athea

Them is een Noord-Ierse band afkomstig uit Belfast, die zijn grootste succes kende tussen 1964 en 1966. Het belangrijkste lid van de groep was van 1963-1966 zanger Van Morrison.

Them ontstond in 1961/1962, toen gitarist en zanger Billy Harrison in Belfast samen ging spelen met een aantal andere muzikanten, onder wie bassist Raymond Sweetman en drummer Ronnie Millings. Een vaste bezetting ontstond na het toetreden van bassist Alan Henderson en toetsenist Eric Wrixon. De groep noemde zich The Gamblers en kreeg werk in en om de Noord-Ierse hoofdstad. The Gamblers speelden Amerikaanse rock 'n roll en rhythm and blues. Met het toetreden van zanger en saxofonist Van Morrison nam de populariteit in eigen stad zover toe, dat de vijf de sprong naar Engeland waagden. Daar werd de naam veranderd in Them, omdat er al een groep The Gamblers bestond, als begeleiders van zanger Billy Fury. Them kwam onder contract bij Decca. Wrixon had intussen de band verlaten, omdat zijn ouders hun nog minderjarige zoon geen toestemming gaven voor het aangaan van een platencontract. Hij werd vervangen door Pat McAuley (ook wel John genoemd). Nadat ook Millings opstapte, verwisselde McAuley het orgel voor de drums, terwijl zijn broer Jackie McAuley achter de toetsen kwam.

Hun eerste single werd uitgebracht in augustus 1964, met op de a-kant Don't start crying now en aan de achterkant One two brown eye. Het succes bleef uit. Onduidelijk is of op die eerste plaat ook inderdaad alle Themleden te beluisteren zijn. Van Morrison en Henderson lijkt dat zeker, maar in de opnamepraktijk werd veelal met studiomuzikanten gewerkt. Zo zijn tijdens die eerste sessie waarschijnlijk gitarist Jimmy Page, organisten Arthur Greenslade en Peter Bardens en drummer Bobby Graham ingezet. Ex-leden van de groep zijn zelf niet duidelijk over wie wel en niet meespeelde op de platen. Volgens Eric Wrixon, die zelf niet meer van de partij was, speelden alle Themleden zelf, Billy Harrison, de man van de legendarische riff waarmee Baby please don't go opent, liet in een interview weten, dat hij het nummer al twee jaar speelde voor het op de plaat werd gezet, maar liet in het midden of hij het in de opnamestudio ook had gespeeld. De tweede single single Baby, Please don't go had aanvankelijk ook geen succes en Them vertrok teleurgesteld naar Belfast, om even snel naar Londen terug te komen, toen het nummer een hit bleek. Live kon Them de sound van de plaat in elk geval reproduceren, zoals uit de spaarzame overlevende opnamen blijkt. Het verhaal dat de meeste muzikanten binnen Them hun instrumenten onvoldoende beheersten, wordt daardoor ontkracht. Het succes van het nummer leidde tot een LP The Angry Young Them. Hierop is ook de uiteindelijk grootste hit van de band Gloria te horen. Deze single bereikte in december 1964 de tiende plaats op de hitparade. De LP werd later onder de titel Mystic Eyes opnieuw uitgebracht. De plaat opent met dit nummer, dat geïmproviseerd lijkt rond een lange mondharmonicasolo van Morrison. Toen de LP in het voorjaar van 1965 uitkwam, samen met de single Here comes the night, lag Them bijna uiteen. Ook Billy Harrison verliet de groep. Peter Bardens was intussen als organist toegetreden. Hij bleef maar kort en zou later bij de formatie Camel opduiken, terwijl hij ook als sessiemuzikant actief bleef. Nadat met gitarist Joe Boni en drummer Terry Noon nog korte tijd was gewerkt, presenteerden Morrison en Henderson aan het einde van dat jaar hun nieuwe versie van Them, waarin naast dit tweetal Ray Elliot (toetsen, fluit, saxofoon), Jim Armstrong (gitaar) en John Wilson (drums) speelden. In deze bezetting, al dan niet aangevuld door sessiemuzikanten, ontstond de LP Them Again. Hierop staat onder meer het nummer I Put a Spell on You waarop duidelijk de invloeden van de uitvoering van Nina Simone te horen zijn. In 1966 werd nog een single opgenomen, Richard Cory. Drummer Wilson was toen vervangen door Dave Harvey, later vertrok ook Armstrong, in wiens plaats Eric Bell nog korte tijd deel uitmaakte van de band. Uiteindelijk verliet Van Morrison Them om een solocarrière te beginnen.

Them - Gloria