Mama's nieuwe kleine helper: slaappillen
Slaappillen zijn bij de populairste medicatie in België, naast
kalmeerpillen en pijnstillers. Volgens de cijfers maken vooral oudere
vrouwen gebruik van deze medicatie, al is er een nieuwe groep gebruikers
in opmars: werkende moeders. Zijn slaappillen het nieuwe hulpmiddel
voor mama's, na de 'originele' kleine helper: valium?
Tussen werk, zorg voor de kinderen, huishouden en sociaal leven door,
komen deze moeders tot de vaststelling dat ze ondanks hun uitputting
gewoonweg de slaap niet kunnen vatten. De adrenaline blijft door het
lijf gieren, de hersenen blijven kolken van dingen die moeten geregeld
worden of niet mogen vergeten worden. Als de kinderen dan ook nog eens
's nachts blijven wakker worden, is er van veel nachtrust geen sprake.
Gevolg:
prikkelbaarheid, irritatie, ruzie met de echtgenoot, ongeduldig met de
kinderen... tot op het breekpunt. Ze trekken naar de dokter en krijgen
slaappillen voorgeschreven.
"Het werkte goed... in het begin"
Goed
idee? Kathy Twomey dacht alvast van wel. Ze werkte part time als
journalist en had twee kleuters toen ze gewoonweg niet meer sliep. "Mijn
dokter schreef zopiclone voor, en dat werkte heel goed. Ik nam ze 50
minuten voor ik ging slapen, en ze wekten een normale slaap op. Ik kon
's nachts nog opstaan voor de kinderen, en toch werd ik verfrist en
monter wakker."
Zoplicon is een van de zogenaamde Z-pillen, die
werken doordat ze de hersenstof gaba vrijmaken. Dat kalmeert de zenuwen,
vermindert angst en wekt slaap op. Andere medicatie uit deze groep zijn
zaleplon (sonata) en zolpidem.
Kathy nam de pillen uiteindelijk
vier jaar. "Mijn vriendinnen keurden het af, maar ik zag het probleem
niet: het was slaappillen of een fles wijn, zoals andere mensen."
Niet ongevaarlijk
Ze
staat niet alleen: steeds meer vrouwen nemen slaappillen om te kunnen
herstellen van hun hectische levensstijl. Het enige probleem is dat
slaappillen niet ongevaarlijk zijn.
Zopiclone bijvoorbeeld is
niet alleen verslavend, maar kan ook misselijkheid, braken,
duizeligheid, verwarring, depressie en zelfs hallucinaties opwekken.
"Deze medicatie verschilt niet zo erg veel van de benzodiazepines,
waartoe ook Valium behoort", aldus professor Allan Young.
"Slaappillen
worden niet zo gul uitgedeeld als Valium, maar ze worden nog altijd te
gemakkelijk en voor te lange periodes voorgeschreven."
Eén op drie
Slapeloosheid
is een aandoening waarbij je moeilijk kan inslapen en/of niet
doorslaapt en moe wakker wordt. Ongeveer één op drie mensen krijgt er
last van op een bepaald moment, al zijn vrouwen ontvankelijker dan
mannen. Stress, angst of problemen vergroten de kans op slapeloosheid
ook significant.
Nochtans zijn er ook andere behandeling voor
slapeloosheid, zoals therapie (maar dat kost meer tijd en geld),
ontspanningstechnieken (te veel moeite) en een verandering van
levensstijl (wat we niet echt willen).
Maximaal 4 weken
Volgens
internationale richtlijnen mogen slaappillen maar voorgeschreven worden
voor korte periodes, van twee tot vier weken, om tegen te gaan dat de
hersenen wennen aan de medicatie en het effect dus vermindert. Een erg
waarschijnlijk effect, wat verklaart waarom mensen steeds hogere
dosissen gaan nemen en een afhankelijkheid ontwikkelen.
"Het heeft mijn leven verpest"
Zoals
de ex-advocate Sue Parker. "Ik kreeg slaappillen voorgeschreven om om
te gaan met stress en het verdriet van mijn eerste scheiding. Dat was in
1997. Ik neem ze nog altijd. Ondertussen kan ik niet meer werken en
heeft een kortetermijnoplossing vreselijke langetermijngevolgen. Het
heeft alles tien keer erger gemaakt en mijn leven verpest."
Op
het hoogtepunt nam Sue zeven keer de aangewezen dosis per dag, en sliep
dan ongeveer vier uur. Ondertussen heeft Sue de slaappillen afgebouwd
tot vier keer de aangewezen dosis, maar verlost is ze nog niet. "Ik
worstel met het leven, omdat mijn tweede man afgelopen maart nog maar is
overleden aan kanker."
Zoektocht naar de oorzaak
"Dokters
zouden niet in eerste instantie slaappillen mogen voorschrijven, maar
de oorzaak van de slapeloosheid onderzoeken. Wordt er te veel koffie
gedronken, of worden er nog geagiteerde mails gestuurd vanuit het bed?
Nu krijgen veel patiënten te gemakkelijk een hernieuwing van het
voorschrift, zonder dat de symptomen worden opgevolgd of er een andere
behandeling wordt voorgesteld."
Niet dat stoppen met slaappillen
zo gemakkelijk is. Dat duurt vaak lange tijd, soms zelfs een jaar en
moet stapsgewijs gebeuren, liefst onder doktersbegeleiding. Al moet de
dokter wel de gevaren van slaappillen onder ogen willen zien, terwijl
velen nog denken dat het een gemakkelijke oplossing is.
De neveneffecten van Z-medicatie op een rijtje:
- Smaakverlies
- Slaperigheid
- Misselijkheid
- Braken
- Duizeligheid
- Droge mind
- Hoofdpijn
- Diarree
- Hallucinaties
Ontwenningssymptomen:
- Slapeloosheid
- Angstig
- Geen honger meer
- Overmatig zweten
- Trillen
- oorsuizingen
Een
verwittigde moeder is er twee waard. Behandel slaappillen zoals ze
bedoeld zijn: voor korte periodes, onder kritische dokterbegeleiding en
bovenal: probeer manieren te zoeken om te ontspannen. Ga sporten (maak
er tijd voor), ban alle elektronica een uur voor het slapen, verminder
de koffie of cola of huur een kuisvrouw en/of een regelmatige babysit om
het handelbaar te maken.(br.hln)
