Eindelijk bewezen: waar linkshandigen écht beter in zijn

13 augustus is de internationale linkshandigendag. Vandaag is linkshandigheid de normaalste zaak ter wereld, maar vroeger werd het geassocieerd met boosaardigheid, hekserij en de duivel. Maar zijn ze ook anders die linkshandigen? Van alle verhalen die de ronde doen over linkshandigen, blijft een flink deel larie en apekool. Hoog tijd dus om een en ander ‘recht’ te zetten.

Fabel: Linkshandigen zijn slimmer en creatiever

Michelangelo, Leonardo da Vinci, Bill Gates, Barack Obama, Angelina Jolie, Julia Roberts, Kurt Cobain, Charlie Chaplin, Paul McCartney, en - dichter bij huis - Rubens, Bart De Wever en Kamagurka: aan intelligente, getalenteerde, welbespraakte en zelfs geniale linkshandigen geen gebrek. Toeval? “Het is verleidelijk om lijstjes te maken van linkshandige acteurs, muzikanten of politici, en hun intelligentie, succes of artistieke talent te verklaren precies door die linkshandigheid”, zeggen Matthieu Lenoir (professor van de Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschappen van de UGent, red.) en neuropsycholoog Guy Vingerhoets van de UGent. “Maar als je even je best doet, kan je tegenover dat lijstje een tienvoud aan getalenteerde bekende mensen zetten die niét linkshandig zijn. Echte wetenschappelijke bewijzen dat linkshandigheid samengaat met speciale gaven zijn er niet.”

Fabel: Linkshandigen hebben andere hersenen

Over de zogezegd ‘andere’ hersenen van linkshandigen vloeide al veel inkt, maar ze zijn zeker niet dikker, zwaarder of bobbeliger aan de rechterkant dan die van rechtshandigen. Lichtjes anders georganiseerd zijn ze wél, zegt neuropsycholoog Vingerhoets, en dat heeft voordelen. “Onder de MRI-scanner, een toestel dat de hersenactiviteit in beeld brengt, valt op dat de verdeling van functies over de hersenhelften bij linkshandigen minder sterk is dan bij rechtshandigen. Het taal- en motorische gebied zitten bij rechtshandigen vooral links, bij linkshandigen zijn ze meer verdeeld over de twee helften. Bij het begrijpen van taal ‘switchen’ ze dus vaker.”

Fabel: Linkshandigen sterven vroeger

Linkshandigen zouden jonger sterven, omdat onze wereld en alle voorwerpen erin op rechtshandigen zijn georiënteerd, en dit vaker tot dodelijke ongevallen zou leiden. Matthieu Lenoir: “Het klopt dat linkshandigen meer ‘accidentjes’ hebben. Ze zullen zich makkelijker verwonden aan bepaald gereedschap en bepaalde apparaten, van kantoormateriaal tot decoupeerzagen. Maar dat dit alles ook invloed zou hebben op hun levensverwachting, is een fabeltje. Bij volwassenen van 40 bepalen zo’n twintig factoren of ze al dan niet vroeger sterven. Linkshandigheid staat niét in dat lijstje.”

Feit: Linkshandigheid is erfelijk

“Als beide ouders linkshandig zijn, dan hebben ze een grotere kans op linkshandige kinderen. Ook als slechts één ouder linkshandig is, wordt de kans groter”, zegt Matthieu Lenoir. “Maar een eenduidig gen dat bepaalt of je links- of rechtshandig zult worden, is tot nu nog niet ontdekt. Zelfs eeneiige tweelingen die voor 100% dezelfde genen hebben, hebben niet noodzakelijk dezelfde voorkeur voor links of rechts. Er spelen duidelijk meer factoren dan alleen maar erfelijke.”

Feit & fabel: Linkshandigen zijn beter in (bed)sport

Als linkshandigen echt in één domein uitblinken, is het in sporten zoals tennis, schermen en boksen. Vooral in tennis slaan of sloegen heel wat topspelers links: John McEnroe, Jimmy Connors, Martina Navratilova, Monica Seles en Rafael Nadal, om de bekendste te noemen. Matthieu Lenoir: “Linkshandigen lopen niet per se sneller of springen niet hoger dan rechtshandigen. Maar bij sporten waarbij tactisch inzicht en verrassing belangrijker zijn dan fysieke kracht, hebben ze een voetje voor. Niet toevallig zijn het vaak één-tegen-één sporten die de gevechtssituaties op strijdvelden en in arena’s reflecteren. Daar waren inzicht en verrassing gunstige voorwaarden om te winnen. Wie links is, kan zijn tegenstander makkelijker verrassen, want die laatste is doorgaans rechts en niet gewend aan een opponent die met links speelt of vecht, simpelweg omdat ze die minder vaak tegenkomen. Ook bij volleybal zijn linkshandigen in het voordeel. Het andere team zal de smash proberen af te blokken aan de kant waar een rechtshandige het meest kans heeft om te scoren.”
Lefties do it better dus, zeker in sport. Maar ook tussen de lakens geven ze anderen het nakijken, schreef Time Magazine. In een enquête bij 10.000 Amerikanen, uitgevoerd door een fabrikant van erotisch speelgoed, liet 86% van de linkshandigen weten ‘zeer tevreden’ te zijn over hun seksleven. Een gigantisch verschil met rechtshandigen, van wie er maar een luttele 15 op 100 in bed volledig aan hun trekken kwamen. “In een rechtshandige wereld moeten linkshandigen vaak improviseren. Misschien komt die creativiteit ook tot uiting in de slaapkamer”, opperde de Time-journalist. Eén detail zag hij over het hoofd: de resultaten werden op de media losgelaten om Dextrus te promoten, een speeltje dat van rechtshandigen even bedreven bedpartners zou maken als linkshandigen. Met een flinke korrel zout te nemen dus, deze bewering.  (br.hln)