar Leerbeek. Zo konden venijnige hellingen in het centrum van Pepingen vermeden worden.

Het moet niet altijd het kasteel zijn, dit is het Hof Ter Rijst.

Het weer.
Somber en kil. Winters hogedrukweer.

De stafkaarten.
Alle kaarten op 1:25.000: 31/5-6 Halle (2020) - 39/1-2 Tubize (2021) - 38/3-4 Edingen (2020).

Hoe we er geraakten.
In theorie zou de heenreis moeten lukken met bussen van lijn 155 en 153, met overstap aan het station van Halle. Voor de terugrit plannen we een rit met de 160 (die pas na 15:00 begint te rijden na zijn vorige rit om 7:35!) tot Edingen, een goede overstap op de S naar Schaarbeek en een goede aansluiting met een naar verwachting rustige bus van lijn 155.

Een beetje geschiedenis.
In 1888 begon de tram te rijden tussen Lennik en Edingen, nadat enkele maanden eerder de tram Brussel met Lennik had verbonden. Ons Herne van vandaag werd echter slechts zijdelings ontsloten door deze tramlijn, die langs de Edingsesteenweg bleef rijden en aldus alleen maar het gehucht Kokejane bediende. Het moet gezegd dat Herne toen al over een spoorwegstation beschikte op de lijn Geraardsbergen - Braine-le-Comte, waarvan het gedeelte Geraardsbergen - Edingen nog altijd uitgebaat wordt, al hing het voortbestaan van dit lijnstuk in de jaren 1980 aan een zijden draadje.
Met de elektrificatie van de tramlijn tussen Brussel en Lennik (1931) en kort daarop van Lennik - Leerbeek (1932) verdween de mogelijkheid om rechtstreekse trams tussen Brussel en Edingen in te leggen, tenzij men gebruik maakte van stoomtrams en de nieuw geïntroduceerde autorails. Eigenaardig genoeg bleef men vasthouden aan één tabel die het volledige parcours tussen Brussel en Edingen bestreek. Dat zou zelfs zo blijven na de verbussing van de lijn Leerbeek - Edingen in 1959. De elektrische lijn kon meteen genieten van een uurdienst, het gedeelte naar Edingen werd weinig frequent bediend. Met de bussen kwamen er trouwens nog meer dan vroeger ritten die beperkt waren tot Herfelingen Vier Armen. De bussen werden verwarrend genoeg nog altijd gereden met film LK met ritbord Leerbeek - Edingen, later werd dat LK.
Met de invoering van de basismobiliteit kreeg de buslijn in 2003 het nummer 160 en meteen ook een goed gestoffeerde uurdienst. Bovendien werd het centrum van Herne voortaan bediend, in 2006 kwam er zelfs een zaterdagdienst en een weekendbelbus voor zondag. Dat was de tijd toen De Lijn nog groeide en bloeide. Het Pajottenland zou een flink stuk van dit aanbod verliezen: lijn 160 (en lijnen 163 en 164) werd beperkt tot een functionele lijn, zeg maar schooldienst, de belbus werd afgeschaft. Het duurde 2 jaar voor er een min of meer bevredigende oplossing kwam, in de vorm van een tijdrovende uitbreiding van lijn 161 Leerbeek - Geraardsbergen.

De verbinding.

Per uur rijden er 5 treinen tussen Edingen en Halle. Dit is mr 947 met S 3566 Edingen - Mechelen.

En wat we beleefden.
De ervaring heeft ons al ruimschoots geleerd dat bus 155 van 8:37 absoluut onbetrouwbaar is. Mijn motto is de laatste jaren trouwens geworden: OV is altijd een beetje (veel) onbetrouwbaar. Ik had nooit gedacht dat ik dit ooit nog zou moeten schrijven. Vandaag loopt de vertraging zelfs op tot meer dan 30 minuten. Overigens zouden we de aansluiting met de 153 aan Halle Station van 9:32 ook met de bus van 9:07 moeten kunnen halen, maar die is nauwelijks betrouwbaarder. Veelal nemen we dus die van 8:37, soms in de stille hoop dat die toch nog redelijk rijdt en dat we de aansluitingstijd kunnen vullen met een lekkere koffie. Vandaag kunnen we dat dus vergeten. (Een dag later lijkt het allemaal beter te zullen gaan: de bus haalt niet meer dan 15 minuten vertraging, heeft gps en haltelink weet te melden dat hij over 3 minuten bij ons zal zijn. Maar als ik de tracker raadpleeg - oh wonder van de elektronische informatie - zie ik dat de bus zich in Beersel bevindt en even later over de autoweg rijdt, richting Brussel. Vandaag zal hij dus erg dicht gekomen zijn maar dan plots van gedachte veranderd zijn: wat is er gebeurd? Agressie, plotse ziekte van de chauffeur, defect aan de bus? Gelukkig hebben we in deze gevallen een plan B: we rijden weg van Halle richting Dworp, waar we dezelfde 153 kunnen nemen die we in Halle hoopten te nemen. En het lukt ook, we hebben het wel vaker gedaan. Je moet in dit land bijna bovenmatig begaafd zijn om op een min of meer efficiënte manier het openbaar vervoer te gebruiken: jarenlang opgebouwde ervaring, elektronische steun van haltelink en andere Buzzen, een nooit haperend inzicht in de structuur van het busnet, flink wat Fingerspitzengefühl: zonder kom je er niet meer. Als je maar niet te veel rekent op de OV-planners… Ik kan me voorstellen dat de opeenvolgende ministers van Mobiliteit (of het gebrek hieraan) hier allemaal niet over deze vaardigheden beschikken en dat dit de reden is waarom ze tram en bus alleen voor de show nemen.)
De aansluitende bus van lijn 153 zal zijn rit wel stipt afleggen. Lijn 153 heeft nochtans even moeilijke punten op zijn traject als de 155, maar misschien toch wel net iets minder…

Voor de terugrit zouden we eigenlijk met een combinatie van 3 bussen (161 - 153 - 155) thuis kunnen geraken, maar het kan net iets sneller als we een stukje trein inschakelen van Edingen naar Halle. Dat zou het ons mogelijk maken om in Halle de bus van 16:10 te nemen, doorgaans een tamelijk rustige bus, omdat de eerste scholieren al weg zijn en de volgende lichting nog op de schoolbanken zit. Alleen: sinds vanmorgen weten we al dat deze bus vandaag niet rijdt. (Het gaat al enkele dagen weer slecht met de bussen, vooral die van Het Rad durven nogal eens forfait geven. Leerbeek gaat beter en bij Flanders Bus zijn er nauwelijks problemen - of worden ze beter verdoezeld.) De 160 zet ons iets te vroeg aan het station van Edingen af.

Over de rit met de 1564 valt niets te vertellen, behalve dat ik probeer uit te vissen hoe het zit met de schoolbussen op de 155. Normaal gezien kunnen we die onmogelijk halen, maar deze bussen maken bijna altijd vertraging: aan de Halse scholen, bij de Ninoofsepoort, aan de Bergensepoort en bovendien moeten ze wat rond rijden doordat de Bospoortbrug definitief verboden is voor alles wat zwaarder is dan een bakfiets. En ja, het lijkt te lukken: onze trein komt aan om 15:56 zoals voorzien, de 155 naar De Floere rijdt met 9 minuten vertraging. Dat eindpunt De Floere ligt nog een kleine 25 minuten van onze voordeur, maar ook hier weten we uit ervaring dat deze bus net iets minder vol zit dan de rit naar Anderlecht, waar hij theoretisch de dienstregeling mee deelt. We kunnen zelfs zitten. Onze redenering is: de eerste opdracht is tot De Floere geraken en daar eventueel overstappen op de 155 naar Anderlecht, als dat kan. Op het moment dat we uitstappen komt de tweede 155 al aangereden. Gelukkig moet er iemand mee en zo kunnen wij ook nog mee, voor een viertal halten. Zoals vermoed is deze bus een stuk drukker. Als we even later uitstappen, blijkt zelfs dat we ten opzichte van onze geplande ritten nog 7 minuten winst gemaakt hebben…

De treinlectuur. (Al gingen er vandaag geen boeken mee.)
Blandine de Caunes, La mère morte.
Ellen Verstrepen, Kattentijd.

Ik heb meer dan 30 jaar voor de klas gestaan en zowat alles wat nu uit de diepste schoolpoelen opborrelt, heb ik samen met collega's voorspeld: de gestage achteruitgang van het niveau, het gebrek aan bekwame leerkrachten - en lang niet iedereen die nu voor de klas staat, is bekwaam-, de nefaste greep van de pedagogen-inspecteurs-commissieleden op het onderwijs. Het enige wat onvoorspelbaar was waren Weyts en enkele van zijn voorgangers...

Uitgedrukt…

Zijn wier afdraaien: hard, vermoeiend werk leveren. Die wier is wat men in ons dialect ook nog een ap noemt, in het Nederlands een weer, of knoest of kwast. Een andere betekenis van weer is eelt(plek). In beide gevallen moet er dus flink gewerkt worden, want zo een knoest - de plaats waar een tak aan de stam zit - was een vervelende plek in de tijd voor de Chainsaw Massacres.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

24-01-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
In 2009 verscheen bij Lannoo een fiets- en wandelbox 50 betoverende landschappen in België met voor elk landschap een wandel- en een fietsroute. Wij stapten in het Land van Herve, een lusvormige wandeling uit Aubel, van 13 km, met een TWQ van 50%. De titel belooft veel: een stegeltjeswandeling door een hagenlandschap. Ik geef toe, ik was het woord stegeltjes nog nooit tegengekomen, maar wie het Land van Herve wat kent, kan er gemakkelijk uit afleiden dat het hier om die poortjes gaat waarmee je als wandelaar of stapper toegang krijgt tot een weide. De wandeling lost de belofte ruimschoots in: ik denk dat we in totaal door een 20-tal van deze stegeltjes zijn moeten wroeten en dat ging de ene keer al wat gemakkelijker dan de andere - de brede rugzak wou nogal eens in de weg zitten. En de hagen, ja, die zijn alomtegenwoordig en bepalen vaak het landschap. Je doorkruist veel weiden en het is nooit eenvoudig om precies de loop van de wegjes te volgen, maar in de beschrijving van de wandeling krijg je een gouden tip: loop in rechte lijn van stegeltje naar stegeltje. Dat lukt vandaag in zo goed als alle gevallen en die zeldzame keer kan het kaartje soelaas bieden.
Speciale attractie is de Abdij van Val-Dieu, aan de Berwinne. Er spelen zich hier ongetwijfeld drukke economische activiteiten af, maar al bij al is dat niet desastreus voor de vrome sfeer die je rond zo een gebouwencomplex moet verwachten.

Eerst leek het gemakkelijk te worden, maar naarmate we vorderden werd de wandeling moeilijker, met af en toe flink wat stevige heuvelflanken.

Kruispunt.

Meer foto's.

Het weer.
Het had de nacht voordien gevroren: waar de zon haar wrede spel had gespeeld, was het wat moeilijker stappen op de half-ontdooide bodem, op andere plaatsen was er van smelten geen sprake. Het bleef wel fris, maar er stond weinig wind en de zon was uitbundig van de partij.

De stafkaarten.
42/3-4 Herve (2019)

Hoe we er geraakten.
De meest voor de hand liggende verbinding liep over Verviers-Central waar we buslijn 738 konden nemen, met eindpunt in Aubel. Dat die bus elk uur rijdt, was meegenomen.

Een beetje geschiedenis.
Aubel had zijn station op lijn 38 Liège - Plombières sinds 1881. Voor de geschiedenis van deze spoorlijn, waarvan Aubel tot 1895 het eindpunt was, verwijs ik weer graag naar de website van Paul Kevers. Zoals op zovele plaatsen zou het reizigersavontuur hier eindigen in de jaren 1950: op 2 juni 1957 was het afgelopen.
Al voor WO II was er trouwens een busverbinding met Verviers, met varianten langs ofwel La Minerie ofwel Clermont. Deze buslijn moet voor veel reizigers een verademing zijn geweest: wie bijvoorbeeld naar Aubel wilde uit Liège, was ongetwijfeld sneller met een overstap op de bus in Verviers. Spoorlijn 38 was niet bepaald snel: de klim uit de Vesdervallei naar het plateau van Herve verliep niet echt rechtlijnig.
Na WO II bediende de bus (ondertussen tabel 232) Verviers, Dison, Thimister, Froidthier en werd uit Aubel zelfs een beperkte dienst naar de Voerstreek georganiseerd. Ook de abdij van Val-Dieu kon enkele keren per dag op een bediening rekenen.
Toen de spoorlijn in 1957 ter ziele ging werd ze vervangen door een buslijn 38, die eigenlijk uit 2 trajecten bestond: een frequente dienst tussen Liège en Verviers en een iets minder frequente tussen Verviers en Montzen. Er waren geen doorgaande ritten. Al in het spoorboekje van 29 september 1957 wordt de tabel logischerwijs opgesplitst: 38 Liège - Verviers en 38a Verviers - Plombières of Montzen. Overstappunt wordt Battice Carrefour. Die 38 werd later de 38b. Na de overname van deze buslijn door de TEC werden de lijnnummers 138 (voor de lijn naar Liège) en 738 ingevoerd. Tegenwoordig wordt Aubel bediend door buslijnen 139, 339 en 712, drie schooldiensten, en lijn 738.
Eigenlijk heeft de bediening doorheen de jaren goed standgehouden. Zelfs details als het overstappunt in Battice en de variant van Val-Dieu vinden hun oorsprong vele jaren geleden.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Eigenlijk was het onze bedoeling om P 7574 te nemen - als alles goed ging - want dat is een weinig drukke trein met aangenaam treinmaterieel (M4). Maar echt vlot liep het allemaal niet. En dus nemen we de eerste trein van een serietje van 3: dat is IC 3406 naar Turnhout. Die moet om 8:21 van spoor 4 vertrekken, maar dat spoor wordt gebruikt om IC 3728 naar Mons in vertraging toe te laten de S-trein naar Braine-le-Comte in te halen. De IC naar Turnhout heeft al wat vertraging als hij in Braine-le-Comte vertrekt, maar wordt nu dus opgehouden door de IC naar Mons. Zeven minuten vertraging, die hij tot Brussel-Zuid zal houden, zijn het gevolg.
In Brussel-Zuid valt toch wel wat vertraging te noteren, veelal van 5 tot 10 minuten, met enkele uitschieters tot bijna 30 minuten. IC 507 zou op spoor 7 moeten binnenrijden, maar daar staat nog een P-trein met 7 minuten vertraging. We moeten dan ook uitwijken naar spoor 9. Opvallend feit: bij controle merkt de tbg voorzichtig op dat we eigenlijk met onze seniorenbiljetten niet voor 9:00 mogen vertrekken en dat we dat in het vervolg moeten vermijden. Dat is de eerste keer in al die jaren dat we lijntjes op de KeyCard invullen voor wel toegelaten ritten tussen Halle en Brussel-Noord, dat een tbg alert genoeg is. Als ik hem de ritten op de KeyCard toon, antwoordt hij laconiek: ik heb niets gezegd… Voor de rust verloopt de rit zonder geschiedenis. Al zal die weerbarstige binnendeur die eindeloos open- en dichtschuift, daar wel anders over denken.

In Verviers kun je sinds enige jaren niet meer instappen op het zogenaamde plateau boven de sporen: je moet nu de bus nemen aan de halte van de stadslijnen. Dat heeft vooral nadelen: als reiziger moet je nu wachten tot de bus passeert en kun je niet meer instappen terwijl die op het plateau op zijn vertrekuur wacht; bovendien is de halte op de straat kort: meer dan 1 of 2 bussen kunnen er niet op. De chauffeurs zien een en ander ongetwijfeld als een voordeel: geen storende reizigers die te vroeg in je bus zitten. Onze bus verliest onderweg een 2-tal minuten door een hinderlijk geparkeerde bestelwagen en dat zal ook de vertraging zijn waarmee we in Aubel aankomen. Veel reserve zit er niet in de dienstregeling. De halte Place Antoine Ernst wordt volgens de website niet bediend, maar dat blijkt alleen tijdens de markt op zondag zo te zijn: wij kunnen probleemloos aan deze centrumhalte uitstappen. Schoonheidsfoutje in de info…

Dat de dienstregeling weinig reserve heeft, blijkt nog eens bij de terugrit. De chauffeur houdt er bijwijlen (leve de fossiele woorden) een aardige vaart in en toch komen we maar precies op tijd aan.

IC 539 vertrekt met een kleine vertraging. Eerst zitten we in rijtuig 73030, maar daar is het ronduit koud op de bovenverdieping. We verhuizen al snel naar het volgende rijtuig, waar de temperatuur wel aangenaam is. Bij aankomst in Brussel-Noord hebben we de tbg welgeteld één keer gehoord en nul keer gezien. Toch moet er ergens een levende substantie aanwezig zijn die het vertrek geeft in Verviers, Liège en Leuven. In Liège staat de ICE 14 aangekondigd met 14 minuten vertraging. Onze IC moet - logisch maar vervelend - de ICE laten voorgaan, wat resulteert in 4 minuten vertraging. Leuven bereiken we zelfs met 6 minuten! Maar tussen Leuven en Brussel-Noord loopt het vlot en snel.
IC 1939 rijdt tot Halle zo goed als op tijd. We hebben nog een aangename babbel met de tbg, die uit onze vuile bottines en broeken (aan de buitenzijde!) afleidt dat het een stevige wandeling is geweest. Hij kent het Land van Herve niet zo goed, maar vraagt wel of er in die streek nog veel te zien is van de rampenregen van nu al weer bijna 2 jaar geleden. Hij vindt solidariteit broodnodig, al heeft Oekraïne de focus verlegd. Hij is duidelijk uit het goede hout gesneden.

De treinlectuur.
P.F. THOMÉSE, Vaderliefde.
Ellen VERSTREPEN, Kattentijd.

Op de app van de NMBS was zaterdag te lezen dat er vandalisme was geweest tussen Genk en Hasselt. Achteraf bleek het om een koperdiefstal te gaan. Als diefstal vandalisme wordt, dan worden graffiti ook schilderwerken…

Uitgedrukt…

Zijn handen op een ijlen nest leggen: ijl betekent hier leeg. De uitdrukking betekent zoveel als: ergens te laat komen, op het moment dat iemand anders al met het begeerde weg is.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

18-01-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

Echt meevallen doet het weer niet de laatste tijd en we moesten ook nog nieuwe inlegzolen inwandelen. De wandeling van Trage Wegen die in oktober vertrok aan het kerkplein van Buizingen en amper 5 km langs is en die we gemist hadden, leek ideaal om ten volle van een droge periode van enkele uren te profiteren. Je vindt ze uitvoerig beschreven op deze plek. Zeker doen, want niet alleen vind je er een uitstekende wegbeschrijving, maar ook erg veel achtergrond over de bijzonderheden die je onderweg tegenkomt. Als van ouds kun je ook naar enkele foto's kijken en naar een kaartje. Met dank aan Trage Wegen om de publicatie toe te staan.

10-01-2023 om 19:07 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Heel vaak blijkt dat wandelingen uit "oeroude" wandelboekjes erg goed meevallen, maar vandaag is dat toch enigszins anders. In 1983 gaf Hainaut-Tourisme een keurig foldertje uit met als titel Guide des promenades en Péruwelzis. Drie tochten sloegen inderdaad op kerngemeente Péruwelz en wij gingen voor wandeling 3: Mont de Péruwelz. Ik had bij de voorbereiding eerlijk gezegd al vermoed dat het bij het oversteken van de Verne de Basècles wel eens fout zou kunnen lopen, omdat sommige kaarten brugje en wegje niet vermeldden, andere dan weer wel. Helaas, brugje en wegje bleken inderdaad nog te bestaan, maar de doortocht werd vakkundig afgesloten met ijzeren poort, stevig slot en prikkeldraad. Mogelijk heeft het wat te maken met de onmiddellijke nabijheid van een zuiveringsstation - waarom dan wel? - maar er zat voor ons niets anders op dan een alternatief te zoeken, wat de wandeling meteen 2km langer maakte. We moesten een deel twee keer lopen (zie kaartje, waar je ook gemakkelijk het punt kunt ontdekken waar het verkeerd liep) en een tijdlang ravel 92 volgen. Nu lijkt zo een ravel vaak op een ruilverkavelingsweg in alleenzaligmakend beton en dat is ook hier het geval. Echt enthousiast waren we dus niet, al konden we af en toe toch wel mooie veldwegen volgen. Stel je verder vooral niet te veel voor bij Mont de Péruwelz, pal op de Frans-Belgische grens, maar niet meer dan een hellinkje van niemendal.
Nog wat cijfertjes: de TWQ bedraagt 33%, de afstand is van 7 naar 9 km gestegen en we beoordeelden uiteindelijk met een 11.5/20, cijfer dat ongetwijfeld naar beneden gehaald is door de ondervonden moeilijkheden.

In een dergelijk huisje aan een overweg heb ik gewoond van 1955 tot 1967, dus van mijn 2de tot mijn 14de levensjaar. Ik zal hier altijd prettige herinneringen aan overhouden.

Deze jongen was blijkbaar blij dat hij ons zag…

Je vindt nog enkele foto's meer op deze plaats.

Het weer.
Zwaar bewolkt, fris en zeker in het begin winderig. De tijd van het jaar, nietwaar?

De stafkaarten.
44/3-4 Péruwelz (2020)

Hoe we er geraakten.
Het station van Péruwelz is voor ons uit Halle vrij gemakkelijk te bereiken, hetzij via Tournai, met één overstap, hetzij via Mons, nu eens met één, dan weer met twee overstappen. Spijtig genoeg ligt het station niet zo gunstig om op de wandeling aan te sluiten. We hadden natuurlijk de 1.5 km extra twee keer kunnen stappen, maar dat parcours zag er niet echt aantrekkelijk uit en dus zochten we een oplossing met buslijn 491. Ook nu hebben we de keuze tussen een overstap in Tournai, Péruwelz of zelfs Antoing. Toevallig kunnen we de wandeling mooi insluiten tussen 2 korte busritten van Station naar de halte Chemin de Roucourt, op het ene haltebord zonder t, op het andere met. Als dt-fout bijzonder origineel.

Een beetje geschiedenis.
Het verst kon ik teruggaan tot 1934 met een boekje met alle bussen die op dat moment in Belgenland rondreden. Dank je Zone01. Blijkbaar was dat boekje een privé-initiatief, met eigen tabelnummering. Zo kwam onder tabelnummer 362 een buslijn Tournai - Péruwelz voor. In de hoofding van deze lijn vinden we de afkorting C.F.B. terug, wat erop wijst dat je hier met een NMBS-buslijn te maken hebt. Eigenaardig genoeg vond ik de lijn niet terug in het spoorboekje, wel in dat van 15.05.1936, met lijnnummer 78A. Eigenlijk is het wat verwonderlijk dat een buslijn in die tijd parallel liep met spoorlijn 78, die ook heel wat dorpen bediende. Die 78A verdween al voor WO II: de lijn droeg voortaan het nummer 239. Wat er tijdens WO II met deze buslijn gebeurde, heb ik niet teruggevonden. Vanaf 7.10.1946 duikt ze opnieuw op onder tabelnummer 222. Vanaf 05.10.1952 kreeg ze het nummer 491: dat lijnnummer is ondertussen dus 70 jaar oud.
Aan het basistraject is er sindsdien niet zo veel meer gewijzigd. Wel kreeg de lijn in de jaren 1950 een verlenging naar Bon-Secours (Basilique) en verscheen er ook een afsplitsing, eerst naar Laplaigne en later naar Mortagne en zelfs Brasmenil. Enkele jaren lang werd de lijn zelfs verlengd tot Harchies. En dat allemaal onder hetzelfde lijnnummer!
Er zit geen vaste cadans in de dienst: bepaalde bussen rijden rechtstreeks tussen Tournai en Péruwelz, voor andere moet worden overgestapt in Antoing, veelal in aansluiting met de bus die naar Mortagne rijdt. En er zijn ook nog ritten Brasmenil - Péruwelz.
Door de perikelen met de afgesloten weg stapten we vandaag ook zo een 900m over Ravel 92: voor gegevens over lijn 92 die van Péruwelz richting Vieux-Condé ging, verwijs ik graag naar de site van Paul Kevers.

De verbinding.

En wat we beleefden.
De aangewezen trein zou IC 1930 geweest zijn, maar het onwrikbare vertrouwen van weleer heeft nu plaats gemaakt voor een in de mate van het mogelijke aanvaardbare voorzichtigheid. Niet dat we vandaag met een gemiste aansluiting vast zouden komen te zitten, een ongewilde verlenging van de uitstap van meer dan een uur op een korte januaridag wilden we toch maar vermijden. En dus werd het IC 3230 van 8:58; we hoopten voor een keer dat die 2 minuten vertraging (of meer) gehad zou hebben en we werden op onze wenken bediend. Zo konden we voluit gebruik maken van een seniorenbiljet, zonder extra biljet Halle - Edingen. Het werd uiteindelijk een vertraging van 3 minuten. Gek eigenlijk dat je een trein als deze zo goed als lege IC niet mag nemen, terwijl je de voor de volle 100% bezette IC 3207 van 9:02 in de andere richting wel zonder problemen kunt nemen.
De rit verloopt vlot en we bereiken Tournai dan ook op tijd. De toiletten zijn hier tijdens het eindejaar afgesloten, alsof pipi en kaka in deze periode van het jaar beperkt zijn tot (zoog)dieren van lagere orde. De L-trein naar Quévy is verspoord van spoor A naar spoor 5. Hoewel de trein op de schermen à quai is, kunnen we niet instappen. Het is wachten op een tbg en een tb. Op spoor 4 staat een trein van de SNCF naar Lille-Flandres, zonder eerste klas, al lijkt het comfort in tweede klas hier hoger te liggen dan in de meeste eersteklasrijtuigen van de NMBS. Om dat te onderstrepen rijden we met een desiro naar Péruwelz.

De bus van lijn 491 komt aan als pas en service en even later verschijnt pause. De chauffeuse maakt van de gelegenheid gebruik om haar rommel op te ruimen en in de vuilnisbak te gooien. Terloops meldt ze dat dit wel degelijk de bus naar Tournai is, maar dat de mededeling pause automatisch verschijnt. We mogen dus gerust instappen. Twee halten en 1.5km verder mogen we al uitstappen. We staan zo goed als pal op de wandeling.

Voor de terugrit kunnen we opnieuw van zo een korte rit gebruik maken. Deze bus rijdt met 7 minuten vertraging, maar dat brengt onze aansluiting met de trein niet in het gedrang.

Wat later kunnen we dus in een tweeledig stel stappen dat er op het eerste gezicht vrij proper uit ziet, de neus en de kant van het perron zijn nauwelijks ontsierd door graffiti. Als we instappen wordt die illusie echter snel doorbroken: de andere zijde is van voor tot achter, van onder tot boven ontsierd met een nieuwjaarswens; de smeerlap(pen) hebben zelfs het lef om hun vandalisme te ondertekenen met paintedtrains. Dat is nu eens een wens die ik niet retourneer. Die graffiti heb ik pas vastgesteld in Mons, dat we met 47 minuten vertraging bereiken. Zonder dat we konden zien dat we al aan het perron stonden. Tot Blaton loopt het nog stipt, maar dan klinkt een onheilspellende boodschap: personen in het spoor, later zelfs een tussenkomst van de hulpdiensten. De tbg stuurt regelmatig wat info uit, die gaandeweg misschien wat hoopvoller klinkt, maar eigenlijk kan ze niet meer doen dan haar reizigers: wachten. Enkele weken geleden plaatste ik hierover deze bijdrage op een treinforum. Ik druk ze hier in extenso af.

Eigenlijk gaat er geen dag voorbij of spoorlopers ontwrichten vaak langere tijd het spoorverkeer. Blijkbaar wordt er een vrij rigoureuze politiek gevoerd waarbij het verkeer na elke melding van spoorlopers wordt gehinderd, om het zacht uit te drukken.

Ik heb daar toch wel wat bedenkingen bij.

1. Ondanks de strenge aanpak gaat er ook geen week voorbij zonder - eufemistisch - een of meerdere aanrijdingen. Er zijn zelfs gekende zwarte punten waar net nog iets meer mensen onder de trein springen dan elders. Mijn bedenking: schiet die strenge aanpak dan zijn doel niet voorbij? Hoeveel mensenlevens worden er door gered? En daarbij aansluitend mijn 2de bedenking:

2. Het zal ongetwijfeld nog nooit onderzocht zijn, maar hoeveel van de gespotte spoorlopers hebben inderdaad zelfmoordplannen? M.a.w. hoe vaak gaat het niet gewoon om vnl. jongeren die een kortere weg zoeken, een geheim plekje willen, mensen die bij gebrek aan alternatief de sporen kruisen en die al bij al weinig kans lopen om aangereden te worden?

De gevolgen van de gevolgde politiek zijn in mijn ogen buiten proportie als je dit allemaal in rekening brengt. En nee, ik vind niet dat je helemaal niets moet doen, want ik wil betrokken treinbestuurders niet met een trauma opzadelen. Ik vraag me alleen af of het niet anders kan.

Ik heb het even opgezocht: gisteren resulteerde dit in de volgende vertragingen:
IC 913 + 55 - L 4684 +51 en afgeschaft tussen Mons en Quévy - L 4663 +33. In ons geval zal de NMBS ons ook nog de terugrit van ons seniorenbiljet terug moeten betalen. Overigens vraag ik me af waarom hetzelfde probleem in de buurt van Marbehan maar vertragingen van 5 à 10 minuten opleverde…

En dus konden we vanuit Mons een uur later dan voorzien met IC 3715 van 15:19. Vanuit Braine-le-Comte bracht S 3665 ons naar Halle. Deze ritten verliepen zonder problemen, het probleem had zich al een uur vroeger gemanifesteerd.

De treinlectuur.
Rik TORFS, Het grote gelijk.
Hans FIERS, Door jouw ogen.

Ik heb altijd gedacht dat de meest geslaagde marketingstrategie op naam stond van Coca-Cola, maar met de Vlaamse canon en Het verhaal van Vlaanderen moet ik die mening waarschijnlijk herzien.

Uitgedrukt…
Het zal wel komen, de hond zijn staart is ook gekomen (en nog wel op de juiste plaats). Gebruikt om ongeduld te counteren.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

03-01-2023 om 00:00 geschreven door overweg13