De wandeling.
Probeer maar niet (meer) om de topogids van het Franstalige deel van de GR12 (Amsterdam - Parijs) in België te bestellen. Sinds kort is daar namelijk een nieuwe topogids van GR121verschenen en laat het nu net de uit 2009 daterende topogids van de GR12 zijn die ook het Belgische deel van GR121 bevatte. We blijven dus even op onze honger zitten, de topogids van GR12 verschijnt ongetwijfeld eerlang. Maar niet getreurd: het traject van Ham-sur-Heure naar Walcourt (inclusief de verbinding met het station van Walcourt) is perfect besproken in de naar Waalse normen toch wel oude topogids. Want dat was onze opdracht vandaag: zo een 14 km stappen van Ham-sur-Heure tot Walcourt, in en uit de vallei van de Eau d'Heure. En daar loopt ook lijn 132 Charleroi - Couvin, zodat we naast Ham-sur-Heure en Walcourt ook langs de NMBS-halten Berzée en Pry kwamen, net zoals in de buurt van Cour-sur-Heure. Het was al een tijdje geleden dat we nog eens een heuvelachtige tocht aangepakt hadden en dat was het vandaag zeker! De TWQ ligt met 46% eigenlijk vrij laag, maar toch zijn we maar één keer echt geconfronteerd met storend wegverkeer en dat was in Walcourt bij de N978, die in de vroegere bedding loopt van de verplaatste lijn 132 die door de aanleg van de stuw op de Eau d'Heure andere oorden moest opzoeken. Wij quoteerden 16.5/20.

Heel wat foto's vind je hier. Kaartje.

De Eau d'Heure in Berzée.

Walcourt.

Het weer.
Bijna volledig helder, op wat onooglijke cumuluswolkjes na, en dat dan nog zeer tijdelijk. Wel fris door de matige wind, vooral op de kale hoogten.

De stafkaarten.
52/3-4 Ham-sur-Heure-Nalinnes (2018) - 52/7-8 Walcourt (2018)

Hoe we er geraakten.
Dat we voor de heen- en terugreis gebruik moesten maken van lijn 132 was duidelijk. Het enige probleem, nu ja, was in Charleroi-Central geraken, omdat we daar altijd de keuze hebben tussen een verplaatsing via La Louvière en een via Brussel-Zuid. Vandaag gebruiken we ze allebei.

Een beetje geschiedenis.
Walcourt mag dan tegenwoordig een wat onderbleven stationnetje zijn op wat er overblijft van lijn 132 (Charleroi-Sud - Couvin), het is ooit wel anders geweest. Getuige deze uittreksels uit het spoorboekje van 18.05.52 à 04.10.1952, willekeurig gekozen.

We vinden Walcourt terug in drie tabellen: 132 Charleroi-Sud - Marienbourg - Vireux-Molhain, 135 Walcourt - Morialmeé - Florennes (C.) en 136 Walcourt - Saint-Lambert - Florennes (C.). Dat Walcourt en Florennes op 2 manieren met elkaar verbonden waren, is op zich al verbazend.

Laat ons beginnen met een minicursusje spoorboekjes uit het verleden lezen; dat kan trouwens ook nuttig zijn bij het lezen (en het opstellen!) van de huidige pdf's van het spoorboekje of de lijnfolders.
1. De treinen die TA boven hun nummer staan hebben, werden gereden met autorails (motorwagens).
2. Net als vandaag zegt het treinnummer veel over het soort trein: alle treinen met een nummer tussen 6001 en 6999 zijn omnibustreinen, enkele treinen hebben een nummer in de 2000: dat zijn treinen met een beperkter aantal stilstanden; ze zullen in die tijd ongetwijfeld als semi-direct gemarkeerd geweest zijn.
3. Daaronder vinden we de aanduiding van de rijdagen: de symbooltjes spraken eigenlijk voor zichzelf: de hamertjes staan voor werkdagen (maandag - zaterdag), het kruisje voor de zon- en feestdagen.
4. Volgt dan de reeks doorkomsturen voor de opeenvolgende stations en halten. Vetjes staan de overstapstations aangegeven, altijd met aankomst- en vertrektijd. Dat laatste lijkt de NMBS tegenwoordig met heel veel tegenzin te doen, al is een aankomstuur in het geval van een aansluiting minstens zo belangrijk als het vertrekuur. Overigens hebben sommige treinen verlengde stilstanden. Kijk maar eens naar TA6718 die in Walcourt uit Berzée aankomt om 20:57 en daar pas opnieuw vertrekt om 21:41, en dat na de aansluiting te hebben opgenomen van trein 6598 die in Walcourt aankomt om 21:37.
5. Bij bepaalde treinen wordt een eindbestemming buiten lijn 132 aangegeven: TA6706 rijdt bijvoorbeeld via lijn 136 naar Florennes (C.).
6. Rest nog de aansluitingen van en naar Charleroi-Sud zoals ze voorkomen in de tabellen 135 en 136. De vertrek- resp aankomsturen staan hier allemaal cursief afgedrukt, wat betekent dat een overstap noodzakelijk is, in dit geval in Walcourt. Wie bijvoorbeeld TA6680 (tabel 135) wil halen moet in Charleroi-Sud vertrekken om 12:12. Tabel 132 leert ons dat de trein uit Charleroi-Sud de 6570 is, met aankomst in Walcourt om 13:03. TA6680 vertrekt om 13:10 naar Florennes via Morialmé. Wie het nog sneller wil, kan ook de 6708 via Saint-Lambert nemen.

En dan nog enkele bijkomende opmerkingen.
1. Lijn 132 was lang een internationale lijn naar Vireux-Molhain.
2. Het deel Marienbourg - Treignes wordt tegenwoordig bereden door de toeristische treinen van de CF3V.
3. De voorkeur werd duidelijk gegeven aan een rechtstreekse trein naar Treignes: het aantal treinen dat uit Charleroi naar Couvin spoort zonder overstap is op één hand te tellen.
4. Wie de tabel aandachtig heeft bestudeerd, zal hebben gemerkt dat de spoorlijn tussen Walcourt en Marienbourg een tracé volgt dat al sinds de jaren 1960 definitief tot het verleden behoort. De aanleg van de stuwdam op de Eau d'Heure noopte de NMBS op zoek te gaan naar een andere route; die hield o.a. de bediening van Philippeville in, station op lijn 136A Ermeton-sur-Biert - Florennes (C.) - Senzeille. Wie zich hierin wil verdiepen, verwijs ik graag naar de site van Paul Kevers; de link vind je onderaan mijn tekst. En wie niet opziet tegen een stevige brok Frans vindt hier zijn gading.
5. Tegenwoordig schrijven we Mariembourg met een m. Ik heb me consequent aan de spelling met n uit het spoorboekje gehouden. En toch nog maar een kleine anekdote: toen onze leraar aardrijkskunde het eens over Mariembourg had, sprak hij de naam van het stadje uit op zijn Nederlands, Mariënburg. Een van mijn medeleerlingen die ook deels Waalse roots had, antwoordde daarop: "Bij ons zeggen ze Mariembourg." Hij had maar één fundamentele fout gemaakt: op de eerste rij zitten, binnen handbereik van de leraar…

De verbinding.

Mw 4110 heeft ons zopas in Ham-sur-Heure gebracht.

En wat we beleefden.
IC 3430 rijdt in een gehalveerde samenstelling: één vierledig stel i.p.v. 2 en dan mogen we nog van geluk spreken want IC 3408 rijdt helemaal niet. Dat die in gehalveerde samenstelling rijdt, komt wel vaker (te vaak) voor maar vandaag is het toch wel extreem. Voor de rit die wij met IC 3430 op het oog hebben, volstaat dat ene stel ruimschoots, maar vanmorgen zal dat wel anders geweest zijn. Tja, de rest van de verplaatsing loopt vlot, al wordt S 3911 nog getrakteerd op een tijdelijke snelheidsverlaging tot 20 km/u! Dat is een zeldzaamheid, de vertragingszone situeert zich in de buurt van de lang afgeschafte halte Montignies-le-Tilleul. (IC 909 is beperkt tot Tamines wegens werken...)
De terugrit gebeurt in dezelfde motorwagen. In Hyperrail valt te lezen dat we een gestoorde overweg kunnen verwachten in Jamioulx, maar op het moment dat wij daar doorkomen is het probleem - vroeger dan voorzien - opgelost. Deze S-trein doet een aantal haltes aan (Pry, Beignée en Jamioulx) die de andere S-treinen op deze lijnen meestal niet bedienen. Daardoor komt hij 3 minuten later aan in Charleroi-Central, wat de aansluiting met de IC naar La Louvière en verder (Kortrijk) hypothekeert. En toch, als ik wat alerter geweest was, zouden we hem toch kunnen nemen hebben: ze staan zij aan zij op hetzelfde perron en als we dat tijdig gemerkt hadden, was ook onze terugreis via La Louvière verlopen. Nu gaat het dus via Brussel-Zuid, waar we nog een supersnelle aansluiting naar Halle kunnen nemen met S 2289.

Nog even dit: we zijn vandaag 5 keer gecontroleerd in 6 treinen. Telkens door vriendelijke mannen en vrouwen, die zich 100% van hun job kweten. Ook de treinbestuurders en de onzichtbare mensen ergens in de NMBS-ruimte zorgden voor een vlekkeloze verplaatsing. Misschien hebben die toch allemaal niet zo een slechte job als de syndicale propaganda hen wil doen geloven.

De treinlectuur.
Marc LEVY, Le crépuscule des fauves. Een internationaal hackerscollectief als een moderne Robin Hood.
Philip HUFF, Wat je van bloed weet.

Coronacrisis - vakbondsacties: voor treinreizigers is het enige verschil het mondmasker…

Uitgedrukt…
A/zij êt dat zuveil vandoeng als mour aan ze/eu gat. Hij/zij heeft dat zoveel nodig als modder aan zijn/haar gat. M.a.w. helemaal niet.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.