athea

Met afgehakte neus en verminkte oren, verborgen onder haar zwarte haren: zo poseerde Aesha Mohammadzai bijna twee jaar geleden op de cover van Time. De confronterende foto zorgde voor een schokgolf doorheen de hele wereld. De Afghaanse werd gruwelijk hard aangepakt door haar echtgenoot omdat ze geprobeerd had haar gedwongen huwelijk te ontvluchten. Nu, vier jaar later, staat Aesha voor een heel andere strijd: een nieuw leven starten in Amerika, met de herinnering aan die vreselijke ervaring elke dag in haar achterhoofd.

In 2010 belandde de dappere meid in Amerika, zonder de minste kennis van het Engels. Zelfs van haar moedertaal -het Pasjto- had ze bitter weinig kaas gegeten. Intussen heeft ze via plastische chirurgie een neusprothese gekregen en spant ze zich ook hard in om bij te leren, een 'voorrecht' dat haar onder het talibanregime niet gegund was.

Het ziet er echter naar uit dat de psychologische littekens in de eindafrekening veel zwaarder zullen doorwegen dan die op haar lichaam. Zo zeggen haar vrienden dat ze met hevige gemoedswisselingen af te rekenen krijgt: diepe affectie kan zomaar omslaan in een woedeaanval.

De 22-jarige dame ging met haar posttraumatische stressstoornis ook in therapie bij psycholoog Shiphra Bakhchi. "Ik hoop echt dat ze op een bepaald moment kan gaan functioneren als een jongedame die een verschrikkelijk trauma meegemaakt heeft", luidt zijn oordeel.

Op twaalfjarige leeftijd werd Aesha uitgehuwelijkt aan een talibanstrijder, kwestie van een schuld af te lossen. Zijn familie misbruikte haar en verplichtte haar om in de stal bij de dieren te slapen. Toen ze uiteindelijk trachtte te vluchten, hakte haar echtgenoot als straf haar neus en oren af. "Tijdens die nacht ben ik flauwgevallen", herinnert de jongedame zich. "Het leek wel alsof er koud water in mijn neus zat. Ik probeerde mijn ogen te openen, maar dat ging niet eens door al dat bloed."

Voor dood werd Aesha achtergelaten in de bergen. Mirakels zijn echter de wereld nog niet uit: ze slaagde er nog in om naar het huis van haar grootvader te kruipen en via haar vader kwam ze in een medische faciliteit van de Amerikanen terecht, waar ze tien weken verzorgd werd. Daarna verhuisde ze naar een geheim opvangcentrum in Kaboel.

In augustus 2010 volgde dan de grote verhuis naar New York, waar ze terecht kwam bij de humanitaire organisatie Women for Afghan Women. Ondanks de (financiële) steun ging het met haar echter van kwaad naar erger. Tijdens een van haar woede-uitbarstingen sloeg ze haar hoofd tegen de grond, trok ze aan haar haar en beet ze op haar vingers. "Niemand was in staat om die zelfverminking te voorkomen, de hulpdiensten moest er zelfs bijgehaald worden", vertelt Esther Hyneman, haar vertrouwelinge in het centrum. Daarna volgde een nieuwe ziekenhuisopname van tien dagen.

De knusse warmte van een familiale omgeving, daar ontbrak het Aesha aan. Daarom mocht ze in december vorig jaar bij Mati Arsla en Jami Rasouli-Arsala gaan inwonen, een koppel dat familie is van een ex-bestuurslid bij Women for Afghan Women. Op die plek neemt ze nu stilaan de draad van haar verwoeste leven weer op.

"Toen ze hier voor het eerst aankwam, was ze een emotioneel wrak", weet Hyneman nog. "Bij haar vertrek was ze een heel ander mens. We zijn blij dat ze nu op de juiste plek zit om zich verder te ontwikkelen, maar we missen haar."

Dokters hopen nog steeds haar een meer permanente oplossing te kunnen aanbieden. Met weefsel en kraakbeen van andere lichaamsdelen zouden haar neus en oren immers 'gereconstrueerd' kunnen worden. "Elke keer als Aesha in de spiegel kijkt, wordt ze herinnerd aan die tijd van slavernij", aldus dokter Peter H. Grossman. "Maar gelukkig kan ze af en toe ook nog lachen. Op die momenten ontsnapt haar jonge geest uit het lichaam dat al sinds de geboorte te maken kreeg met onrechtvaardigheid." (br.hln - foto you tube)

Afghaanse met afgehakte neus: haar echte strijd begint nu pas