De wandeling.
De tocht van vandaag werd beschreven in een Kreo-fiche uit 2004: de naam van het ding luidt in de tekst Het bos van Edingen, maar eigenlijk lopen we door 3 bossen (Bois d'Enghien, Bois de Ligne, Bois de Silly) en door evenveel gehuchten: Labliau (dat in het Nederlands Abele heet), Saint-Marcoult en Brunfaut. We kwamen zelf aan 16.5 km, maar daar moet je wel twee keer een kilometer bijtellen van de bushalte naar het aansluitingspunt en terug. Het kaartje maakt het allemaal duidelijk.
De doortochten van de bossen mogen er best zijn, al volgen we ook een tijdje een geasfalteerde bosweg met autoverkeer; buiten de bossen is alles verhard, wat tot een teleurstellende TWQ van 12% leidt. Maar wie warm loopt voor ongelooflijk rustige dorpjes en mooie vergezichten in een typisch agrarisch gebied ziet dit waarschijnlijk niet direct als een nadeel.

Foto's in overvloed. Wie ze niet allemaal wil zien komt hier aan zijn trekken:

Net buiten Labliau een stemmig en typisch hoekje: een kapelletje en een bult in het landschap met koeien.

Het weer.
Eerst licht bewolkt, maar geleidelijk half bewolkt, zij het met wandelvriendelijke hoge bewolking.

De stafkaarten.
38/4 S Hoves - 38/3 S Silly - 38/7 N Gages

Hoe we er geraakten.
Labliau zelf is onbereikbaar met het openbaar vervoer, tenzij je niet tegen een extra kilometer of twee opziet. De dichtstbijzijnde bruikbare bushalte is Mark Croisette, bediend door de buslijnen 94 en 87. Nu ja, eigenlijk alleen door de tweede. Even dachten we ook aan het station van Silly, wat ongetwijfeld tot een vereenvoudiging van de verbinding geleid zou hebben, maar ook tot nog meer extra kilometers. En dus werd het zoeken naar bruikbare ritten van lijn 87.

Een beetje geschiedenis.
Je kunt moeilijk beweren dat hier op het vlak van mobiliteit in de voorbije decennia weinig gebeurd is: er is de afschaffing geweest van de NMBS-halte Mark, de verlegging van lijn 94, de aanleg van de HSL. Maar we willen ons vandaag even kort concentreren op de verbinding Edingen - Bassilly, o.m. langs de halte Mark Croisette die we vandaag bij gebrek aan alternatief als begin- en eindpunt gebruiken.
Vermoedelijk kwam de NMBS-halte Mark voor de meeste bewoners in deze buurt in aanmerking als ontsluitingspunt. Bovendien werd ze vrij behoorlijk bediend: als halte op lijn 94 genoot ze in de richting Edingen - Ath op weekdagen van 13 ritten, op zondag bleef het aanbod weliswaar steken op 7. Maar dat was niet alles: van lijn 87, die officieel wel in Bassilly eindigde, reden ook nog eens 6 ritten door naar Edingen. Bovendien reed ook buslijn 471 nog enkele keren per dag door van Edingen naar Sint-Pieters-Kapelle via Mark. De beschreven toestand is die van 1960.
Toen onderging lijn 87 het lot van vele andere spoorlijnen: de verbussing was onvermijdelijk (?): voortaan zou buslijn 87b de treinen van lijn 87 overnemen, wat meteen ook tot een vermindering van het aanbod leidde: op weekdagen zou bus 87b een negental keren rijden,op zondag 4 maal. De dienstregeling van lijn 87b zou langere tijd vrij stabiel blijven; de omnibusdienst op lijn 94 daarentegen zou lang voor IC-IR van 1984 klappen krijgen: een vermindering van het aantal ritten op weekdagen en de volledige afschaffing van de weekenddienst waren daar een duidelijk bewijs van.
In 1984 ging de NMBS-halte helemaal voor de bijl (zoals alle landelijke halten tussen Halle en Tournai); en zoals op zoveel plaatsen kwam daar een vervangende busdienst voor in de plaats. Wat het traject betreft dat we vandaag onder de loep nemen, kwam dat neer op een verweving van de bestaande buslijn 87b met de nieuwe buslijn 94b Edingen - Ath tot Bassilly. Het aanbod was niet mis: op weekdagen 18 ritten tussen 5:38 en 22:06, op zaterdag 13 ritten tussen 6:06 en 23:06 en zelfs op zondag 11 ritten tussen 8:06 en 23:06, altijd in de richting Edingen - Mark. Geef toe: men hield zich aan de belofte dat de treindienst door een performante (ik leerde het woord toen kennen) busdienst werd vervangen. Maar in 1985 sneuvelden al enkele weekdagritten en dat was nog maar het begin van een geleidelijke afbouw van de bediening. Vandaag betekent lijn 94 b hier niets meer (wat schoolritten) en lijn 87b rijdt erg onregelmatig 9 keer per dag uit, met de nadruk op de spits.
En wat met buslijn 471 zul je vragen? Door de sterke expansie van De Lijn in het begin van de eeuw kwam de bediening van Mark en Sint-Pieters-Kapelle door lijn 471 onder sterke druk te staan. De Lijn reed immers vrij regelmatig met lijn 160 Leerbeek - Edingen door naar Sint-Pieters-Kapelle, en vooral: de belbus van het Pajottenland (eerst alleen tijdens het weekend, later ook tijdens de week omdat in de dienstregeling van lijn 160 gesnoeid werd) maakte de antenne van lijn 471 naar Sint-Pieters-Kapelle zo goed als overbodig. Onnodig te zeggen dat door de afschaffing van de belbus en de verschrompeling van buslijn 160 de toestand er voor de inwoners van Mark en Sint-Pieters-Kapelle niet beter op geworden is. Want de TEC is uiteraard niet in het gat gesprongen dat door de abdicatie van De Lijn was ontstaan.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Tussen Halle en Edingen valt er meestal niet zo heel veel te beleven. Toch niet in vergelijking met wat ik hier allemaal beleefd heb tussen 1955 en 1967: soldaten die de spoorweg moesten bewaken ten tijde van het voornamelijk Waalse verzet tegen de Eenheidswet, en maar al te blij waren dat mijn nu bijna tachtigjarige tante in de koude decemberdagen op bezoek kwam, de winter van 1962- 1963 toen we hier even geïsoleerd waren van de rest van de wereld, de testritten met de locs van de latere reeks 60 die pal voor onze deur stilhielden om dan op de stevige helling weer aan te zetten met een lange reeks K2-rijtuigen, twee dagen na elkaar, de ontsnapping van enkele goederenwagons uit het station van Beert-Bellingen, terug richting Halle, de ploeg spoorarbeiders die de rails hadden ingeolied tot grote woede van de machinist van het type 81 die sowieso moeite had met de helling en die prachtig en krachtig slipte, de lekkere wilde aardbeien in het talud, de dagelijkse tochten langs de dienstweg tussen OW13 en OW14, stukken veiliger dan de weg langs de venijnige hond Joep, die altijd wel trek had in een malse tienerkuit. Alleen onze toen aangeplante ligusterhaag is nog een stille getuige van die tijd en als de langsweg zal worden aangelegd naar de brug over de spoorweg die hier eerlang enkele overwegen overbodig moet maken, zal ook dat stukje jeugd verdwijnen.
Na een tijdje op het kleine busstation van Edingen komt een mooie Citea aan rijden, maar de chauffeur maakt zich ongerust over een schroef van enige omvang die de rechtervoorband heeft doorboord, al zal daar in de korte rit weinig van blijken: hier is duidelijk een vrijbuiter van de weg aan het werk. Toch volstaan de 7 minuten rittijd maar net.

Als de bus van de terugrit niet op tijd opdaagt, vragen we ons af of die van de heenrit ergens met een lekke band langs de weg staat. Maar uiteindelijk komt de bus er toch door, met vijf minuten vertraging.
We hadden al voorzien om de desiro's naar Schaarbeek te laten rijden - de IC-trein naar Sint-Niklaas volgt op 5 minuten - maar de 6 minuten van de bus bij aankomst zouden de aansluiting met de S-trein inderdaad scherp gemaakt hebben. Ook nu valt er weinig te beleven; we krijgen controle en de dame die voordien op het perron zeer onwennig stond te doen, zit inderdaad met een tweedeklasbiljet in eerste. Vermoedelijk is ze met ons meegeslopen, want het is niet eens zeker dat ze zelf een deur open zou krijgen. Het is zo een typisch voorbeeld van hoe moeilijk het wel is om de reglementering te doen toepassen. Zelf denk ik wel eens dat iedereen die in eerste zit onverbiddelijk de klasverhoging aan boordtarief zou moeten betalen, maar in dit geval is het zo duidelijk dat de dame nergens van weet, dat het zonde zou zijn om haar ook nog eens te beboeten. Tenzij ze een volleerde actrice is, natuurlijk. Misschien zou een korte procedure met de eID-kaart voor soelaas kunnen zorgen: wie enkele keren na elkaar betrapt wordt, hangt. De echte sukkels zouden dan wel hun les moeten leren na één of twee keer.

Het was een ongemeen korte OV-verplaatsing vandaag. We moesten dan wel vroeg vertrekken, maar stappen bij de nog lage ochtendzon heeft zo zijn charmes. En halfweg de namiddag thuiskomen ook.

De treinlectuur.
Julia NAVARRO, Het bloed van onschuldigen. In het eerste deel van de roman bevinden we ons in en om Montségur, het nest van de katharen, dat uiteindelijk na een maandenlang beleg valt. Heel wat inwoners belanden onder impuls van de inquisitie op de brandstapel. In het tweede deel belanden we in het Parijs van net voor WO II. Professor Arnaud krijgt een kroniek in handen, geschreven door frater Julian die het beleg en de nasleep ervan als notaris van de inquisitie van dichtbij heeft meegemaakt. Tegelijkertijd worden we ook ondergedompeld in de sombere sfeer net voor en bij het begin van WO II, als de joodse vrouw van de professor spoorloos verdwijnt.
A.F.Th. van der Heijden, Tonio.

Een scheutje oprisping.
Het dansorgel Decap van Zaal Fresia in Halle is verkocht. In de zaal komt nu… een dansschool. Dansorgel, dansschool: onverenigbaar dus…

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

13-07-2017 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Toen het succes van de klassieke wandelboekjes van Lannoo - kaartje, tekstje, kadertje - begon te tanen, werd naar nieuwe invalshoeken gezocht. In 2007 verscheen 20 x logeren & wandelen van de hand van Luc Vanneste en Erwin De Decker. Ons interesseerden in de eerste plaats de wandelingen, 3 per "logement". We trekken vandaag naar Westouter en kiezen de tweede wandeling van de trits: Naar Sint-Jans-Cappel, meteen een kennismaking met Frans-Vlaanderen. De stevige tocht met af en toe nijdig klimwerk is iets meer dan 18 km lang. Wie een aangename, afwisselende en verrassende voettocht van enige lengte zoekt, komt hier flink aan zijn trekken. Ook al bedraagt de TWQ maar 45 %, het asfalt krijgt nooit echt de kans om vervelend te worden. Wie toevallig het boekje in zijn bezit heeft, moet wel met enkele dingen rekening houden: eenmaal over de grens wordt de aanduiding van de wandelknooppunten een stuk slordiger, met soms grote hiaten, en in Westouter heeft het wandelnetwerk gezorgd voor een hertekening en uitbreiding van de wandelmogelijkheden. Wie in onze voetsporen loopt, zal echter weinig problemen ondervinden. De foto's vind je op de bekende plek. Hier zijn er alvast twee. Het Yourcenarmuseum in Saint-Jans-Cappel liet zich spijtig genoeg maar moeilijk fotograferen.

Bailleul, la Belle, zeker als je het te zien krijgt vanaf deze plaats.

Typisch landschap vanaf de Zwarteberg.

Het weer.
Erg warm, licht bewolkt en rustig weer, enigszins heiig.

De stafkaarten.
28/5N Kemmel - 2403 O Steenvoorde - 2404 O Hazebrouck

Hoe we er geraakten.
Sinds 1 juli is ook West-Vlaanderen overgestapt op een nieuw reserveringssysteem voor de belbussen en dat heeft o.a. tot de creatie geleid van een erg groot belbusgebied Ieper - Poperinge dat de vier vroegere gebieden omvat. Bovendien is er net 4 dagen gestaakt, maar dat zal wel niet de reden zijn waarom de website geen enkele melding maakt van de wijzigingen. Het is dan ook met een klein hartje dat ik een belbus reserveer, want dat is inderdaad de enige manier om ons vertrek- en eindpunt met het openbaar vervoer te bereiken. Jarenlang ging dat als een fluitje van een cent, maar de Vlaamse regering is de belbussen liever kwijt dan rijk en dus wordt een langzame verrotting in de hand gewerkt. Met de eerste zes telefoontjes stoot ik op een bezettoon, de zevende keer is het eindelijk raak, maar dan duurt het nog 8 minuten voor ik aan de beurt ben. De dame aan de andere kant van de lijn slaagt er wel in om vriendelijk te blijven, ook al gaat het opzoeken van een geschikte verbinding wat moeilijker want trager dan anders. We krijgen een belbus om 9:45; als ik zeg dat we dan nauwelijks 4 minuten overstaptijd hebben, probeert ze me gerust te stellen: de chauffeur wacht maximum 5 minuten. Erg geruststellend is dat niet.
Maar onze eerste opdracht is uiteraard Ieper per trein bereiken: we hebben 2 mogelijkheden die ongeveer gelijkwaardig zijn: de IC naar Knokke/Blankenberge tot Gent en daar overstappen of de IC naar Kortrijk-Oostende tot Kortrijk. In beide gevallen komen we op dezelfde IC naar Poperinge terecht. De rechtstreekse trein van Halle naar Kortrijk komt niet in aanmerking omdat de aansluiting in Kortrijk dan echt wel erg ruim (48 minuten) uitvalt. Zeker voor de terugreis proberen we de eventueel erg drukke IC uit Knokke/Blankenberge te vermijden.

Een beetje geschiedenis.
Erg ver moeten we voor de bediening van dit bij uitstek toeristische stukje Westouter niet teruggaan. Ergens in de eerste helft van de jaren 1970 (of halfweg - mij ontbreken nogal wat gegevens van de NMVB) werd voor het eerst een beperkte bediening ingevoerd: het betrof een uitbreiding van tabel (lijn) 740 Ieper - Dranouter, met alleen in juli en augustus en alleen op zondag 2 rittenparen.
In 1984 werd het aanbod fors uitgebreid: voortaan reden ook op weekdagen 3 ritten uit en 4 naar Ieper. Op zaterdag en zondag werden het zelfs 8 rittenparen!
Enkele jaren later werd dit vooral tijdens weekends riante aanbod al flink teruggeschroefd: op weekdagen viel één rittenpaar weg, tijdens de weekends werd gereden zoals op weekdagen.
Vermoedelijk bleef dit ook de toestand tot de introductie van de belbussen in de jaren 1990. In het boekje van 25 juni 1995 wordt o.m. lijn 740 een schooldienst, die uiteraard geen ommetje meer rijdt langs de Rodeberg. Gelukkig brengt de belbus op dat ogenblik redding.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Soms kan het allemaal ongelooflijk vlot gaan, en dat is maar best als je de belbus onderweg niet wil moeten afbellen. Neem nu IC 3406 van 7:21; de trein vertrekt met een minuutje vertraging in Halle maar rijdt zonder haperen tot Brussel-Zuid. Zo vlot, dat we de ingeplande IC 1529 van 7:51 laten voor wat hij is en nog mee kunnen met IC 2330 die ons in Kortrijk nog net wat meer vertrouwenwekkende speling geeft. Beide ritten verlopen rimpelloos. De bestuurder van de 2330 slaagt er bovendien wonderwel in de lange stilstanden in Denderleeuw, Zottegem en Oudenaarde binnen de perken te houden.
Ook met IC 707 loopt het vlot. We rijden met twee Deense neuzen naar Ieper, zoals dat groepje in fluovestjes gehesen kinderen, ongetwijfeld op weg naar Bellewaerde. Onderweg zien we trouwens nog wel wat mensen instappen die aan de beschrijving van pretparktoerist voldoen.
We bereiken stipt Ieper. Precies door de Bellewaerdepelgrims is het bijzonder druk op het busstation. Een ploeg controleurs van De Lijn aanschouwt het zaakje vanaf enige afstand. Duidelijk is dat meer reizigers de busreis staand dan zittend af zullen leggen. Bij het gebouw van De Lijn staan 2 belbusjes. Een chauffeur vraagt Rodeberg? en we weten meteen met welke bus we mee moeten. Met mijn nog een dikke maand papieren Omnipas is er geen probleem, maar het duurt toch wel even voor het systeem is opgestart, zodat ook mijn vrouw haar Mobib kan ontwaarden. De chauffeur wil weten of we nummertjes gaan volgen; dat besef ik pas later, als ik de beschrijving van de wandeling doorneem. We komen na een aangename, rustige rit bij de hotels Rêverie en Belvédère aan, ruim voor het ingeschatte aankomstuur.

Onze belbus poseert nog even voor het Hotel Belvédère.

De terugrit gebeurt in een belbusje van een exploitant. De chauffeur vraagt heel beleefd of hij mag weten uit welke streek we komen. Als ik Halle zeg, antwoordt hij dat hij ons kent. Onze blog wordt blijkbaar door het hele Vlaanderenland gelezen. Hij heeft zich al dikwijls afgevraagd of hij ons ooit eens zou tegenkomen, en vandaag is het dus zover. Overigens heeft hij ons perfect op het afgesproken tijdstip opgepikt, al waren er onverwachte problemen in Dikkebus. Daar blijft het trouwens niet bij: onderweg rijden we langs een net voordien gebeurd dodelijk ongeval: een motorrijder is weggemaaid door een losgeslagen aanhangwagentje. Dat zijn gevaarlijke dingen, zeker als je ziet hoe sommige autobestuurders met die dingen omspringen.

De aansluiting in Ieper is niet zo best: we zien zelfs "onze" trein nog richting Poperinge vertrekken, gevolgd door een P-trein, gelukkig allebei op tijd, wat de kans dat ook onze terugrit stipt kan beginnen vergroot. De eerste pretparkbezoekers keren al terug, maar de ene Deense neus weet die nog allemaal zonder problemen op te vangen. De aansluitende IC naar Brussel (2316) rijdt de hele weg keurig op tijd, maar net voor Brussel-Zuid loopt het mis: we staan een kleine 10 minuten stil, wat resulteert in 6 minuten vertraging bij aankomst. De nadruk die al enige tijd gelegd wordt op communicatie, leidt tot vrij zinloze mededelingen: we staan stil tot we de toelating krijgen om verder te rijden. Best zo! Normaal gezien zou het nu spurten worden om de voorziene IC naar Binche te halen, maar die heeft meer dan 20 minuten vertraging. Hij is trouwens afgeschaft tussen Turnhout en Herentals. Ook de voorafgaande rit (3414) was al gestrand in Herentals. Wie zei ook alweer dat deze treinreeks vooral vertraging oploopt in Wallonië? Daar is vandaag alweer niet veel van te merken.
Met het vooruitzicht op een drukke S-trein naar Braine-le-Comte, met reizigers voor Halle, Tubize en Braine-le-Comte die anders op de IC zouden zitten, kiezen we wijselijk voor de iets latere IC naar Tournai en Kortrijk. Uiteindelijk komen we 18 minuten later dan voorzien in Halle aan.

De treinlectuur.
Toni MORRISON, Home. Korea-veteraan Frank Money heeft het moeilijk om het leven in het thuisland opnieuw op te nemen.
A.F.Th. van der HEIJDEN, Tonio.

Een scheutje oprisping.
Binnenkort alleen nog elektrische auto's. Nu nog snel even probleempjes als verkeersonveiligheid, files en ergst van al ruimtebeslag oplossen…

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPECK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

05-07-2017 om 00:00 geschreven door overweg13