Er zijn vier types drinkers. Welk type ben jij?

Zelfkennis is het begin van alle wijsheid. Ook je drankgebruik verdient je reflectie, want geef toe: vaak zet je het glas aan je mond zonder dat je er bij stilstaat waarom je weer in de drank vliegt. Natuurlijk kan je drank als onderdeel van onze cultuur zien, of als een gewoonte. Maar sta je er ooit bij stil waarom je drinkt? Dat begrip kan helpen om jezelf of anderen aan te sporen minder te drinken, of op een minder schadelijke manier. Maar eerst moet je weten welk type drinker je bent.

Alcohol mag dan de meest aanvaarde drug zijn in onze samenleving, zonder gevaar is dat glas bier, wijn of sterkedrank niet.

Recent kreeg acteur Sam Louwyck nog de volle lading nadat hij zijn veroordeling wegens herhaald rijden onder invloed “een heksenjacht” noemde. Onderzoekers willen de drankduivel in de staart nijpen door drank duurder maken, een maatregel die doeltreffender zou zijn dan het optrekken van de minimumleeftijd voor het aankopen van alcohol. Recent onderzoek toont aan dat wie veel alcohol drinkt drie keer zoveel kans heeft om dement te worden. Allemaal redenen om je motivatie om te drinken eens onder de loep te nemen.

Iedereen kan voor zichzelf wel een hele reeks redenen bedenken waarom hij of zij drinkt, maar er is zoiets als een motivatiemodel voor alcoholgebruik. 

Dat werd ontwikkeld als hulpmiddel bij de behandeling van drankverslaving en stelt dat we drinken omdat we van de drank een verandering in onze gevoelens verwachten. 

Aangenomen wordt dat we drinken om positieve gevoelens te versterken en negatieve gevoelens te temperen. 

Ook zogenoemde ‘interne beloningen’ zoals het verbeteren van een gewenste persoonlijke emotionele toestand of ‘externe beloningen’ zoals sociale goedkeuring spelen een rol. 

Zo vallen alle motieven om te drinken in vier categorieën: verbetering (“omdat ik het opwindend vind”), vergetelheid (“omdat ik mijn zorgen vergeet”), sociaal (“om iets te vieren”) en conformiteit (“om er bij te horen”). 

Iedereen die drinkt, kan hoog of laag scoren op elk van die vier motieven. Je bent dus niet noodzakelijk één type drinker. Alle andere factoren - zoals erfelijkheid, persoonlijkheid en omgeving - geven volgens dit model slechts vorm aan onze motieven om te drinken.

1. Sociaal drinken

Zowat alle onderzoeken naar de motieven om te drinken werden bij tieners en jongvolwassenen uitgevoerd. Ongeacht culturen of landen, zijn sociale motieven de meest voorkomende redenen die jongeren opgeven om te drinken. Sociaal drinken kan dan dienen om meer plezier te beleven met je vrienden. Dit bevestigt de idee dat drinken voornamelijk een sociaal tijdverdrijf is. Drinken uit sociale motieven wordt in verband gebracht met gematigd alcoholgebruik.

2. Drinken om er bij te horen

Wanneer mensen enkel op sociale gelegenheden drinken omdat ze er bij willen horen, en niet omdat ze die keuze normaal zouden maken, drinken ze minder dan mensen die om andere redenen drinken. Het gaat hier om mensen die aan een glaasje champagne zullen nippen wanneer een toast wordt uitgebracht of een glas wijn in de hand houden zodat ze zich niet anders zouden voelen dan de drinkers rondom hen. De voorbije jaren worden we met initiatieven zoals Tournée Minérale aangespoord om de drank even te laten. Door dit sociaal aanvaard te maken, zullen misschien ook de negatieve reacties die niet-drinkers vaak krijgen minder luid gaan klinken.

3. Drinken om je beter te voelen

Anders dan de sociale drinker, zijn er twee types jongeren en jongvolwassenen die een gevaarlijke combinatie van persoonlijkheid en drankmotivering vertonen. Vooreerst zijn er degenen die drinken om zich beter te voelen. Deze mensen zijn vaker extrovert, impulsief en agressief. Deze jonge mensen, vaak mannen, willen zich dronken voelen en hebben ook een hang naar andere extreme sensaties. Ze hebben een persoonlijkheid die graag risico’s neemt.

4. Drinken om je zorgen te vergeten

Dan zijn er mensen die voornamelijk drinken om met hun problemen om te gaan. Deze mensen hebben vaak last van angsten en hebben een negatief zelfbeeld. Deze drinkers gebruiken alcohol om het hoofd te bieden aan andere problemen in hun leven, problemen die vaak gepaard gaan met angsten en depressie. In deze groep treffen we meer vrouwen. Het gaat hier ook vaak om zware drinkers die meer aan alcohol gerelateerde problemen ervaren dan mensen die om andere redenen drinken. Hoewel het op korte termijn werkt, zal drinken om je zorgen te vergeten op lange termijn tot grotere problemen leiden. Dit deels omdat de problemen die tot het drinken hebben geleid niet worden aangepakt.

Wat maakt het uit?

Onderzoek geeft aan dat het opsporen van de motieven van zware drinkers kan uitmonden in tussenkomsten die een schadelijk drinkpatroon kunnen doorbreken. Zo bleek uit een studie dat therapeutische sessies met drinkers met dezelfde motivering leidden tot een gedaalde alcoholconsumptie bij vrouwen, terwijl bij mannen geen verschil te merken was.

Al bij al is het raadzaam bij je volgende glas jezelf even af te vragen waarom je drinkt. Heel wat mensen drinken ’s avonds een glas om zich te ontspannen. Geen probleem. Maar als je ernaar streeft dronken te worden, loop je meer gevaar. En als je drinkt om je problemen te vergeten, bedenk dan dat die problemen er morgenvroeg nog altijd zullen zijn.(br.hln)