De wandeling.
We stappen vandaag nog eens in ons bloedeigen Pajottenland, en wel in Vollezele. In het Wandelboek Vlaams-Brabant van Louis Meersmans, uitgegeven door Lannoo, is de eerste van 20 wandelingen eentje die in Vollezele vertrekt en de ondertitel Het beste van het Pajottenland meekreeg. De tocht is in zijn maximale lengte (er zijn 3 varianten) iets meer dan 12 km lang en voert ons langs indrukwekkende boerderijen door het golvende landschap van een van de mooiste stukjes Pajottenland. Spijtig genoeg ligt de TWQ laag: met 25% scheer je geen hoge toppen, zeker niet die van de in de buurt gelegen Congoberg. De gevolgde paadjes zijn wel van topkwaliteit, maar de vele stukken asfalt en beton drukken de pret enigszins. Maar wie daar niets tegen heeft, kan ongetwijfeld met volle teugen genieten.
Foto's en kaartje.

Het weer.
Heerlijk: helder, niet te warm en met een behaaglijk waaiende en verfrissende wind uit het NO.

De stafkaarten.
30/8Z Tollembeek - 30/7Z Geraardsbergen. De nieuwe kaart 30/7-8 is nog niet beschikbaar.

Hoe we er geraakten.
Het werd een treinloze verbinding met telkens 3 bussen en overstappunten in Halle Station en Leerbeek Stelplaats.

Een beetje geschiedenis.
De buslijn 162 is de hernummerde buslijn LN (Leerbeek - Ninove) die in 1959 de tram Leerbeek - Ninove verving. Grote delen van deze bedding zijn nog perfect bruikbaar als wandel- en fietsweg en andere zijn nog zonder veel moeite terug te vinden op de topografische kaarten waarop te zien is hoe de typische bochten vaak opgenomen zijn in door de landbouwers gebruikte (en teruggewonnen) landwegen. In de loop van de voorbije 50 jaar bieden de wederwaardigheden van de lijn een erg bruikbare illustratie van hoe in België en ook in Vlaanderen met het OV gesold wordt. Dat wordt erg duidelijk als je onderzoekt hoe deze lijn in het weekend kwam en ging. Op dit ogenblik rijden de bussen niet meer op zondag; eerst werd dit nog opgevangen door de belbus 732, maar die is ondertussen ook al afgeschaft. Met de komst van de basisbereikbaarheid ziet het er absoluut niet goed uit voor dorpen als Oetingen en Vollezele.
Toen ik in 1953 op het gehucht Zwartschaap geboren werd, reed de tram zo goed als door de tuin van mijn grootmoeder waar we tot 1955 inwoonden. Maar ook later kwam ik nog geregeld op de route (spoorloper op zeer jonge leeftijd…) want de konijnen werden gevoederd met gras en kruiden die langs wegen en tramlijn verzameld werden. In mij ging in die periode een spoorlegger verloren: de tramlijn was tot op de draad versleten en vooral in de bochten kwam braam gemakkelijk los van de doodversleten rail, zelfs in de handen van een zes- of zevenjarige (terrorist op zeer jonge leeftijd...). Het beeld van die slecht onderhouden sporen zal me altijd bijblijven: de staat van deze tramlijnen geeft ook een extra verklaring voor de snelheid waarmee het tramnet na WO II werd afgebouwd: de opkomst van de privéwagen en het daarmee gepaard gaande plaatsgebrek op onze kasseiwegen zal zeker een rol gespeeld hebben daarin, maar ook de noodzakelijke herinvestering in spoorlijnen die dikwijls 50 jaar lang nauwelijks enig onderhoud hadden gehad, zal het (wan)beleid hebben gestuurd om de trams versneld door bussen te vervangen. De niet-geëlektrificeerde lijnen waren een eerste gemakkelijke prooi.
Ik herinner me nog enigszins tramritten vanuit het gehucht Zwartschaap, waar de tram de Ninoofsesteenweg kruiste en waar de cafés voor een stuk leefden van wachtende reizigers en van fietsers die voor een pint hun rijwielen konden stallen. Vaak ging het richting Ninove, veelal op dinsdag marktdag, maar ook een reis met overstap in Leerbeek op de H(alle) tot Termeeren kwam geregeld voor. We woonden toen immers in Beert - ook in café Termeeren kon je je fiets stallen, na een 3 à 4 km lange rit, want we woonden aan het andere eind van de gemeente. En vanuit het café kon je de seinen van de tram in het oog houden, zodat je nooit te lang vooraf buiten moest gaan staan.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Je verwacht niet meteen veel te beleven, ook al zijn zes busritten tegenwoordig door het dichtslibbende wegverkeer even storingsgevoelig als een gelijk aantal treinritten.
Onze bus van lijn 155 rijdt met wat vertraging - De Lijn is voor het eerst overal op hetzelfde moment overgestapt op de vakantieregeling. Nu de meeste scholen leeggelopen zijn, is dat enigszins te verantwoorden maar voor heel veel mensen is het nog lang geen vakantie. Er rijden niet alleen minder bussen maar die krijgen vaak ook nog een strakkere dienstregeling opgelegd. Zelfs volop in de vakantie leidt dit soms tot vertragingen, laat staan buiten de eigenlijke vakantie.
En dan blunderen we: we zouden probleemloos mee kunnen met de bus van lijn 153 naar Leerbeek en Ninove, en dat zijn we ook echt van plan, maar die bus heeft een achttal minuten vertraging - niet erg want we hebben meer dan een half uur overstap in Leerbeek - maar de verleiding om de 164 te nemen en van wat aan sightseeing in het Pajottenland te doen, is te groot. Die bus vertrekt bovendien op tijd en met 6 minuten overstaptijd in Leerbeek verwacht je niet meteen problemen tijdens de rit door rustige dorpen als Beert, Bogaarden, Bellingen, Bogaarden, Heikruis, Herfelingen en Kester.
Maar al vrij snel beginnen de problemen zich op te stapelen: op weg naar het Ziekenhuis zorgt een slecht (en onreglementair) op de rijweg geposteerd stuk materiaal (mogelijk een kraan) voor zoveel hinder dat de chauffeur de bediening van het Ziekenhuis schrapt, niet nadat hij aan chauffeurs van bussen die met heel veel moeite in de tegenrichting komen rijden, gevraagd heeft of er nog reizigers aan het Ziekenhuis staan. Dat blijkt niet het geval, maar als we eindelijk de halte NInoofsepoort bereiken is de vertraging al opgelopen tot een achttal minuten. Tot overmaat van ramp staan daar enkele tientallen schoolkinderen met juffen te wachten op de 164. Het instappen verloopt al bij al nog vrij vlot, maar de vertraging schiet toch over de 10 minuten. Een deel van de groep moet mee tot Herfelingen Terlinden; bestemming is vermoedelijk het Hof te Rijst. Dat het tweede deel van de groep zich ongerust maakt over de overstap op de 142 is wel verwonderlijk: die hadden toch veel makkelijker met de 153 van Halle naar Leerbeek kunnen reizen. Maar blijkbaar heeft men bij De Lijn gesuggereerd om beide groepen met de 164 mee te geven. Wat een van de juffen tot een terechte uitspraak noopt: na drie kwartier zijn we al op 10 minuten van de school…
Zelf ben ik ondertussen tot bij de chauffeur gesukkeld om hem te vragen of hij kan proberen om de 162 te laten wachten. Na 2 pogingen lukt het om de dispatcher uit te leggen wat het probleem is, maar die antwoordt prompt dat hij Leerbeek niet kan bereiken. Het ziet er echt niet goed uit voor onze aansluiting, want in Kester moet ook nog een tijdvretende omleiding gevolgd worden. Als we de stelplaats naderen zien we een bus vertrekken; het kan een lege rit zijn maar evengoed onze 162. De groep scholieren heeft meer geluk: de 142 staat nog te wachten - vermoedelijk weet de chauffeur dat hij een groep kan verwachten. Die groep draalt echter erg lang, zodat enkele kostbare minuten verloren gaan. Uiteindelijk komt de chauffeur zelf de groep halen. Even later vertrekt de 142, ook al met dik tien minuten vertraging, vermoedelijk richting Kasteel van Gaasbeek.
Voor ons is er gelukkig een oplossing onder de vorm van de 161: dat zal ons 800 m extra te voet kosten, maar we zitten met 12.2 km nog lang niet aan ons quotum. Wel beangstigend is dat zelfs in de stelplaats van Leerbeek aansluitingen niet altijd gerealiseerd worden…

De terugrit verloopt dan weer ongelooflijk stipt.

De treinlectuur.
Boeken hebben we deze keer echt niet meegenomen. De boeken die we nu lezen wegen samen 1499 g…

Een scheutje oprisping.
1. Er wordt blijkbaar meer en meer aan minderheidsregeringen gedacht. Bestaat een democratie er nu niet meer in een meerderheid te zoeken om een bepaald beleid uit te stippelen? Arme politici…
2. Terwijl Thuis zich naar het seizoenseinde sleept, valt het me op dat de compleet verkeerde constructie ik ga gaan… nu minstens enkele keren per aflevering gebruikt wordt, en lang niet alleen door Lowieke. Onze prof Bernard Kemp maakte ons in 1973 al attent op dat onding. Toen we op het einde van de les naar de zin van de prof blijkbaar niet snel genoeg naar buiten stormden, zei mijn co-student P.S.: "Ja ja, we gaan gaan gaan." Hij had scenario's voor Thuis kunnen schrijven

Een verkneukelinkske.
Vollezele was dan vandaag wel onze bestemming, maar in de streek kent men Villezjiel, al is de leenuitspraak Volleziele sterk doorgedrongen in de voorbije decennia.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.