Eenzaamheid piekt: zo wapen je je er tegen

Gaat Vlaanderen gebukt onder een eenzaamheidsepidemie? Die vraag houdt niet alleen presentator Xavier Taveirne, die er vanaf 20 november een vierdelige Canvas-reeks aan wijdt, bezig. Deskundigen waarschuwen dat we eenzaamheid maar beter serieus nemen. “Het is killer nummer een, dubbel zo dodelijk als alcohol.” Voel jij je soms eenzaam? We geven enkele tips. 

Er lijkt de laatste jaren steeds meer aandacht te komen voor eenzaamheid. Begin augustus ging een Nederlandse studente viraal met een tweet waarin ze schreef dat ze zich vaak eenzaam voelt en een sociaal netwerk mist. Prompt werd bij onze noorderburen een nationaal meldpunt geopend: eenzamejongeren.com. In eigen land duidden Sint-Truiden en Geraardsbergen schepenen van Eenzaamheid aan, die inzetten op vrijwilligerswerk en buurtnetwerken.

Volgens het Geluksonderzoek is het probleem het grootst bij jonge Belgen: 54,5 procent van onze landgenoten tussen de 20 en 34 jaar voelt zich eenzaam. Volgens onderzoekster Leen Heylen (Thomas More) is eenzaamheid een subjectief gevoel. Ze schreef er een doctoraat over. “Je kunt veel contacten hebben, maar je toch eenzaam voelen omdat je bepaalde relaties mist of je niet goed voelt in de contacten die je hebt.”

En dat langdurige eenzaamheid een pijnlijke ervaring is, nemen we volgens onderzoekers best letterlijk. Eenzame mensen worden vaker ziek dan anderen, krijgen gemiddeld eerder kanker en hart- en vaatziekten, lijden vaker aan depressies en krijgen sneller last van dementie. Vivek Murthy, gezondheidshoofd onder voormalig VS-president Barack Obama, schat de gevolgen van eenzaamheid even erg in als vijftien sigaretten roken per dag.

De Duitse neuroloog en bestsellerauteur Manfred Spitzer gaat nog een stap verder en noemt eenzaamheid in zijn gelijknamige boek een van de urgentste problemen van onze westerse samenleving: “Het is killer nummer een, dubbel zo dodelijk als alcohol.” 

Hoe ga je met eenzaamheid om? Tele-Onthaal geeft enkele tips.

1. Zorg goed voor jezelf, jezelf verwennen mag

Leer je eigen gezelschap waarderen. Zelfliefde is een eerste stap: wees lief voor jezelf. Het is belangrijk dat je eerlijk bent tegen jezelf over wie jij bent en wat jij nodig hebt. Las voldoende me-time in, gun jezelf ontspanning.

2. Durf je eenzaamheid onder ogen zien

Onderzoek zelf de kern van je eenzaamheid. Leer jezelf kennen: waar komt dat gevoel vandaan? Wat heb ik nodig om me minder alleen te voelen? Hoe draag ik zelf bij aan mijn eigen eenzaamheid? Voel ik de moed om zelf stappen te zetten? Wanneer steekt eenzaamheid het meest de kop op? Erkennen dat je er last van hebt, kan helpen om actief met deze gevoelens aan de slag te gaan.

3. Ontwikkel nieuwe interesses

Een activiteit kan eenzame gevoelens verminderen, binnen- of buitenshuis. Probeer je bestaande patronen te doorbreken met iets nieuws. Ontdek iets nieuws, zoek wat je passies zijn. Doe dingen die niet altijd vanzelfsprekend zijn, zoek nieuwe bezigheden. Veel mensen vinden het eng om iets nieuws te doen, patronen doorbreken vraagt nu eenmaal doorzettingsvermogen. Stap voor stap, begin gerust klein.

4. Neem zelf initiatief, wacht niet tot anderen jou contacteren

Zoek zelf nieuwe contacten. Investeer tijd en aandacht in het maken van vrienden. Maatschappelijke organisaties, ontmoetingsplekken, verenigingen, sociale activiteiten en events in de buurt kunnen helpen om nieuwe contacten te leggen. Heb je vriendschappen die verwaterd zijn? Zijn er contacten die je misschien zou willen verdiepen? Oefen met smalltalk als eerste stap naar nieuwe contacten.

5. Praat erover

Vrijwel niemand die zich eenzaam voelt, komt hier openlijk voor uit. Op eenzaamheid rust nog steeds een taboe. Durf erover te spreken, je staat heus niet alleen met je eenzame gevoelens. Je bent niet de enige. Er zijn zeker mensen die je zullen begrijpen of naar je willen luisteren. Durf ook hulp te vragen, durf je nood aan gezelschap zeker kenbaar te maken.

Of je kan ook een anonieme hulplijn zoals Tele-Onthaal (24/7 via gratis nummer 106) contacteren: hier kan je gewoon eens je hart luchten of vind je een luisterend oor. Soms kan het ook nodig zijn om professionele hulp te zoeken. Praten met je huisarts, een therapeut of een cursus volgen kan zeker lonen. (br.hln)