Vrouw van 105 vraagt euthanasie: "Genoeg geweest"

105 was ze, en voor Germaine De Koninck was het genoeg. Ze kon niet meer lezen, hoorde slecht, zat in een rolstoel en had veel pijn aan haar benen. "Het is erg uitzonderlijk dat iemand van 105 euthanasie vraagt", zegt professor Wim Distelmans. "Maar de optelsom van allerlei kwalen zorgt bij steeds meer bejaarden voor existentieel lijden. Dat kun je niet genezen."

Germaine De Koninck was vijf jaar toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Vorige vrijdag, na een leven van meer dan 105 jaar, liet een arts haar voor altijd inslapen. Germaine had zelf om euthanasie gevraagd. "Het was in het voorjaar", zegt Greta, haar dochter en enig kind. "Ik was op bezoek in het rusthuis waar ze al sinds 2001 verbleef en ze vroeg me: 'Wat zou je ervan denken als ik vrijwillig uit het leven stap?'"

Dochter Greta, ook al 82, reageerde begripvol op de doodswens van haar moeder. "Mijn moeder hoorde niet meer goed, kon amper nog lezen of handwerkjes maken en zat al jaren in een rolstoel. Bovendien had ze steeds meer last van haar benen. Slechte bloedcirculatie, elke ochtend leed ze enorm veel pijn en dat werd er niet beter op. Ik had al gemerkt dat het stilaan ondraaglijk werd en dus schrok ik niet toen ze de wens uitsprak om te mogen sterven. Ik heb haar ook op geen enkel moment proberen te overtuigen om het uit haar hoofd te zetten. Nee, ik voelde alleen maar begrip."

In augustus werden 'de papieren' geregeld, daarna kon Germaine stilaan haar overlijden plannen. "Toen ze wist dat ze dood mocht, leefde ze enorm op", zegt Greta. "Je merkte heel goed dat er een last van haar schouders was gevallen. Het was genoeg geweest en eindelijk stond het eindpunt vast. Wanneer in haar gang in het rusthuis medebewoners stierven, vroeg ze soms: 'Waarom ik niet?' Daarom hebben we op haar doodsbrief ook een citaat van Rainer Maria Rilke geplaatst, een van haar favoriete auteurs: 'Und der Mut ist so müde geworden, und die Sehnsucht so gross.' Haar moed was op, het verlangen naar de dood was groot. Als mensen haar feliciteerden met haar hoge leeftijd, zei ze altijd: 'Bedankt, maar ik wens het u niet toe.'"

Vorige vrijdag was het dan zover. "Ze had gezegd dat ik erbij moest zijn", vertelt Greta. "Verder ook een goeie vriend en een vriendin en voor het overige iedereen die erbij wilde zijn. Uiteindelijk zijn drie van mijn vier kinderen gekomen, mijn oudste zoon had het er moeilijker mee omdat zijn vrouw vorig jaar erg ziek is geweest. Hij had - begrijpelijk - geen zin om opnieuw de dood in de ogen te kijken."


In de uren voorafgaand aan de dodelijke injectie nam de familie afscheid van 'omoe'. "De jurk die ze op de foto draagt, is de jurk die ze had uitgekozen om in te sterven", zegt Greta. "Over zulke zaken hebben we nog gezwansd en geschertst. Uiteraard word je heen en weer geslingerd tussen verschillende emoties, als je weet dat je moeder of je grootmoeder er enkele uren later niet meer zal zijn, maar er hing absoluut geen begrafenisstemming toen het afgesproken tijdstip naderde en iedereen afscheid van haar nam. Toen de dokter de injectie had gegeven, heb ik haar pols vastgenomen en voelde ik haar hartslag verminderen. Haar wens werd ingewilligd. Het was zo zacht, zo vredig. Echt heel mooi." (br.hln)