De wandeling.
Leugnies is een grensdorp in de gemeente Beaumont. De naam wordt voor het eerst aangetroffen in 868, maar luidde toen nog Lupiniacus, wat wolvendorp betekent. Wolven hebben we er niet gezien, wel veel landbouwgrond met hier en daar wat bossen in de verte. We zijn nog niet ver genoeg in de Henegouwse Laars doorgedrongen om in echt bosgebied te stappen. De wandeling figureert op de wandelkaart die het NGI voor de gemeente Beaumont heeft uitgewerkt en heet Promenade de la Haie des Saules. Ze is ongeveer 8 km lang en loopt voor 53 % over onverharde wegen. Het is vooral genieten van de stilte en van de vergezichten. Het kaartje.

De Chemin des Larrons vormt langere tijd de Frans/Belgische grens.

Erg idyllisch Leugnies.

Met deze link zou het moeten lukken alle foto's te bekijken.

Het weer.
Een prachtige nazomerdag.

De stafkaarten.
52/5 S Grandrieu.

Hoe we er geraakten.
Over het algemeen kunnen we niet klagen over de frequentie op buslijn 109a, maar dat ligt wel even anders als je de door varianten bediende dorpen wil bezoeken. Natuurlijk zouden we er ook twee keer meer dan 2 km aanloop kunnen bijnemen, vanaf de halte Leval-Chaudeville Fallin, die wel behoorlijk bediend wordt, maar we vermoeden dat de "wandeling" langs de N597 weinig interessant zal zijn. Eén keer langs deze niet eens zo drukke weg stappen, kan nog net, en dus kienen we voor de heenreis een busreis uit die ons in het centrum van Leugnies brengt. Om een al te lange wachttijd na de wandeling te vermijden, stappen we toch maar naar Fallin.
Dat uitkienen resulteert uiteindelijk in een reis helemaal naar Chimay van waaruit we dan de variant via Leugnies kunnen nemen. Sightseeing per autobus dus, 80 km lang. Gelukkig is buslijn 109a een aantrekkelijke lijn.
Om de bus te nemen moeten we eerst in Charleroi-Sud geraken. De meest voor de hand liggende verbinding loopt via Brussel-Zuid, al houden we ook een verbinding via Braine-l'Alleud (bus 114 van Halle naar Braine-l'Alleud) en een treinverbinding via La Louvière-Sud in gedachten.

Een beetje geschiedenis.
In J'ai conduit les autorails van Henri Scaillet wordt veel aandacht besteed aan spoorlijn 109 Mons-Chimay en aan de autorails die de dienst uitmaakten op deze lange, kronkelige, zware en trage lijn. Vaak werden deze autorails gezien als de redding voor dit type lijnen, maar de machinisten beschouwen oktober 1952, maand waarin de volledige treindienst op deze lijn voor het eerst volledig door autorails uitgevoerd werd, als het begin van het einde. Dat de lijn weinig toekomst had, was immers al lang duidelijk: al lijken begin- en eindpunt veelbelovend, de lijn was in wezen weinig anders dan een aan elkaar haken van losse stukjes spoorlijn die toevallig in elkaars verlengde lagen. Treinen verloren dan ook vaak veel tijd in overstapstations zoals Faurœulx, Bienne-lez-Happart, Lobbes en Thuillies. Doorgaande treinen namen vaak tot tegen de drie uur tijd voor een afstand van 79 km. En geef toe: de overstapstations waren ook niet echt van die aard dat ze veel klanten aan konden voeren. Tussen Mons en Chimay stopten de treinen 19 keer.
Toen vervangingsbus 109a de taak van de spoorlijn overnam, werd dan ook gekozen voor een lijn Charleroi - Beaumont - Chimay. Het oorspronkelijke deel tussen Lobbes en Thuillies werd nog sporadisch bediend, alle aandacht ging naar een zo snel mogelijke verbinding via de N53. Van bij het begin van de busuitbating werden dorpen in de buurt op een weinig consistente manier bediend door bussen die er vaak wat meer tijd voor namen. Zo kwamen ook het centrum van Sivry, en dorpen als Grandrieu, Leugnies en Montbliart binnen busbereik. Een tot de verbeelding sprekend toponiem/haltenaam is La Pierre qui Tourne (Sautin).

Behalve de klassieke bron (zie onderaan) vond ik ook nog interessante info over de spoorlijn hier.

De verbinding.

En wat we beleefden.
S3657 geeft ons net enkele minuten aansluitingstijd meer in Brussel-Zuid en dus verkiezen we die boven IC 3407 die trouwens wat op de sukkel lijkt. In de trein is de info eens te meer op hol geslagen. Hennuyères ligt nu eenmaal niet tussen Halle en Brussel. Een dame die ingestapt is in Lot maakt al aanstalten om opnieuw uit te stappen omdat ze denkt dat ze in de verkeerde trein is ingestapt, maar andere reizigers houden haar nog net op tijd tegen. Het loopt toch wel erg vaak fout met deze elektronische info.
Ondertussen is het ons al duidelijk dat we ons niet al te veel zorgen moeten maken over de aansluiting met IC4529 die zelf vertraging heeft. Ook nu is de info (op het perron) fout: het eersteklasrijtuig wordt gesitueerd in het eerste rijtuig, wat nog altijd even onwaarschijnlijk is als enkele dagen geleden. In Marchienne-au-Pont krijgen we ruim tijd om het grindperron te bewonderen; een beetje botanicus heeft waarschijnlijk een dag werk met het determineren van alles wat hier op het perron groeit. Al zal hij de meeste plantjes wel kennen zonder grondige studie. Maar de 7 minuten vertraging bij vertrek in Brussel-Zuid behoren ondertussen tot het verleden: we arriveren stipt in Charleroi-Sud.

Snel zal blijken dat we geen eerdere trein hadden moeten nemen: de volgende IC komt even stipt als de onze aan en dus was de aansluiting ook met die trein verzekerd geweest.
Van infotec weet ik dat de 2 ritten met lijn 109a die nu op ons programma staan met dezelfde bus zullen worden uitgevoerd. Ik vraag het toch nog maar eens aan de wat norse chauffeur die zijn laatste sigaardampen uitademt. Als ik vraag of het dezelfde bus is die uit Chimay terugkeert, is het antwoord bevestigend. Of we dan ook mogen blijven zitten? Nee, dat kan niet, want de bus vertrekt van een ander perron. (Dat klopt niet met de gegevens op infotec, maar achteraf zal blijken dat het waarschijnlijk om een eigen interpretatie van de chauffeur gaat, die het niet kan hebben dat reizigers zo maar tijdens zijn minuut pauze - in werkelijkheid 5 minuten pauze door te vroeg aankomen - in zijn bus blijven zitten.) Het is even zoeken op het (te) ruim uitgebouwde busstation, waarvan het aantal perrons buiten proportie groot is voor het beperkt aantal bussen dat in deze regio rondrijdt. Op lijn 109a na heeft geen enkele lijn een frequente bediening.

Tot Rance rijdt de bus hetzelfde traject, maar dan gaan we van de hoofdweg af. We rijden nu meer dan bij de heenrit van dorp naar dorp. Uiteindelijk bereiken we Leugnies perfect op tijd. We hebben 105 minuten bus achter de rug: gelukkig was de chauffeur rustig en opvallend gedisciplineerd in het verkeer en daardoor bleef de rit ook echt comfortabel, ondanks de lengte.

Voor de terugrit verkiezen we dus een half uur extra op weg naar de N53, naar de halte Leval-Chaudeville Fallin, de enige halte in dit dorp van lijn 109a. Het is geen aangename wandeling langs een weg zonder fiets- of voetpad. Gelukkig is men de wegmarkeringen aan het herschilderen, wat tot een algemene vertraging van het verkeer leidt. Bus 109a komt 3 minuten te laat en zit eigenlijk al behoorlijk vol. Even later, aan de halte Beaumont Athenée, zal hij pas echt vollopen. Ik heb nog altijd niet begrepen waarom zoveel scholieren in Wallonië al pal in de namiddag op weg naar huis zijn. Het blijft wel rustig in de bus. Een kleine affiche geeft trouwens aan wat allemaal mag en vooral niet mag. Snel is duidelijk dat deze bus nooit op tijd in Charleroi zal geraken; vooral de doortocht van Gozée, waar een kruispunt met verkeerslichten voor wat opstopping zorgt, gaat erg moeizaam. Uiteindelijk klokken we af met 15 minuten vertraging, wat betekent dat onze treinaansluiting richting Brussel vertrokken is.

Maar geen nood: er is een alternatief via La Louvière-Sud, waarop we niet eens erg lang moeten wachten. IC937 rijdt perfect op tijd en in La Louvière hebben we aansluiting op hetzelfde perron. Het is één van die erg lange stellen met M4-rijtuigen dat ons naar Halle zal brengen. We lopen 6 minuten vertraging op tussen La Louvière-Centre en Ecaussinnes: die vertraging is volledig toe te schrijven aan een lange stilstand vlak voor de vertakking Familleureux. Werken op lijn 117 (met verkeer op enkelspoor) liggen daar dan weer aan de basis van. Vooral tussen Tubize en Halle gaat er flink wat vertraging af, zodat we uiteindelijk met 3 minuten vertraging in onze thuishaven aanmeren. Het kwartier vertraging van de bus heeft zich mooi doorgezet in iets meer dan een kwartier vertraging in Halle, waar we eigenlijk al om 17:02 hadden moeten aankomen. Maar dat we niet over Brussel moesten en dus terugkeren met een drukke trein van het spitsuur maakt dat ruimschoots goed.

De treinlectuur.
Paolo GIORDANO, Het zwart en het zilver. De roman begint met de begrafenis van Signora A., die in het gezin van Nora en het hoofdpersonage terechtkwam tijdens een zwangerschap met complicaties. De rest is eigenlijk een lange flashback, waarin de relaties tussen de personages geleidelijk uit de doeken worden gedaan.

Rita FALK, Reservetijd.

Een scheutje oprisping.
Veel van wat nu verboden is, was dat vroeger niet omdat zo goed als iedereen toen uit zichzelf wist wat mocht en niet mocht, wat kon en niet kon.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.