Zo word je op een natuurlijke manier high

Vele legale en illegale psychoactieve stoffen werken door de neurotransmitters en receptoren in onze hersenen te kapen. Oorspronkelijk had het ervaren van genot alles te maken met overlevingskansen. Zo werd een belangrijk doel bereiken 'beloond' met een aangenaam gevoel. Plezier ervaren is echter ook broodnodig om gewoonweg gelukkig te zijn, en daar voorziet de natuur genoeg mogelijkheden voor.

Sporten
Iedereen kent het als de 'lopersroes', maar je hoeft ervoor niet noodzakelijk te lopen. Het is de meest bekende vorm van een natuurlijke high en zorgt ervoor dat je letterlijk op wolkjes loopt. Hoewel je het voornamelijk bereikt door op uithouding te trainen, waardoor beta-endorfines (die de pijn verzachten en zorgen voor ontspanning) worden vrijgegeven, is het vooral de intensiteit van de sportsessie die telt. Oorspronkelijk was de bedoeling waarschijnlijk een actieve levensstijl te promoten, die noodzakelijk was om te overleven in de natuur. En het werkt, ook nu nog raken fervente sporters verslaafd aan die 'roes'.

Verliefd zijn
Voor velen zorgt verliefd worden voor de ultieme natuurlijke high. Uit verschillende studies blijkt dat niet minder dan 12 verschillende delen van de hersenen geactiveerd worden door een stortvloed van hormonen zoals dopamine, adrenaline, serotonine, vasopressine en oxytocine wanneer we verliefd worden. Het resultaat is dat we ons tegelijkertijd gelukkig en lusteloos voelen, verward en opgewonden en angstig en overmoedig. We zijn met andere woorden een hoopje bij elkaar gegooide chemische stoffen die strijden om de bovenhand.

Natuur
We staan als 'moderne' mens tegenwoordig zo ver af van onze oorspronkelijke natuurlijke omgeving dat het ons waarschijnlijk inherent veranderd heeft. Wanneer we de stad, met al haar gsm-masten, verlaten ervaren we letterlijk een ander niveau van bewustzijn. De natuur en haar schoonheid kunnen, zeker in deze maatschappij, overweldigend zijn. Geef toe, denken we niet allemaal helderder na door de frisse bos- of berglucht?

Samen sporten
Waar je van sporten high kan worden, kan sporten in groep mogelijk tot een nog grotere vorm van euforie leiden. Uit een studie blijkt dat de pijngrenzen bij roeiers veel hoger lagen tijdens een groepstraining dan wanneer er apart getraind werd. Doordat pijn gelinkt wordt aan het vrijgeven van endorfines, gaven groepstrainingen bijgevolg een betere roes. Daarnaast zou een gezamenlijke overwinning en vooral het vieren ervan ervoor zorgen dat ons brein oxytocine vrijgeeft (het liefdeshormoon). Die stof werkt niet alleen aanstekelijk, maar versterkt zo ook het groepsgevoel.

Pikante voeding
Sommige mensen houden er vooral een trauma aan over, terwijl anderen 'meer' ervaren na die branderige hitte in de mond. Hoewel er geen harde bewijzen bestaan voor het feit dat pikante voeding bepaalde delen van de hersenen beïnvloedt, suggereren testen bij dieren wel dat capsaïcine (een van de hoofdcomponenten in pepers) beta-endorfines en adrenaline vrijmaakt. Het lijkt trouwens ook aannemelijk dat wanneer mensen zonder problemen voedsel eten waarvan hun mond en ingewanden letterlijk gaan branden, er een achterliggende reden voor moet zijn...

Seks
Vrijen zorgt voor een stortvloed aan endogene drugs, hormonen en neurotransmitters. Het lichaam geeft adrenaline en noradrenaline vrij, het hart klopt sneller dan normaal en de bloeddruk verhoogt. Bij een orgasme, wordt de bloedstroom getrakteerd op een bedwelmende cocktail van prolactine, oxytocine (tijd om te knuffelen), fenethylamine en dopamine. Voor mannen zou het brein bij de ejaculatie trouwens op dezelfde manier beïnvloed worden als dat van heroïnegebruikers.

Muziek
Krijg je letterlijk kippenvel van een bepaald nummer? Dan worden dezelfde delen van het brein geactiveerd die ook aan het euforisch gevoel door voeding, seks of drugs gelinkt worden. Onderzoekers veronderstellen dat bij de evolutie van de mens geleidelijk aan ook een mogelijkheid ontstond om via abstracte activiteiten 'genot' te ervaren. Hoewel het dan niet meer louter om overleven gaat, zorgt muziek wel voor sociaal contact en versterkt het de samenleving.

Extreme sporten
Zelfs al heb je er persoonlijk geen interessen in, de aantrekkingskracht is logisch. Extreme sporten plaatsen het menselijk lichaam in een uiterst stresserende situatie. Wanneer je van een rots of uit een vliegtuig springt, is ons brein er immers van overtuigd dat we wel eens zouden kunnen sterven. Het resultaat is een roes van krachtige hormonen en zorgt ervoor dat de hartslag versnelt en meer bloed naar de spieren en de hersenen wordt gepompt. Onze zintuigen staan op scherp en de tijd lijkt stil te staan. En dan is er nog het gevoel achteraf. Wanneer je terug met beide voeten op de grond staat, volgt een serene kalmte en verdwijnen alle zorgen in het niets met wat je juist gepresteerd hebt.

Humor
Uitbundig lachen is besmettelijk en de spierbewegingen die we erbij maken geven beta-endorfines vrij. Het vreemde aan lachen is dat het niet onder controle gehouden kan worden. Als iets grappig is, kan je niet anders dan lachen. En we hebben allemaal wel eens een lachsessie meegemaakt die na tien minuten meer op buikspieroefeningen gaat lijken en waarvan je gezicht pijn gaat doen. Het is krankzinnig, maar op een goede manier. (br.hln)