De wandeling.
De vorige keer stapten we nog een tijdje over GR128 toen we over het gemeenschappelijke deel met de Streek-GR Haspengouw uit Tongeren togen, vandaag belanden we met dezelfde GR128 aan het andere eind van het land: geen Limburg vandaag, wel de grens tussen West- en Oost-Vlaanderen. We stappen namelijk van Tielt naar Wontergem, meer bepaald van waar de GR de N399 kruist, bij de halte Sint-Amandsstraat van De Lijn, tot Wontergem Kerk; dat is net geen 14 kilometer stappen door een erg landelijk gebied. De TWQ bedraagt 35% en de onverharde paden worden gebundeld in 3 pakketjes: één in de buurt van de Bosakker, een tweede in de ruime buurt van wat op de oude stafkaart nog Vijverbos heet, maar wat nu blijkbaar Meikesbos heet en een derde - meteen ook de mooiste - door de Gavermeersen. Al de rest zijn betonwegen, waarvan één blijkbaar als sluipweg dient en waar we de West-Vlaamse chauffeurs leren kennen als onbehouwen en drieste piraten van de weg die ervan uitgaan dat die sukkels met hun wandelstokken wel tijdig opzij zullen springen. Tja, als je op sluipwegen geen hoge snelheden kunt halen, dan valt het denkbeeldige voordeel van zo een weg natuurlijk ook weg. Het letterlijke hoogtepunt van de tocht is de Poelberg met gelijknamige molen, vanwaar je toch wel mooie panorama's te zien krijgt. Voor de rest is er toch wel veel ballast, wat de tocht een toch niet zo denderende quotering van 14/20 opleverde: voor meer was het geheel toch net iets te wisselvallig.
In mijn vorige bijdrage foeterde ik nog eens uitgebreid op de soms (meer en meer) in gebreke blijvende bewegwijzering van de GR-paden. Ook vandaag hadden we weer prijs, toen blijkbaar recent aangebrachte bewegwijzering ons langs een andere weg naar de Poelberg wilde brengen. Spijtig genoeg was de oude bewegwijzering nog intact en bleek de nieuwe verre van afgewerkt te zijn. Wat het allemaal nog veel erger maakt is dat de topogids die we vandaag bij ons hadden, dateert van… januari 2020. We kunnen ons echt niet van de indruk ontdoen dat het fout loopt met de coördinatie tussen secretariaat, routeverantwoordelijken, de vrijwilligers die instaan voor de bewegwijzering en de webmaster(s?). In de topogids noch op de website is van enige wijziging sprake. Het is natuurlijk mogelijk dat we net op het verkeerde moment de route volgden, maar zelfs dan voel ik me bekocht: als een splinternieuwe topogids in januari verschijnt zou het toch niet moeten kunnen dat het traject alweer gewijzigd wordt in september? Mogelijk is de man met de stickers op eigen houtje begonnen aan een wijziging van het parcours…
Op het kaartje is het traject uit de topogids nog uitgetekend. Dat kon ook niet anders, want na twee stickers was het afgelopen met de bewegwijzering. Misschien raakte de auto niet op het paadje… Foto's vind je hier.

Tevreden rust van het platteland.

De Poelbergmolen. Lang geleden stapten we hier een van onze eerste wandelingen (het Poelbergpad) op een kille dag in het gezelschap van een straathond die bij het begin aansloot en na de 9 km lange tocht gewoon weer naar huis ging.

Het weer.
Helder met een vrij goede zichtbaarheid en aangenaam warm en rustig.

De stafkaarten.
21/6N Tielt-Zuid en 21/7N Dentergem. De nieuwe kaarten op 1:25.000 die in aanmerking komen zijn 21/5-6 Izegem en 21/7-8 Deinze.

Hoe we er geraakten.
Tielt kun je bereiken met de IC Antwerpen-Centraal - De Panne. Voor ons houdt dat een overstap in Brussel-Zuid en Gent-Sint-Pieters in. De bus van lijn 52 naar Kortrijk brengt ons buiten de stad bij het snijpunt van buslijn en GR. Eigenlijk kan het eenvoudiger maar ook trager met de rechtstreekse IC van Halle naar Kortrijk en dan een veel langere busrit. Het grootste bezwaar is dan wel dat we onmogelijk een oplossing kunnen uitdokteren voor ons seniorenbiljet: heen en terug naar Tielt kan dan niet en dus zouden we terugvallen op een Railpass.
Voor de terugkeer mikken we liever dan op de belbus op een van de bussen van lijn 73 die op schooldagen Wontergem Kerk met Deinze verbinden. Vanuit Deinze kan het dan rechtstreeks naar Brussel-Zuid - dachten we…

Een beetje geschiedenis.
Lijn 73, waar we vandaag trouwens een eindje naast mogen lopen, staat officieel te boek als de spoorlijn Deinze - De Panne-Doodspoor, al is het uit reizigersstandpunt beter te spreken van de lijn Gent-Sint-Pieters - De Panne. In Deinze takt deze lijn af van lijn 75, maar alle treinen van lijn 73 komen minstens van Gent-Sint-Pieters. Zodus. En dat doodspoor in De Panne is wat er overblijft van de grensoverschrijdende spoorlijn naar Duinkerken. Met de link onderaan naar de site van Paul Kevers kom je er nog veel meer over te weten.
Het deel Deinze - Tielt interesseert ons vandaag het meest. Deinze heet ondertussen al lang opnieuw Deinze, maar van 22.05.1955 tot 22.05.1971 heette het officieel Deinze-Petegem. Het verdwijnen van de dubbele naam heeft dus voor een keer niets te maken met de gemeentefusies van 1977.
Tussen Deinze en Tielt lagen ooit stations en halten in Grammene, Wontergem, Aarsele, Karmstraat en Lakestraat. Die twee laatste kwamen er bij op 05.10.1930: op veel secundaire lijnen wilde de NMBS blijkbaar extra halten uitbouwen, maar een lang leven was hun niet beschoren. Met WO II verdween de bediening van Karmstraat en Lakestraat: ze figureerden nog wel een tijdje in tabel 73 zonder stops, maar in het spoorboekje van 01.11.1943 waren ze definitief verdwenen.
Dan liep het voorlopig beter af voor de drie andere: Grammene, Wontergem en Aarsele zouden nog lang bediend worden door de stoptreinen (er reden ook semi-directe treinen), maar zelfs vóór IC-IR was het duidelijk dat Grammene en Wontergem uiteindelijk zouden verdwijnen en dat gebeurde dan ook in 1984 met het IC-IR-plan. Aarsele ontsprong de dans, maar meer dan een bediening door enkele P-treinen zat er niet meer in.
Wie de halten wil situeren: de overwegen bestaan nog allemaal: Grammene is OW1, Wontergem is OW4, Aarsele is OW7 en de beide kneusjes lagen aan de overwegen 12 en 14.

In het spoorboekje van 22.05.1955 treffen we voor het eerst bussen aan, die gezien hun nummer (73a) echt wel beschouwd worden als vervangingsbussen. Het gaat om een buslijn Deinze - Tielt - Lichtervelde - Kortemark - Diksmuide - Veurne, maar in de realiteit wordt de lijn opgesplitst in Lichtervelde. Op 31.05.1964 wordt die splitsing ook duidelijk: het deel Deinze - Lichtervelde heet voortaan 73a, voorbij Lichtervelde wordt het 73b. Behalve de geleidelijke afbouw van de dienstverlening wordt op 10.01.2005 een nieuwe fase ingeluid: men wil af van de letters in de lijnnummers en lijn 73a gaat voortaan als 73, terwijl de 73b vernummerd wordt tot 32. Om het voor de klant gemakkelijker te maken wordt de 73a opgesplitst in een deel Deinze - Tielt en een deel Tielt - Lichtervelde, die allebei het nummer 73 krijgen.

Wat de 73 betreft, kunnen we nog even aanstippen dat de lijn in de traditie van de vervangingsbussen tussen Deinze en Tielt 2 varianten bedient - die van ons van vandaag bedient dorpen als Wontergem en Gottem, de andere volgt de hoofdweg. Met de komst van de basisbereikbaarheid valt te vrezen dat de variant die we vandaag volgen, wegvalt. Snuggere geesten hebben nl. tegen een stevige kost uitgedokterd dat de bussen van De Lijn sneller moeten worden en zich niet langer mogen bezighouden met beuzelarijen als de bediening van dorpen - waar de klanten wonen, nee toch? Laat die oudjes van Wontergem (en Dentergem en Gottem) met hun rollator maar naar de N35 tuffen… Wat hebben wij toch fijne regeerders...

De verbinding.

En wat we beleefden.
Het valt op hoe weinig er tegenwoordig te beleven valt: van Halle naar Brussel-Zuid nemen we de S-trein, van Brussel-Zuid naar Gent-Sint-Pieters de IC (431) naar Kortrijk. Zo hoeven we niet te vrezen dat we op een mogelijk drukke trein naar de kust terechtkomen. Op de IC ondervragen twee treinbestuurders elkaar over de reglementen, of is het één treinbestuurder die de andere ondervraagt? Een lezende dame heeft er duidelijk geen boodschap aan - hoewel de treinbestuurders zeker niet luidruchtig zijn - en ze verhuist, al kan dat tegenwoordig ook gewoon een poging zijn om meer afstand te houden. In Gent-Sint-Pieters hebben we dus erg veel tijd en een koffietje bij Baziel zit er nog altijd niet in: zolang het virus rondwaart, vermijden we de horeca. Dat doet ook dat koppel dat eenmaal in IC3010 het masker opzijschuift en begint te eten. Wij doen dat in normale tijden ook - zij het niet om 11:50 - maar hebben nu voldoende discipline om onze eetbeurten zo te organiseren dat we niet op de trein hoeven te eten. Als de treinbegeleider komt controleren (!), worden de maskers nog krampachtig voorgeschoven, maar de tbg laat zich niet verschalken: hij merkt op dat eten in de trein, gezien het mondmasker, niet mag. De daders zijn klaarblijkelijk twee kustgangers, gezien de enorme koffers die ze meesleuren. De trein in kwestie komt in De Panne even na enen aan, toch een ideaal moment om te eten? Onderweg zien we nog witgeverfde rails op de brug over de Leie; hier wordt dus ook geëxperimenteerd tegen oververhitting.

Rond het half uur is het vrij druk op het busstation van Tielt. Het is een Iveco die ons net buiten de stad zal brengen - in de stad zelf is er een omlegging; we komen toch stipt aan bij de halte Sint-Amandsstraat. Nu is het onze beurt om te eten.

Ook voor de terugrit is er een omleiding uit de lucht komen vallen: meer dan 2 dagen duurt ze niet, maar je zult maar net op een niet bediende halte rekenen. Deze keer hebben we geluk: in Wontergem is geen vuiltje aan de lucht. Toch is het even schrikken als we zien dat de bus naar Tielt de halte aan onze kant - dus naar Deinze - bedient. Maar we hebben snel door dat de bus een eindje tegen de gewone richting in rijdt om zoveel mogelijk halten te bedienen en dan terugkeert.
Onze bus kunnen we perfect volgen dankzij haltelink. De gelede bus is mooi op tijd, maar na amper 600 meter valt de bus stil: alles lijkt uitgevallen; de bestuurster roept meteen de thuisbasis op en we horen dat er een melding was over een storing in de versnellingsbak en dat meteen daarna alles was uitgevallen. Ze staat dan wel mooi langs de weg, maar ook voor een uitrit: gelukkig moet er niemand weg. We vernemen dat een andere bus op weg is. Het is niet eens zo lang wachten: alles bij elkaar is het probleem zo efficiënt mogelijk opgelost. Op de omleidingsweg zien we dat een afgesloten overweg de reden is van de omleiding. Onze riante aansluiting met de trein in Deinze lijkt wel een verloren zaak. En inderdaad, de rechtstreekse trein naar Leuven die ons naar Brussel had moeten brengen, vertrekt vermoedelijk net op het moment dat wij met 24 minuten vertraging in Deinze aankomen.

Tja, pech kent zo zijn eigen gradaties en deze keer is het allemaal niet zo erg. We moeten maar een kwartier wachten op de IC naar Antwerpen maar zullen wel over moeten stappen in Gent. Dat is dus onvermijdelijk op de IC uit Oostende, maar overdruk is die zeker niet. Wel is er een eigenaardigheid met de eersteklasrijtuigen. Regel is dat in deze trein twee eersteklasrijtuigen I11 meerijden. Vandaag rijdt in eerste positie een lege I6 eertse klas en ontbreekt een van de I11-rijtuigen. De verleiding is groot om naar de I6 te stappen, maar daar is weinig tijd voor. En wie weet is het rijtuig niet afgesloten. Enfin, in het I11-rijtuig is het ook niet bepaald drummen.
Van Brussel-Zuid naar Halle moeten we nog even mee met de S naar Braine-le-Comte. Op bepaalde momenten van de dag is deze verbinding er echt een voor het canaille. Ook vandaag lijken de meeste jongeheren niet van plan om een mondmasker op te zetten. Op deze treinen zou veel regelmatiger politiecontrole moeten komen. Dan zou ook die reiziger die in Lot instapt en de in de Desiro beperkte luxe van eerste klas apprecieert, tegen de lamp lopen.

De treinlectuur.
Ernest HEMINGWAY, For whom the bell tolls. [And therefore never send to know for whom the bell tolls; It tolls for thee. - John DONNE]
Murat ISIK, Wees onzichtbaar.

De bubbels verdwijnen zodra de bubbels verschijnen.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

Deze 3 breaks rijden als IC 3038 van De Panne naar Antwerpen-Centraal. Lijn 73 kp 21.5, tussen Aarsele en de vroegere halte Wontergem.