De wandeling.
Stilaan wordt het tijd voor de wat hartiger tochten op ons programma en die van vandaag komt daar zeker voor in aanmerking. Het is een combinatie van de wandelingen 6, 19 en 14 op de wandelkaart Pays des Sources - carte nord, uitgegeven door een resem toeristische diensten in samenwerking met het NGI. Getalletjes zeggen in dit geval natuurlijk niet veel en dus voeg ik er graag de officiële namen aan toe: 6. Promenade Meyerbeer, 19. Les caillebottis de Malchamps-Bérinzenne en 14. Ru du Vieux Spa. Die namen geven meteen een goede indruk van wat de wandeling (15 km lang met een TWQ van 67%) inhoudt: de wondermooie wandeling stroomopwaarts van de Ru Meyerbeer die zich naar het lager gelegen Spa en de Wayai haast, een erg aangename tocht aan de rand van de Venen met een uitkijktoren die ook echt een uitkijk geeft en ten slotte een lange afdaling terug langs de Ru du Vieux Spa. Dat je twee keer iets meer dan 2 km moet lopen om vanuit Spa de interessante wandeloorden te bereiken en omgekeerd moet je erbij nemen en is niet eens vervelend, evenmin als het verbindingsstuk (zie kaart) tussen Meyerbeer en Bérinzenne. Tot slot leidt de wandeling je naar een van de eigenaardigste NMBS-halten: Spa-Géronstère. De naam lijkt te suggereren dat de bron van Géronstère vlakbij is maar dat is niet het geval. Of je achteraf een streekdrankje prefereert boven een glas schuimend bier moet je voor jezelf uitmaken.

De Ru Meyerbeer is hier al wat tot rust gekomen na een lange afdaling.

Vanaf de uitkijktoren is het uitzicht indrukwekkend.

Het weer.
Eerst wisselend bewolkt (mooi, hoor: zie de foto's) met enige tijd zichtbare buienactiviteit ten zuiden en op het einde in de laatste kilometer ook nog een regenbui bij ons. Fris en gelukkig niet echt winderig.

De stafkaarten.
49/4S Spa - 50/1S Francorchamps (of 49/3-4 Spa en 50/1-2 Sart - alleen de laatste is al vernieuwd)

Hoe we er geraakten.
Spa is eigenlijk vrij eenvoudig te bereiken dankzij de L-trein Aachen - Spa-Géronstère die om het uur rijdt, al willen de planners ons per se ook met verbindingen met de bus uit Pepinster (waar die bus niet eens aan het station komt) opzadelen. Overigens is het berichtje in de NMBS-app dat je voor de verbinding met overstap in Verviers-Central mogelijk 2 biljetten nodig hebt ook niet meteen geruststellend. Maar bij nadere beschouwing is die verbinding perfect legitiem; dat is me een hele tijd geleden trouwens door de klantendienst bevestigd. Ik begrijp niet dat de app zo geprogrammeerd is dat hij wel kan uitvissen dat we het traject Pepinster-Verviers 2 keer afleggen, maar niet kan ontdekken dat de treinen van de reeks 500 (Oostende - Eupen) niet in Pepinster stoppen en daar dus geen aansluiting kúnnen geven.

Een beetje geschiedenis.
Kort na de oprichting van de NMBS in 1926 opende de nationale maatschappij her en der nieuwe stopplaatsen die tussen de "echte" stations kwamen te liggen. De meeste daarvan hebben de invoering van IC-IR in 1984 niet overleefd, maar andere bestaan tot op vandaag en hebben dus ook alle andere bezuinigingsrondes overleefd. Dat wordt hier op lijn 44 duidelijk geïllustreerd. Tot 21.05.1932 liggen tussen Pepinster en Spa stations in Juslenville, Theux, Franchimont (stopplaats), La Reid en Marteau (stopplaats): zeven stops op 12 km, wat lang niet slecht is. Vanaf 22.05.1932 komen daar de volgende halten bij: Chinheid , Theux (Marie-Louise) en Theux (Centre), wat het aantal stops op 10 brengt. Voor Géronstère en Pepinster-Cité is het wachten tot 1937. Van al de bijkomende halten hebben alleen Pepinster-Cité en Géronstère het overleefd, ondanks de nabijheid van de stations van Pepinster (op 500m) en Spa (op 800m). Het moet gezegd dat Géronstère (dat al enige jaren Spa-Géronstère heet) wat dichter bij het stadshart ligt.
Een reeks halten werd na WO II nog enkele jaren vermeld in het spoorboekje, zonder treinbediening! In 1948 was het dan definitief afgelopen; ik doe een gokje: door het gebrek aan autorails kwam de stoomtractie op deze lijnen terug en de korte opeenvolging van de halten maakte verdere uitbating onmogelijk of onwenselijk. Met IC-IR sneuvelden ook nog de stops in La Reid en Marteau.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Je kunt alleen maar hopen dat de toestand waarin de niet-gemoderniseerde vierledige stellen rondrijden niet exemplarisch is voor de hele NMBS, want dan is de toestand daar nog vele keren erger dan de vijandige pers en dito politiek ons willen doen geloven. Stel 835 ziet er echt niet uit: één graffito is al erg genoeg, maar als de kunstenaars ook nog eens slordig hun eigen wanproducten over die van anderen aanbrengen, is het helemaal niet meer om aan te zien. Gelukkig kunnen academies vanaf volgend schooljaar graffiti in hun curriculum aanbieden. Ze zullen er bij de NMBS niet mee kunnen lachen, al is het mogelijk dat een dergelijke institutionalisering van het verschijnsel de criminelen doet nadenken: loont het nog wel de moeite als het toch erkend wordt?
IC 508 rijdt zonder vertraging door de NZV: dat toegevoegde minuutje en de nieuwe vertrekprocedure doen wonderen. De aansluitende L-trein wordt uitgevoerd met stel 649, dat qua uitzicht niet onderdoet voor stel 835. Gelukkig ziet het er binnen nog ongeschonden uit. Er zijn wat vertragingszones op lijn 44 en die verklaren dat minuutje vertraging bij aankomst in Spa. De kruising in Theux, de enige plek onderweg waar dat nog kan, verloopt rimpelloos. Een foto met trein in Spa komt er niet, ik verspreid geen trein- en reizigersvijandige kunstwerken.

Dat zal trouwens ook vanavond niet gebeuren: stel 646 is al evenmin toonbaar als dat van vanmorgen. De trein staat hier ruim een half uur op voorhand klaar en dat is altijd prettig.
De rit met IC 540 verloopt wat problematischer. We vertrekken dan wel op tijd in Verviers maar staan minutenlang stil in Chenée, volgens de tbg omdat we voor een rood licht staan! Dit is het soort mededelingen die men beter achterwege laat omdat ze totaal nietszeggend zijn: we wachten zogezegd op een kruising van een andere trein. Hoezo? We zien alleen de ICE in de andere richting - kruisen zou betekenen dat die tussen Liège en Chenée op tegenspoor gereden zou hebben, maar daar rijdt hij eigenlijk al veel te snel voor. We tekenen 8 minuten vertraging op bij aankomst in Liège en krijgen meteen na vertrek daar te horen dat we extra stoppen in Ans om de reizigers op te pikken van een trein die afgeschaft is nadat die op de HSL een voorwerp geraakt heeft. In Ans staan inderdaad de reizigers te wachten van de IC 538 (die van twee uur voor de onze!). Ondanks die bijkomende halte halen we één minuutje vertraging in bij aankomst en vertrek in Leuven, en geloof het of niet: van de 6 minuten vertraging in Leuven blijft niets meer over bij aankomst in Brussel-Noord, ook al omdat we tot het einde op lijn 36N gebleven zijn.
Zo halen we nog zonder problemen de voorziene aansluiting met IC1940 die ons stipt naar Halle brengt.

De treinlectuur.
Julian BARNES, Flaubert's parrot.
Jos Pierreux, Niets erger dan spijt.

Een scheutje oprisping.
1. Er staan al heel wat voormalige hoeven op de topografische kaarten. Nog even en ze staan ook vol voormalige kloosters…

2. Hoe schabouwelijk het Vlaams geworden is, wordt nog eens extra benadrukt nu d'Ollanders in Undercover ook verkavelingsvlaams (ik weiger hier een hoofdletter te gebruiken) moeten spreken. Wat is dat een belachelijke bedoening. Het lijkt al evenmin ergens op als Vlamingen die Nederlands proberen te praten. En dan verbaast men er zich over dat Nederlands nog nauwelijks als studierichting gekozen wordt: het bestaat niet eens meer!

Een verkneukelinkske.
Ook treintrambus heeft eindelijk door dat de invoering van de basisbereikbaarheid een regelrechte ramp wordt voor het OV!

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.