Kortsluiting oorzaak van brand Carolus Borromeuskerk
In de bekende Carolus Borromeuskerk aan het Hendrik Conscienceplein in
Antwerpen is vanochtend brand uitgebroken. Iets over 09.00 uur was de
brand onder controle. Er is sprake van twee brandhaarden, zo werd
vernomen bij de woordvoerder van de Antwerpse lokale politie, Sven
Lommaert.
Kunstwerken in veiligheid
Volgens
Lommaert raakten niet onmiddellijk veel kunstwerken beschadigd door de
brand zelf. Het is nu van belang dat de werken binnen de kerk op een
veilige plaats worden gezet waar er zo weinig mogelijk rook- of
waterschade is. Het is de bedoeling dat de rook nu uit de kerk wordt
gezogen.
Twee brandhaarden
Wat de oorzaak
van de brand betreft, is er sprake van twee brandhaarden. Een ervan is
volgens Lommaert zeker accidenteel en ontstond wellicht door een
kortsluiting. De tweede brandhaard was mogelijk een voortzetting van de
kortsluiting binnen de elektrische leidingen, maar dat wordt nog
onderzocht.
Werken nat door bluswerken
Een
tweetal schilderijen van de hand van Abraham Janssens, die onder de
gaanderij hingen, zouden tijdens de bluswerken nat zijn geworden.
Hetzelfde geldt voor twee biechstoelen met houten engelen.
Rubens
De Carolus Borromeuskerk
is een barokke kerk en wordt door sommigen bestempeld als dé Rubenskerk
bij uitstek. Pieter Paul Rubens had immers een belangrijk aandeel in de
decoratie van de voormalige Jezuiëtenkerk, al gingen bij een brand in
1718 39 plafondschilderingen van zijn hand in de vlammen op.
In amper zes jaar gebouwd
De
bouwplannen voor de kerk werden opgesteld door eigen ordeleden, zoals
François d'Aguilon en Pieter Huyssen. De bouwwerken namen slechts zes
jaar in beslag (1615-1621). De patroonheilige van de kerk was Ignatius
van Loyola, de stichter van de Jezuiëtenorde.
Napoleon
Bij
het opheffen van de orde in 1773 werden hun goederen verbeurd verklaard
en openbaar verkocht. De kerk zou nadien een tijd dienst doen als
lokaal voor godsdienstonderricht en ze kreeg met Carolus Borromeus een
nieuwe patroonheilige. Bij het concordaat met Napoleon in 1803 werd ze
dan een zelfstandige parochiekerk.
Contrareformatie
De
kerk werd opgetrokken in volle Contrareformatie. De gevel is
rechtstreeks geïnspireerd door die van de veertig jaar oudere
moederkerk van de orde in Rome, de Gesukerk, die werd opgetrokken door
Giacomo della Porta. Rubens had als schilder-decorateur-architect een
hand in de toren, de voorgevel, het hoogaltaar, het plafondstucwerk en
de Houtappel- of Mariakapel.
Blikseminslag in 1718
Op
18 juli 1718 sloeg de bliksem in de kerk in. Daarbij raakte het
interieur zwaar beschadigd en gingen liefst 39 plafondschilderingen van
Rubens verloren. Bij de restauratie in de jaren '80 werd geprobeerd het
oorspronkelijke interieur van voor 1718 te benaderen. Een van de
blikvangers in de kerk is dat, dankzij een oorspronkelijk, nog steeds
functionerend mechanisme boven het hoofdaltaar, de schilderijen kunnen
worden verwisseld.
|
