Homeros is geen persoon, maar een traditie
Homeros, de schrijver van de Ilias en de Odyssee, heeft niet echt bestaan. Dat stelt historicus en auteur Adam Nicolson. Homeros is niet zozeer één enkele persoon, maar eerder een hele cultuur die aan de basis lag van de twee meesterwerken uit de Oudheid, zegt hij aan National Geographic.
De Ilias en de Odyssee zijn twee van de meest belangrijke geschriften van de westerse beschaving, maar er is amper iets bekend over hun auteur of de datum waarop ze gecreëerd werden. In zijn boek 'Why Homer Matters' stelt historicus en bekroond auteur Adam Nicolson dat Homeros niet één persoon is, maar eerder een traditie die de werken tot stand bracht. Bovendien zouden de verhalen minstens duizend jaar ouder zijn dan tot nu toe werd gedacht.
Volgens classicus Patrick Lateur, die in 2013 de prijs van de Vlaamse Gemeenschap Letteren won voor zijn vertaling van de Ilias, is de bewering dat Homeros geen echte persoon niet nieuw. "Het ontstaan van de Ilias en Odyssee is nogal ingewikkeld. Ze zijn het resultaat van een lange, mondelinge overlevering die heel wat stukken van verschillende zangers bevatten. De verhalen werden immers overgebracht door middel van liederen. Je kunt het vergelijken met de middeleeuwse barden."
"Iemand moet ooit een lijn getrokken hebben in alle liederen over Achilles en Troje (Ilias) en over de zwerftocht en thuiskomst van Odysseus (Odyssee). Die man, als hij al heeft bestaan, werd al heel vroeg Homeros genoemd. Ik geloof sterk in één hand doorheen de Ilias en de Odyssee", aldus Lateur.
"Er zijn al bibliotheken volgeschreven rond de Homerische kwestie. Zijn de Ilias en de Odyssee het werk van één persoon of van verschillende? En als het telkens het werk is van één persoon, gaat het dan om dezelfde auteur? Of Homeros al dan niet bestaan heeft is voor mij compleet onbelangrijk, beide werken primeren. En daarin zie ik telkens de hand van één zanger, en wat mij betreft telkens een andere: één auteur voor de Ilias en één voor de Odyssee. De overgang van mondelinge traditie naar geschreven literatuur ligt bij Homeros en dat is al even belangrijk als de uitvinding van de boekdrukkunst."
Bijbel
Het waren de Grieken zelf die al heel snel de naam Homeros lieten vallen. "De Ilias en de Odyssee zijn de bijbel van de Grieken, elke Griek is als het ware opgegroeid met die verhalen. En een werk vraagt nu eenmaal een auteur", aldus Lateur. "Homeros betekent overigens 'de blinde', en kan verwijzen naar het idee van de zanger die achter de werkelijkheid ziet."
Dat de beginselen van de Ilias minstens duizend jaar ouder zouden zijn dan eerst gedacht, weerlegt Lateur. "We kunnen de Ilias situeren in de achtste eeuw voor Christus. Het verhaal is ontstaan na de val van Troje. Homeros situeert zich in de achtste eeuw, de val van Troje gebeurde ongeveer vier eeuwen vroeger. Dat lijkt een historisch feit te zijn." (br.hln)
|
