De wandeling.
De eerste (en eigenlijk ook laatste) lockdown verplichtte ons iets minder dan een jaar geleden om ons gewone wandelprogramma op te schorten, maar niet getreurd: we wonen nu eenmaal in een streek waar de stapmogelijkheden enorm zijn en ik stippelde in enkele weken tijd routes uit die ik met een knipoog Thuis aflevering 1, 2 … 10 noemde. Eerst dachten we te stoppen bij 6, maar het werden er uiteindelijk 10, en nu dus 11. Tijdens onze laatste Thuiswandeling (6) was me namelijk opgevallen dat we nog heel veel interessant ogende wegjes links lieten liggen, en dat er misschien nog wel een elfde in zat. Die kan ik nu voorstellen: deze beginnen we niet langer aan onze voordeur, maar wel aan de kerk van Essenbeek (Halle). Ze voert ons langs het reservaat van het Broek naar Rodenem, het kanaal naar Charleroi (met een opgepoetst uitzicht op een oude steengroeve, langs een oude Zenne-arm, een vleermuizengrot naar de Mussenberg en het gesloten café Congo, naar het Hallerbos. Net geen 14 km zou dat moeten zijn, waarvan 56% over al dan niet verharde trage wegen gaat. Het kaartje vind je hier, de foto's hier.

Dit zijn er alvast twee:

Het Broek.

Galloways in hun element.

Het weer.
Koud, met een maximum rond -2° en goed voelbare wind, zeker na de middag. Geleidelijk ook meer en meer bewolkt.

De stafkaarten.
39/2N Tubize. Er is nog geen nieuwe versie op 1:25.000. Voorlopig moet je het nog stellen met de kaart op 1:20.000 Rebecq - Tubize uit 2001.

Hoe we er geraakten.
We hadden natuurlijk de bus van lijn 155 kunnen nemen, bijvoorbeeld tot de halte Essenbeek Kerk, waar de wandeling begint, maar we verkozen te stappen.

Een beetje geschiedenis.
Misschien is dit het aangewezen moment om het even te hebben over de bediening van Essenbeek, een niet onbelangrijk gehucht van Halle, dat voorlopig nog stand houdt als zelfstandige parochie. Het begint al vrij vroeg - halfweg de jaren 1930 - met een busdienst Halle - Braine-l'Alleud, met 5 ritten op weekdagen (zaterdag inbegrepen) en 8 op zondag. De lijn krijgt als nummer 115A, wat verwonderlijk is: bij een dergelijke aanduiding denken we meteen aan een vervangingsbus, maar spoorlijn 115 liep van Braine-l'Alleud naar Rognon. Dat was de technische toestand: toen de busdienst werd ingevoerd, reden er doorgaande treinen van Braine-le-Comte, Tubize en Clabecq naar Braine-l'Alleud). Tussen Halle en Braine-le-Château was dus helemaal geen sprake van een vervanging en de eigenlijke spoorlijn zou nog vele jaren de dans van de verbussing ontspringen. De Vlaamse halten in Essenbeek kregen trouwens fantasierijke namen: Temelaire, wat verwijst naar het Nederlandstalige Tuimeleer is daar een mooi voorbeeld van. Tegenwoordig heet die halte Treimeleer, wat al evenmin correct is. De belangrijkste halte heette trouwens Étang: de vijver is al jaren onderwerp van discussie, want sommige Essenbekenaren willen het zicht op de vijver vrijwaren, wat niet in de kaarten past van een projectontwikkelaar.
Erg robuust zou de aanduiding 115A trouwens niet zijn. Het werd achtereenvolgens 218 (van 1937 tot 1947, al is het twijfelachtig dat de bussen de hele WO II gereden zouden hebben), 470 (vanaf 05.10.1952) en opnieuw 115A op 02.10.1960. Op dat ogenblik bestond de tabel al uit 2 delen: Braine-l'Alleud - Tubize, de echte vervangingsglijn, want lijn 115 werd gesloten in 1959 en Halle - Braine-l'Alleud. Die 470 doet misschien een belletje rinkelen bij wie de busbediening van Halle kent: op hetzelfde moment werden busnummers 470, 471 en 472 ingevoerd. De 471 overleeft tot vandaag, de 472 heette later 115b en is nu vernummerd naar 116.
In 1951 werd een bediening van Essenbeek ingevoerd: de bussen maakten een lus door het centrum, eigenaardig genoeg met ritten die op een kluitje gegooid werden in een erg vroege ochtendspits (6:16 - 7:02 - 7:18) en een vrij late avondspits (17:00 - 18:05 - 18:20). Veel zou er aan deze uitbreiding niet veranderen, tot ze in de jaren 2000 afgeschaft werd, als gevolg van de moordende concurrentie van lijn 155 van De Lijn.
Voordien was trouwens de weekenddienst al gesneuveld. Met de splitsing De Lijn/TEC ging lijn 115a uiteraard naar de TEC en het duurde niet lang voor de welgekomen besparing werd doorgevoerd. De Essenbekenaren zouden jaren op hun honger blijven zitten, bezoek aan het toen nog niet zo succesvolle Hallerbos was tijdens het weekend niet langer mogelijk, laat staan dat men kon gaan winkelen in Halle. Nog even melden dat de lijn 115a vernummerd werd in 115 en 114, die laatste voor de lijn uit Halle.

En dan is het de beurt aan De Lijn. Door de invoering van de basismobiliteit ziet De Lijn zich verplicht een nieuwe lijn te creëren, van Halle naar Drogenbos via Sint-Genesius-Rode en Linkebeek. Helemaal nieuw was de lijn niet: een eerste deel van lijn 155 bestond al, voor o.a. de bediening van de Alsembergse scholen. En enkele jaren voordien had de stad Halle in overleg met De Lijn een zaterdagse (gratis) winkelbus ingelegd vanaf Essenbeek De Floere. De volledige lijn zou ook het nieuw gebouwde AZ-Sint-Maria bedienen, dat zijn toevlucht had gezocht in de zompige weiden aan de rand van de stad. Bij De Lijn leek men echt wel te geloven in lijn 155 (die een erg handige bundel vormde met de lijnen 153 en 154). Toen ik enkele jaren geleden onrustbarende geruchten hoorde over de toekomst van lijn 155, noemde een functionaris van De Lijn ze nog goed functionerend. De lijn kreeg dan ook snel een volwaardige weekenddienst (ten koste van de winkelbus) en na enkele jaren een geapprecieerde halfuurdienst op weekdagen.
Maar toen werden nieuwe plannen op de tekentafel van een of ander studiebureau gelegd: grafieken en tabellen kwamen wel aan bod - voor heel Vlaanderen trouwens - maar de bestaande reiziger werd vergeten. Donkere wolken pakken zich samen boven lijn 155. Anders dan bij de NMBS verneem je nauwelijks iets over de concrete plannen omdat De Lijn en haar voogdij-overheid liefst achterbaks konkelfoest met voor de gewone burger onbereikbare vooruitzichten. Voorlopig ziet het ernaar uit dat lijn 155 in het beste geval blijft tussen Essenbeek en Halle en zo goed als volledig verdwijnt op de rest van het traject. Aan ons zal het niet gelegen hebben: op 2 september 2002 reed lijn 155 voor het eerst uit en sindsdien heb ik 7133 ritten met deze lijn afgelegd, dat zijn er dik 500 per jaar (het zwakke jaar 2020 meegerekend). Mijn vrouw heeft minstens evenveel ritten op haar conto staan. We gebruikten lijn 155 voor zo goed als alles: familiebezoek, winkelen in Dworp én in Halle, zelfs in Drogenbos… Of we na Nieuwjaar opnieuw 25 minuten zullen stappen om bus 153 te nemen in Dworp of 28 minuten op weg naar TEC 114, is nog lang niet zeker. Waar de verwachte reizigerswinst vandaan moet komen, is me een raadsel: ik hoop voor het eerst in mijn lange carrière als OV-gebruiker dat de basisbereikbaarheid flopt dat het pijn doet. Alleen op die manier zal men gedwongen worden om alles nog eens te overdenken, ook al gaan er dan weer vele jaren verloren.

Nu de invloed van De Slimste Mens op de carrière van een bekend Vlaamsch politicus begint te tanen, vindt men bij de VRT blijkbaar dat die een nieuwe boost kan gebruiken…

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.