De wandeling.
Een wat miskende reeks grote lussen in de Gaume vind je hier. Dat er geen papieren versie is van deze wandelingen, zal er ongetwijfeld toe bijdragen dat alles een beetje op de achtergrond geraakt. En toch, we hebben nu al enkele tochten van La Lorraine Gaumaise achter de rug en de kwaliteit is vrij hoog. Dat kan ook moeilijk anders, in deze gaaf gebleven regio, helemaal in het zuiden van België. We volgden tot nog toe boucle 4 (La terre du milieu et ses légendes), vandaag van Buzenol tot Èthe en dat is iets van een 17 km. Het is een echte boswandeling, op het begin en de afdaling naar Èthe na, en het verbaast dan ook niet dat de TWQ 73% bedraagt. Het traject zorgt voor voldoende afwisseling en onderweg kom je zowaar enkele ruïnes tegen, o.a. van een hoogoven. Alomtegenwoordig zijn ook de beekjes en de ietwat grotere Ruisseau de la Neuve Forge, hoogoven, weet je wel.

Kaartje en foto's.

De ruïne van de oude hoogoven.

De Ruisseau de la Neuve Forge.

Het weer.
Vermoedelijk wisselend bewolkt: de bomen belemmeren het zicht op de hemel. Toch zonnig en aangenaam fris, met af en toe wat wind.

De stafkaarten.
71/1-2 Virton (2017). Deze kaartreeks kan op geen enkele manier tippen aan de vorige reeksen, zelfs niet aan die van 50 jaar geleden en meer. Er ontbreken te veel wegen om nog van een wandelkaart te spreken.

Hoe we er geraakten.
Toen enkele maanden geleden op de site van de TEC de plannen voor de reorganisatie van het aanbod in de Gaume verscheen, was het toch wel even schrikken. Buzenol, dat nu nog enkele keren per dag bediend wordt door een variant van lijn 155b Virton - Marbehan, zou onbereikbaar worden, althans dat kon ik opmaken uit het kaartje, waar de informatie over de schooldiensten uiterst karig was. Vervoer op vraag zou er wel zijn, maar deze basisbereikbaarheid op zijn Waals, snoeit wel erg driftig in het aanbod: dat vervoer op vraag beperkt zich tot één verplaatsing heen en terug. Het al geplaatste haltebord spreekt in dit verband boekdelen.

En dus was het een beetje een race tegen de tijd, tegen het begin van de Waalse zomervakantie zou het doek vallen over een min of meer regelmatige bediening van Buzenol. Het wispelturige weer hielp al evenmin.
Maar vandaag kon het nog: via Marbehan naar Buzenol reizen met een bus van lijn 155b. En eindpunt Èthe, een kilometer verwijderd van het te volgen traject, zal wel regelmatig bediend blijven. Uit Èthe ging de terugreis het snelst via Arlon, wat ons meteen de gelegenheid gaf lijn 162 nog eens in al haar glorie te gebruiken.

Een beetje geschiedenis.
Èthe lag op de spoorlijn 155 Marbehan - Virton - Montmedy en was ook het eindpunt van een tramlijn Arlon - Èthe. Een lang leven was die laatste niet beschoren: ze werd geopend in 1892 en al gesloten in 1935.
Je zou denken dat Èthe een ideaal aansluitingspunt tussen trein en tram was (zie kaartje - je kunt zelfs zien aan welke zijde van de weg de tram reed!), maar in werkelijkheid was de trambediening ondermaats en werd er op geen enkele manier rekening gehouden met aansluitingen, al heette de halte (met stelplaats) Èthe Staatsspoorweg. Oordeel zelf: uit Arlon arriveerden de trams om 8:40, 15:20 en 19:35. Naar Arlon kon je om 5:20 (op zondag!), 6:00 (niet op zondag), om 9:30 en 15:53. De treinen naar Marbehan bedienden Èthe om 5:00 (niet zondag), 6:44, 9:24, 12:29, 15:51, 18:05 (niet zondag), 19:45. Die naar Virton(-Saint-Mard) om 3:42, 7:17 (niet op zondag), 8:45, 11:54, 14:29, 18:54, 21:08 (niet op zondag), 22:58.
Bij de opheffing van de tramdienst kwamen er bussen, net iets meer dan trams, maar van bruikbare aansluitingen was er evenmin sprake.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Onnodig te zeggen dat we vandaag liefst niet ergens zouden stranden, maar we moesten al zo vroeg op pad dat we toch niet al te veel reserve inbouwden. De 14 minuten overstap tussen trein en bus moesten maar volstaan. Lijn 162 is nog altijd op vele plaatsen een werf, zoals in Mont-Saint-Guibert, waar niet gewerkt wordt, maar wel een snelheidbeperking van kracht is, en op de enkelsporige baanvakken, zoals tussen Ciney en Haversin en tussen Jemelle en Hatrival. Toch stijgt de vertraging nergens boven de 2 minuten uit.
Zoals altijd staan er bij het station van Marbehan een viertal bussen het vertrek af te wachten. Een wat oudere dame probeert vier keer te ontwaarden, tot de chauffeur het er op zijn heupen van krijgt. Ze stapt daar maar weer uit. De volgende bus gaat 3 uur later…

Voor de terugreis maken we gebruik van lijn 19, Virton (eigenlijk Saint-Mard) - Arlon. Het aantal reizigers ligt hier beduidend hoger dan in de bus van de heenreis. We zitten een tijdje achter een legertank aan, het station van Aarlen bereiken we 2 minuten later dan voorzien.
Zowel haltelink als hyperrail geven voor de 2139 een samenstelling met I10/I11 aan; de voorziene samenstelling is nochtans M6. Die staan al te wachten op spoor 5, veel vroeger dan voorzien. En inderdaad, op spoor 4 komt een stel I11/I10-rijtuigen binnen, dat blijkbaar de rit uit Luxemburg tot Arlon verzorgd heeft. Er komt controle tussen Libramont en Rochefort-Jemelle en ook nog eens na Namur: 8 reizigers zitten in 1ste klas met een biljet 2^de klas. Er is er zelfs één die we net voordien in de telefoon hebben horen zeggen dat ze zich in eerste klas gezet heeft: de chique madam uithangen maar er niet voor willen betalen. Ze is zogezegd op zoek naar een stopcontact: de tbg verwijst haar naar het platform. Als de tbg later nog eens langskomt, mag ze opnieuw op haar oude plaatsje plaatsnemen. Uit een ander telefoongesprek blijkt het om een Spaanse te gaan die uitstapt in Schuman. Zouden die Europeeërs zo slecht betaald worden dat ze ook nog grijs moeten reizen?
Door de vertraging van IC 3440 hoeven we niet te lang te wachten, anders zou het S 3690 geworden zijn. IC 3440 is al met 11 minuten vertraging vertrokken en is blijkbaar net op tijd voorbij Eppegem geraakt, waar spoorlopers het verkeer nog maar eens stilleggen. Overigens twijfelen we nog even of we toch niet de S-trein zouden nemen, maar die is dan weer opgehouden in Schaarbeek. In Brussel-Zuid zal de 3440 met 9 minuten vertraging vertrekken, maar de geïnjecteerde minuten n.a.v. de werken tussen Zuid en Halle, die blijkbaar ongeveer achter de rug zijn, laten toe de vertraging bij aankomst in Halle tot 4 minuten te beperken. En nog dit: graffiti en het ruimen ervan hebben de gele streep boven de eersteklasafdeling van stel 803 volledig onzichtbaar gemaakt. Geen wonder dat ook hier reizigers verkeerd zitten, al is dat op deze verbinding schering en inslag.

De treinlectuur.
Carmen KORN, Zeitenwende.
Charles DICKENS, Onze wederzijdse vriend.

Als vegetariërs en consorten weigeren vlees te eten, mogen ze dan wel nog planten eten? Dat zijn toch ook levende organismen? En zo zal het mensdom verdwijnen door versterving en verhongering, wat dan weer een oplossing is voor de milieuproblematiek…

Uitgedrukt…
Ne pei me' nen 'oed, es veu alles goed. Een vent met een hoed, is voor alles goed.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.