De wandeling.
We stappen vandaag nog eens een dikke 14 km langs de Via Gallia Belgica, een Compostelaroute, waarvoor in samenwerking met de Waalse GR's een topogids is uitgegeven. We stappen van Thieu (waar we de vorige keer landden) naar Estinnes-au-Mont, in de buurt van Binche, door een landschap dat opnieuw bepaald wordt door de vele terrils die hier de geschiedenis van de streek verbeelden. De TWQ ligt met 24% laag; dat wordt bepaald door de minder interessante begin- en eindkilometers. Tussenin staan wel enkele mooie, halfverharde en dus ondanks de regen van de voorbije dagen erg goed begaanbare veldwegen op het menu. En voor wie houdt van weidse, rurale landschappen is een groot deel van de route erg interessant. Zoals ik al vaker heb aangestipt is dit misschien niet dé streek om te wandelen, maar anders kom je hier nooit en dat maakt ze toch interessant. Nog even dit: we kruisen of lopen langs de Haine, de Princesse en de Ruisseau d'Estinnes, alle drie in betonnen keurslijven gedrongen die klaarblijkelijk nog stammen uit een tijd waarin men nog niet wist dat snelle waterafvoer de problemen met wateroverlast alleen maar verschoof, niet oploste.

De streek ademt een ongelooflijke landelijkheid uit, al is er altijd wel ergens een terril te zien.

Meer foto's vind je hier. En het kaartje bevindt zich op deze plaats.

Het weer.
Onvoorstelbaar: op wat cirrus na heldere lucht, bij onwaarschijnlijk zachte temperaturen.

De stafkaarten.
46/1S La Louvière - 46/5N Péronnes - 46/5S Binche (of 46/1-2 La Louvière - Seneffe en 46/5-6 Binche - Morlanwelz - geen van beide vernieuwd)

Hoe we er geraakten.
Als de mogelijkheid om terug te keren uit een ander station door kortzichtige marketeers niet was afgeschaft, dan zouden we vandaag vrij eenvoudig hebben kunnen kiezen voor een heenreis naar Mons en een terugreis uit Binche, maar ondertussen zijn we alweer een jaar verder en blijkt de tactiek van de verschroeide aarde eens te meer te lonen: als je lang genoeg wacht, ebt de commotie weg en krijg je toch je zin. Het was dus even zoeken vandaag hoe we toch met een seniorenbiljet konden reizen zonder een extra traject aan te kopen: de ligging van Thieu maakte het ons bovendien niet zo gemakkelijk. Uiteindelijk werd het een heenreis via La Louvière (maar zie verder) en een terugreis uit Mons, beide mogelijk met een biljet Halle - Thieu.

Een beetje geschiedenis.
Ik had er zelf nog nooit bij stilgestaan, maar Estinnes is altijd vrij goed bediend geweest door het OV. Belangrijk daarin zijn 3 spoorlijnen (1 treinverbinding en 2 tramlijnen) die elkaar een goeie kilometer buiten het centrum van Estinnes-au-Mont troffen bij het spoorwegstation, dat trouwens nog altijd overeind staat en nu een andere bestemming (privéwoning?) heeft gekregen. Het hele spoorwegnet is in de ruime regio klaarblijkelijk niet op een doordachte, doelgerichte manier tot stand gekomen: langere en kortere stukken werden geleidelijk tot een onoverzichtelijk net, waarin men bovendien ook naar hartenlust kon variëren in de combinaties.
De drie lijnen die ons aanbelangen zijn de spoorlijn 109 Mons - Chimay, een tramlijn Quévy - Estinnes en een tramlijn Péronnes - Estinnes. Mocht ik proberen om alle evoluties grondig toe te lichten, dan zou ik ongetwijfeld langer bezig zijn met dit "beetje" geschiedenis dan met de wandeling zelf. Zo was Estinnes nu eens wel dan weer niet rechtstreeks verbonden met La Louvière, en de verbinding met Quévy moest de duimen leggen voor een tram uit Mons die maar gedeeltelijk het parcours van de tram uit Quévy volgde.
Lijn 109 (of tabel 109) omvatte in 1913 een treinverbinding Mons - Bonne-Espérance - Haine-Saint-Pierre - Charleroi-Sud. Later (al in 1924) werd dat Mons - Estinnes - Lobbes - Chimay en dat is ongetwijfeld de vorm waaronder de oudsten onder ons zich deze lijn 109 herinneren. In 1962, na jaren van stelselmatige afbouw, werd de lijn voor reizigers gesloten.
De twee tramlijnen treffen we in het spoorboekje van 1913 aan onder de nummers 391 (Quévy-le-Grand - Havay - Givry - Haulchin - Estinnes) en 449 (Binche - La Louvière - Bracquegnies - Estinnes). In die laatste tabel vormde de verbinding Péronnes - Estinnes een subtabel.
De laatste lijn is ongetwijfeld de belangrijkste geweest; in 1931 raakte de tramlijn zelfs geëlektrificeerd, al zou dat de sluiting in 1962 niet verhinderen. In werkelijkheid kwam de exploitatie langere tijd neer op een verbinding Péronnes - Estinnes; in Péronnes kon dan overgestapt worden. Gezien de uurdienst was dat niet echt onoverkomelijk.

In de loop van de decennia wilden de verbindingen en de lijnnummers nog wel eens wijzigen: zo vinden we voor Estinnes lijnnummers 8, 38, 20A (uit Quévy), 140, 21, 24 en 34. Het is een bus van de laatste verbinding die ons vandaag naar Mons brengt. De tweede buslijn die Estinnes nog bedient is lijn 21, nauwelijks meer dan een schooldienst - ik vond dat lijnnummer al terug in 1974 voor een lijn Mons - Givry - Lobbes.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Sint-Valentijn had vandaag bepaald weinig liefde over voor de OV-gebruikers. Het begon al met de aanvoerbus van onze nederige woonst naar het station van Halle. Na de staking van gisteren hadden ze ook bij De Lijn Vlaams-Brabant de smaak te pakken gekregen en dus werd er vandaag in die provincie nauwelijks gereden. De rust- en rijtijden leken aan de oorsprong van het gluiperige want niet aangekondigde conflict te liggen, samen met de onmogelijkheid om nog met de directie te overleggen. Je kunt nochtans moeilijk beweren dat De Lijn geen pogingen doet om voldoende rust tussen twee ritten te voorzien: de rittijden werden al enkele keren verlengd, zodat de trucjes van de NMBS verbleken bij de verlengde rittijden van De Lijn. Je zou dan op enig respect van de chauffeurs voor hun klanten moeten kunnen rekenen, maar bijna dagelijks is er wel een of andere malloot die ongegeneerd 10 minuten of meer te vroeg rijdt. Te weinig rittijd? Kom nou. Dat kan zeker het geval zijn, maar wees dan ook zo fair om voor rustige ritten de vrijgekomen tijd niet te misbruiken om nog wat langer aan het eindpunt te vertoeven. De Lijn gaat trouwens evenmin vrijuit: als ze niet optreedt tegen notoire vroegrijders (want het zijn altijd dezelfde) kun je moeilijk verwachten dat de chauffeurs zich aan de dienstregeling houden. Enige maanden geleden kreeg ik na een (algemene) klacht te lezen dat chauffeurs zo gewend zijn om er de kantjes af te rijden, dat ze dat ook doen als het niet (meer) nodig is. Voor alle duidelijkheid, want sommigen lezen graag wat er niet staat: ik heb het hier over een minderheid. Al kreeg ik tijdens een mondelinge enquête te horen dat zowat alle ondervraagden klaagden over te vroeg rijden.

Maar kom, we geraken ook wel zonder bus in Halle. Het plan is om via La Louvière-Sud in Thieu te geraken. In de wolvenstede hebben we 20 minuten overstaptijd en dan moet het toch al flink tegen zitten. Maar het loopt al vrij snel fout met de ingeplande IC 3430. De trein vertrekt al met 12 minuten vertraging in Turnhout en dan houdt het niet meer op: uiteindelijk maakt de trein een half uur vertraging en dat is te veel voor de aansluiting in La Louvière. Gelukkig is er nog de 1730 die ons zal toelaten de schade te beperken. Niet dat die wel op tijd rijdt, maar hier blijft de vertraging toch wel enigszins binnen de perken. (Het technische probleem dat aangehaald wordt is in werkelijkheid nog maar eens een defecte trein…) Nu rijden we trouwens via Mons, waar de aansluiting bijna 3 kwartier lang is. Zo komen we 20 minuten later dan oorspronkelijk voorzien in Thieu aan, maar we verliezen ten minste geen vol uur. Wat het geval geweest zou zijn als we de meest aangewezen verbinding (met 3680 tot Braine-le-Comte, met overstap op 3730 tot Mons en dan overstap op de L-trein 4460 die we nu ook nemen) hadden gekozen. Je kunt maar beter goed beslagen op het ijs komen op dagen als deze. Dat de IC 1730 in Halle met 16 minuten vertraging vertrekt en uiteindelijk met 12 minuten vertraging in Mons aankomt, voeg ik er maar bij voor de petite histoire. We kruisen onderweg ook nog de L-trein uit La Louvière die eerst op het programma stond en die zelf ook met 8 minuten vertraging rijdt, na IC 931, ook… je raadt het al…

Voor de terugrit maken we voor het eerst gebruik van de nieuwe app van de TEC. Het is wat zoeken, maar uiteindelijk vinden we onze bus in de gegevens terug en er zijn zelfs gps-gegevens. Die leren ons dat de bus al van in het begin flink wat vertraging maakt. Al die klimaatbetogers moeten met de auto afgehaald en dan stikt een stadje als Binche. Spijtig genoeg verdwijnt de bus op het theoretische doortochtuur van het scherm en dus is het verder raden naar het verloop van de rit. Daar schrijf ik de TEC nog wel eens over aan. Maar dat hij vertraging zal hebben is wel duidelijk. Dat worden uiteindelijk 13 minuten en na de altijd wat moeizame doortocht van Mons zelfs 17. Net als in Antwerpen moeten deze streekbussen binnen de periferie van de stad fungeren als stadsbus en dat vertraagt de rit aanzienlijk, zodat de 13 minuten overstaptijd onvoldoende blijken te zijn. (Heb ik Antwerpen nu met Mons vergeleken? Oei…)

Naar onze rechtstreekse trein naar Halle (1716) kunnen we dus fluiten, al is het een troost dat de volgende trein (3717) al klaarstaat. De overstap in Braine-le-Comte is er een van de betere soort en dus beperken we het tijdverlies in Halle tot "maar" 44 minuten, al ligt de oorzaak hiervan niet bij de NMBS en waarschijnlijk ook niet bij de TEC, maar wel bij het te drukke wegverkeer.

De slotsom: zoals altijd was onze reis vooraf mooi gepland met in totaal 3 treinen en 1 bus. Uiteindelijk paste alleen die laatste nog in ons plaatje en dan nog. IC3430, L 4481, bus 34, IC1716 werden uiteindelijk IC1730, L4460, bus 34, IC3717 en S3667. Geef toe dat een rijbewijs halen makkelijker is…

De treinlectuur.
Christa WOLF, Der geteilte Himmel.
A.F.Th. van der Heijden, De helleveeg.

Een scheutje oprisping.
1. Ik heb van zowat al de kranten en tijdschriften waarop ik geabonneerd ben een vriendelijke mail gekregen dat ik op de stakingsdag hun producten ook digitaal kon lezen. Begrijpen ze dan niet dat ik heel bewust een papieren krant of tijdschrift wil lezen? (Opvallend: uiteindelijk staken ze alle vier precies op tijd in de bus…)

2. De Wever wil dat Filip excuses aanbiedt aan Congo. Daar is een koning dus wel goed voor…

Een verkneukelinkske.
Ik heb lang in Sinterklaas geloofd. Dat konden ze me moeiteloos wijsmaken. Maar dat je al peuterend je oog kon uittrekken, heb ik nooit geloofd. Noch dat je scheel bleef kijken als je dat deed als de klokken luidden. En evenmin dat je vogeltje zou gaan vliegen als je vergat je broek te sluiten.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

Desiro 08140 heeft ons zonet gelost in Thieu, als L 4460.

Even later passeert Desiro 08525 als losse rit Thieu.