athea

"Leugens troosten het leven"

We doen het allemaal, vaak zelfs zonder te denken, en soms meerdere keren per dag: liegen. Psychologen proberen ons ervan te overtuigen dat het vertellen van leugens, zelfs hele kleine, zeer slecht zijn voor een relatie. Maar is dat zo? Kunnen leugens net geen troost bieden aan de harde realiteit? Die vraag wordt gesteld in het boek 'Truth to Tell'.

Volgens de theorie is de waarheid de essentiële basis voor je psychische gezondheid. Enkel door helemaal eerlijk te zijn; maken we ons leven beter. Leugens laten immers een emotionele vlek na op onze relaties. In plaats van de waarheid te verbergen, moeten we elke gedachte en emotie meteen uitdrukken, ongeacht of dit woede, wrok en walging betreft. De vraag die de Britse auteur Mavis Cheeck zich stelt: 'hoe haalbaar is dergelijk leven van complete eerlijkheid?'

Toen haar eigenste man een afwijzend leugentje verzon wanneer een bevriend echtpaar hen uitnodigde, stelde de auteur zich de vraag: hoe zou het koppel zich voelen als we doodleuk vertellen dat we geen zin hebben in hun gezelschap? Het zette haar aan tot het schrijven van een boek waarin ze haar personage Nina een week lang de volle waarheid liet vertellen. Die radicale eerlijkheid paste ze ook zelf toe: een week lang leefde ze zonder leugens. Daar lukte ze helemaal niet in, al op de eerste dag scheen het te gemakkelijk om te liegen.

Leugens, vertelt uit vriendelijkheid, komen het vaakst voor. Onderzoekers noemen deze leugens de 'sweet little lies', mensen hanteren ze minstens éénmaal per dag. Ernaast bestaan de grotere leugens. Bedoeling is ons hiermee aantrekkelijker, interessanter en jonger te maken. Op datingsites lijken deze leugens schering en inslag: onwaarheden over fysieke verschijning verschijnen er gratis en voor niets.

Mannen zouden anders liegen, zo blijkt uit onderzoek van de University of Virginia. Mannen neigen rond de acht leugens tijdens een avondje uit te vertellen, in de hoop er zelf attractiever en beter uit te zien. Vrouwen neigen meer beschermende leugens te vertellen. Een vrouw zal eerder complimenten maken in de hoop dat anderen haar zo vertrouwelijker en aardiger vinden.

Volgens de schrijfster zijn troostende leugens net ons sociale cement. De waarheid heeft immers een wreed kantje, ze kunnen iemands wereld opblazen. Zonder 'sweet, little lies' zitten we allemaal thuis met de gordijnen dicht, in de hoop dat de wrede wereld snel weg zou gaan.