Wat zeg je tegen iemand die ernstig ziek is?

Heel veel mensen worstelen ermee: wat zeg je tegen iemand die ernstig ziek is? Uit schrik om verkeerde dingen te zeggen, wordt vaak gezwegen, maar daar help je natuurlijk niemand mee vooruit. Hen het gevoel geven dat ze er niet alleen voor staan is net heel belangrijk. Zo pak je het aan.

Het is heel normaal dat je niet weet wat zeggen, dat je schrik hebt dat alles dat je zegt verkeerd geïnterpreteerd kan worden, maar zeg dat gewoon eerlijk. Ze zullen dat ongemakkelijke gevoel vast wel herkennen en dan weten ze tenminste dat het je niet koud laat. De persoon in kwestie gaan ontwijken of contact vermijden, is zowat het slechtste dat je kan doen. Vertel dat je niet weet hoe je moet reageren maar dat je er wel het hart van in bent.

Iedere zieke is anders en elk persoon is anders. Sommige mensen willen graag veel gezelschap en hulp, anderen willen misschien liever gerust gelaten worden. Als je dit niet uit jezelf aanvoelt, dan is het ook hierbij beter om het hen gewoon te vragen. Toch is het altijd belangrijk om te laten weten dat je aan hem/haar denkt. Stuur dus regelmatig eens een berichtje of een kaartje. En daarbij hoef je zeker niet altijd te focussen op de ziekte. Tagden jullie elkaar bijvoorbeeld ervoor vaak in memes of bespraken jullie elke week de nieuwe aflevering van Temptation Island? Blijf dat dan doen. Veel ‘patiënten’ getuigen dat ze het belangrijk vinden dat je hen nog altijd als vriend/collega/… bekijkt en niet enkel als zieke.

Diepe levensgerichte gesprekken

Als de zieke er zelf voor openstaat, doe je er goed aan om ook zwaardere emotionele steun aan te bieden. Natuurlijk wil je de persoon in kwestie liefst oppeppen en zeggen dat alles goed komt, maar dat kan ook naïef en oppervlakkig overkomen. Durf diepere levensgerichte gesprekken aan te gaan. Al moet je daar zelf heel sterk voor in je schoenen staan, dus het is zeker begrijpelijk dat je dat heel moeilijk vindt. Maar proberen gaat mee, en als het toch niet lukt, dan weet de zieke dat je het niet gewoon negeert.

Nog belangrijk is om niet bang te zijn om zelf toenadering te zoeken. We gaan er nogal snel vanuit dat de zieke het zelf wel zal vragen als ze hulp nodig hebben, maar dat is meestal niet het geval. “Laat maar weten als ik je ergens mee kan helpen”, is dan ook een goedbedoelde maar loze opmerking. Stel zelf concrete dingen voor om te helpen. Maak eten klaar, ga de kinderen ophalen van school of koop nieuwe pyjama’s voor in het ziekenhuis. Blijf dat ook doen, zelfs als de zieke je hulp keer op keer afwijst. 

Zeg het met een kaartje

Zoals hierboven gezegd, helpt het om een zieke een hart onder de riem te steken met bijvoorbeeld een kaartje. Het probleem? Het huidige kaartenassortiment sluit niet aan bij wat we willen zeggen. Daarom lanceerde Hallmark vorig jaar 36 kaarten die uiteenlopende gevoelens onder woorden brengen. Sommige van die kaarten doen op het eerste zicht misschien wel even slikken. Een kaartje met als opschrift “countdown to the last chemo,” is dan ook niet bepaald subtiel te noemen. 

Claudia Helmons, die zelf aan kanker leed en de kaart ontwierp, weet echter precies welke kaartjes ze zelf had willen krijgen. “Met beterschap-kaarten voelde ik mij niet begrepen. Wie zegt dat ik beter word? Het is natuurlijk ook heel moeilijk om het juiste te zeggen tegen iemand die kanker heeft, want niemand anders voelt alle emoties die deze ziekte met zich meebrengt,” vertelt ze. En natuurlijk zijn er altijd nog kaartjes met een iets fijngevoeliger opschrift. (br.hln)