Waarom je jezelf (niet) kunt kietelen

Kietelen: de een blijft er koelbloedig onder, de andere gaat ervan schaterlachen tot hij of zij bijna moet plassen. Het is een bizar fenomeen dat ook al lang wetenschappers in de ban houdt. Een onderzoek heeft onlangs weer een tipje van de sluier opgelicht: waarom sommigen zichzelf wel kunnen kietelen, terwijl de meerderheid dat niet kan.

Jezelf kietelen?

Omdat kietelen alleen werkt wanneer je het niet verwacht, kunnen de meeste mensen zichzelf niet kietelen. Als je hand richting de huid gaat, kunnen je hersenen voorspellen hoe dat zal voelen, wat de reactie in de hersenen blokkeert. Naar de handen van iemand kijken is niet voldoende om te kunnen voorspellen hoe dat zal voelen. Maar als je de hand van de persoon die je kietelt aanraakt, dan kan het brein de sensatie blokkeren alsof het je eigen hand  was. Dan voelt het niet als kietelen aan. Ons brein is zo geëvolueerd omdat anders activiteiten als het aantrekken van sokken ondraaglijk zouden worden.

Maar wetenschappers aan de Universiteit van Lille ondekten dat wie schizofrene neigingen heeft, zichzelf wel kan kietelen. In het magazine Consciousness And Cognition staat dat het niet anders voelt voor deze mensen wanneer ze door iemand anders gekieteld worden dan wanneer ze het zelf doen. Hun brein beseft niet dat zichzelf kietelen een vrijwillige daad is, en daarom reageert het alsof iemand anders erachter zit.

Wat is kietelen?

Het komt voor wanneer de zenuwuiteinden van de huid gestimuleerd worden en die een signaal naar de twee verschillende gebieden in het brein sturen: de somatosensorische en de orbitofrontale cortex. Het eerste gebied staat in voor het analyseren van aanrakingen en het tweede controleert emoties. Samen helpen ze bij het creëren van de kietelende sensatie.

Er zijn twee types van kietelen. Gargalesis is wanneer gevoelige lichaamsdelen op een subtiele manier gestimuleerd worden door bijvoorbeeld een aanraking of een lichte elektrische stroom. De reactie is meestal luid gelach. Insecten of parasieten kunnen dan weer de tweede vorm, knismesis, veroorzaken.