's Nachts eten: het komt vaker voor dan je denkt

Je hebt verschillende soorten slapers: zij die rustig liggen te knorren, de luide snurkers, zij die praten in hun slaap en zij die ... beneden in de keuken te vinden zijn. Slaapeten is immers een vorm van slaapwandelen die veel vaker voorkomt dan gedacht.

Volgens recent onderzoek omvatten veel soorten slaapproblemen een vorm van nachtelijke eetbuien, al wordt er wel weinig over gesproken. Het is immers niet evident om toe te geven dat je 's ochtends wakker wordt tussen de etensresten, of dat je 's nachts de onweerstaanbare drang hebt om dat laatste stukje cake naar binnen te werken.

Twee groepen
Slaapeten kan vele vormen aannemen, maar er zijn twee veelvoorkomende groepen. De eerste vorm manifesteert als een vorm van slaapwandelen, waarbij men zich 's ochtends niets meer van de nachtelijke eetbui herinnert. De tweede is nieuwer, en kenmerkt zich vooral als een hardnekkig hongergevoel, waarbij mensen echter wel wakker zijn en zich maar al te goed bewust zijn van wat ze doen. De laatste jaren wordt die laatste ook gecategoriseerd als een echte eetstoornis.

Hardnekkig hongergevoel
We spreken van het 'nachtelijke eetsyndroom' als meer dan 25 procent van de dagelijkse calorieën na het avondeten worden geconsumeerd. Dat kan voor het slapengaan zijn, maar ook nadat je 's nachts wakker wordt. De drie belangrijkste symptomen zijn het gebrek aan honger 's morgens vroeg, de drang om 's avonds of 's nachts te eten, het gevoel dat je moét eten om weer in slaap te vallen, depressieve gevoelens en problemen om te slapen.

Oorzaak?
De oorzaak is niet duidelijk te bepalen, maar er wordt aangenomen dat dit syndroom te maken heeft met de biologische klok van ons lichaam. Onze interne klok bepaalt naast slaap ook het hongergevoel. Als dat goed functioneert en je in een goede fysieke en mentale gezondheid verkeert, regelmatig eet en goed slaapt, dan loopt dat allemaal gelijk. Daardoor voelen we ons hongerig wanneer het tijd is om te eten, en niet pas 's nachts. Als we echter niet goed slapen, dan kan die band tussen slaap en honger verstoord worden. Daardoor komt het 'nachtelijke eetsyndroom' vaker voor bij mensen die last hebben van slaapstoornissen.

Doordat je 's avonds of 's nachts zoveel eet, heb je bovendien 's ochtends geen honger meer, waardoor je steeds later zal eten. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht. Soms wordt ook het middagmaal overgeslagen, als 'compensatie' voor die nachtelijke eetbui. En dan heb je 's avonds net nog meer trek. Uiteindelijk kan dat controleverlies en die verschuiving van je eetritme ook leiden tot hardnekkige schuldgevoelens en een negatief zelfbeeld.

Wat doe je eraan?
* Ga op zoek naar de onderliggende oorzaak. Slaap je moeilijk? Een verstoord slaappatroon is namelijk de meest voorkomende oorzaak van het nachtelijk eetsyndroom. Ga langs bij een specialist, die zal je uitgebreid onderzoeken en eventueel een gepaste behandeling voorstellen.

* Probeer de slaap- en eetritmes weer te synchroniseren. Melatonine, lichttherapie en regelmatige tijdstippen om te eten en te slapen kunnen helpen om die biologische klok weer te herstellen en zo dat avondlijke hongergevoel te doen afnemen.

* Hou een strak voedingsschema aan. Drie maal daags een gezonde en gevarieerde maaltijd en af en toe een tussendoortje kunnen al helpen om dat hongergevoel te verminderen (br.hln)