'Moderne slavernij' in Italië: Druivenplukkers die voor hongerloon werken, vallen dood in wijngaarden

Tienduizenden fruitplukkers, voornamelijk arme vrouwen en migranten, werken in Italië vaak illegaal voor een hongerloon van 2 euro per uur. Zo kunnen onder meer druiventelers voldoen aan de vraag van toeristen naar wijn. Deze zomer vielen al enkel doden in de wijngaarden van Zuid-Italië.

Paola Clemente, een 49-jarige moeder van drie, stond op 13 juli, zoals elke dag tijdens de druivenpluk, om twee uur 's nacht op. Ze nam de bus van haar woonplaats San Giorgio Jonico naar de wijngaard in de buurt van Andria. Daar kwam ze om vijf uur 's ochtends aan. Ze keerde niet meer terug naar huis.

38 graden, 12 uur per dag, 2 euro per uur
Tegen haar baas kloeg ze dat ze zich onpasselijk voelde. De man zei dat het wel zou overgaan. Maar Paola overleed diezelfde dag. Haar hart begaf het in de wijngaard waar ze druiven plukte bij een temperatuur van 38 graden. Voor 2 euro per uur.

Overleven
De dood van Paola Clemente heeft de aandacht gevestigd op het lot van de fruitplukkers in het zuiden van Italië. Tienduizenden arme, ongeschoolde vrouwen en migranten werken er, vaak illegaal, van het eerste zonlicht tot na zonsondergang.

De man van Paola Clemente, Stefano Arcuri, verklaarde vorige week waarom zijn vrouw in dergelijke omstandigheden werkte toen een journalist van La Republicca opmerkte dat haar werkomstandigheden naar slavernij neigen. "De druivenpluk was een bron van inkomsten. Zoals de zaken er voor staan in Italië, was het voor Paola en ons gezin een onmisbare bron van geld. Het stelde ons in staat te overleven".

Een andere Italiaanse druivenplukker uit het geboortedorpje van Paola Clemente kreeg eind juli een hartaanval in dezelfde wijngaard waar Clemente aan haar einde kwam. Een week na de dood van Clemente overleed een 47-jarige Soedanese man in gelijkaardige omstandigheden in Lecce. Niet lang daarna verdween een Tunesische druivenplukker.

Hersenschim
"Als je in een wijngaard sterft, word je meteen een hersenschim. Iemand over wie wekenlang geen nieuws wordt vernomen", stelt Peppino Deleonardis, regionaal secretaris van de bond van landbouwarbeiders Flai-Cgil. "Paola had na vijftien jaar werken in de wijngaarden, van de dageraad tot na donker, niet verwacht dat ze zo aan haar einde zou komen".

Beschuldigd van doodslag
Vorige week woensdag werd de man die Clemente en andere druivenplukkers had gerecruteerd en dagelijks naar de wijngaarden bracht, opgepakt. Cira Grassi, uit Taranto, wordt beschuldigd van doodslag en het weigeren van hulp aan een persoon in nood. De openbare aanklager heeft het opgraven van het stoffelijk overschot van Clemente bevolen, deze week wordt een autopsie uitgevoerd.

Maffia
Deleonardis van de vakbond zegt dat sommige van de zieke of overleden fruitplukkers wellicht werden blootgesteld aan "dodelijke pesticides die de arbeiders ziek maken".

De minister van Landbouw, Maurizio Martina, vergelijkt de praktijken van de koppelbazen in de fruitpluk met de maffia. "Volgend maand zal een nieuw systeem van controles en labeling ervoor zorgen dat de consument weet of het fruit van telers komt die een ethisch verantwoorde tewerkstelling garanderen", belooft Martina. (br.hln)