Gebiologeerd: waarom we het zo koud hebben als we koortsig zijn

Iedereen die ooit al eens een griepje te pakken had, weet dat koorts niet zozeer ongemakkelijk is omdat je het warm hebt. Integendeel zelfs: het is lastig omdat je het plots ijskoud krijgt. Je krijgt kippenvel, er lopen rillingen over je lijf en zelfs al duik je diep onder de dekens, je lijkt het maar niet warm te krijgen.

Koorts, ook wel pyrexie genaamd, is een verhoging van de normale kerntemperatuur van je lichaam. Meestal wordt koorts geassocieerd met infecties, maar koorts kan ook voorkomen bij auto-immuunziekten, kanker, reacties op bepaalde medicijnen en zelfs bloedklonters. Koorts is niet het directe gevolg van deze aandoeningen, maar eerder een gevolg van het activeren van de ontstekingsroutes van het lichaam. Een belangrijk onderdeel van deze inflammatoire reactie is een groep moleculen in het lichaam die purgeren worden genoemd. Deze moleculen interageren met de hypothalamus, een onderdeel van de hersenen dat een cruciale rol speelt bij onze temperatuurregeling, om zo koorts te veroorzaken.

De hypothalamus fungeert als de thermostaat van ons lichaam. Wanneer hij wordt geactiveerd door pyrogenen, vertelt hij ons lichaam om warmte te genereren door rillingen, kippenvel en vernauwingen van de bloedvaten dichtbij het huidoppervlak te veroorzaken. Hij veroorzaakt zelfs een subjectief gevoel van kou, wat ervoor zorgt dat we instinctmatig de warmte gaan opzoeken, door bijvoorbeeld wat dieper onder ons donsdeken te kruipen.

Al deze reacties zijn normaal wanneer onze lichaamstemperatuur onder z’n gebruikelijke pijl zakt, zoals dat bijvoorbeeld gebeurt bij koud weer. Wanneer we koorts hebben is dat echter allesbehalve normaal, omdat de hypothalamus het lichaam zijn temperatuur doet verhogen tot ver boven het normale punt.

Wanneer de pyrogenen plots uit onze bloedbaan verdwijnen (dit gebeurt bij koortsaanvallen), voelt de hypothalamus plots aan dat ons lichaam het veel te warm heeft. Hij zal vervolgens signalen versturen om afkoelingsmechanismen in gang te zetten. Dat is meteen ook de reden waarom je plots erg begint te zweten wanneer de koorts ‘breekt’. (br.hln)