Wat is herpes, hoe krijg je het en wat kan je eraan doen?

Twee derde van de wereldbevolking is besmet met herpes, zo blijkt uit recente cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie. Maar wat is het verschil tussen beide types, hoe krijg je het en wat kan je er concreet aan doen? Viroloog en immunoloog Herman Favoreel zette in 'Knack' de belangrijkste informatie op een rijtje.

Herpes komt voor in twee verschillende vormen. Herpes simplex type 1 is de gekende variant die zorgt voor koortsblaasjes op mond, lippen en gezicht, kort omschreven als HSV-1. Het tweede type is herpes simplex type 2 oftewel genitale herpes, die door seksueel contact wordt doorgegeven. Het eerste type komt het vaakst voor, en zo'n 3,7 miljard mensen wereldwijd zijn besmet met HSV-1. Het tweede type treft 417 miljoen mensen over de hele wereld.

Koortsblaasjes op geslachtsorganen
Wie herpes simplex type 1 heeft, merkt dat vooral aan koortsblaasjes rond de mond en in het gelaat. Maar de Wereldgezondheidsorganisatie merkt op dat type 1 ook steeds vaker verspreid raakt naar de geslachtsorganen. Door orale seks kunnen koortsblaasjes van HSV-1 verspreid raken naar de genitaliën. Dit komt vooral voor in rijkere landen, contradictorisch genoeg omdat we steeds hygiënischer zijn geworden.

Meer hygiëne, meer infecties
In ontwikkelingslanden krijgen kinderen vaak al op jonge leeftijd herpes type 1 door besmetting. Daardoor bouwen ze al vroeg immuniteit op tegen het krijgen van genitale koortsblaasjes later. In westerse landen zijn er minder besmettingen op jonge leeftijd, omdat we hier voorzichtiger omspringen met hygiëne. Dat maakt dat we minder goed beschermd zijn tegen het virus op latere leeftijd, en raken we sneller besmet met type 1 via orale seks.

Is herpes gevaarlijk?
Koortsblaasjes van het type HSV-1 zijn vervelend, maar verder relatief ongevaarlijk. In extreme gevallen kan een koortsblaasje aan het oog blindheid veroorzaken, maar dat is erg zeldzaam. Wie besmet is met HSV-2 loopt een groter risico, met een drie keer grotere kans op besmetting met HIV. Of er een verband is met HSV-1 en HIV werd nog niet onderzocht, al wordt nu vermoed van wel, door de nieuwe inzichten over het doorgeven van koortsblaasjes via orale seks.