Eerst even een belangrijke rechtzetting bij foto 34 van ttb 57, met dank aan Bibke. Dit is uiteraard niet de tunnel van Herbeumont, het is niet eens een spoorwegtunnel. De sporen liepen nl. boven op het talud. Je kunt hem op zijn best beschouwen als een tunnel door de spoorwegberm. Mijn excuses voor deze onvergeeflijke blunder.
41. Dit is dan het station van Évrehailles-Bauche. In 1990 gingen we hier met veel plezier een pint drinken, maar in 2020 is de taverne verdwenen. Het stationsgebouw zelf is overeind gebleven.
42. Met de volgende foto zijn we al enkele kilometers opgeschoven: deze brug bevindt zich bij kp 16.3, nog altijd van lijn 128. Dat zou in de buurt van Purnode moeten zijn.
43. En dan is er deze nog, bij kilometer 13.1.
44. Als mijn opzoekingswerk op oude stafkaarten correct is verlopen, moet dit de tunnel van Dorinne zijn.
45. In Dorinne (bij de halte Carrefour) hadden we een ontmoeting met deze 5581-65 van Autobus Latour. Het is een bus een Jonckheere met Volvomotor.
46. Even als tussendoortje het station van Alken, op lijn 21 Landen - Hasselt.
47. En dan weer naar het routinewerk: mr 815 maakt de dienst uit op IC 837 Saint-Ghislain - Brussel-Nationaal-Luchthaven. Het is ondertussen aan het winteren: 13.02.1991. De foto is genomen tussen Halle en Lembeek op lijn 96.
48. De 1806 sleept hier E 284 Amsterdam-CS - Paris-Nord. Tussenin zit een loc van de reeks 12. Op de achtergrond zie je de brug die de overweg verving waar op 02.11.1969 een internationale trein 285 in aanrijding kwam met een vrachtwagen. De Franse loc CC 40106 ontspoorde en moest ter plaatse, aan de voet van de berm, ontmanteld worden. Ze was nog maar net 3 maanden in dienst…
49. MR 710 rijdt als E 6613 Leuven - Tubize op dezelfde plaats .
50. De 2635 sleept een stel wagons geladen met auto's. Hopelijk zien de auto's er beter uit dan de loc, die toch wel een poetsbeurt zou kunnen verdragen… De treinbestuurder rijdt met de eerste panto tegen de draad en is op die manier vele jaren voorop…
31. HLD 6239 sleept een lang stel K1-rijtuigen: die vormen Z 2726 Schaarbeek - Lessen. Voor alle duidelijkheid: we zijn 10 jaar in de tijd teruggegaan: 03.09.1980. Dit is lijn 94 kp 17.2
32. En deze foto van HLD 6393 met Z 2796 Brussel-Noord - Denderleeuw ligt me echt wel nauw aan het hart. Dit was mijn actieterrein van 1955 tot 1967 (ik was amper 12 toen we verhuisden), het OW-huis van OW13 is na ons nog door één koppel bewoond geweest en ging daarna onherroepelijk tegen de vlakte. Ook deze foto dateert van 03.09.1980, plaats van gebeuren: lijn 94 kp 18, net voor Beert-Bellingen.
33. Iets meer richting Halle (kp 17.2, ter hoogte van de sinds mensenheugenis verdwenen OW12) zette ik HLD 6269 op de plaat, met Z 7727 Brussel-Noord - Ath. Deze trein bestaat uit M2-rijtuigen.
34. Terug op trektocht dan: met deze tunnel (geen spoorwegtunnel) duikt de N884 (Rue de Conques) onder de spoorlijn 163 door. Die liep boven op het talud.
35. Indrukwekkender is weliswaar het viaduct van Herbeumont, dat hier de vallei van de Semois overspant. Je kon ze ook enkele keren spotten in de tv-reeks La Trêve, die nog niet zo lang geleden ook door de vrt werd uitgezonden.
36. En dan wordt het hoog tijd dat ook de busliefhebbers even aan hun trekken komen. In Leerbeek fotografeerde ik op 21.10.1990 deze werkbus, die na de splitsing van de NMVB onder beheer van De Lijn gekomen was.
37. En op diezelfde dag namen we in Leerbeek deze bus op lijn HL: het is ab2041, een Van Hool A120, die - als ik het me goed herinner - ingezet werd vanuit stelplaats Het Rad.
38. Voor de aardigheid: busnummers werden toen nog duidelijk geafficheerd , ook in het achterste gedeelte van de bus. Waarom dat tegenwoordig allemaal niet zo belangrijk meer is, is me niet duidelijk. Het verschijnsel doet zich voor bij De Lijn en in mindere mate bij de TEC, bij regie en pachters.
39. Op naar de Bocq dan, waar we stapten op 02.11.1990. Deze brug over de Bocq in lijn 128 bevindt zich ongeveer ter hoogte van Évrehailles-Bauche, bij kp 16.2.
40. En vlakbij ligt ook deze brug, op enkele honderden meters van het station Évrehailles-Bauche, dat je in de volgende reeks te zien krijgt.
21. Nauwelijks 4 dagen later, op 16.08.1990, zaten we alweer in de Ardennen: mijn vrouw kon met veel geluk jaarlijks 3 weekends na elkaar, met de tussenliggende weken, in verlof gaan en dus moesten de verre uitstappen in die periode gebeuren. We zitten nu wel noorderlijker, in Gedinne. HLD 5407, met gevleugeld wiel, trekt een korte goederentrein, richting Bertrix.
22. Op dezelfde plaats passeert MW 4502 als TT7633 Libramont - Dinant, net voor hij in Gedinne halt houdt. Sein F15 laat een veilige doortocht toe - block 15 van Gedinne hield nog even stand.
23. Uit Bertrix (en vermoedelijk verder) sleept deze 5301 een goederentrein, terwijl wij staan te achten op de autorail die ons naar Dinant zal brengen. Het bordje met het nummer van de OW is interessant: het verwijst naar overweg 1 , wat niet meer of niet minder betekent dan dat dit de eerste overweg is sinds Y. Neffe(net voorbij Dinant). De hele lijn 166 heeft trouwens weinig overwegen.
24. Uit de andere richting komt MW 4509, samen met een nog rode MW, als TT 7618 Dinant - Libramont. Ik blijf hier eigenlijk de aanduiding TT gebruiken - ik ben er als het ware mee opgegroeid - maar de vermelding in het spoorboekje is ondertussen al lang verdwenen. Wel opnieuw opgedoken in het spoorboekje is de vermelding enkel tweede klas. Ik had de NMBS erop gewezen dat je dat niet meer kon weten - precies door het verdwijnen van die TT - en een tijdje later verscheen de melding opnieuw in het spoorboekje.
25. Nog wat dieper in het land dan: op 20.08.1990 fotografeerde ik het station van Lamorteau op de gesloten lijn 155 Virton - Montmédy. Het dorp zelf is minuscuul, maar het stationsgebouw is groot uitgevallen omdat het ook de douanediensten moest herbergen.
26. En op 22.08.1990 kruisten we lijn 162, tussen Ciney en Marloie, meer bepaald tussen Haversin en Aye, in het Bois de Franc-Lieu. Ik had geen ervaring met het fotograferen vanaf een brug over een geëlektrificeerde lijn en zeker deze eerste foto bevalt me niet echt: te veel draad. Het is MR 334 in zijn oervorm. De trein is een IC van Brussel-Zuid naar Luxemburg, bij kp 105.4. Het NGI stelt u kaarten ter beschikking op hun website, maar op de moderne kaarten heeft men geknoeid met de kilometerpalen langs de spoorweglijnen. Gelukkig kan je doorklikken naar klassieke kaarten waar de kilometerpalen, weliswaar op ouder kaartmateriaal, perfect terug te vinden zijn.
27. Wat meer zijdelings dan, maar enigszins gehinderd door de uitbundige begroeiing, komt een tweede break (een duo), die van Luxemburg naar Brussel-Zuid rijdt. (MR 431)
28. Nog wat later - vermoedelijk hebben we hier gepicknickt op de brug - komt HLD .5212, met zwevende cabine, gevolgd door een onbekende, niet-aangepaste loc. De punt voor het locnummer geeft weer dat de ketel voor stoomverwarming verwijderd is.
29. En nog eentje op deze plaats: HLE 2627 sleept een wat langere goederentrein.
30. Deze foto verscheen al eerder in map 7. Bij wijze van experimentje had ik enkele foto's laten afdrukken op het stilaan gangbaar geworden formaat 10 x 15. Vandaar. HLD 5105 sleept hier Z 2700 Schaarbeek - Tournai, bij wijze van proef uitgerust met SNCF-dubbeldekkers van het type VB2N. Dat laatste onder het nodige voorbehoud, want ik heb al eerder aangegeven dat buitenlands materieel voor mij een grote onbekende is. Het waren de eerste schuchtere stappen op het vlak van dubbeldekmaterieel van de NMBS.
11. Dit is lijn 208 in Zwijndrecht. Tegenwoordig is dat een 7 km lange lijn tussen Y. Ketenis-Zuid en Verb. Ashland, maar ik weet eigenlijk niet of dat in 1990 ook al het geval was. Alleszins blijkt uit een document uit de jaren 1970 dat de lijn 28 toen liep van de Y. Zwijndrecht-Fort tot Verb. Haelterman, goed voor 4.7 km. Ik denk dat dit ook de toestand was in 1990.
12. En toen ging het naar het jaarlijkse festival van de ASVi. (Zie ook: https://www.flickr.com/photos/petervangestel/12265438103 en https://www.youtube.com/watch?v=UzLtxJoh9Bo). Onder een stralende zomerzon kon ik o.a. deze stoomlocomotief van de NMVB 808 fotograferen in Thuillies. De loc sleept een GCI-rijtuig. We schrijven 11.08.1990.
13. Tweede beeld van dezelfde hoofdfiguren, met extra "doemp".
14. Ter hoogte van Lobbes Écoles dan: tram 9924.
15. Uit een andere gezichtshoek, dezelfde tram.
16. En nog een. Bekijk ondertussen ook nog eens de signalisatie van de NMVB: vernuftig in haar eenvoud, las ik er ooit eens over.
17. Wat moderner materiaal dan met deze 9974.
18. En nog moderner maar daarom niet meer gewaardeerd: ab2290. Op het moment van deze opname is de bus nauwelijks één jaar oud; hij zal dus de overgang van NMVB naar TEC nog meemaken en in feite het grootste deel van zijn carrière als bus van de TEC-Charleroi rondrijden.
19. Terug naar het dagdagelijkse toneel dan: MW 4503 is TT 7688 Bastogne-Nord - Virton, in Florenville. Het haltebord mag wel eens opgefrist worden, de motorwagen zelf ziet er nog patent uit. (12.08.1990)
20. Op dezelfde dag maakt ook de 4502 zijn opwachting in Florenville, als TT 7668 Virton - Bastogne-Nord.
01. Met map 56 eindigden we in Duitsland, bij een afscheidsrit van het type 204 (de latere reeks 54). Maar toen bleek dat ik een aantal foto's van de volgende map niet terugvond; gelukkig had ik de negatieven nog en kunnen we opnieuw aan de slag. We maken ons op voor de terugreis: deze foto werd genomen in Köln-Hbf, ter herinnering: op 26.05.1990.
02. Hier bevinden we ons al in Düren.
03. En Eschweiler.
04. Ter afsluiting nog de aankondiging in Brussel-Noord van de aankomst van onze trein. Zoals je ziet is het een van de langste plezierritten ooit. Misschien verdienden de 204'en ook wel een mooie memorial.
05. Ik ben ook nog weeramateur: je kunt je afvragen of deze foto genomen is voor de wolken of voor de trein. Dat is IC 787 op 02.06.1990 in Arbre, op lijn 94.
06. Wat later bevinden we ons vlak bij lijn 94. Mr 718 is het deel van IR 1564 Antwerpen-Centraal dat in Edingen is afgekoppeld en nu via Ath naar Geraardsbergen rijdt.
07. HLE 2158 valt dan weer de eer te beurt om IC 767 van Schaarbeek naar Moeskroen te slepen.
08. Ongetwijfeld stapten we op 02.06.1990 tot Mévergnies-Attre toen we geconfronteerd werden met de verregaande staat van onbruikbaarheid van de abri's aldaar. Aan de ene zijde van de spoorlijn stond dit compleet nutteloos geworden schuilhuisje (van Isobelec als ik me niet vergis). Ook toen al sloegen vandalen lustig in het rond. En deze schuilhuisjes waren een dankbare prooi in de handen van de vandalen.
09. Op het andere perron stond de wat robuustere winterversie. Ook daar is alles stukgeslagen wat maar enigszins breekbaar is. Het is natuurlijk makkelijk om de NMBS met de vinger te wijzen maar de echte oorzaak ligt uiteraard bij de vandalen en bij de onmacht van een samenleving om hier paal en perk aan te stellen.
10. En op 17.06.1990 fotografeerde ik deze dienstregeling aan de halte Wépion La Roseraie. Misschien denk je dat dit aansluit bij de vorige foto's, maar eigenlijk heb ik dit destijds gefotografeerd als een mooi voorbeeld van een erg bruikbare dienstregeling aan de halte. Het geheel doet primitief aan, maar de informatie is wel handig weergegeven. Ik denk dat het een van de eerste voorbeelden moet zijn van informatie die meer is dan een kopie van de vaak moeilijk leesbare dienstregeling, die trouwens alleen de belangrijkste halten vermeldt.
Onze gewone wandelactiviteiten hebben we voor langere tijd opgeschort - als tuinier zou ik maar al te graag schrijven dat ze in het water gevallen zijn - maar we hebben uiteraard niet stilgezeten. Al meteen bij de strenge (?) coronamaatregelen beslisten we om een boeketje wandelingen uit te zetten, van de eigen voordeur naar diezelfde voordeur. Dat is uitgemond in 9 tochten, variërend van 9 tot 23 km, met de nadruk op afwisseling en een hoge TWQ.
Je kunt ze allemaal raadplegen op routeyou: ik heb ze voor de grap allemaal Thuis aflevering zoveel genoemd. In het begin stonden ze eigenlijk alleen open voor wandelaars die in de buurt van de trajecten woonden, want vermoedelijk is wandelen buiten de eigen streek lang een niet-essentiële verplaatsing geweest, maar ondertussen kan iedereen deze tochten aanpakken, als je maar geen gebruik maakt van het openbaar vervoer, want daar krijgen we nog altijd de morbide aanbeveling om weg te blijven als het ook anders kan. Daar verbleken alle besparingsmaatregelen uit verleden en heden bij. Maar toch bevindt zich in de onmiddellijke buurt van de beginpunten altijd een goed bediende bushalte.
01. HLE 2512 sleept RE1664 op 04.04.1980 over lijn 96 tussen Buizingen en Lot. De brug op de achtergrond is die van de Alsembergsesteenweg. Ik stond blijkbaar op het nauwelijks gebruikte spoor dat de goederenkoeren langs lijn 96 verbond.
02. HLD5102 met Z7724 Schaarbeek - Ath, ook op 04.04.1980 over lijn 96A kp 10.2. Enkele van de overblijvende stoptreinen op lijn 94 werden inderdaad nog door gesleepte stellen uitgevoerd, voornamelijk als ze al uit Brussel kwamen of naar Brussel gingen.
03. De gele HLD5112 sleept een stel M1-rijtuigen, die op dat moment nog frequent werden ingezet, zelfs voor belangrijkere treinen als deze semi-directe 1814 Schaarbeek - Binche. Lijn 96 kp 10.2.
04. HLD5114 sleept Z2762 Lille - Schaarbeek op 04.04.1980. Lijn 94, ter hoogte van OW9.
05. Helemaal naar een uithoek van ons landje dan: HLD5306 sleept samen met een zusterloc een lange goederentrein over lijn 165, ter hoogte van kp 125.1.
06. En toch wat kleur op zo een koddig vierkant fotootje, genomen ergens in 1976 in Namur. HLD 5404 heeft zopas Z6536 Dinant - Namur aan het perron gezet.
08. HLD 6252 met Z 7762 Ath - Schaarbeek, met een typische samenstelling met 3 M2-rijtuigen. Lijn 94 OW9, op 04.04.1980.
09. En als afsluitertje: de trein uit foto 05, of toch de staart ervan. De laatste wagon bevindt zich nog net op het brugje van de Ruisseau de Saint-Rémy die zich wat verder in de Vire zal laten opgaan. Hier bevond zich de halte van Saint-Rémy.
71. Je hebt nog één sein te goed voor we naar Duitsland trekken: sein N32, nog altijd op 06.05.1990.
72. Ik herinner me eigenlijk opvallend weinig van deze uitstap, vermoedelijk omdat ik in het buitenland niet de referentiepunten heb die ik wel heb in België. De eerste foto van de 5407 is genomen in Düren. Het is een mooie 26ste mei in 1990.
73. Voor iemand die op dat moment voor het eerst in Duitsland komt, is alles nieuw. Dit is het station van Großkönigsdorf.
74. En zelfs een haltebord kan dan de interesse wekken. Großkönigsdorf is trouwens de plaats waar op 27.05.1983 (dus net geen 7 jaar voor onze passage) het Belgische I6-rijtuig 12639 is uitgebrand.
75. En zo komen we dan in Köln-Deutz, waar we samen met de Duitse treinliefhebbers ruimschoots aan onze trekken komen. Omdat ik over vreemd materieel toch weinig weet, laat ik de commentaar aan anderen over.
76. Gezellige sfeer en dus niet zo waardevolle foto. Maar al s je er nu eenmaal bent, schiet je toch maar wat plaatjes.
77. Aan historisch materieel was er trouwens geen tekort.
78. En af en toe viel er ook eens een reguliere (goederentrein) mee te pikken.
Twee keer dezelfde bus van de TEC op lijn 471 in Hondzocht (tussen Halle en Lembeek), één keer met de gewone film en één keer met de gelegenheidsfilm. Datum opname: 07.05.2020.
En als toemaatje 2 sprinters - de laatste is de 942 - als S 3380 Mechelen - Edingen op lijn 94 kp 16.2.
61. Bij de inrit van Vonêche (kant Gedinne) vonden we nog deze kandelaar, waarvan een deel verborgen wordt door de witte rook van de 29.013.
62. Als ik het me goed herinner, is deze foto wat verderop genomen. Ik vermoed dat ik voor één keer koppig een eigen standpunt koos, waardoor de trein hier min of meer tot een secundair motief gereduceerd wordt. Maar eerlijk, wie vindt dat al die vorige opnamen originele werkstukken waren, moet maar gauw wat anders denken: vermoedelijk bestaan van elk ervan tientallen min of meer gelijkaardige foto's. Want ik was daar uiteraard niet alleen, en vaak stonden we allemaal als een bijeengedreven kudde op enkele vierkante meters.
63. En dan is het prettig om ook die kudde eens in het vizier te nemen. Eerlijk gezegd was ik op dat moment die uitstappen al wat beu: het gebrek aan discipline bij een minderheid van de deelnemers en het daar uit voortvloeiende autoritaire gedrag van de organisatoren, waren er wat te veel aan.
64. Wat ons niet belette om verderop toch nog mooie foto's te maken. Exacte locatie onbekend.
65. Dat is trouwens eveneens het geval voor de volgende foto. En zo kwam een einde aan deze alles bij elkaar toch wel boeiende uitstap.
66. Terug naar de dagdagelijkse realiteit dan, op 06.05.1990. Ik vermoed dat deze en volgende foto's trouwens ook genomen werden tijdens een speciale rit over lijn 97. Maar dit zijn alleszins 2 treinen van de gewone dienst: mr 823 als IC 833 Saint-Ghislain - Schaarbeek en mr 671 als IR 2182 Tournai - Charleroi-Sud in het toch wel erg karakteristieke station van Saint-Ghislain.
67. Het station zelf komt nog iets beter uit de verf op deze foto.
68. Op naar Quiévrain dan, waar HLD 6273 L 8311 Saint-Ghislain - Quiévrain binnenrijdt. De rode lichten zijn misleidend: de treinbestuurder heeft die alvast opgezet voor de terugrit. Let ook op de opvallende aanwezigheid van wagons op het emplacement en uiteraard ook op de mechanische seininrichting.
69. Die mechanische seinen waren toen al uitzonderlijk genoeg voor individuele fotootjes, zoals hier van sein P32. Wat hadden die seinen toen nog eenvoudige identificaties!
70. Het volgende in het rijtje is sein O32. Bekijk vooral eens het laddertje waarmee onderhoudsmensen tot helemaal boven in het sein geraakten. Toen het sein dat vlak bij OW13 van lijn 94 stond, ontmanteld werd, kregen we een stukje ladder van een zestal sporten lang. Ik herinner me vooral hoe zwaar zelfs zo een beperkt deel was.
51. De 29.013 heeft zopas het station van Houyet verlaten. Ze bevindt ter hoogte van kp 15.5; op de achtergrond zie je nog het seinhuis dat op de spie tussen de lijnen 166 en 150 stond.
52. Het probleem met die uitstappen was dat je nergens de tijd kreeg om exacte posities te noteren. Referenties zijn hier het lange rechte stuk spoor en de brug op de achtergrond, maar waar precies ik deze foto nam - ergens tussen Houyet en Beauraing heb ik niet meer uit kunnen vissen. Evenmin weet ik om welke trein deze 4506 zich precies bekommert. Wat de locatie betreft: ik gok op kp 23.3, a.h.v. de brug en de hoogspanningsleiding. De trein zou er dan een zijn van de verbinding Dinant - Libramont.
53. Op dezelfde plaats stoomt even later de 29.013 met zijn sleep wagons voorbij, op tegenspoor. De zon laat ons deze keer in de steek. Gezien het grauwe begin van de dag, mogen we al tevreden zijn als de zon er af en toe op het geschikte moment door komt. Het is een element waar zelfs de puike TSP-organisatie geen rekening mee kan houden.
54. We bevinden ons nu al voorbij Beauraing, in de bekende lange bocht. De 5503 sleept samen met een zusterlocomotief van dezelfde reeks een echte goederentrein richting Bertrix en verder. Op de achtergrond bemerk je het station van Beauraing, waar de 29.013 zijn beurt staat af te wachten. De spotters stonden hier in een weide… of ze daar ook de toelating voor hadden is een andere vraag.
55. Op naar Pondrôme dan. De organisatoren van deze TSP-rit hebben zoals altijd prachtige fotostops ingelast, zoals hier net voor Pondrôme. Aan de rookpluim is te merken dat de trein hier poseert. We bevinden ons hier enkele honderden meters voorbij de uitgang van de Tunnel de Martouzin.
56. Even verderop dan; we hebben nu toeschouwers, al zijn ze er duidelijk niet gerust in.
57. We naderen nu het viaduct van Tanville. Iedereen die het al eens geprobeerd heeft, zal weten dat het niet simpel is om viaduct en trein in volled glorie te fotograferen. Hier staan we enkele honderden meters voor het viaduct.
58. En dit is nog een miniem eindje verder, richting viaduct.
59. Op weg naar Vonêche dan. De foto moet je - ondanks het mooie landschap - als een mislukking beschouwen. Je krijgt wel een mooie indruk van de lengte van de trein, maar precies daardoor sta je ook ver van de locomotief die erg onscherp op de foto staat.
60. Dan is deze aankomst (?) in Vonêche beter geslaagd. Het nog prachtige, authentieke stationsgebouw is de verzamelplaats geworden van spoorliefhebbers en - zoals dat meestal gaat bij dergelijke speciale ritten - buurtbewoners, al zijn die, gezien de ligging van het station, waarschijnlijk toch ruim in de minderheid. En ja, we zijn nog lang niet in ons eindpunt, dus ook in de volgende reeks zul je nog een vijftal foto's vinden van deze memorabele uitstap.
41. Nog even dezelfde treinen, op dezelfde plaats, maar uit een andere hoek.
42. En als je dan moe en tevreden in Brussel-Noord aankomt, dan wil je ook wel eens een foto zonder trein. Ik noem hem zelf lelijk spel der lijnen.
43. En dus toch maar snel nog een laatste trein: mr 925 is E 6339 Anterpen-Centraal - Brussel-Zuid, in Brussel-Noord, nog altijd op 31.03.1990. Van een rookverbod in de treinen is nog geen sprake en dus heeft dit stel nog 2 eersteklasafdelingen, één met en één zonder rook.
44. Ik heb me altijd wat teleurgesteld gevoeld als de loc niet vooraan hing/hangt, maar eigenlijk mochten deze ADx-rijtuigen M4 nog gezien worden. Dit is IC 735 Oostende - Brussel-Noord op 09.04.1990 in Rumbeke, op lijn 66 Brugge - Kortrijk.
45. En op dezelfde dag reed deze IR 1914 De Panne - Geraardsbergen ons voorbij op lijn 73 kp. 32.7. Dat is in de buurt van Pittem. De OW draagt het nummer 22, tussen Tielt en de vroegere halte Pittem.
46. Op 10.04.1990 zag het stationsgebouw van Marche-en-Famenne er zo uit.
47. Op 22.04.1990 kon ik deze 2008 op de gevoelige plaat (een cliché) vastleggen in Marloie met E 294 Roma - Brussel-Zuid.
48. Minder prestigieus is deze 7343, even later gefotografeerd tegen de bekende achtergrond van de houtproductie in Marloie. Bij het intikken ruik ik de heerlijke geuren.
49. Op 28.04.1990 stond ik (en niet alleen!) in Houyet, waar de 4505 als TT 7610 uit Dinant naar Libramont reed. Op de achtergrond is de tunnel d'Ardenne te zien. Als ik me niet vergis is deze tunnel bij de latere elektrificatie enkelsporig geworden.
50. En dit is de eerste foto van de 29.013 die hier met een door TSP ingelegde speciale goederentrein de hele lijn 166 zou berijden. Het gebeuren dateert van 28.04.1990. Dit is nog altijd Houyet. De volgende reeks foto's (51-60) zal zo goed als volledig aan deze uitstap gewijd zijn.
31. Op een nevelige 02.12.1989 passeert mr 4406 als TT 5738 Ronse - Oudenaarde op lijn 86 bij kp 47, dat is tussen de tunnel van Louise-Marie en Ronse, in de buurt van het Muziekbos.
32. En op een nog somberder 27.01.1990 passeerden we in Overboelare. Als we het niet beter wisten, zouden we denken dat deze halte nog in dienst is, want qua algemene toestand verschilt ze niet zo erg van een resem halten op deze lijn 90 Geraardsbergen - Jurbise die wel nog in dienst zijn, maar ze is wel degelijk dicht sinds 1988. De korte afstand tot Geraardsbergen werd haar fataal, zoals enkele andere halten die eerst de klaap van IC-IR nog doorstaan hadden, maar uiteindelijk onder de drogreden van een nabij station dichtgingen, alsof iedereen over een auto beschikte.
33. Vraag me niet waarom ik deze foto van de Demerbrug in lijn 22 in de omgeving van Zoutleeuw zo gefotografeerd heb, want de nadruk ligt hier duidelijk op de Demer.
34-39. Dan volgt een reeks platen die ik gemaakt heb tijdens een TSP-uitstap op 31.03.1990. De hele organisatie was ongetwijfeld een huzarenstukje, met deskundig gerestaureerd materiaal zoals het motorstel uit 1935 en twee elektrische locs 101.012 en 102.002. Je kunt ze uit vele hoeken bewonderen in de schitterende omgeving van het oude Antwerpen-Centraal, waar tabaksreclame nog geen taboe was. De sleep M1-rijtuigen vult de rest van het historische kader aan. Wie kan bevestigen dat de eerste foto in Schaarbeek genomen is?
40. Van bravourestukjes gesproken: het echte hoogtepunt kwam er in Sint-Katelijne-Waver waar de ongelijkgrondse kruising van de lijnen 27 en 25 voor een ongeziene ontmoeting tussen een goederentrein en een reizigerstrein zorgt. Onbegrijpelijk is vooral dat dit allemaal kon - ik kan me voorstellen dat huidig personeel van NMBS en Infrabel de haren ten berge voelen rijzen.
21. Vraag me niet hoe deze foto hier is terechtgekomen: dit is het station van Belœil op de vroegere lijn 81 Ath - Blaton. Vermoedelijk heb ik de foto genomen toen we hier tijdens een wandeling langskwamen.
22. En dan terug naar de Oostkantons. Dit is een foto waarvan je als treinfanaat alleen maar kunt dromen: de 9210 op 24.08.1989 op lijn 45, en dat is net één dag voor de tijdelijke heropening van de lijn.
23. En zo ziet zo een opgefriste lijn er dus uit: lijn 45 nabij Weismes.
24. Een verrassingsaanval van ab5869, toen nog van stelplaats Alle, in Orchimont ter hoogte van het vroegere NMVB-station. Verrassingsaanval, want ik was net iets te laat om af te drukken.
25. Dezelfde bus op dezelfde dag in Membre. Dit was pas comfort voor de fotograaf: we zaten rustig op een terrasje en zagen de bus richting Bohan rijden in de wetenschap dat die een tiental minuten later terug zou keren en ons op zou pikken.
26. MR 222 is E6485 Landen - Leuven - Hasselt: ja, met IC-IR deden weinig waarschijnlijke verknopingen van verbindingen hun intrede. Lijn 36 kp 35.4, Lovenjoel. (09.09.89)
27. Op dezelfde plaats, in de andere richting: HLE 2752 met IC 319 Oostende - Köln. Op het Duitse rijtuig meteen achter de loc, bestaat de trein uit I10-rijtuigen.
28. Op 17.09.1989 fotografeerde ik MR 627 in Brussel-Zuid. Dit ene tweeledige stel rijdt als E512 Oostende - Eupen en vervangt dus een stel M4-rijtuigen. Het is zondagnamiddag, vermoedelijk is de bezetting niet bijster hoog.
29. Zo zag een NS-rijtuig 1ste klas in de Beneluxtrein er in die dagen uit.
11. Beide locs in Raeren, met die vreemde mengeling van Duitse en Belgische seininrichting: de i>12 en de SF 0.5 zijn Belgisch, dacht ik. De armseinen zijn onmiskenbaar Duits van oorsprong.
12. Voor wie het allemaal van wat dichterbij wil bekijken…
13. En ook dit hectometerpaaltje zal zijn oorsprong wel bij de Duitsers vinden. Het lijkt wat alsof men het nog even nieuw in de verf gezet had, met een bezoek van reizigers in het verschiet.
14. En toen volgde Montzen. Ik meen me te herinneren dat ik deze foto nam vanaf het indrukwekkende seinhuis. Als je goed kijkt, zie je ook een deel van het viaduct van Moresnet, maar dat kan ook in de compressie verloren gaan. Overigens bleef het die dag lang somber.
15. Tijd voor een grensoverschrijdende familiefoto: België, West-Duitsland, België, Luxemburg. Het lijkt wel een geïmproviseerd drielandenpunt, al lieten de organisatoren zelden ruimte voor veel improvisatie.
16. En om het met Jimmy Frey te zeggen: duw een beetje, er kan nog eentje bij.
17. Bij de aanleg van lijn 24 werd echt niet op een frank (of was het een mark) gekeken: het viaduct van Remersdaal stond ook op de lijst van de fotostops. In oktober 2013 was dit viaduct de plaats waar twee goederentreinen met elkaar in botsing kwamen. Een met auto's geladen wagon stortte toen naar beneden.
18. Zo een fotopunt is best wel twee foto's waard.
19. De hele excursie eindigde in de buurt van Luik. Dit is Chertal (lijn 214). Getuige de sleep van de 6329, ligt de tijd van de hoogovens nog niet achter ons: de wagon met nummer 54 vervoert vloeibaar staal.
20. Ten slotte nog een foto van 24.08.1989, toen we in de buurt van Weismes stapten. Dit is lijn 45 kp 1.6; de lijn was buitendienstgesteld op 18.05.1983, maar zou één dag na onze passage opnieuw in gebruik genomen worden. Behalve het roest op de rails, ziet de spoorlijn er inderdaad goed uit.
01. Nog altijd 06.08.1989 en nog altijd de NMVB-stelplaats van Omal. Het is een mooi zestal, maar de foto is onvoldoende scherp om de nummers te lezen, die sowieso moeilijk te lezen zijn door de kleurencombinatie. Maar de lijnfilms geven wel een beeld van wat stelplaats Omal allemaal voor haar rekening neemt.
02. Even 2 bussen waarvan het nummer wel af te lezen valt: 5156 en 5287, allebei met film 85. Het betreft hier Van Hool A120, die nog enkele jaren na de splitsing van de NMVB voor de TEC-Liège-Verviers zullen rijden. Maar op dit moment schitteren ze nog in de erg mooie NMVB-livrei.
03. Nu zou je verwachten dat zo een stelplaats als uithangbord voor de NMVB zou fungeren, maar deze foto en de volgende bewijzen dat er nauwelijks enige aandacht was voor een geschikte ontvangst van reizigers. Aan de ene kant van de straat staat gewoon een verroeste haltepaal, van de reiziger wordt verwacht dat hij in het gras staat.
04. Aan de overzijde staat wel een bushok, met de nadruk op hok. Maar van enig comfort is lang geen sprake, tenzij je de aanwezigheid van een vuilnisbak als een element van comfort bekijkt.
05. Op 09.08.1989 kwamen we in Philippeville. Het station telt in die tijd nog 2 perronsporen. Tegenwoordig liggen perrons 1 en 2 in elkaars verlengde, aan de kant van het stationsgebouw.
06. Tijd voor een nieuwe uitstap, vermoedelijk onder GTF-vlag, op 12.08.1989. De trein is samengesteld uit 2 diesellocomotieven, de 5319 en de 5946, met 4 K3-rijtuigen tweede klas en 1 AD K1-rijtuig. Deze eerste foto toont het station van Pepinster. Er is ook nog een stukje te zien van de glazen overkapping in de spie die gevormd wordt door de lijnen 37 en 44.
07. In Verviers-Central is er ruimte voor wat rangeringen: zo komt de 5319 vooraan te hangen, de 5946 staat op het nevenspoor. Merk ook het kotje van de onderstationschef dat een recente modernisering van het station niet overleefde.
08. De 5946 hangt ondertussen achteraan de trein.
09. Er was ook een fotostop in Verviers-Est, dat in de eerste plaats uitwijkingen en rangeringen toeliet. Daar blijft heden ten dage niets meer van over; de reizigershalte was in 1984 gesloten.
10. Eenmaal voorbij de lijn 37 begon het interessantste deel van de reis: dit is het station van Raeren, dat op dat moment trouwens nog in dienst was, zij het uitsluitend voor goederenverkeer en de sporadische speciale trein.
71. Jambes heette toen nog Jambes-Nord; dat had minder met zijn geografische ligging te maken dan met zijn oorsprong als Nord-Belge-station. Het huidige Jambes-Est heette toen trouwens Jambes-État, waarbij État verwijst naar de Staatsspoorwegen. Voor de rest ziet Jambes-Nord er toch een vrij gezellig stationnetje uit, zoals je dat vaak had in bemande stations.
72. En blijkbaar had ik ook tijd en zin om wat minder voor de hand liggende dingen te fotograferen, zoals deze 4 die kon oplichten om een snelheidsbeperking tot 40 km/u op te leggen. Twaalf lampjes: het led-tijdperk ligt nog veraf. Kapotte lampen vervangen hoorde er bij.
73. Het is mannen verboden de sporen over te steken…
74. Heel af en toe nam ik ook wel eens een foto van een interieur, zoals hier van de eersteklasafdeling van mr 756. Het is duidelijk wat de eersteklasreizigers op 30 jaar tijd hebben ingeleverd…
75. Je zult me niet zo vaak betrappen op foto's uit het buitenland, maar dit is er een, zij het op het nippertje. De CFL-loc 1802 sleept een stel M2-rijtuigen met één Wegmann als versterking over de Belgisch-Luxemburgse grens. Het is Z 112 Luxemburg - Liège-Guillemins op 09.07.1989.
76. Even verder voerde GR 572 ons over deze Luxemburgse overweg, tussen Gouvy en de vroegere halte Bellain.
77. Op dezelfde dag kon ik in Gouvy deze HLR 8220 in rust fotograferen.
78. Deze 4504 reed net voor Florenville in al zijn geel-rode glorie onder de brug van de Rue d'Izel door. We zien kp 93.9.
79. En gelukkig had ik de reflex om 2 keer af te drukken - niet vergeten dat je in die tijd het filmrolletje nog moest doorspoelen: dezelfde trein nu ter hoogte van het inrijsein van Florenville. Ik heb spijtig genoeg niet genoteerd om welke trein het hier precies ging, maar het is ongetwijfeld een L-trein Virton - Bastogne-Nord. Ander goed nieuws was dat met het spoorboekje van 28.05.89 na 5 jaar aanmodderen eindelijk afgestapt werd van die onzalige indeling van het spoorboekje in tabellen en dat teruggegrepen werd naar lijnnummers, lijn 165 in dit geval.
80. En de busliefhebbers hebben erg veel geduld moeten koesteren, maar eindelijk kan ik ook nog eens bussen tonen, zelfs 9 in één keer. Op 06.08.1989 wandelden we langs het busstation van Omal. Erg gemakkelijk zijn de nummers niet te onderscheiden, maar ik ga voor - van rechts naar links - 5293, 5213 en 5159. De NMVB bestaat nog… even. De eerste bus draagt zelfs nog een sticker, die de honderdste verjaardag van de Buurtspoorwegen herdenkt.
61. HLD 5533 met Z 4641 Liège-Palais - Jemelle in Barvaux. De fotosafari langs lijn 43 zit er op. Anders dan in de vorige foto's rijdt er deze keer geen AB-rijtuig mee, maar een A-rijtuig. Mogelijk moet deze iets langere samenstelling (4 rijtuigen i.p.v. de gewone 3) verklaard worden doordat het hier een P-trein betreft. En het A-rijtuig zorgt dan uiteraard ook voor meer plaatsen in eerste klas, al kan er ook gewoon geen AB-rijtuig beschikbaar geweest zijn.
62. Op 17.06.1989 schittert het station van Halle nog in een milde zon, net zoals het seinhuis dat over de beruchte overweg waakt. Het sein rechts is van vrij recente datum. Nadat een vrachtwagen de brug over de N7 zwaar beschadigd had, werden na enkele moeilijke dagen een eenvoudig noodsein en wissels geplaatst, omdat de treinen maar een spoor meer konden gebruiken. Het sein op de foto kwam er pas later, toen men doorgekregen had dat het misschien toch nuttig zou zijn om treinen onder de bescherming van een sein op tegenspoor lijn 94 op te sturen.
63. En dit is het "magazijn", het administratieve hart van het station dat toen nog zelfstandig was. Zowel de gebouwen op foto 62 als op 63 zouden verdwijnen bij de aanleg van de tunnel voor de lijnen 96N, 96 en 94 n.a.v. de komst van de HST.
64. Diezelfde dag organiseerde GTF een afscheidsrit met poststellen en Budds. Die laatste kwamen inderdaad ook aan het einde van hun loopbaan, en het was meegenomen om samen met de voor reizigers niet toegankelijke poststellen een inox-stel mee te laten rijden. Dat leidde tot een nooit geziene samenstelling. De rit begon in Schaarbeek.
65. Daar werd ook deze groepsfoto genomen, met helemaal links een "nieuw" poststel (970), het vroegere mr 093 en uiterst rechts het n.a.v. feestelijkheden door de NMBS in de originele kleuren geschilderde motorrijtuig uit 1935. Het is trouwens uit die eerste reeks motorstellen dat de eerste poststellen werden omgebouwd. Meer over de rode poststellen hier.
66. We bevinden ons ondertussen in Groenendaal. En ja, de fotografen stonden gewoon tussen de sporen, wat hen toeliet deze mooie foto te nemen.
67-68-69. De drie foto's werden genomen op het weinig bekende lijntje 144 Gembloux - Jemeppe-sur-Sambre, maar de precieze locatie heb ik spijtig genoeg niet genoteerd.
70. In Jambes-Nord stond op 18.06.1989 nog dit fraaie seinhuisje, pal bij de overweg.
