John haalde zijn universitair diploma en stond 17 jaar voor de klas, maar hij had een buitengewoon geheim

“Volgens mijn ouders was ik een winnaar en tijdens de eerste jaren van mijn leven geloofde ik hen”, vertelt de Amerikaan aan de BBC. “Ik duurde lang vooraleer ik kon praten, maar desalniettemin ging ik met hoge verwachtingen naar school. Ik wilde leren lezen zoals mijn zussen”, zegt John.

“Dat eerste jaar ging het nog goed omdat we nog niet zo veel moesten kunnen. In het tweede leerjaar kwam het erop aan te leren lezen. Voor mij was het precies allemaal Chinees. Ik begreep er niets van en ik wist als kind ook niet hoe ik mijn probleem moest verwoorden”, herinnert John zich nog levendig.

“Ik weet nog hoe ik ’s nachts zat te bidden, ‘Alsjeblieft Heer, laat me morgen weten als ik opsta hoe ik moet lezen’ en soms deed ik het licht aan en pakte ik een boek vast om te zien of het wonder geschiedde. Maar het mirakel bleef uit.”

Dom

“In de klas kwam ik op de rij te zitten met andere kinderen die niet mee konden. Ik wist niet hoe ik daar weg kon geraken of welke vragen ik moest stellen. Ik begon te denken dat ik gewoon dom was. Tijdens de ouderavond vertelde de leerkracht aan mijn ouders echter dat ik wel degelijk slim was en er wel zou komen. En ze lieten me overgaan naar het derde leerjaar.

‘Hij is een slimme jongen en zal het uiteindelijk wel snappen’. En ze lieten me naar het vierde leerjaar gaan.

‘Hij is een slimme jongen en komt er wel’. En zodoende mocht ik ook naar het vijfde leerjaar.

Oorlog

Maar ik snapte er helemaal niets van. Tegen dat ik in het vijfde jaar zat, had ik het opgegeven om te leren lezen. Ik stond elke dag op en ging naar school, maar het was net of ik naar de oorlog ging. Het was voor mij een vijandige omgeving waarin ik moest proberen te overleven.”

Twee jaar later zat John bijna iedere dag bij de directeur. Zijn gedrag was veranderd. “Ik gedroeg me vijandig, ik was de clown die de lessen verstoorde en ik werd zelfs van school gestuurd. “Maar dat was niet wie ik echt was. Ik wilde een goede student zijn, ik wilde slagen in het leven. Maar ik kon het gewoon niet.”

“In het tweede middelbaar besloot ik me te herpakken. Voortaan zou ik er alles voor doen wat nodig was om mijn diploma te halen. Als je je tijdens de middelbare school gedraagt, en het systeem doorgrondt, dan kan je slagen.

Spieken

Ik was heel sociaal en vond enkele slimme meisjes bereid om mijn huiswerk te maken. Ik kon mijn naam schrijven maar geen volzinnen. Ik zat op de middelbare school terwijl ik las zoals een zevenjarig kind. En ik heb dat nooit aan iemand verteld. Tijdens een toets probeerde ik te spieken of ik liet de test invullen door iemand anders. Eigenlijk was het op die manier een koud kunstje.”

Aan de universiteit was het echter een ander paar mouwen. Het werd steeds moeilijker om zijn geheim te verbergen. “Ik sloot me aan bij een studentenvereniging die kopieën had van oude examens.Sommige professoren gaven elk jaar hetzelfde examen, dus dat was een goede manier om voldoende punten te halen. Ik probeerde ook lessen te volgen met een ‘partner in crime’, iemand die me kon helpen. Maar ik moest ook steeds creatiever uit de hoek komen en was soms zelfs zo wanhopig dat ik een aantal keer heb ingebroken op school om het examen te stelen.”

Maar waarom vroeg John nooit hulp? “Omdat ik niet geloofde dat er ook maar iemand was die me kon leren lezen. Het was mijn geheim en ik bewaakte het goed. Ik was erg gemotiveerd omdat stukje papier in handen te krijgen: mijn diploma.”

Leeuwenkooi

John studeerde af en kreeg een baan aangeboden als leerkracht. Gezien zijn voorgeschiedenis leek het de meest onlogische keuze maar de jongeman besloot om er toch voor te gaan. “Ik was net uit de leeuwenkooi ontsnapt en ging er nu uit eigen beweging weer naartoe. Maar ik had mijn schooljaren overleefd en dus leek het me een goede manier om mijn geheim net daar te bewaren. Niemand verwacht namelijk van een leraar dat hij niet kan lezen noch schrijven.”

“Ik ben sportleraar geweest, ik gaf les in sociologie ... maar op het bord heb ik nooit een woord geschreven. Tijdens mijn lessen liet ik de leerlingen vaak naar films kijken en hielden we interessante debatten. Anderzijds besefte ik maar al te goed dat ik hier eigenlijk niet thuishoorde.”

Toen hij aan de slag was als leerkracht, vond hij ook de vrouw van zijn leven. Het bleek een zegen voor John. Zijn echtgenote Cathy besefte dat hij niet kon lezen toen hij eens probeerde voor te lezen aan de kinderen maar in werkelijkheid gewoon een verhaaltje verzon. Maar ze zei er niets over en probeerde haar man te helpen zo goed ze kon. Uiteindelijk heeft John lesgegeven van 1961 tot 1978.

Het keerpunt

Acht jaar nadat hij met lesgeven was gestopt, veranderde er iets. Hij was toen bijna 48 jaar en zag Barbara Bush op tv. De voormalige first lady sprak over ongeletterdheid bij volwassenen. John realiseerde zich plots dat hij niet alleen was. Hij was er eindelijk klaar voor om hulp te aanvaarden.

John ging naar de bibliotheek en sprak iemand aan over zijn probleem. Daar leerde een vrijwilliger hem lezen. Stap voor stap kreeg hij onder de knie wat hij nooit had gekund. Het voelde als een bevrijding. Hij zou zeven jaar duren vooraleer hij deftig kon lezen. De vrijwilliger moedigde hem aan om in het openbaar over zijn ongeletterdheid te praten. Eerst durfde John dat niet omdat hij zich schaamde. Maar nu heeft hij zijn verhaal al bij Oprah Winfrey gedaan en Larry King.

Sommige mensen beweerden dat hij het verhaal had verzonnen omdat het nu eenmaal te gek lijkt voor woorden dat een leraar niet kan lezen. “Maar ik wilde vooral hoop geven en laten zien dat we niet dom zijn. We kunnen allemaal leren lezen”, zegt John.

“48 jaar lang tastte ik in het duister. Tot ik eindelijk de moed vond om het spook uit mijn verleden te begraven.” (br.hln)