Uurdiscussie: moet het winteruur de standaard worden?

In de nacht van zaterdag op zondag is het klokverzetcircus daar weer  en schakelen we over van zomertijd op wintertijd. De klok gaat één uur achteruit en we mogen een uur langer in bed blijven liggen. Vanaf dan komt de zon een uur vroeger op en gaat ze een uur vroeger onder, en dat tot 25 maart 2018, wanneer we opnieuw overschakelen op zomertijd. Dat de zon nu een uur vroeger onder gaat, maakt van de overschakeling naar het winteruur de start van een risicovolle periode op het vlak van verkeersveiligheid.

Tweejaarlijks gepruts

Algemeen gezien is het tweejaarlijks gepruts met de tijd een erg ingrijpend gebeuren. Wereldwijd zorgt het voor een hoop ellende en gemiste afspraken, aanpassingsproblemen in het gezin en het bedrijfsleven. De overgang van winter- naar zomertijd en omgekeerd heeft volgens studies ook een niet te negeren invloed op onze biologische klok en onze gezondheid. In de dagen na een tijdsovergang is er een stijging in het aantal beroertes, hartaanvallen en verkeersongevallen. Kortom, het artificiële spelletje met de tijd heeft een heleboel nadelige effecten. En dat twee keer per jaar. “Blijf gewoon van de tijd af”, argumenteert weerman Frank Deboosere geregeld.

Als het aan een groep van 70 Europarlementsleden ligt, is het in ieder geval mogelijk een van de laatste keren dat we ‘sjoemelen’ met de tijd. De afwisseling tussen zomer- en wintertijd heeft volgens de Europarlementsleden, uit alle acht fracties van het parlement, veel meer nadelen dan voordelen. In december wordt gestemd over een resolutie en als die wordt aangenomen, buigt de Europese Commissie zich over het vraagstuk. Als een meerderheid van de EU-landen voorstander blijkt van afschaffing, dan komt er een eind aan de zomer- en wintertijd. Maar welke tijd zullen we dan gebruiken? De zomertijd of de wintertijd?

Energiebesparing?

Om te begrijpen waarom we aan de tijd zijn beginnen broddelen - en waarom specifiek het zomeruur steeds meer achterhaald is volgens onder meer Frank Deboosere - moeten we terug naar 1977 en de economische crisis van die tijd. Overheden wereldwijd zochten naar energiebesparende maatregelen om de rekeningen van de mensen te drukken en vonden een oplossing in een geschuif met het uur. Ziedaar de geboorte van het zomeruur, want als het ’s avonds langer licht is, hoeven de lichten minder snel aan en blijven mensen langer buiten. Energie en meteen ook geld gespaard, hoera.

Maar dat argument gaat niet meer op, blijkt uit studies. Als we vandaag de berekening maken, bespaar je met de overschakeling tussen het winter – en zomeruur jaarlijks 2,60 euro op je elektriciteitsrekening. Een verwaarloosbaar economisch voordeel, onder meer door de komst van ledverlichting en energie-efficiëntere toestellen. En meer dan vaak wordt enig besparend effect tenietgedaan door apparaten als airconditioning die wel lustig draaien in de zomermaanden. Nee, voor energiebesparing moeten we het niet meer doen.

Standaardtijd

Het belangrijkste argument voor de afschaffing van de zomertijd is dat de wintertijd eigenlijk onze standaardtijd GMT+1 is (ofwel de wereldtijd plus een uur). Met een omschakeling naar de zomertijd zitten we eigenlijk dus twee uur boven die tijd. “Precies dat maakt het moeilijk om ook in de winter een echte zomertijd te gebruiken”, aldus weerman Frank Deboosere op zijn website.

Licht om kwart voor tien

Als het altijd zomertijd zou zijn, zou de ochtendspits dan maandenlang in het donker verlopen en moeten kinderen ook maandenlang in complete duisternis naar school. Met de zomertijd als dé tijd komt de zon op 1 januari namelijk bijvoorbeeld pas op rond 9u45. De combinatie van duisternis (en de ochtendmist, die een uur langer blijft hangen) vergroot de kans op zware verkeersongevallen. De avondspits valt dan weer op het heetst van de dag en veroorzaakt ernstige ozonoverlast.

Te lang licht

“En dan komt er natuurlijk nog bij dat met de zomertijd ’s zomers de nachten heel laat beginnen”, stelt Deboosere. “Het nachtlawaai begint en eindigt dus later. Jonge kinderen moeten naar bed bij klaarlichte dag en in verzengende hitte.” En ook volwassenen ondervinden last van de zomerhitte die een uur langer blijft hangen in de slaapkamers, waardoor we minder gemakkelijk in slaap vallen en het zomeruur zo nadelige effecten heeft op ons slaapritme.

“Mijns inziens zou het veel beter zijn om het hele jaar door de wintertijd te behouden, maar om de mensen toe te laten in de zomermaanden een uur vroeger te komen werken”, besluit Deboosere.  Zo verlopen de spitsen ’s ochtends en ’s avonds meer gespreid en dat zou volgens de weerman minder files, minder vervuiling en minder tijdverlies betekenen. (br.hln)