De man die in 2011 de terugkeer van de wolf voorspelde, kreeg gelijk

Nederlandse biologen zeiden het al in 2011: de wolf keert terug! Prompt kregen onze noorderburen een wolvenplan, maar wij hielden het eerder rustig. Op één gefascineerde natuurliefhebber na: Jan Loos. Hij bouwde de website ‘Welkom Wolf’ uit en zag het dier inderdaad langzaam opschuiven richting Limburg. En toen stak wolvin Naya deze maand plots de grens over, om zich in Leopoldsburg te nestelen.

“Fascinerend”, glundert Jan Loos. “Door de opwarming van de aarde doet de natuur het meestal niet zo goed - denk maar aan de vele insecten en kleine dieren die uitsterven. Maar dan zijn er ook soorten zoals de oehoe, de otter en de steenmarter, die toch terugkeren. Dat is een teken van hoop. En dat de wolf weer voor Limburg kiest, betekent dat er voldoende lekkere hapjes zijn - everzwijnen, herten en konijnen. Eigenlijk wil dat zeggen dat onze natuur voor Naya redelijk gezond is, en dat maakt me blij.”

Je was lang de enige die erin geloofde?

“Bij ons was er inderdaad niet veel actie, hoewel de wolven wel degelijk op komst waren. Je zag de waarnemingen alsmaar opschuiven. Het zou zelfs kunnen dat er al veel vaker wolven door ons land gelopen zijn. In 2011 werd er in het Waalse Gedinne toevallig ééntje op beeld vastgelegd, maar in Vlaanderen waren er nog geen bewijzen van de terugkeer. Het is ook heel lastig om aan te tonen. Die dieren wandelen op enkele dagen dwars door Europa, hé. Ze verplaatsen zich ook ’s nachts en mijden contact met mensen.”

Heb je een gat in de lucht gesprongen toen Naya opdook?

“Ik was blij, ja. Nu weten we voor het eerst honderd procent zeker dat er weer een wolf in Limburg zit. Naya is geboren in Mecklenburg-Voor-Pommeren, toch eerder het oosten van Duitsland. Daar hebben ze haar als welp even kunnen vangen en een halsband met zender kunnen aanmeten - net als haar broertje, die helaas illegaal doodgeschoten werd. Maar Naya doet het goed. Ze heeft ruim zeshonderd kilometer afgelegd richting Leopoldsburg, wat voor een vrouwtje echt een serieuze afstand is. Maar ze heeft gelijk: ze zit hier goed.”

Maar wel alleen...

“Klopt. Ze is zonder twijfel op zoek naar een partner - wolven trekken daarvoor desnoods grote delen van Europa door. Vrouwtjes zoeken een ideaal plekje en wachten soms jaren tot er een geschikt mannetje langskomt. Ze zijn overigens heel kritisch. De genetische verschillen moeten groot genoeg zijn, anders willen ze zijn welpjes niet. Ik vermoed dat Naya nu hier op haar prins zit te wachten.”

En is die al onderweg?

“Ik vrees er een beetje voor. Geleidelijk aan zullen hier wel koppeltjes en roedels ontstaan, maar dat heeft zijn tijd nodig. Ik hoop natuurlijk voor Naya dat er in de volgende maanden een geschikt mannetje in Leopoldsburg opduikt. Maar misschien geeft ze het na een poosje op, en vertrekt ze weer. Dat zou jammer zijn, maar anderzijds is het begin gemaakt. De wolf is terug, en zal blijven komen.”

Net als de wolvenspotters. Lig jij ’s nachts in de heide met een verrekijker?

“Neen. Een wolf zien, da’s zoals de lotto winnen. Als je het ooit mag meemaken, prijs jezelf dan gelukkig en geniet van het moment. Ze zien dat wij op onze ‘achterste poten’ lopen, waardoor ze ontzag voor ons hebben. Ze zien ons als beren, die samen met hen aan de top van de voedselketen staan. En ze beseffen dat we een gevaar voor hen zijn. Ik kan ermee leven dat ik nooit een wilde wolf tegen zal komen.”

Maar ze moet toch heel wat bruggen gepasseerd zijn. Niemand die dat gezien heeft?

“Dat heeft Naya zonder twijfel gedaan. Maar het kan, hé. Kijk naar de verlaten kanaalbrug in Tessenderlo. Veel kans dat ze daar al eens gebruikt van gemaakt heeft. Het zal ook nooit echt opvallen, want een wolf lijkt ook op bepaalde hondenrassen. En eens de brug over, duikt ze weer de natuur in.”

Moeten we eigenlijk bang zijn?

“In de jongste zestig jaar zijn er wereldwijd geen meldingen geweest van wolven die mensen als prooi aanvallen. En eerdere meldingen lijken me onbetrouwbaar. Misschien heeft een hongerige wolf ooit een baby uit een mandje gehaald, maar dat zou me verbazen. De kans is groot dat het eerder een hond was. Vroeger had je geen DNA-stalen en wildcamera’s. De wolf kreeg vaak de schuld, maar de kans is klein dat hij ook echt de dader was. Al moeten bijvoorbeeld schapenhouders wel opletten.”

Maar al bij al: we mogen blij zijn met de terugkeer van de wolf?

“Absoluut. Ze staan samen met ons aan de top van de voedselketen. Ze zijn het sluitstuk van ons ecosysteem en maken jagers eigenlijk overbodig. Niet toevallig fluisteren liefhebbers van de jacht wel eens dat ze graag een wolf zouden schieten. En ik vrees daar ook echt voor. Zij zien Naya als concurrente, hé. In Frankrijk worden jaarlijks nog altijd zo’n veertig wolven illegaal doodgeschoten. Maar Naya draagt gelukkig een zendertje. Als dat plots geen beweging meer doorgeeft, dan weten we dat er iets grondig mis is. De media-aandacht brengt ook meer sociale controle met zich mee, en ik hoop dat ze daardoor met rust gelaten wordt. Naya is een mooi symbool van hoop. Daar moeten we vooral trots op zijn.” (br.hln)