De wandeling.
Vakantiegenoegens (of Kreo of Pasar: de marketeers moeten af en toe met een nieuwe naam komen om de kost te verdienen) is jarenlang onze leverancier geweest van wandelfiches en het moet gezegd: de gepubliceerde tochten mochten er wel zijn! We stapten vandaag 9 à 10 km in Hillegem, een deelgemeente van Herzele. De fiche verscheen in 2007, de wandeling heet simpelweg Door de kouters in Hillegem. Het lukt ons inderdaad vrij regelmatig om te genieten van uitgestrekte akkers, zeker nu de meeste ervan er nog onbewerkt bij liggen. De tocht loopt voor 34% over onverharde wegen en deze keer moeten we geen fietssnelwegen incalculeren om het quotiënt wat op te krikken: alle trage wegen liggen er goed bij, op wat modder hier en daar na, maar wat kun je anders verwachten na een half jaar regen? Een van de aangenaamste wegen is ongetwijfeld de Oude Baan, mogelijk een restant van een Romeinse heirweg. Men heeft er alleszins een (nep)mijlpaal naast gezet. Het kan even wat moeilijker worden als je ter hoogte van de Nieuwpoortmolen een wegje in moet: verderop is het nog altijd zo dat de boeren het niet zo nauw nemen met het publieke eigendom, mocht iemand daar na de voorbije weken nog aan twijfelen. Maar het is doenbaar, en als de akker ingezaaid is moet je je rechten maar opeisen.
De beschrijving en het kaartje konden ons goed op weg helpen en op het juiste pad houden; wie het kaartje van altijd wil, kan hier terecht.

Veel meer foto's, ook van treinen, hier.

Het weer.
Zwaar bewolkt en toch ook wat winderig, maar dat stoorde ons niet.

De stafkaarten.
30/3-4 Ninove (2019) - de treinhalte ligt nog net op deze kaart - 30/1-2 Zottegem (2019) - 22/5-6 Merelbeke (2016)

Hoe we er geraakten.
Zo gemakkelijk als vandaag hebben we het zelden: 2 S-treinen bedienen elk uur de halte Hillegem, ook al is de verdeling over het uur niet echt ideaal. En uit Halle naar Brussel-Zuid sporen is voorlopig nog gemakkelijk: in de komende weken zal dat wel anders zijn, als Infrabel ten koste van de reizigers de sporen vernieuwt tussen Vorst en Halle.

Een beetje geschiedenis.

Je vindt zoals altijd meer dan voldoende info op de website van Paul Kevers. Hillegem is een van die halten die nooit een telegrafische afkorting gehad heeft, tot Infrabel in zijn netverklaring werkelijk alles een afkorting - al lang geen telegrafische meer - toekende. Dat werd dan het voor de hand liggende HIL.

Overzicht van de treindienst in Hillegem op 26.05.1974, weldra een halve eeuw geleden.

Z8511    R             5.48       Zottegem
op N67 tot Oudenaarde

Z5221    N67        6:31       Zottegem

TT8503  R             7:19       Oudenaarde
op R7 tot Kortrijk

Z8517    N7          8:11       Oudenaarde     

TT8521 R              9:19       Oudenaarde
op R6 tot Zottegem

Z8523    R67        11:19     Zottegem
op R7 tot Oudenaarde

Z8529    N67        12:19     Zottegem
alleen 2^de klas

Z5223    N67        12:29     Zottegem

Z8541    N7          13:19     Zottegem

TT8543 R              14:19     Kortrijk
op R7 tot Oudenaarde

Z8545    R             15:20     Zottegem

Z8551    N67        16:19     Kortrijk

Z8561    N67        17:01     Zottegem

Z8557    R67        17:19     Zottegem

Z5225    N67        17:36     Zottegem

Z2753    N67        17:55     Oudenaarde

Z2755    N67        18:02     Zottegem
rijdt niet van 07.07 tot 27.07.74
noch op 16.08.74 (jaarlijkse vakantieperiode)

Z2757    N67        18:08     Oudenaarde

Z8533    R6           18:19     Kortrijk

Z5226    N67        18:23     Geraardsbergen

Z2761    N67        18:36     Zottegem

Z2763    N67        18:51     Oudenaarde

Z8569    R             19:19     Zottegem
op N67 Oudenaarde

Z8575    N67        20:19     Zottegem

Z8579    R             21:19     Zottegem

Z8583    R             22:13     Zottegem

Z8531    R             23:27     Zottegem

bus        N67        00:27     Zottegem

Z8504    N67        04:29     Denderleeuw

Z8504    R67        04:42     Denderleeuw

Z8556    N67        04:55     Brussel-Noord

Z2750    N67        05:22     Brussel-Noord

Z5270    R6           05:29     Aalst

Z2754    N67        05:47     Brussel-Noord

Z2756    N67        06:01     Brussel-Zuid
rijdt niet van 07.07 tot 27.07.74
noch op 16.08.74 (jaarlijkse vakantieperiode)

Z2758    R6           06:07     Brussel-Noord

Z2762    N67        06:17     Brussel-Zuid

Z2764    N67        06:31     Schaarbeek
rijdt niet van 07.07 tot 27.07.74
noch op 16.08.74 (jaarlijkse vakantieperiode)

Z2766    N67        06:39     Brussel-Noord

Z2768    R67        06:49     Denderleeuw
op R6 Brussel-Zuid

Z5271    N67        06:59     Aalst

Z7905    N67        07:16     Geraardsbergen

Z2772    N7          07:20     Brussel-Noord
stopt op N67 niet in Denderleeuw
op N67 bestemming Denderleeuw

Z2774    N7          07:49 Denderleeuw
op N67 naar Schaarbeek

TT8522  N67        08:22     Denderleeuw

Z8522    R7           08:49     Denderleeuw
alleen 2^de klas

Z8534    N7          09:41     Denderleeuw

Z 8522   R7           10:49     Denderleeuw

TT5274  N7          11:40     Brussel-Zuid
via Burst, Aalst
op R6 tot Zottegem

TT8538  R             12:49     Denderleeuw

Z8554    R             14:49     Denderleeuw
alleen 2^de klas

Z8548    N7          16:29     Denderleeuw

Z8548    R7           16:49     Denderleeuw

Z8540    N67        17:31     Denderleeuw

Z8055    N67        17:51     Aalst

Z8530    R             18:50     Denderleeuw

Z8566    N7          19:50     Denderleeuw

Z8568    R             20:49     Denderleeuw

Z8572    N67         21:19     Denderleeuw

Z2776    R             22:52     Brussel-Noord

Toen ik dit aan het opstellen was, dacht ik wel: wat een gekkenwerk, maar voor wie zich de moeite wil getroosten om dit van dichterbij te bekijken, valt er toch wel wat te leren.

Zxxxx zijn door diesels gesleepte rijtuigstellen, veelal M1, zeker voor de stoptreindiensten.

TTxxxx slaat op treinen bediend door autorails (43,44, 45 al ben ik lang niet zeker dat al deze 3 reeksen ook effectief actief waren op lijn 89 in 1974)

Treinen waarvan het nummer begint met 52 komen van/gaan naar Aalst via lijn 82. De merkwaardigste is ongetwijfeld die naar Brussel-Zuid via lijn 82 en 50.

En let ook eens op de vakantieperiode die in die tijd toegepast werd...

We waren hier nog mijlenver verwijderd van de gecadanceerde diensten, die er kwamen met de elektrificatie in 1982 en met IC-IR in 1984.

 De verbinding.

En wat we beleefden.
Veel valt er niet te melden: S 1558 vertrekt stipt in Halle, maar onderweg geraakt hij aan de sukkel: we staan o.a. enkele minuten stil voor Brussel-Zuid, met 5 minuten vertraging tot gevolg. En dat pal in de voormiddag! Maar wij hebben alles bij elkaar nog geluk: we zien de volle IC 2831 naar Knokke binnenrijden en daar moeten nog vele tientallen reizigers bij. Het zal echt gezellig worden in deze 2 breaks, wat trouwens de voorziene samenstelling is.
De rit met S 2281 verloopt verder zonder problemen.

Voor de terugrit maken we gebruik van S 2263: het gebeurt zelden dat een trein zo stipt richting Brussel rijdt. Het lijkt er nog maar eens op dat we geen controle zullen krijgen: als dat toch gebeurt, loopt de tbg ons zonder meer voorbij. Zouden we er echt zo betrouwbaar uitzien? Ook IC 3236 lijkt het goed te zullen doen, maar tussen Brussel-Zuid en Vorst (lijn 96A) gaat er te veel tijd verloren. Dat zal wel niet het probleem zijn van de tiener die met zijn vader op stap is: als hij over een en ander wat uitleg wil, zegt pa wijselijk: "N'essaie pas de comprendre". Dat zegt het eigenlijk allemaal. Waarom het zo moeilijk geworden is om normaal Brussel-Zuid binnen en buiten te rijden, is de vraag van tien miljoen. Maar dat de informatica de toestand niet verbeterd heeft, is mij toch duidelijk…

De treinlectuur.
Joël DICKER, La vérité sur l'affaire Harry Quebert.
Charles Dickens, onze wederzijdse vriend.

Als Lynn van den Broeck voor haar rol in Thuis elke maand € 3000 factureert, dan zou er toch half jaar dictie moeten afkunnen. Dan kan ze tegelijkertijd Klaas Duyck inviteren op de lessenreeks en misschien kunnen er zelfs nog wat dvd's af van de Vlaamse jeugdreeksen uit de jaren 1960 en 1970, toen daar wel nog Nederlands in werd gesproken.

Uitgedrukt…
drollig, ik voel me drollig: niet helemaal in vorm, ziekjes. Een drol is trouwens een ziekte die rondgaat in de bevolking, tegenwoordig heeft men daar veel geleerdere woorden voor.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

29-03-2024 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Het deel van de GR Waas- en Reynaertland dat we vandaag stappen, van Belsele tot Nieuwkerken, is echt geen hoogvlieger. Absolute uitspraken zijn altijd gevaarlijk, maar dit zou wel eens een van de zwakste GR-trajecten in Vlaanderen kunnen zijn. Vermoedelijk móest Sint-Niklaas als hoofdstad van het Waasland opgenomen worden (blijven) in de GR maar de weg ernaartoe en ervandaan maakt te lang gebruik van F4, de fietssnelweg van Gent naar Antwerpen. En fietssnelwegen zijn natuurlijk prachtig voor trappers, maar niet voor stappers. Eigenlijk waren we al aan het stappen tussen Nieuwkerken dorpscentrum en station, voor we voor het eerst de indruk hadden dat we een GR volgden, op enkele korte parkstukjes na. Pogingen om er toch iets van te maken leiden tot eigenaardige kronkels in het traject, dat merk je vast ook op het kaartje. De tocht is bijna 17 km lang; de TWQ bedraagt 54%, maar als je de betonnen linten voor fietsers neutraliseert kom je maar aan 34%. Wij quoteerden dan ook maar 8/20.

Foto's (ook van enkele treinen) vind je hier.

Hof van Belsele

Even aangenaam stappen rond het bufferbekken van de Klapperbeek

Het weer.
Bewolkt en zacht.

De stafkaarten.
15/5-6 Sint-Niklaas (2018) - 15/1-2 Beveren (2018)

Hoe we er geraakten.
Belsele kunnen we voorlopig nog bereiken met de IC Kortrijk - Brussel - Sint-Niklaas, maar daar zou vanaf december verandering in komen. De terugrit is een ietsepietsie complexer omdat we uit Nieuwkerken-Waas vertrekken en de rechtstreekse IC sluit slecht aan op de S-trein. We kunnen eventueel via Gent reizen of via Antwerpen-Berchem.

Een beetje geschiedenis.

Nieuwkerken, Nieuwkerken-Waas, Nieuwkerken-Waes, met liggend streepje of haakjes, ze hebben allemaal bestaan. De geschiedenis van dit station begint dan ook al in 1849 als stopplaats. Het station kwam er in 1879. In 1970 kwam er nog een nieuw modern stationsgebouw, met alles erop en eraan, maar in 2015 werd het gebouw gesloten voor de reizigers. De loketten gingen trouwens al in 1993 dicht. Tegenwoordig staat het er niet zo fris meer bij; het zou nog dienst doen als technisch gebouw.
Veruit het belangrijkste moment in de 20^ste eeuw was de modernisering en de elektrificatie van de lijn 59: voordien waren de ritten beperkt tot Antwerpen-Linkeroever, maar met de komst van de Kennedytunnel groeiden de exploitatiemogelijkheden enorm. Tot de elektrificatie had Nieuwkerken een uurdienst met gaten, maar het was beter af dan enkele andere halten tussenin die buiten de spits nauwelijks treinen zagen stoppen. Dat Nieuwkerken het beter deed, kwam doordat semi-directe treinen meestal in Nieuwkerken stopten. Tot voor de elektrificatie werden deze treinen bijna allemaal uitgevoerd met grote dieselmotorstellen, vermoedelijk van de reeks 40. Als we verder teruggaan komen we uiteraard in het stoomtijdperk terecht.
Met de elektrificatie begin jaren 1970 kreeg Nieuwkerken voor het eerst een echte uurdienst. Tijdens het weekend werd dat een 2-uurdienst. In juni 1984 (IC-IR) werd de stoptrein verlengd tot Lokeren. Overigens kwamen er nog periodes met als eindpunt Sint-Niklaas.
Op 13.12.2020 kwam er een tweede stoptrein (ondertussen S-trein) maar die stopt niet in Nieuwkerken-Waas. Het station dat lange tijd van een soort voorkeursbehandeling kon genieten, wordt nu het karigst bediend van alle halten tussen Sint-Niklaas en Antwerpen.

Het station van Nieuwkerken-Waas in een weinig benijdenswaardige toestand.

De verbinding.

En wat we beleefden.
De dag begint goed, met een overstroming in Moeskroen. Achteraf blijkt de tunnel onder de sporen onder water te staan; waarom het treinverkeer dan wordt stilgelegd zullen ze ergens wel weten. Onze IC 3207 vertrekt daardoor uit Tournai, vanaf Brussel-Noord zal die perfect op tijd rijden. Nu ja, in Opwijk gaan we op tegenspoor om de S-trein in te halen, maar uiteindelijk zal die S-trein nog voor de IC aan het perron staan: die moet een goederentrein met een lange reeks C3's laten voorgaan. Zelfs hier haalt het autoverkeer het van de trein. Het matige bilan is 3 minuten vertraging, we vertrekken zo goed als op tijd, maar het is een valse start: 6 minuten stilstaan - nog deels aan het perron - is het gevolg. We zullen Belsele nog net met minder dan 6 minuten vertraging bereiken.

De terugrit kondigt zich anders aan. We wilden S 2665 nemen tot Sint-Niklaas en hadden eigenlijk al voor onszelf uitgemaakt dat we via Gent-Sint-Pieters zouden rijden (met 715, 1515 en 1938) maar de beoogde trein was afgeschaft. En dus was het een half uur verliezen en via Berchem reizen. Tjonge toch, wanneer krijgen we nog eens een kommerloze treinverbinding geserveerd?
Overigens zou er zich wel eens een probleempje kunnen stellen. Ik heb me vanmorgen vergist bij het aanmaken van onze biljetten: ik had een biljet Halle - Nieuwkerken-Waas moeten nemen, maar voor ik het goed besefte had ik een HT voor Sint-Niklaas. Ik denk dat ik er me wel uitgepraat zou hebben, tenslotte gaat het om forfaitaire prijzen, maar nu we via Berchem reizen is dat al minder evident. Je van den domme houden kan in zo een geval helpen, maar de tbg is te laat begonnen aan haar controle en we komen dus zonder problemen in Antwerpen-Berchem aan.
Van tbg's gesproken: tussen Berchem en Mechelen zijn we naast de tbg de enigen in de benedenafdeling van de M5. Zo krijgen we een duidelijk beeld van de taakomschrijving van een tbg: deurtjes openen, deurtjes sluiten en dan weer vlug in eerste klas komen zitten, gsm'en, o.a. een luidruchtig fragment van een sportwedstrijd bekijken: gelukkig stapt er wat verder een kennis op die zich tot Brussel-Noord over de tbg kan ontfermen… Deze IC vertrekt met 6 minuten vertraging in Berchem, na een rode Eurostar in vertraging, maar de tb werkt wel en we komen stipt in Brussel-Noord aan. Daar stappen we over op de 3239, die we dus in Sint-Niklaas hadden kunnen nemen als onze trein in Nieuwkerken niet afgeschaft was geweest. Tussen Brussel-Noord en Brussel-Centraal loopt deze trein 5 minuten vertraging op en dat is exact de vertraging waarmee we in Halle aankomen.

Enkele dagen voordien is hier een aanrijding gebeurd tussen een trein en een kraan. Alles is opgeruimd, maar er is nog een snelheidsbeperking van 60 km/u van toepassing.

De treinlectuur.
John IRVING, The Hotel New Hampshire.
Charles DICKENS, Onze wederzijdse vriend.

Haviken doen het erg goed tegenwoordig, in de media en in de politiek, maar ook in onze kippenwei waar een prachtige kip het moest ontgelden. Van vredesduiven anderzijds wordt in bijna alle talen gezwegen…

Uitgedrukt…

Gevotj: geraakt, op de tenen getrapt. Van "voetn", vatten.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES. Andere bron: het door TSP uitgegeven De Lijn Antwerpen - Gent van de hand van Marc Clarysse.

21-03-2024 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Soms denk je dat je veilig zit met een wandelnetwerk, maar in deze moessontijden mag je er niet altijd gerust op zijn. We stappen vandaag langs het wandelnetwerk Westhoek (46 45 32 33 35 34 28 29 21 20 12 13 14 15 6 5 1 2 16 17) van Sint-Idesbald Ster der Zee naar De Panne, handig gebruik makend van de kusttram. Tegen het einde aan, bij punt 5 liep het echter verkeerd: de weg naar punt 1 was afgesloten wegens wateroverlast. We probeerden slim deze hindernis te omzeilen in een redelijk wijde boog, maar wat verder werden we er een tweede keer op gewezen dat er geen doorkomen aan was: even leek het nog mee te vallen maar na een honderdtal meter stonden we inderdaad voor een enorme plas die de vennen links en rechts van de weg met elkaar verbond. En dus zat er niets anders op dan op onze stappen terug te keren en zo snel mogelijk de betonweg Groene-Biezenlaan op te zoeken om na een tijdje opnieuw aan te sluiten op het geplande traject. Spijtig, want vermoedelijk ging een van de mooiste stukjes op die manier het regenwater in. Het kaartje geeft de vooraf uitgetekende wandeling mee, langs Geushoek, Artiestenpad, Calmeynbos en Westhoek. Die is 10.6km lang met een TWQ van 64%. Zonder de ontgoocheling op het einde zou dit een mooie tocht geweest zijn; we probeerden die ontgoocheling niet mee te laten spelen in de quotering en kwamen uit bij 14.5/20, nochtans in een poging om de wateroverlast te neutraliseren.

Nog enkele foto's hier.

Het weer.
Zacht en rustig, maar niet de beloofde zonnige dag.

De stafkaarten.
11/7-8 Koksijde 2018

Hoe we er geraakten.
Het snelst ging het via Oostende en dan verder met de kusttram. Even speelden we ook met de idee om via De Panne te reizen.

Bij de tramhalte Koksijde Ster der Zee.

Een beetje geschiedenis.
Een zeer volledige pagina over de kusttram vind je hier.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Als IC 3408 eens met twee vierledige stellen rijdt, dan nemen we die trein graag, al waren we eigenlijk voor IC 1708 gekomen die 6 minuten later rijdt. Zelfs een groep van 79 veroorzaakt geen overbezetting. We zijn ruim op tijd in Brussel-Zuid en dan hebben we altijd tijd om naar de onregelmatigheden van het moment te luisteren: S 1980 heeft een aardige vertraging bij elkaar gereden en vertrekt in Brussel-Zuid met 22 minuten; geen nood echter, deze "stoptrein" zal zijn naam oneer aandoen door rechtstreeks naar Nivelles te rijden. Vertraging bij aankomst aldaar: 2 minuten! Alweer een trein op tijd in de statistieken. De volgende S-trein (S 1780) zal bijkomend stoppen in secundaire stopplaatsen als Ukkel-Stalle, Holleken en De Hoek. IC 508 naar Eupen bestaat dan weer uit alles behalve M7-rijtuigen: we zien een amalgaam van I11, I10 en I6 aan het perron komen.
IC 531 is eigenlijk vrij behoorlijk bezet. Na Gent horen we twee dames plots verbaasd zeggen dat ze in eerste klas zitten. Ze verhuizen alsnog. Het valt trouwens op hoeveel reizigers in de bovenverdieping belanden na het instappen en dan doorstappen naar een ander rijtuig. Blijkbaar is de klasaanduiding buiten toch niet zo duidelijk.
De trein bereikt met een kleine vertraging Oostende, waar we nog maar eens vaststellen hoe druk dit station wel is. Dat kan trouwens ook gezegd worden van de kusttram. We slagen er nog net in om op 2 laterale zitjes plaats te nemen, maar de bezetting neemt gaandeweg toe. De tram stopt aan veruit de meeste halten en dat is debet aan de 8 minuten vertraging bij aankomst aan de halte Ster der Zee. Ooit was de Kusttram het pronkstuk aan de kroon van De Lijn, maar dit kun je geen goed of aangenaam openbaar vervoer noemen.

Op de terugreis lijkt het aanvankelijk beter mee te zullen vallen, maar ook deze tram raakt geleidelijk vol, overvol, zo vol dat de staande reizigers niet eens kunnen vallen, omdat er geen plaats is om te vallen. Het was al jaren geleden dat we de kusttram nog eens genomen hadden, maar uiteindelijk besluiten we dat we beter via De Panne gereisd hadden. Berouw komt na de zonde.

Ons rijtuig in de IC naar Eupen zal in vergelijking met vanmorgen maar matig bezet zijn. En we krijgen controle. Een dame in de buurt heeft opgevangen dat er binnenkort veel minder treinen zullen rijden tussen Brussel en Halle, maar de tbg weet nergens van. En zo wordt de dame onterecht gerustgesteld. In een afgeluisterd telefoongesprek horen we hoe hoog ze oploopt met de treinen naar en van de kust én met de kusttram. Ze moet meer geluk gehad hebben dan wij.

Voor de rest volgt er een terugreis zonder verrassingen. We komen op het voorziene uur in Halle aan; na de wateroverlast is dit eigenlijk een onverwacht meevallertje.

De treinlectuur.
John IRVING, The Hotel New Hampshire.
Charles DICKENS, Onze wederzijdse vriend.

Zeg niet "ik heb me vergist" maar zeg "dit is voortschrijdend inzicht".

Uitgedrukt…
ze zullen zich ervan beloven: ze weten nog niet wat hen te wachten staat

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

14-03-2024 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
We stapten deze keer in Veerle en combineerden twee op de wandelkaart van Laakdal beschikbare paden : Roost- en Veerlepad, al zijn die ondertussen opgenomen in het wandelnetwerk De Merode. Voor het Roostpad betekent dat een verlenging die je in staat stelt door te dringen in het reservaat Roost. In totaal is de wandeling 14.8 km lang: door de combinatie van de 2 wandelingen moet je 1.4 km twee keer afleggen; daardoor lijkt de wandeling op het kaartje maar 13.4 km lang te zijn, maar je moet die 1.4 km er wel degelijk bijtellen. De TWQ bedraagt 39%. Dat we uit een lange neerslagperiode komen, kon het enthousiasme wel enigszins drukken: beide reservaten (Roost ten noorden, en Werft ten zuiden) liggen er bepaald modderig en zelfs ronduit nat bij: onze wandelbottines konden onze voeten net droog houden, ook al omdat de knuppelpaden soms abrupt eindigden op plaatsen waar ze echt nog wel nuttig konden zijn. Het Roostpad is nu trouwens langer dan op de wandelkaart van weleer. Wij gingen braaf van wandelpunt naar wandelpunt: 222 179 220 172 179 222 77 253 124 126 125 150 151 188 172 179 222. Dat bepaalde nummers 2 keer voorkomen is door de combinatie dus normaal. Al bij al is het een typisch Vlaamse toestand: de echt interessante punten mogen er zijn maar ze worden met elkaar verbonden door allerlei wandelonvriendelijke straten en wegen. We quoteerden dan ook niet meer dan 13/20.

De Grote Laak heeft blijkbaar een stuk hoger gestaan in het voorbije regenseizoen.

Knuppelpaden moeten ons door een doornat en moerassig Voort leiden, maar voor hetzelfde geld moet je door plassen en modder.

Meer foto's.

Het weer.
Eerst was het zwaar bewolkt, maar de bewolking verdween uiteindelijk zo goed als volledig. De wind was toch vrij guur.

De stafkaarten.
24/3-4 Herselt (2020)

Hoe we er geraakten.
Plan A behelsde aanvankelijk een verbinding naar Diest met reserve en met een rechtstreekse trein Brussel-Diest. Dat gaf uitzicht op een ruime aansluiting en op een koffie in Wim's Clubs, een stationsbuffet (annex broodjeszaak) oude stijl, zoals er tegenwoordig veel te weinig zijn in de NMBS-stations. We hadden wel een plan B dat uiteindelijk goed van pas kwam, zie verder. Veerle wordt o.a. bediend door lijn 19 Diest - Geel.
Voor de terugrit deden we de ochtendverbinding van plan A in omgekeerde richting: Geel - Diest met bus 19, Diest - Brussel-Noord en Brussel-Noord - Halle. En dat lukte ook nog!

Een beetje geschiedenis.
Na palaveren kreeg Veerle zijn tramverbinding op 15 april 1900, 5 jaar na Turnhout - Meerhout en 4 jaar na Meerhout -Westerlo. Veerle lag op het sluitstuk van de tramlijn Turnhout - Zichem. Minder dan een halve eeuw later, op 4 april 1949, werd de reizigersdienst alweer afgestoten.
De nieuwe busdienst werd opgenomen in tabel 645, nu ja opgenomen: in het tweede spoorboekje van 1949 kreeg je de raad de affiches te raadplegen, want een dienstregeling kon je nog niet aantreffen in het spoorboekje. Een jaar later was dat wel het geval. Meteen werden 2 buslijnen geïntroduceerd die het vele jaren zouden uithouden: Tessenderlo - Zichem en Geel - Zichem. Tot Zichem: vermoedelijk werd het eindpunt van de tramlijn destijds gekozen om een overstap op het treinnet mogelijk te maken en het maakte inderdaad niet veel uit of dat gebeurde in Zichem of het meer voor de hand liggende Diest. Het duurde nog tot 1955 voor de buslijn een verlenging kreeg tussen Zichem en Diest. (In tabel 1199, het hoogste tabelnummer ooit door de NMVB toegepast, als je de privélijnen buiten beschouwing laat.) In het spoorboekje van 1960 vond ik voor het eerst het lijnnummer 19 terug. Zoals wel vaker stond dat lijnnummer voor 2 varianten uit Geel, een naar Tessenderlo en een naar Diest. Die toestand zou blijven bestaan tot het moment van de grote schok van januari 2024. Lijn 19 werd nu alleen nog toegepast voor de lijn tussen Geel en Diest. Een nieuwe lijn 54 staat nu in voor de verbinding Herentals - Westerlo - Tessenderlo.

Meer info over de tramlijn vind je hier en hier.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Geloof het of niet, maar er is een tijd geweest dat we 's morgens gerust en rustig opstonden als we een uitstap gepland hadden. Het gebeurde maar zelden dat het echt fout liep en binnen ruime perken werd er op aansluiting gewacht, van trein naar trein toch. Tegenwoordig zijn we meestal voor de wekker wakker en bekruipt ons een vaag vermoeden dat het ook vandaag wel niet zal lopen zoals voorzien. En zal het alternatief dat als reserve moet dienen het wel doen? Het eerste dat we doen is dan ook nakijken of er nergens een storing is en of er geen staking is bij trein of bus. Vandaag lijkt het mee te zullen vallen. Alleen in Zichem (op onze reisweg naar Diest) is er een storing aan de seinen, waarvan men verwacht dat ze rond 9:00 zal opgelost zijn.
We zijn goed op tijd aan het station en zoals gevreesd zal de geplande IC 3408 op halve kracht rijden. Dat gebeurt wel vaker en dan is dit geen aangename trein; vandaag zal het wel wat te maken hebben met die vrachtwagen die in de buurt van Turnhout onder een trein (inderdaad een vierledig stel) is gereden. En dus kiezen we om met de S naar Leuven mee te rijden. Die bestaat uit één desiro en al snel blijkt dat ook deze samenstelling te beperkt is, al zullen die reizigers die zonder verpinken de schaarse plaatsen in eerste klas innemen daar vermoedelijk anders over denken.
Gelukkig heb ik onderweg in die S-trein het goede idee om IC 2208 op te zoeken; die moet ons nl. naar Diest brengen. Gelukkig, schrijf ik, want het probleem in Zichem is niet opgelost, want nu blijkt er schade aan de sporen te zijn en de IC's naar Tongeren worden omgeleid via Landen. (Die seinstoring zal dus wel verband gehouden hebben met de vermoedelijke railbreuk.) En dus wordt plan B bovengehaald: we nemen IC 1708 (die we dus al in Halle hadden kunnen nemen) in de hoop dat die op tijd rijdt zodat we in Leuven een aansluiting van 6 minuten halen. Overigens bestaat deze trein uit 4 rijtuigen i.p.v. 6 (nooit problemen met modern materieel!) en moet er ook nog een groep kleuters mee. (Tussen haakjes: de trein is afgeschaft geweest tussen Quiévrain en Mons…) Maar we bereiken Leuven toch op tijd en daar staat L 2460 te wachten. Als die nu ook nog met niet te veel vertraging in Diest aankomt, kunnen we toch nog de geplande bus nemen. In Zichem heeft men inderdaad de overweg over korte afstand opgebroken en de defecte rail ligt al in de berm. Het is opvallend hoeveel treinen (zelfs goederentreinen) er toch nog rijden en wij komen zelfs stipt aan, op het tijdelijke spoor 4. Station Diest is één grote werf en het is even klimmen (langs een trapje of een werfweg) om de voetbrug over de sporen te bereiken.

De bus is een Van Hool A12: wat een prachtig ding is dit. Nu het doek dreigt te vallen over Van Hool, is het des te spijtiger dat er wellicht nooit meer een bestelling van De Lijn naar Van Hool gaat, al kondigt Peeters aan dat er nog voor het zomerreces elektrische bussen besteld worden. Te laat komen is een constante bij De Lijn en de Vlaamse regering. Het valt trouwens op dat de bus onderweg wat vertraging maakt, hoewel het niet bijzonder druk is. Snelle verbindingen wil men met de basisbereikbaarheid, maar de dienstregelingen moeten natuurlijk haalbaar zijn!

Dat valt nog meer op bij de terugrit: de bus rijdt met een stelselmatig groeiende vertraging: als we de eerste keer controleren heeft hij 5 minuten, in Veerle zijn dat er al 11. Aan de haltepaal ontbreekt trouwens de dienstregeling van lijn19…

Zoals enkele dagen geleden verloopt ook de terugrit nu opvallend goed. We nemen de erg lange IC 2238 die ons naar Brussel-Noord moet brengen en daar kunnen we overstappen op IC 1738, beide treinen rijden met 4 minuten vertraging, maar we halen de bus van lijn R55 in Halle toch. In theorie vertrekt die om 17:40, maar sinds de Bospoortbrug is afgesloten, lopen ALLE bussen (behalve R70 en R71) hier 2 à 3 minuten vertraging op en die komen goed van pas. De dienstregeling is niet aangepast aan de nieuwe toestand…

En nog dit: IC 1738 rijdt niet verder dan Mons. Geen wonder dat de burgemeesters van o.a. Quiévrain van zich laten horen: deze treinen worden met de regelmaat van een klok afgeschaft tussen Mons (of Saint-Ghislain) en Quiévrain. De uurdienst wordt op die manier niet zelden een twee-uurdienst. En de bus van de TEC van Quiévrain naar Mons is een tijdrovend alternatief. Leve de M7: ze blijven met kinderlijke halsstarrigheid voor problemen zorgen…

De treinlectuur.
John IRVING, The Hotel New Hampshire.
Charles Dickens, Onze wederzijdse vriend.

De belbus kwam er destijds omdat het organiseren van een reguliere buslijn te veel zou hebben gekost. Het was dus eigenlijk een besparingsmaatregel. Plots brak de klomp van enkele rechtse politici, toen bleek dat die belbus wel erg duur was. Met de komst van de basisonbereikbaarheid moest de belbus verdwijnen, maar er kwam een flexbus in de plaats. De toelage voor die flexbussen kwam prompt dubbel zo hoog te liggen als die voor de belbus… Volg je nog?

Uitgedrukt…
overkropt: als het voedsel maar moeizaam zijn weg vindt door de slokdarm, bijvoorbeeld door te snel te eten. Ik heb me een beetje overkropt.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

07-03-2024 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Het lijkt stilaan een ongeschreven regel geworden te zijn dat de GR-trajecten om de zoveel jaar omgegooid worden, zeker als te dier gelegenheid ook nog een nieuwe topogids verschijnt. Nog niet zo heel lang geleden landden we uit Huldenberg in Leuven, maar in de nieuwe topogids (2020) is de looprichting indien gewenst omgedraaid. En dus kunnen we zonder al te veel bezwaar opnieuw in Leuven vertrekken naar Sint-Joris-Weert, dat in de vorige editie niet eens aan bod kwam. Toch is een groot deel van het parcours onveranderd gebleven. De Dijle en de Doode Bemde (dat veelal met de e uit gek uitgesproken wordt, maar dat vermoedelijk een doffe e heeft, want zo wordt een beemd in het Brabants genoemd) vormen de hoofdbrok en je kunt het moeilijk over de Dijle hebben zonder daar ook Leuven bij te betrekken. De ontwerpers hebben hun best gedaan om van de doortocht van Leuven geen saaie bedoening te maken met een oninteressant maar snel traject. Dat merk je ongetwijfeld op het kaartje. De tocht is 16 à 17km lang, met een TWQ van 75% behoort hij tot de betere soort.

Rustig stappen langs de mooiste hoekjes van Leuven.

Langs de Dijle.

Meer foto's hier.

Het weer.
Licht bewolkt en rustig: uiterst aangenaam wandelweer.

De stafkaarten.

32/1-2 Leuven (2019) - 32/5-6 Huldenberg (2019)

Hoe we er geraakten.
Het zou eigenlijk allemaal vrij eenvoudig geweest moeten zijn, met een rechtstreekse IC Halle - Leuven, een halfuurdienst tussen Sint-Joris-Weert en Leuven en opnieuw uitzicht op een overstapvrije rit naar Halle, maar het is nu al duidelijk dat 2024 niet beter wordt dan 2023. Parole, parole…

Een beetje geschiedenis.
Uit de topogids: Tussen 1905 en 1957 reed tussen Brussel en Tienen een stoomtram. Tussen Vossem en Hamme-Mille had hij zelfs zijn eigen bedding met enkelspoor. Omwille van het sterk golvende landschap tussen de valleien van Voer en IJse, liep het tramspoor in vele bochten rond de meest scherpe hellingen, slingerend tussen velden en weiden. De tram vervoerde zowel personen als goederen. Zijn naam van "Zwette Jean" zou hij danken aan de met kolenstof en roet bedekte stokers van de stoomtram. In 1957 was het uit met Zwette Jean, hij kon niet op tegen de sterke opkomst van de auto, vrachtwagen en bus. De tramsporen werden opgebroken en de oude rijtuigen zijn verspreid geraakt. Maar in het landschap kan je nog steeds sporen terugvinden: verhoogde bermen, delen van bruggen of voormalige haltes.

In de details klopt het niet helemaal: de stoomtram verdween bijvoorbeeld lang voor 1957, maar wie wat wijzer wil worden kan hier terecht.

En wie zijn honger hiermee nog niet kan stillen: op deze plaats is een sterk uitgewerkte versie over Zwette Jean te vinden. Ga er eens op bezoek, je zult het je niet beklagen!

De bedding van Zwette Jean, de vroeger tram Vossem - Hamme-Mille, hier met brugje over de Leigracht.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Je denkt dat de verplaatsingen vandaag een fluitje van een cent zullen worden, maar dat is zonder de grillen van de strompelende NMBS gerekend.
Voor een keer vermeld ik ook de bus die ons naar het station van Halle bracht: dat is de 5488 die hier al enkele weken het mooie weer maakt vanuit de stelplaats Het Rad, waarvan ik gehoord heb dat niet het tekort aan chauffeurs maar het tekort aan rijvaardige bussen de oorzaak is van de regelmatige uitval van busritten. Er rijden hier enkele Van Hools rond en dat zijn best nog aangename bussen. Zelfs met de 5 minuten vertraging zijn we nog ruimschoots op tijd om IC 1708 van 9:26 te halen.
Maar met die trein lijkt iets aan de hand te zijn: als je zo goed als tussen elk station extra vertraging maakt, lijkt het erop dat het nog verkeerd kan aflopen en we kiezen het zekere voor het onzekere. We nemen dus IC 3408 en zien dan wel hoe het in Brussel-Zuid verder moet. Met 17 minuten vertraging lijkt IC 508 een goed alternatief te zijn voor de 1708 die ondertussen 17 minuten vertraging heeft opgespaard. Althans dat dachten we: om 9:55 gaan de deuren van IC 508 stipt toe, maar van vertrekken is er geen sprake: uiteindelijk zullen we met 9 minuten vertraging vertrekken; na 8 minuten roept de tbg om dat we met 10 minuten vertraging zullen vertrekken door een kruisende trein. Als alle kruisingen zoveel tijd in beslag nemen, is het niet verwonderlijk dat de stiptheid gekelderd is. En uiteindelijk blijkt onze gok dus verkeerd uitgevallen, want we zouden nog net enkele minuten vroeger met IC 1708 in Leuven zijn aangekomen.

Maar dat is nog niets in vergelijking met wat ons op de terugweg te wachten staat: terwijl we rustig "In de Rapte" (en dat is geen contradictie) van onze welverdiende pint genieten, lezen we dat er een storing is aan meerdere overwegen tussen Wavre en Basse-Wavre. Over een afstand van 1.5 km liggen daar inderdaad 4 overwegen. De ravage in de dienstregeling mag er zijn: de halfuurdienst sneuvelt door de schrapping van één van de treinreeksen en de overblijvende treinen rijden met fikse vertragingen. Kortom, S 6464 rijdt niet en die van een half uur later (S 3065) vertrekt met 14 minuten vertraging in Ottignies. We improviseren een alternatief met bus 79. Die staat tot overmaat van ramp nog 5 minuten voor de overweg omdat een goederentrein richting Ottignies door moet. Als we in Leuven aankomen, zit er niets anders op dan IC 1538 naar Blankenberge te nemen en op dat moment begint alles onverhoopt vlot te lopen. We halen zelfs een overstap van 3 minuten in Brussel-Noord en bereiken Halle om 17:02, weliswaar 28 minuten later dan voorzien. Maar doordat de bussen R55 uiteraard al vertrokken waren, waren we aangewezen op een gedeeltelijke rit tot Essenbeek, zoals de bevriende chauffeur laconiek vaststelde: de wandeling is nog niet gedaan, Victor… Uiteindelijk waren we nog maar eens een volledig uur later dan voorzien thuis. 2024 begint aardig op 2023 te lijken, niet dat iemand dat zal betwijfelen…

De treinlectuur.
John IRVING, The Hotel New Hampshire.
Charles DICKENS, Onze wederzijdse vriend.

1970: zeg niet "zwarte" maar zeg "neger"
2020: zeg niet "neger" maar zeg "zwarte"

En hoe zit dat met dan kinderliedje dat we dringend moeten cancelen:
Moriaantje zo zwart als roet,
Ging eens wand'len zonder hoed,
en het zonnetje scheen op zijn bolleke,
want hij had geen parasolleke.

Dus: zo zwart als roet; dus: roetpiet en zwartepiet zijn eigenlijk identiek…

Uitgedrukt…
verkort hebben aan, geen verkort hebben: van iets te weinig hebben, vaak zonder vermelding van waarvan dan wel te weinig is.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

04-03-2024 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Ja hoor, we leven nog. Enkele maanden regelrecht herfstweer en een technisch mankement aan een spatader hebben ons een ongezien lange rustperiode opgelegd, maar gisteren konden we voor het eerst in twee maanden opnieuw op pad. (Al hebben we wel enkele Thuis-afleveringen van eigen makelij op routeyou.com nog maar eens afgestapt in die tussentijd…) Bij Lannoo verscheen in 2001 Nieuw groot wandelboek Vlaanderen, een samenwerking tussen Vakantiegenoegens en Margit Sarbogardi. Wandeling 36 doet Weerde aan en heeft als titel Waar Pieter-Paul Rubens heer was. Dat is een verwijzing naar het Steen of Rubenskasteel. PP zou er de vijf laatste jaren van zijn leven gesleten hebben. Gemakshalve beginnen en eindigen we de 7 à 8 km lange tocht in Eppegem, waar hij in de onmiddellijke buurt van het station komt. De tekst en het kaartje in het wandelboek hebben voor veel inspiratie gezorgd maar toch hebben we twee verbeteringen aangebracht die de wandeling naar een hoger niveau tilden: enkele goed onderhouden voetwegen brachten ons in bij de Sint-Martinuskerk in Weerde en van de Zenne naar Eppegem Station sparen we een lastig stuk langs de N270 uit. Je vindt het op het kaartje. De TWQ bedraagt 50%, al is het deel tussen Eppegem en Weerde langs de ingesnoerde Zenne niet veel soeps.

De ruïnes van de middeleeuwse sluistoren.

De Zenne, hier ongebonden en vrij…

Meer foto's.

Het weer.
Meteen opklarend en dan licht bewolkt, aangenaam fris want niet overdreven winderig.

De stafkaarten.
23/7-8 Vilvoorde (2021)

Hoe we er geraakten.
Met twee stoptreinen per uur tussen Brussel en Eppegem en goed aansluitende treinen tussen Halle en Brussel kon er weinig misgaan.

Een beetje geschiedenis.
Eppegem kreeg een voor die tijd riante halfuurdienst vanaf 1939, eigenaardig genoeg zo een 4 jaar nadat de directe treinen hun intrede hadden gedaan op de in 1935 geëlektrificeerde lijn 25. Zoals nadien wel vaker, was de elektrificatie meteen ook de kans om de bediening op de gerenoveerde lijn grondig te verbeteren. Die halfuurdienst zou standhouden tot de komst van IC-IR in 1984: Eppegem viel terug op een uurdienst, althans wat de verbinding Mechelen - Brussel-Noord betrof. Wel kwam er een nieuwe trein naar of van Mechelen in het verlengde van lijn 26. Het zou tot 2008 duren voor de halfuurdienst terugkwam op de verbinding Antwerpen - Brussel-NZV. De uitbreiding van de diensten op lijn 26 leidde tot een stevige bediening met op dit ogenblik om het half uur een S-trein Antwerpen-Centraal - Nivelles, S-treinen Aalst - lijn 26 - Mechelen en Edingen - lijn 26 - Mechelen, die laatste om het half uur.

Wie echt veel over het stationsgebouw wil weten kan terecht op de site van het onroerend erfgoed.Tot slot nog dit: zoals veel stations op de lijn 25 ligt het stationsgebouw laag ten opzichte van de sporen. Dat heeft alles te maken met de modernisering van deze spoorlijnen in de jaren 1930. Op lijn 25 werden zo goed als alle overwegen afgeschaft en dat kon men realiseren door de sporen over zowat de hele lengte hoger te leggen.

De telegrafische afkorting is FPH. Die H vindt haar oorsprong in de oorspronkelijke schrijfwijze Eppeghem. (FPH, niet te verwarren met FPP, Poperinge.)

De verbinding.

En wat we beleefden.
De stoptrein naar Brussel rijdt met een lichte vertraging; de ervaring leert ons dat die vrijwel nooit ingelopen wordt. Dat is vandaag niet anders. De aansluitende S-trein 1959 rijdt zo goed als volledig volgens het boekje. (IC2110 naar Luxemburg vergaat het minder goed: een desiro moet het ontbrekende rijtuigenstel met I11 vervangen…)
Voor de terugrit herhaalt zich het desiro-scenario, met S 1784 tot Brussel-Noord en S 3784 naar Halle. Al onze treinen bestonden vandaag uit 2 desiro's, behalve de laatste die het met 1 stel moest stellen. We horen hoe een medereizigsters zich verbaast over de S in S-treinen: ze krijgt een perfecte uitleg van een jongeman in uniform, vermoedelijk een onderstationschef op weg naar de namiddagshift. In Brussel-Zuid staat een reiziger ongeduldig te trappelen op het platform, vermoedelijk uitkijkend naar de treinwachter, die zich achteraan de trein bevindt. Wij en die reiziger reizen vooraan mee. Ik lijk wel een speciaal zintuig ontwikkeld te hebben voor grijs- en zwartrijders, want ik ben er wel bijna zeker van dat deze geen biljet heeft. Ik vraag me nog maar eens af waarom die dan in eerste klas komt zitten, want met de onverbiddelijke controles heeft hij wel 0 % meer kans op controle dan in tweede klas. In Ruisbroek eindigt zijn rit. En wat die controles betreft: we hebben er vandaag alweer 4 ritten op zitten zonder controle…

De treinlectuur.
Arthur JAPIN, De man van je leven.
Charles DICKENS, Onze wederzijdse vriend.

Zeg niet "excuus" maar zeg "geen draagvlak".

Uitgedrukt…
echteg en techteg: echt waar, wis en waarachtig. De t in techteg zou een restant zijn van echtig ende echtig, leer ik in het Woordenboek van het Asses.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

27-02-2024 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Ik heb het hier al eerder vermeld: wandelnetwerken mogen er natuurlijk zijn, maar voor echte documentatie gaat er niets boven een degelijk wandelboek of een wandelfiche, met zo mogelijk geologische, historische, culturele informatie. Soms worden beide zelfs gecombineerd: bij Lannoo verscheen in 2012 De mooiste natuurwandelingen, blijkbaar gebaseerd op de programmareeks Vlaanderen vakantieland van de VRT. En hier vonden we voor Wezemaal de Wijngaardbergroute, eerder bewegwijzerd met de bekende rode zeshoeken, maar nu dus gewoon opgenomen in het Hagelandse wandelnetwerk. Eerdere ervaringen hadden ons geleerd dat je eigenlijk altijd wel terechtkomt op de Wijngaardberg, maar dat het vaak moeilijk is om op het voorziene, dus door de wandelbeschrijving aangegeven route te blijven. De paaltjes van het wandelnetwerk waren dan ook een Godsgeschenk: 6 - 604 - 62 - 63 - 65 - 74 - 64 - 61 - 605 - 6. Punt 6 ligt bij het bezoekerscentrum van de Hagelandse wijn, op het Wezemaalplein. Als je het kaartje bekijkt zie je dat dit voor ons niet het beginpunt was, want wij begonnen aan de kerk of eigenlijk aan de bushalte Vleugtweg. Als je daar uitstapt (en weer instapt), stap je 7.83 km. (Maar wij verkozen een busloze reis en dus moesten we nog twee keer 900 m van en naar de treinhalte Wezemaal toevoegen. Overigens zijn er in 2024 en 2025 omvangrijke werken voorzien, in het kader van de ondertunneling van de spoorweg ter hoogte van de overweg.)
De wandeling zelf is een juweeltje: kort, pittig en grillig. Je loopt voor 72% over echte trage wegen, al kom je af en toe nog wel eens een auto tegen, wat meteen verklaart waarom de modderige wegen er nog wat slechter bij liggen dan nodig, al blijft het allemaal best doenbaar. Het wandelnetwerk is vrij goed bewegwijzerd, al bij al moesten we maar één keer twijfelen en gokten we meteen ook juist. Het kaartje en de gpx kunnen ongetwijfeld voor ondersteuning zorgen. Wie denkt om hier een rustige, vlakke tocht te vinden, is er aan voor de moeite: de ontwerpers hebben gekozen voor een traject met een vijftal afdalingen of klimpartijen, zelfs met trappen. Wij quoteerden 17/20.

Met trappen overwonnen we meest uitgesproken hoogteverschillen.

Een mooie holle weg bracht ons dan weer naar een lager niveau.

Alle foto's vind je hier.

Het weer.
In vergelijking met de vorige dagen mooi, al waren er altijd wel wat (middelhoge, hoge) wolken in de buurt. Winderig.

De stafkaarten.
24/5-6 Haacht (2020) - 24/7-8 Aarschot (2020) - bij het verschijnen van deze kaartreeks werd naar vereenvoudiging gestreefd en dat gaat duidelijk ten koste van volledigheid en duidelijkheid, zeker waar vele voet- en veldwegen elkaar kruisen zoals hier op de Wijngaardberg.

Hoe we er geraakten.
Zoals eerder geschreven is de aangewezen halte Wezemaal Vleugtweg van buslijn 335 Leuven - Aarschot. Uit Leuven ben je dan al snel een half uur onderweg, met de trein duurt het 7 minuten. We kwamen en gingen dus met de trein, ondanks de extra stapafstand. Wezemaal wordt met 3 treinen per uur wonderlijk goed bediend en dus is er altijd wel een aansluiting in Leuven, dat we met de IC Quiévrain - Liège-Guillemins rechtstreeks uit Halle konden bereiken.

Een beetje geschiedenis.
Toen we op de trein terug stonden te wachten, verbaasden we ons over het aantal medereizigers in Wezemaal (LWZ): een 15-tal, veelal gezinnen met kinderen. Dat hoefde eigenlijk niet te verbazen: tijdens de Kerstvakantie is Leuven ongetwijfeld een attractiepool voor dergelijke gelegenheidsreizigers. Met 3 treinen per uur kan Wezemaal overigens moeilijk klagen over de bediening.
Dat is ooit wel anders geweest.
Aan de vooravond van IC-IR 1984 was die bediening op zijn minst merkwaardig: richting Aarschot stopten de treinen om 12:59 - 16:49 - 17:22 - 17:29 - 17:54 - 18:02 - 18:16 - 18:43 - 19:11 - 23:13. Richting Leuven was het nog poverder gesteld: 6:52 en 7:25, met ook nog treinen om 6:36 en 6:59 die Leuven links lieten liggen en via lijnen 53 en 27 naar Brussel reden.

Met de komst van IC-IR op 03.06.1984 ging de bediening nog achteruit: P-treinen naar Aarschot waren er om 5:36 en 6:35, naar Leuven om 5:36, 6:35 en 7:35.

Op 24.05.1998 werd IC-IR 98 ingevoerd: Wezemaal kreeg meteen een uurdienst, met de L-treinen Leuven - Antwerpen-Centraal, aangevuld met enkele P-treinen. naar Leuven kon je van 4:52 tot 23:38, naar Aarschot van 4:28 tot 22:22.

De volgende verbetering kwam er op 11.12.2005, toen ook de L-treinen Leuven - Hasselt in Aarschot stopten. Met een 20/40 verdeling was de toestand wel niet ideaal.

Op 14.06.2015 werd het aantal treinen op 3 per uur gebracht, toen ook de IC-treinen Leuven - Antwerpen-Centraal stopten.

Het is dus niet te verwonderen dat Wezemaal succes heeft: volgens de laatste tellingen zijn er per weekdag 616 instappende reizigers.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Zal het verbazen als ik zeg, dat er nauwelijks iets te melden is? In eerste klas hebben we nauwelijks medereizigers en alle treinen rijden stipt of met een kleine vertraging. De samenstelling van IC 1735 is weer wat overschat, maar omdat er niets over omgeroepen wordt, vermoed ik dat de fout bij het inbrengen van de samenstelling zit, niet bij het vormen van de trein.

De treinlectuur.
Marnix PEETERS, Oogje, Het kleine meisje uit de Lange Tafelstraat.
Lionel SHRIVER, We moeten het even over Kevin hebben.

Acht van de twaalf juryleden van het terroristenproces zoeken (gratis) psychologische bijstand. Als men de volgende keer de jury nu eens samenstelde met horrorfilmfanaten, die zouden tegen een stootje moeten kunnen. Eventjes een bezoekje aan een gespecialiseerde filmzaal en het dozijn is zo gevonden.

Uitgedrukt…
'ne kaljn, mv. kaljes: onnozelaar.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

26-12-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Niet langer dan van 2005 geleden verscheen Op stap in Vlaams-Brabant Noord-Dijleland. Twintig wandelingen moesten de toerist lokken naar een gebied ten oosten van Brussel dat nog tot de Groene Gordel behoorde. Wij kozen de Dijlevalleiwandeling in Haacht. Ondertussen is een uitgebreid wandelnetwerk uitgerold en de zeshoekige bordjes zijn weggehaald met een grondigheid die de ernst bij het plaatsen en vooral het onderhouden van de bewegwijzering destijds overstijgt. We doen het dus zonder bewegwijzering, maar met de bijkomende informatie die je in het boekje aantreft en op de wandelnetwerken moet missen: over de Sint-Adriaanskapel, de Schonenberghoeve, het natuurreservaat Hooiberg, de Valvekenshoeve, de Dijle en de Oude Hansbrug.

Deze brug is zo recent dat ze zelfs niet voorkomt op de kaart van het NGI. Ik heb het gesignaleerd en het moet gezegd: veelal wordt daar gevolg aan gegeven.

De Sint-Adriaanskapel.

Meer foto's.

Het weer.
Somber, betrokken, grijs en fris, ook door de matige wind.

De stafkaarten.
24/5-6 Haacht (2020)

Hoe we er geraakten.
Zoals altijd hadden we de dagen voor de tocht een strak plannetje uitgewerkt met een reisweg via Mechelen. Een brand besliste er anders over. De vroege ochtendpaniek sloeg al snel om, want we konden evengoed via Leuven reizen, veel verschil maakte het allemaal niet. Heimelijk hoopten we er ook op dat we snel na de trein zouden kunnen overstappen op een bus die ons naar de halte Haacht Don Bosco zou brengen, maar dat was ijdele hoop. We konden net zo goed het beginpunt van de wandeling (de Sint-Adriaanskapel) te voet opzoeken, wat wel twee keer een half uur extra stappen inhield langs weinig aangename drukke wegen. Het gebeurt niet zo vaak dat we zo veel extra moeten stappen, maar de enkele schoolbussen die Sint-Adriaans bedienen, brachten geen oplossing. Voor een keer heb ik de lange, onaangename aanlooproute niet op het kaartje aangebracht. Wie opziet tegen extra kilometers, is het best af met de halte Haacht Don Bosco. De wandeling zelf is 9 à 10 km lang, de TWQ bedraagt 46%: het pad langs de Dijle zorgt voor de hoofdmoot aan trage wegen.
Om het verhaal af te ronden: we reisden via Leuven (niet met de rechtstreekse 1708, want die was afgeschaft), stapten over in Brussel-Zuid en namen in Leuven de L-trein naar Sint-Niklaas.

Een beetje geschiedenis.
Haacht is altijd een soort knooppunt geweest van OV (tegenwoordig zou men van een hoppinpunt spreken, haha) met een spoorlijn en enkele tramlijnen. Ongetwijfeld was Brussel - Haacht de belangrijkste tramlijn: in stapjes geopend bereikte de tram Haacht station in 1890, Haacht Dorp in 1901. Ze werd ook nog verlengd tot Keerbergen in 1949. Haacht station werd in 1924 uit Brussel al elektrisch bereikt. De gedeelten station - dorp en dorp - Keerbergen zouden pas na WO II geëlektrificeerd worden. In 1960 (grotendeels al in 1958, eigenlijk) werd de reizigersdienst verbust. Een tweede tramlijn verbond Haacht met Aarschot en Tienen vanaf 1901. In 1953 hield men het ook hier voor bekeken.
Alle informatie over de spoorlijn 53 vind je hier. Een van de opmerkelijkste treinen die ooit Haacht bedienden, was Z 2216 met de volgende dienstregling: Brussel Zuid 15:51 - Brussel-Centraal 15:54/15:55 - Brussel-Noord 15:58/16:02 - Schaarbeek 16:05/16:07 - Haren (Noord) 16:13 - Vilvoorde 16:16 - Hever (Hofstade) 16:25 - Boortmeerbeek 16:29 - Haacht 16:33 - Wespelaar-Tildonk 16:36 - Wijgmaal 16:42 - Leuven 16:46/16:53 en verder als stoptrein naar Hasselt (weliswaar zonder stop in Wezemaal), waar hij aankwam om 17:52. Het is een van die treinen die een trouw publiek aantrekken (denk nu aan de Dampoort-Express), van pendelaars en treinliefhebbers die de kans kregen om baanvakken te verkennen die anders niet bereikbaar waren. Toen de trein geschrapt werd, stuitte dat dan ook op veel woede en onbegrip, maar het mocht niet baten.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Het was dus echt schrikken vanmorgen en in de gauwte werden alternatieven opgezocht; ik stak voor alle veiligheid mijn afgedrukte versie van het spoorboekje in mijn rugzak, dat van vorig jaar wel te verstaan, want dat van 10 december 2023 is pas beschikbaar half januari 2024.
Zoals altijd hoopten we nog mee te mogen met S 1557 van 8:57, maar treinen zijn altijd stipt als ze dat niet moeten zijn en dus is het wachten op IC 3207 van 9:02. De beperkingen van het seniorenbiljet, nietwaar, al wegen deze niet op tegen het voordelige tarief. Niet dat die enkele minuten het verschil zullen uitmaken, maar de S-trein is nu eenmaal wat minder druk dan de IC, die uit 4 M7 bestaat. Die zitten inderdaad goed vol, ook in eerste klas. Vroeger bestond deze IC uit 2 breaks en het valt me altijd weer op dat 4 M7 eigenlijk geen extra capaciteit bieden. De trein vertrekt met 1 minuut vertraging in Halle, maar nog voor Vorst-Zuid rijden we trager dan normaal en voor Brussel-Zuid staan we zelfs helemaal stil. Vroeger grapte ik dat dit de halte Zennebrug was, want het gebeurde/gebeurt zelden dat een trein die over lijn 96A komt zonder problemen in Brussel-Zuid geraakt. We komen aan met 8 minuten.
IC 408 lijkt wel op tijd te rijden: deze trein bestaat uit een mengeling van I11- en M6-rijtuigen; ergens moeten er beslissers zitten bij de NMBS die niet gespeend zijn van enige fantasie. Hoe het zit met de aerodynamica als je M6-rijtuigen in het midden van de trein achter een veel lager I11-rijtuig spant, is een open vraag. Ook met deze trein loopt het trouwens mis: we vertrekken met 7 minuten vertraging, ook al verschijnt de mededeling dat het instappen afgelopen is ongeveer op tijd. Dat wordt weer een spannend ritje, met 10 minuten overstap tijd in Leuven. Het blijft bij 7 minuten. Twee jongeren (studenten gezien hun bestemming?) hebben al dan niet verkeerd plaatsgenomen in eerste klas en het wordt ook een vervelende reis naar Leuven, met gasten die zichzelf de hele tijd uitlachen. Ik weet trouwens niet of dit een geijkte uitdrukking is, maar bij ons betekent het: lachen om te lachen, ook als er niet te lachen valt. Als we uitstappen geef ik toch maar een sneer: als u in eerste klas wil reizen, moet u het ook wat rustiger doen. Beleefd, hé, die u?
Maar kom, we halen de aansluiting naar Haacht nog nipt. Zo komen we eigenlijk vroeger aan dan in onze oorspronkelijke planning.

De terugreis zou zo pal in de namiddag vlot moeten verlopen, maar dat is buiten de waard gerekend. De L-trein 2783 heeft al 3 minuten vertraging bij vertrek in Haacht (- en dat is niet het gevolg van de moeite die mijn vrouw heeft om in te stappen, "dankzij" de lage perrons en het gebrek aan houvast in het vierledig stel -), maar staat erg lang stil voor Leuven. We kunnen moeiteloos een gesprek afluisteren tussen 2 NMBS'ers: het woord controle komt minstens 10 keer voor in het gesprek. Ik vermoed dat controle een van die woorden is met een betekenisuitbreiding, zoals taalkundigen het noemen: het woord moet niet langer letterlijk genomen worden, maar heeft een uitgebreide betekenis gekregen, in dit geval "in de trein meereizen". Ik vermoed dat we hebben gewacht tot een soort locomotieventrein (met een I11 in het midden) gepasseerd is. Voor ons betekent dat 10 minuten vertraging én een gemiste aansluiting met IC 435. Het wordt dus IC 3637 via de Luchthaven. En zoals ik de vorige keer al schreef: ze bestaan nog vriendelijke, actieve tbg's. Ook in de aansluitende trein (S 1586). Twee dames proberen het met de tbg op een akkoordje te gooien: één heeft een eersteklasabonnement, de andere niet. Ze hebben elkaar zogezegd al jaren niet meer gezien, maar dat zal wel de smoes van de dag zijn. Ze mag voor één keer blijven zitten. Ik kan het niet laten: als ik gewoon het hele jaar tweedeklasbiljetten zou kopen en toch in eerste ga zitten, zou ik honderden euro's per jaar besparen. De tbg is verstandig genoeg om hier niet op in te gaan. Die met het tweedeklasbiljet wel: ze vindt dat we een dik pensioen moeten hebben om eerste klas te betalen. Tja, we hebben alle twee ons leven lang fulltime gewerkt en dat we ook al ons hele leven een tweede auto uitsparen helpt ook. Maar waar moeit ze zich eigenlijk mee? De vertraging beperkt zich tot 2 minuten bij aankomst in Halle, tegenwoordig is dat een succes. Overigens zal er kort nadien iemand onder een trein sukkelen in de NZV. Het kan weer niet op. En ongetwijfeld ook de volgende dagen voor de gebruikers van lijn 25…

De treinlectuur.
Marnix PEETERS, Oogje, Het kleine meisje uit de Lange Tafelstraat.
Lionel SHRIVER, We moeten het even over Kevin hebben.

Vandaag start een campagne om geweld tegen leden van hulpdiensten als brandweerlui en ambulanciers aan de kaak te stellen. Is het niet godgeklaagd dat er hominiden rondlopen met de hersenen van een amoebe waarvoor geld aan een campagne moet gespendeerd worden? De campagne zou trouwens gerust uitgebreid mogen worden tot uniformdragers als politie, trein- en buspersoneel.

Uitgedrukt…
Die moet je niet in je karre hebben: die kun je maar beter vermijden, niet meevragen, je kunt maar beter niet met hem/haar te maken hebben.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

18-12-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Toegegeven, als je een Via Compostela volgt kom je als rechtgeaard wandelaar (hopelijk niet als overtuigd pelgrim) in de helft van de gevallen bedrogen uit. Vandaag staat er eigenlijk een soort stadswandeling op het programma, langs de Via Brabantica, van Luchtbal tot Borsbeek. Dit is echt niet ons ding en het stukje Rivierenhof kan enkele kilometers langs de Turnhoutsebaan echt niet doen vergeten. De wandeling is 14.3 km lang, de TWQ bedraagt 13%, veel te weinig dus. Voor de rest vertoont dit deeltraject alle kwalen van veel Compostelaroutes in Vlaanderen: veel asfalt of beton, ontbrekende bewegwijzering en op de koop toe ook nog varianten in de stad en tegenspraak tussen kaartje en tekst. Nee, we werden echt niet bekoord en quoteerden dan ook 4/20. De enige reden waarom we toch koppig dergelijke trajecten blijven stappen is de volledigheid en de hoop dat het de volgende keer (veel) beter wordt. Samengevat: ondanks bewegwijzering (?) en topogids met kaartjes moet je dit niet opvatten als een wandelroute, wel als een deeltje van de lange weg naar Compostela voor de bedevaarder, die wel voor een gesloten Sint-Jacobskerk komt te staan… Kaart en foto's.

Het Groot Schijn aan de grens van stad en Rivierenhof.

In afwachting van Kerstmis. (Borsbeek)

Het weer.
Erg somber (zie de foto's), maar het begon pas te (mot)regenen toen we op de bus stonden te wachten.

De stafkaarten.
15/3-4 Antwerpen (2018)

Hoe we er geraakten.
De heenreis was makkelijk, met een overstap op een rechtstreekse IC naar Luchtbal, de terugreis was nauwelijks moeilijker, met een bus die om de twintig minuten rijdt tussen Borsbeek en Berchem en dan opnieuw 2 treinen naar Halle.

Een beetje geschiedenis.
Het centrum van Borsbeek werd oorspronkelijk niet bediend: de tramlijn Antwerpen - Broechem reed ten noorden van de dorpskern. In de dienstregeling van de jaren 1930 wordt voor Borsbeek de halte Fort 2 vermeld: de tram volgde inderdaad de huidige N116. De tram reed van 1889 tot 1958; het gedeelte Antwerpen - Broechem - Lier werd geëlektrificeerd in 1930. Volgens Wikipedia zou het lijnnumer 42 al in die periode ingevoerd zijn. Feit is dat de latere buslijn ook dit nummer droeg. In de gekende stijl van de Antwerpse NMVB-groep werd een ingewikkelde tabel ingevoerd: Antwerpen - Wommelgem - Broechem - Emblem - Lier en Zandhoven - Herentals. In feite had de bus eindbestemmingen in Wommelgem, Broechem, Lier en Zandhoven.

De verbinding.

En wat we beleefden.
IC3408 rijdt vandaag zoals voorzien met 2 vierledige stellen. Bijna één keer per week valt een stel uit en dan is dit geen aangename trein meer. Voor Brussel-Zuid lopen we drie minuten vertraging op. De IC naar Essen lijkt stipt te zullen rijden en dat lukt ook… tot Mechelen, waar we 5 minuten vertraging oplopen. En ja, ze bestaan nog, de joviale, vriendelijke, plichtbewuste treinbegeleiders die je ticket controleren. Ze ging zelfs twee keer door haar trein, één keer na Mechelen en één keer na Antwerpen-Centraal.

De bus van lijn 20 rijdt lange tijd stipt maar met zicht op het station van Antwerpen-Berchem lopen we toch 3 minuten vertraging op. Ontwaarden of iets tonen lijkt beneden de waardigheid van zo goed als alle Antwerpenaars. Ik vraag me af of je nog van een aansluiting bus/trein kunt spreken als je ziet hoe ver de ingang van het station van de halte aan busperron 15 ligt. Maar we halen de trein zonder problemen. Het is een zogenaamd trage IC, bestaande uit 2 desiro's. Dat hij traag is, heeft duidelijk minder te maken met enkele bijkomende stilstanden (t.o.v. de "snelle" IC's) dan wel met de ruime rijtijden. Nog even de IC naar Tournai nemen en we komen aan in Halle, voor een keer tevreden over de treinreis, maar een stuk minder over de wandeltocht.

De treinlectuur.
Dorothy L. SAYERS, Murder must advertise. Sayers is ondertussen voor de overgrote meerderheid een illustere onbekende geworden en toch mag ze zonder problemen plaats nemen naast o.a. een grote naam als Agatha Christie. Ze is ook de meest literaire van alle grote detectiveschrijvers van de 20^ste eeuw, lang voor het begrip literaire thriller een waardeloos cliché werd.
Lionel SHRIVER, We moeten het even over Kevin hebben.

In Rough diamonds hebben ze het probleem van de Nederlandsonkundige Vlaamse acteurs op een drastische maar efficiënte manier opgelost: ze laten ze gewoon Jiddisch praten, dan hoor je de onderliggende West-Vlaamse, Brabantse en andere Kempische accenten niet (zo erg) meer.

Uitgedrukt…
Op den boef: zonder veel nadenken, zonder rekening te houden met het uiteindelijke resultaat. Iets op den boef doen.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

14-12-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
De gemeente Lasne gaf in samenwerking met het NGI een wandelkaart uit met 210 km bewegwijzerde wandelingen. Dat is een erg handige aanvulling op de herwaardering van de voetwegen met wegwijzers over het hele grondgebied van de gemeente. Ons oog viel op wandeling 2 uit Ohain Moulin d'Ohain, al is van die molen niet zo heel veel te merken als je trouw de soms ontbrekende bewegwijzering volgt. Je kunt maar beter goed uit je doppen kijken en dit kaartje zal daarbij voor de nodige steun zorgen.
Het werd een korte (7.2km) maar erg pittige wandeling, die voor 33% over goed begaanbare voetwegen loopt; die voetwegen zijn dikwijls steile overbruggingen tussen andere wegen: sterk dalen en stijgen zijn dan ook nooit ver weg. Voeg aan die voetwegen nog enkele kilometers kasseiwegen (niet meegeteld in het TWQ) toe en je kunt veronderstellen dat dit een rustige wandeling werd zonder al te veel hinder van het wegverkeer.

Halte-uitrusting.

De Lasne, bijrivier van de Dijle. In het Nederlands heet hij de Laan.

Meer foto's vind je hier.

Het weer.
Zwaar en later volledig bewolkt: de voorspelde regenzone nadert inderdaad, maar we konden het tot thuis droog houden. Wel fris!

De stafkaarten.
39/3-4 Waterloo (2021)

Hoe we er geraakten.
Buslijn 39 Waterloo - Louvain-la-Neuve is de enige die het centrum van Ohain bedient. De NMBS staakt vandaag en dat we uitsluitend gebruik maken van bussen van de TEC mag je gerust beschouwen als een opgestoken middelvinger ter attentie van de vakbonden. Vroeger, toen ik nog de illusie had dat het OV de oplossing was voor de verkeersproblemen, kon ik me daar nog stevig over opwinden, omdat elke actie weer tot reizigersverlies leidde. Tegenwoordig laat het me eerder koud, omdat we de vakbonden allang niet meer nodig hebben om de boel in het honderd te laten lopen.
Van Halle naar Braine-l'Alleud rijdt er op weekdagen elk uur een bus van lijn 114, maar lijn 39 wordt kariger bediend. Dat er een gat zit van meer dan 3 uur in de voormiddag, beperkt onze mogelijkheden aanzienlijk. We kunnen in deze periode van het jaar moeilijk anders dan op de middag vertrekken. Terugkeren schept trouwens minder problemen.

Een beetje geschiedenis.
Ohain is een van die dorpen die nooit heeft kunnen genieten van een trein- of tramverbinding, al betekende dat meestal wel dat die gemeenten vanaf de jaren 1930 een busverbinding kregen. Voor Ohain is dat niet anders, alhoewel het een hele tijd zal duren voor het centrum (met de huidige halte Place Communale) bediend zal worden. Ten noorden van het centrum kwamen de bussen wel bij een kruispunt (Messager) dat ook vandaag nog bediend wordt door lijn 558, die we al herkennen in 1934 (tabel 280) en 1938 en 1948 (tabel 39). In de loop van de jaren 1950 verandert er niet zo veel: dat is wel het moment waarop tabel 558 opduikt, nummer dat tot nog niet zo lang geleden ook als lijnnummer gebruikt werd. In 1957 verschijnt ook een schooldienst, een circulaire lijn van Braine-l’Alleud via Ohain, Genval (of Rixensart) terug naar Ohain en Braine-l’Alleud.
in de jaren 1960 brengt men alle varianten samen in één tabel: 558-559-560, maar het centrum krijgt niet meer dan een marktdienst naar Wavre, op woensdagvoormiddag. Dat bleef vele jaren een zo goed als onveranderde toestand, tot net voor de eeuwwisseling de TEC begon te experimenteren met de zogenaamde Rapidobussen, de voorlopers van de huidige expressbussen. Ohain kwam op het traject van de Rapidobus 3 die Waterloo met Ottignies verbond via Braine-l’Alleud. Het was een Rapidobus en het hele traject telde maar 13 halten. Meer dan een functionele lijn was het eigenlijk niet: ochtend- en avondspits en een rit op woensdagmiddag, daar moesten we het mee stellen. Louvain-la-Neuve werd niet eens aangedaan.
Toch (of misschien zoals te verwachten was) bleek deze rapidobus geen succes: hij werd vervangen door een lijn 39 (zie de jaren 1940 en 1950, maar dat zal wel toeval zijn…). De buslijn werd verlengd tot Louvain-la-Neuve en het aantal halten werd net niet verdrievoudigd. Uiteraard had dat ook invloed op de rittijd: tussen Waterloo en Ottignies ging die van 46 naar 61 minuten. En van een functionele bediening stapte men over op een toch wat beter gestoffeerde dienstregeling die het ons nu mogelijk maakt om deze buslijn te gebruiken voor een van onze kortere wandelingen.

De verbinding.

En wat we beleefden.
De ruime omgeving van Halle ligt al maanden in het vizier van Fibernet, zoals de rest van Vlaanderen, en omleidingen van buslijnen zijn hier dan ook de regel geworden. Tot voor kort moest lijn 114 een omleiding volgen in de richting Braine-l'Alleud, nu is de situatie al een tijdje omgekeerd. Er zit wat meer volk op dan gewoonlijk, want donderdag is marktdag in Halle. Wij nemen de bus trouwens niet aan het station van Halle, maar na een wandeling van een klein half uur, kunnen we de bus nemen aan de halte Van de Velde. Prachtige naam die dateert uit de oerhistorie, toen hier nog een herberg lag met die naam. De rit verloopt vlot en dus hebben we wel erg veel aansluitingstijd in Braine-l'Alleud. Dat geeft ons ruimschoots de tijd om de boterhammetjes aan te spreken en op verkenning te gaan, want de haltes van de TEC liggen hier aan beide zijden van de spoorlijn. Perron 1 tot 9 aan de zijde waar de bussen al langer vertrekken, enkele bijkomende perrons aan de andere zijde, bereikbaar via de doorgang onder de sporen. Perron 4 is goed voor bussen uit en naar Waterloo. Een jongedame wil weten of ze de W moet nemen om in Waterloo te geraken; vermoedelijk neemt ze op niet-stakingsdagen de trein en is ze nu wat onwennig op zoek naar een alternatief. Eenmaal in de bus probeer ik de rit te volgen op de dienstregeling die ik thuis heb afgedrukt, maar de TEC-BW heeft de gewoonte om de haltenamen in het grijs te zetten op de halteborden. Dus schakel ik voor de zekerheid de app van de TEC in, maar na een tijdje raakt die geblokkeerd: leve het digitalisme! Papier brengt dus eens te meer de redding. Aan de halte Place Communale zien we dat de halte hier ook op een erg duidelijke manier wordt aangeduid: ik heb er foto's van gemaakt. Het systeem met de aanduiding van de wachttijd is wel buiten dienst.

Voor de terugrit zijn we nog net op tijd voor de bus van 14.43. Het is een gelede bus met halteaanduiding binnenin maar die hebben we nu niet echt nodig: we rijden immers mee tot het station van Braine-l'Alleud. We hebben opnieuw 38 minuten overstaptijd. Voor de bierliefhebbers: de Nord-Expres rechtover het station heeft een ongelooflijke bierkaart.
Maar we kunnen dus mee met de 114 van 15.38 die toch ook weer aardig bezet is. Deze keer moeten we wel een omleiding volgen en samen met wat files onderweg leidt dat toch tot 10 minuten vertraging. We zouden opnieuw te voet naar huis kunnen trekken - dus nog een half uurtje stappen - maar we maken er een specialleke van door over te stappen op lijn 155, aan de halte Nijvelsesteenweg. Die rijdt gelukkig want de laatste tijd vallen de bussen hier vanaf de namiddag als vliegen. Gisteren nog waren er zo een zevental bussen van lijn 155 geschrapt: de Lijn kan zich nog altijd verstoppen achter een gebrek aan chauffeurs, maar van een chauffeur weet ik dat vooral het gebrek aan bruikbare bussen aan de basis ligt van de wel erg onbetrouwbare dienst.

De treinlectuur.
Dorothy L. SAYERS, Murder must advertise. Uit 1933 al, ik kocht het boekje voor 60 BEF. Hoofdfiguur is Lord Peter Wimsey, die als hobby misdaden oplost. In die tijd was de hoofdcommissaris nog een man van enige leeftijd, geen vrouw zoals later (in de jaren 2000) of zwarte vrouw (zoals nu).

Goed nieuws uit het onderwijs: de jongste resultaten van PISA zijn zo slecht, dat het bijna niet meer slechter kan worden, zeggen sommige experten. Ook goed nieuws voor wie helemaal blut is: de bankrekening staat zo laag dat het alleen maar beter kan worden. Of: het gaat zo slecht met de betrouwbaarheid van NMBS en De Lijn, dat het alleen maar opwaarts kan gaan…

Uitgedrukt…
Van tijd te zot, van tijd te bot. Of hoe je wisselende stemmingen ook zonder psychiatrische geheimtaal kunt vatten. (Van tijd betekent soms.)

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

07-12-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

Beste Mevrouw Dutordoir,
De kans dat u dit ooit te lezen krijgt is vrijwel onbestaande, maar dat zou ze ook zijn als ik u via de geijkte weg, met name de klantendienst, zou proberen te bereiken. Ik moet eerlijk zeggen dat ik het wel gehad heb met de NMBS, ook al heb ik in de voorbije 60 jaar tienduizenden kilometers met de trein in België afgelegd. Maar ik vermoed, hoop eigenlijk, dat we nu een historisch dieptepunt bereikt hebben en het is moeilijk om in gesprekken de NMBS aan te prijzen, wat ik namelijk vele, vele jaren heb volgehouden. Mijn vrouw en ik hebben ons buiten meer functionele verplaatsingen zo een kleine 1900 keer verplaatst met het openbaar vervoer en het zou de waarheid geweld aandoen te beweren dat er voordien nooit problemen waren, maar tegenwoordig loopt het echt wel de spuigaten uit, met afgeschafte treinen, ingekorte treinen, vertragingen, een bijzonder onhandige procedure bij spoorloperij en ga zo maar door. Ik wil u de technische details besparen maar als u er mijn blog, die u vermoedelijk nu aan het lezen bent, op naslaat kunt u zich vermoedelijk vermeien in de bloemlezing aan incidenten en ongemakken die ons vooral het laatste jaar te beurt zijn gevallen. Doet u dit a.u.b. op een onbewaakt moment, u zult het zich niet beklagen. En als ik alvast een tip als eersteklasreiziger mag geven: port u uw chouchous, zoals u ze enkele jaren geleden nog noemde, eens aan om af en toe ook nog eens controle uit te voeren, meer bepaald in de eerstklasafdelingen. Tegenwoordig is een biljet eerste klas kopen eigenlijk weggesmeten geld, omdat we bijna stelselmatig moeten vaststellen dat wie soms ongewild maar meestal bewust in eerste klas komt zitten, daar nauwelijks problemen mee ondervindt, laat staan dat hij/zij erop aangesproken wordt. Het misbruik groeit dan ook systematisch, wat ook niet te verwonderen is als er geen gevolg gegeven wordt aan deze vorm van grijsrijden.

Met vriendelijke groet

Vic Van Cutsem

De wandeling.
We putten deze keer uit een box van De Rouck Geocart met 100 fietstochten en wandeltochten. Ik vermoed dat De Rouck de komst van het internet en de gps niet overleefd heeft, de doos dateert van vele jaren terug. We lieten ons oog vallen op een wandeling in Bierges naar het Point du Jour, goed voor 11 km, al aarzel ik om van wandelplezier te spreken. De TWQ bedraagt 25% en dat zegt meteen alles over deze tocht: één vierde, bestaande uit niet aaneengesloten voet- en boswegen, is klasse, maar het overwicht van de zogenaamd chique buurten met huizen waar je gemakkelijk asielcentra voor 100 immigranten zou kunnen maken is te storend. Op te merken valt dat we zonder de aanloop uit de treinhalte Bierges-Walibi van de NMBS, nog een lager TWQ hadden opgetekend, want de weg van en naar de luswandeling liep over enkele mooie paadjes. Het kaartje kan dat duidelijk maken.

De foto-oogst is eerder karig. Dit is de link.

We passeerden zowaar een dierenkerkhof...

Een van de mooiste wegjes.

Het weer.
Licht bewolkt en fris. Ideaal dus.

De stafkaarten.
40/1-2 Wavre (2019)

Hoe we er geraakten.
Het ligt eigenlijk voor de hand dat je de wandeling laat beginnen en eindigen bij de halte Bierges-Walibi. (Dat maakt de wandeling een kilometer langer.) Dat betekent voor ons voor heen- en terugreis twee keer overstappen, zes treinen samen.

Een beetje geschiedenis.
Je kunt je nauwelijks voorstellen dat reizigers naar Walibi zouden komen zonder dat ze weten dat ze in Bierges moeten uitstappen. Maar de NMBS lijkt de snuggerheid van haar klanten toch wat te wantrouwen, want sinds 29 mei 1994 werd Walibi toegevoegd aan de haltenaam. Dat was ruimschoots na de opening van het pretpark in 1975.
Overigens is toevoeging van toeristische informatie aan de haltenaam niet beperkt tot Walibi. Zo vond ik ook nog Jemelle (Grotten van Han en Rochefort): Jemelle was immers het overstapstation op de tram en Rochefort kon je zelfs met wat goede wil te voet bereiken of met de toen nog actieve lijn 150.
Blijkt ook dat men ervan uitging dat toeristen goed te been zijn. Op lijn 37 vond (en vind ik) nog Dolhain-Gileppe, omdat je van Dolhain uit enigszins gemakkelijk naar de afdamming van de Gileppe kon stappen; tezelfdertijd bood het de mogelijkheid om het verschil met het al lang verdwenen Dolhain-Vicinal te verduidelijken. Ten slotte vond ik op diezelfde lijn 37 ook nog Fraipont (Banneux Notre-Dame), omdat Fraipont de meest voor de hand liggende afstaphalte was voor bedevaarders naar Onze-Lieve-Vrouw van Banneux. Die mochten dan wel niet opzien tegen een stevige tocht van enkele kilometers. Wijzelf volgden ooit de GR die ons van Fraipont naar Banneux bracht en het moet gezegd: dat was een mooi stukje GR, waarmee ik maar gezegd wil hebben dat de weg naar Banneux niet over rozen liep, zeker als je niet als wandelaar maar als bedevaarder op weg bent.
Nog een eigenaardigheidje: de telegrafische afkorting in de netverklaring van Infrabel is FBRG. Die is van recente datum, omdat de haltes van de NMBS zonder station meestal geen telegrafische afkorting hadden voor de komst van Infrabel, dat wel voor een veralgemening van telegrafische afkortingen zorgde. FBRG bestond wel, maar dan voor het station van Bierghes (Bierk) tussen Edingen en Halle op lijn 94. Dat verdween definitief in 1984. Zou het kunnen dat hier toch wel sprake is van enige verwarring en dat men bij vergissing de afkorting voor Bierghes gebruikt voor Bierges? We zullen het waarschijnlijk nooit te weten komen.

De verbinding.

 Dit oogt niet eens zo slecht, tot je het hele verhaal hieronder leest:

En wat we beleefden.
Met minstens een halfuurdienst op treinverbindingen die we vandaag nemen, kan er eigenlijk niet zo veel verkeerd gaan, maar als je het treinhart op de juiste plaats draagt, is het vandaag toch wel eens slikken. Het volstaat al om te schrijven dat we van de zes geplande treinen er amper drie ook effectief kunnen nemen.
Het begon nochtans allemaal goed met IC 1908 die ons stipt en in een aangename Deense neus naar Brussel-Zuid brengt. Maar ons enthousiasme zou snel keren: IC 2410 bestaat uit 3 rijtuigen i.p.v. 6; we moeten maar hopen dat dit volstaat in de rustigste momenten van de dag. Dat we met 11 minuten aansluiting in Ottignies aankomen is wel niet het gevolg van de ingekorte trein. (Eigenaardig genoeg is het makkelijker om vertraging in te lopen met een korte trein dan met een lange, omdat die sneller door vertragingszones is.) Nee, het begint al met 5 minuten vertraging bij vertrek in Brussel-Zuid. We zijn namelijk nummer drie, met voorop IC 508 naar Eupen (+7), gevolgd door IC 5108 naar Schaarbeek (+8); pas dan zijn wij aan de beurt en het mag een wonder heten dat we met “maar” 5 minuten vertraging vertrekken. Dat je tegenwoordig niet te vroeg mag juichen, weten we al: we staan wel erg lang stil voor Brussel-Centraal, waar we al 13 minuten vertraging optekenen. Een dame met één gsm en twee laptops heeft zich verkeken op de aankondiging van de 2410: Namur - Liège-Guillemins. Ze denkt dat ze op weg is naar Leuven, maar in Brussel-Schuman vraagt ze of dat inderdaad een trein naar Leuven is. De tbg zegt dat ze in Brussel-Luxemburg moet uitstappen en terugrijden naar Brussel-Noord. (Zelf denk ik even later dat ze beter af zou zijn als ze zou doorrijden naar Ottignies en daar de S naar Leuven zou nemen, maar gelukkig denk ik daar te laat aan. Het zou voor haar neerkomen op een uurtje wachten…) In Brussel-Luxemburg is de vertraging geslonken tot 10 minuten en de tb heeft er duidelijk zin in: even ziet het er zelfs naar uit dat we onze aansluiting in Ottignies (10 minuten) zullen halen, maar dan vallen we voor enkele minuten stil net voor het station en met 11 minuten vertraging is de overstap hopeloos. Een half uurtje wachten dus maar: i.p.v. de 6460 zal het de 3061 worden. Dachten we. De trein komt keurig op tijd aan, staat mooi aangekondigd op het perron en de uitstappende tbg verzekert ons ook nog eens dat dit de L-trein naar Leuven is. Maar vertrekken om 11:22 doet hij niet en we zien de vertraging verrassend snel stijgen. Er is trouwens geen vertreksein gegeven, laat staan dat de deuren vergrendeld zouden zijn. De vertraging blijft maar groeien, om 11:35 heeft de trein nog altijd geen meter gereden. En dan speelt het geluk een beetje mee: wij staan op perron 10 en zo zien we om 11:37 S 4581 naar Wavre binnenrijden op perron 9. Snel beslissen is nodig, maar we zijn nog op tijd om deze trein te nemen. Uiteindelijk zullen we 45 minuten later arriveren dan voorzien: het is de derde trein (na 6460 en 3061) die uiteindelijk instaat voor de laatste 4 km van onze heenreis. Dat is op zich al erg genoeg, maar zo mogelijk nog erger is dat de 3061 uiteindelijk afgeschaft wordt, zonder dat er ook maar even een mededeling te horen valt dat reizigers naar Wavre gebruik kunnen maken van S 4561. Onderaan de trap valt op dat de S naar Leuven van 11:22 niet meer op de schermen voorkomt. Uit controle achteraf blijkt dat de trein inderdaad geruisloos is afgeschaft. Maar er is geen enkele computer geprogrammeerd om dat ook mee te delen en anders zou hij toch waarschijnlijk no gezegd hebben.

De terugreis begint met een verrassing: S 3084 bestaat uit een mr 86 (een “duikbril”) maar die ouwe taaie brengt ons tenminste stipt naar Ottignies. (Duikbrillen doen me altijd denken aan M1-rijtuigen uit 1937: slecht rijgedrag en kaarsrechte ruggen…) Dat die stipt is zou ons een mooie aansluiting met IC 2135 uit Arlon kunnen opleveren, maar de ellende is nog lang niet ten einde: deze trein rijdt met een half uur vertraging. Het zal dus S 3986 naar Zottegem worden. Onderweg krijgen we het gezelschap van luidruchtige jongeren die ook nog fier zijn dat ze in eerste klas zitten, want ze imponeren via de sociale media andere stukken onbenul. Eén heeft zelfs het lef om zijn gsm op te laden uit het stopcontact boven onze hoofden. We zijn ondertussen 5 treinen ver, maar 5 tbg’s hebben we nog niet gezien, want daar blijft de score hangen op 1 (in IC 2410 - zonder controle). Blijft dus nog één kans op controle over, maar dat zal niet in IC 3237 zijn. Alles lijkt nochtans prima in orde te zijn: op het perronscherm wordt eerste klasse vermeld in het tweede en het zevende rijtuig, Haltelink en Hyperrail geven allebei een samenstelling met 10 M7’s aan en in de klassieke derde minuut voor aankomst wordt ook nog eens ten overvloede omgeroepen dat de eersteklasrijtuigen zich in tweede en zevende positie bevinden. Als de trein binnenrijdt, blijkt die uit 4 rijtuigen te bestaan. Voorbij Brussel-Centraal raakt de trein eivol. Wij zijn gelukkig overgestapt in Brussel-Noord - dat doen we altijd, ook al blijven de apps altijd een overstap in Brussel-Zuid suggereren. Vanaf Brussel-Zuid is het werkelijk onwaarschijnlijk maar toch zo waar: eigenlijk kan hier geen reiziger meer bij, eerste klas zit even vol als tweede klas en de trappen zorgen voor wat extra zitplaatsen, naast de platforms uiteraard. Op onze hoogte staat een dame van wie we met bijna zekerheid kunnen zeggen dat ze een eersteklasreizigster is. Je ziet haar denken dat die twee met hun rugzakken en hun wandelbottines haar plaats innemen. Niet dus. Ook hier blijft de tbg onzichtbaar en dat is voor een keer te begrijpen: die kan gewoonweg niet door zijn trein lopen. In Halle zien we hem aan het eind van de trein toch even opduiken…

Enfin, de NMBS is vandaag zo vriendelijk geweest om ons een staalkaart aan te bieden van alles wat er zoal verkeerd gaat. Vandaar dat ik mevrouw Dutordoir hierboven rechtstreeks aanspreek:

- verkorte samenstellingen, soms met hallucinante taferelen als gevolg;
- foute of ontbrekende informatie, ondanks alle digitale gadgets;
- treinen die te pas en te onpas gescharpt worden;
- totaal gebrek aan controle, met een snel voortschrijdend misbruik van eerste klas tot gevolg;
- dagelijkse vertragingen, zelfs op “rustige” momenten als de voormiddag;
- kleinere mankementen zoals afgesloten deuren - vandaag ook gezien, maar nauwelijks de moeite van het vermelden waard, naast al de rest;
- een absolute onderschatting van de capaciteit bij het begin en het einde van de spitsuren.

De treinlectuur.
Stefan HERTMANS, De opgang.
Lionel SHRIVER, We moeten het even over Kevin hebben.

Ik weet nu hoe het komt dat het zo verkeerd loopt bij de NMBS: het zijn de Chinezen. (Cfr. de omvormers van de zonnepanelen.)

Uitgedrukt…
Hij lag op de grond mei gieël zèèn tamazjôr. Volgenn Frans Peetermans in Guuêks betekent het met heel zijn hebben en houden, met al wat hij bezit, met al zijn rommel. Ik ken de uitdrukking vooral in de laatste betekenis. Het woord is een vervorming van het Franse état-major (= staf, hoofdkwartier).

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

28-11-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

De wandeling.
Wie dit blog regelmatig leest, weet dat we er onze hand niet voor omdraaien om regelmatig (erg) oude wandelbeschrijvingen op te diepen. Zo lieten we ons vandaag inspireren door een wandeling uit Info-Vakantiegenoegens van 5 februari 1980 (!), getiteld Schelde- en Polderwandeling in Vlassenbroek, sieraad van het natuurpark Scheldeland. Auteur is Joris Sels. Ik maak me sterk dat we ook nu deze wandeling zonder veel problemen hadden kunnen afwerken, ware het niet dat de ruime omgeving al jaren het toneel is van uitgebreide infrastructuurwerken in het kader van het Sigmaplan, die overstromingen onder controle moeten houden. Ik heb dat ook nagekeken voor we deze wandeling kozen en er leek geen probleem te zijn, tot we plots op een bord konden lezen en zien dat een groot deel van de geplande tocht nog altijd verboden terrein is voor de avontuurlijke wandelaar. Meteen werd het traject met 4 km ingekort. Wat overbleef is toch nog de moeite waard. Dat we niet aan het kerkje van Vlassenbroek maar aan een bushalte langs de Mechelsesteenweg vertrokken, zorgde ervoor dat de afstand toch nog enige allure had: we quoteerden 14/20. Wel moet je van en naar Vlassenbroek een hele tijd langs hetzelfde jaagpad langs de Schelde stappen: dat merk je ongetwijfeld op het kaartje. Bij het begin en het einde moet je wel 2 keer door een bosje: het pad is nog net zichtbaar, maar lang zal dat misschien niet meer duren. De TWQ bedraagt 84%, vooral dankzij de kilometers over het (verharde) jaagpad op maat van de fietsers.


De mist was echt wel een beetje een spelbreker in het begin.

De Sint-Gertrudiskerk van Vlassenbroek.

Meer foto’s hier.

Het weer.
Enigszins tot onze verbazing reden we vanaf Asse in een tamelijk dichte mist en in Dendermonde was die nog lang niet opgetrokken: een eerste helft van de wandeling stapten we dan ook langs een nauwelijks zichtbare Schelde. Ik schat de zichtbaarheid op 50m. Tegen het einde aan trok de mist wel op.

De stafkaarten.
23/1-2 Dendermonde (2021)


Hoe we er geraakten.
In het artikeltje uit 1980 staat letterlijk te lezen dat je de tocht niet noodzakelijk aan het kerkje van Vlassenbroek moet beginnen, maar dat dat ook kan vanaf de Mechelsesteenweg. We hadden de keuze tussen de halten Dendermonde (Oude Vest) met meer bussen en de halte Dendermonde (Kroonveldstraat), met minder nutteloze meters. En eigenlijk hadden we ook gewoon de dikke kilometer van station naar wandeling te voet kunnen afleggen. Dendermonde is uit Halle rechtstreeks te bereiken met de IC’s 32xx Kortrijk - Doornik - Brussel - Dendermonde - Sint-Niklaas.

Een beetje geschiedenis.
De oorsprong van de huidige lijn 245 Brussel - Dendermonde moet gezocht worden voor WO II, hoewel de lijn toen beperkt was tot Baasrode. Dat zou zelfs duren tot 1956, toen de lijn die sinds 1952 lijn 356 genoemd werd, doorgetrokken werd tot Dendermonde. Ze bediende Molenbeek, Laken, Wemmel, Hamme, Ossel, Brussegem, Merchtem, Peizegem, Buggenhout en Baasrode. In essentie is er in een goede 80 jaar nauwelijks iets gewijzigd aan de reisweg. Dat bleef ook zo toen de lijn in 2004 plots het nummer 245 kreeg, dat ze vandaag nog altijd draagt.
De lijn 27 uit Sint-Amands is er recent gekomen in het kader van de basisbereikbaarheid. Ze verbindt Dendermonde met Sint-Amands Station, waar niet eens een NMBS-bediening (meer) bestaat, maar blijkbaar is dat een ideaal overstappunt voor de lijnen 25 - 26 - 27 - 257 - 269…

De verbinding.

En wat we beleefden.
Over de heenreis valt maar één eigenaardigheid te melden: de trein komt met 3 minuten vertraging in Dendermonde aan, als gevolg van de vertraagde S 3880, maar om één of andere reden blijven de deuren nog 4 minuten gesloten. Niet zo erg voor ons maar wel enerverend en de overstappers op de L-trein naar Mechelen zien hun trein binnen handbereik en toch onbereikbaar vertrekken. Wie moet de deuren eigenlijk “lossen” bij deze M7-treinen. En nog: mocht hier nog een onderstationschef op het perron gestaan hebben zoals lang geleden, dan zouden de deuren ongetwijfeld veel sneller opengegaan zijn en zouden de L-treinen naar Mechelen en Zeebrugge ook echt aansluiting gegeven hebben. Ik noteer de 7 minuten vertraging en niet de 3 die ongetwijfeld in de officiële vertragingscijfers opduiken.
Bussen naar de halte Oude Vest zijn er genoeg - ze vertrekken snel na de aankomst van de trein en dat zal wel niet geregeld zijn door Aribus.

Onze wandeling is een stuk korter uitgevallen dan gepland. Eigenlijk hoopten we met de rechtstreekse IC naar huis terug te keren, maar dat vergde wel lang wachten. Het wordt improviseren. En dus wagen we ons toch maar aan een overstap. Problemen op lijn 60 lijken net achter de rug en dus rijdt S 2286 probleemloos naar Brussel, waar we een snelle overstap hebben op IC 1736 naar Quiévrain.

De treinlectuur.
Stefan HERTMANS, De opgang.
Lionel SHRIVER, We moeten het even over Kevin hebben.

Niks aan de hand hier met De Lijn, althans we behoren niet tot de door structurele schrappingen getroffen regio’s. Neem nu op 21.11: alleen de bussen uit Halle van 10:18, 15:57, 16:57 en 17:57 op lijn 155 (binnenkort de chique R55) zijn afgeschaft.

Uitgedrukt…
Goesn es kuup. In een toegankelijkere versie: goesting is koop. Wat je graag ziet of nuttig vindt, koop je toch, ook al vinden anderen het lelijk of nutteloos. Omgekeerd kan ook: kuup es goesn. Dat betekent dan weer dat je iets dat je gekocht hebt, na een tijdje begint te appreciëren.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

22-11-2023 om 00:00 geschreven door overweg13  

Heuglijke dag vandaag: de verzamelde vakbonden van NMBS, De Lijn, TEC en MIVB scoren vandaag een half-century, om het in snookertermen te stellen.
Inderdaad: 17 november is de 50ste dag van 2023 waarop het OV op één of andere manier verstoord is door asociale acties. De Lijn spant zoals wel vaker de kroon als het om onbetrouwbaarheid gaat: ze zijn vandaag ergens of algemener voor de 27ste dag in staking, gevolgd door de TEC met 20 dagen, de NMBS met 8 dagen en de MIVB met 4 dagen. Het kan zowel gaan om een beperkte staking in één depot, als om algemene "actiedagen" op dictaat van de vakbondsbonzen.

In de voorbije 26 jaar (ik begon met bijhouden in  1997) is alleen 2000 beter met 82 stakingsdagen. Er zal nog een flinke inspanning nodig zijn om dat record te breken, maar je weet maar nooit

17-11-2023 om 10:26 geschreven door overweg13  

De wandeling.
In 1998 verscheen een mooi verzorgde Wandel- en Fietsgids Beneden-Dijlevallei met acht wandelingen en twee fietsroutes, in en om Mechelen. Het was een gemeenschappelijk initiatief van PIME (Provinciaal Instituut voor Milieu-educatie van de provincie Antwerpen), Vakantiegenoegens en Natuurreservaten. Na 25 jaar hebben twee ervan een nieuwe naam en alle drie hebben ze een nieuw logo. Wij kozen een wandeling die in Battel vertrekt: de oude Dijle en het Zennegat. Die oude Dijle is ondertussen verwaterd tot een bufferbekken. Het is in de eerste plaats een dijk- en jaagpadwandeling, eerst langs de Dijle, daarna langs de Leuvense Vaart. Keerpunt in de wandeling is de samenvloeiing van Zenne en Dijle (het Zennegat). De TWQ is hoog: 86%, wat niet moeilijk te verklaren is: het eerste deel loopt over een (breed) fietspad langs de Dijle, het tweede langs een jaagpad langs de Leuvense Vaart. Daar ligt misschien ook de verklaring voor de relatieve zwakte van deze tocht: wie van water en watervogels houdt, komt ruimschoots aan zijn trekken, maar op het kaartje valt al te zien dat er weinig afwisseling is. We quoteerden met een eerder bescheiden 13.5/20, wat precies weergeeft wat we ervan vonden: verre van waardeloos, maar ook niet direct het van het. De foto’s.

Dit zijn er alvast 2:

De oude Dijle-arm is een ideale waterbuffer.

De Leuvense Vaart: we kijken richting Zennegat.

Het weer.
Na een toch wel lange periode van slecht weer (en het is nog niet gedaan!) voorspelde Bram om 7:30 vanmorgen nog een rustig, vrijwel droog weertype voor deze feestelijke zaterdag, maar de weergoden wilden van geen wapenstilstand weten en al snel bleek dat we het niet droog zouden houden: bij de heenreis kreeg het Brusselse al een stevige bui te verwerken, zelf moesten we enkele keren de paraplu openen voor wat onschuldig gedruppel en bij de terugreis kreeg Brussel opnieuw een stevige bui met hagel over zich. De voorspelling leek wel te kloppen voor de thuisbasis want daar kon ik nauwelijks neerslag uit de pluvio tappen.

De stafkaarten.
23/3-4 Mechelen (2021)

Hoe we er geraakten.
Traditioneel zijn de moeilijke verplaatsingen in herfst en winter achter de rug en ook vandaag is het eigenlijk een makkie: naar Mechelen sporen en daar de stadslijn 4 naar Leest nemen. Op zaterdag rijdt die om het half uur, maar vandaag is er zondagdienst en dan is er maar één bus per uur.

Een beetje geschiedenis.

Ik heb het eigenlijk nooit echt gehad met stadsnetten, in de eerste plaats omdat we ze zelden of nooit gebruiken en in de tweede plaats omdat ze zelden zo overzichtelijk zijn als de streeknetten. Ik sta met die afwijzende houding trouwens niet alleen want stadsnetten als Mechelen, Kortrijk, Roeselare, Aalst, Brugge en meer hebben in de voorbije decennia vaak moeten opboksen tegen de onwil of de weerzin van de verantwoordelijken, wat er meestal op neerkwam dat netten beperkt moesten worden, vooral om het de automobilisten die zo al het slachtoffer zijn van parkeerbeperkende maatregelen - dit is cynisme - niet te moeilijk te maken.
Onze bestemming van vandaag, Battel, kunnen we echter alleen maar met stadslijn 4 bereiken. Battel zelf is “dankzij” het verdwijnen van de elektrische stadstrams trouwens pas in de eerste helft van de jaren 1950 aan de bak gekomen. De 3 (of 4) stadstrams werden vervangen door meer buslijnen: dergelijke “verbeteringen” moesten wel vaker de pil van de verbussing vergulden. Dat gebeurde eerst met de lijnen 6 en 8 (afhankelijk van de reisweg). Later zou de 8 verdwijnen en zou de 6 gebruikt worden voor beide richtingen. Tegenwoordig wordt Battel bediend door lijn 4, die op een feestdag als vandaag om het uur rijdt. Zo een frequentie is niet meteen waar je bij een stadsbus aan denkt.

De verbinding.

En wat we beleefden.
Het is tegenwoordig sowieso al moeilijk om te voorspellen op welke samenstellingen je getrakteerd zal worden, vandaag is het helemaal onmogelijk: je zou een zondagdienst verwachten, met 2 tweeledige stellen, maar uiteindelijk blijken desiro’s ons naar Brussel te zullen brengen. In Halle zien we overigens ten overvloede hoe het met de info gesteld is: enkele schermen geven alleen de vervangingsbussen naar Edingen weer, dat van De Lijn is tijdelijk buiten dienst. Op de website van De Lijn is het gemakkelijker om oeps aan te treffen dan bijvoorbeeld belbus, en ook hier loopt het dus fout. Aribus staat al enkele weken vastgeroest op 10:10 en gegevens van de TEC ontbreken al maanden! Maar kom, we komen op tijd in Brussel-Zuid aan en we hebben ons voorgenomen om naar Mechelen te sporen met de Amsterdammer. Die komt met vertraging uit Amsterdam aan, maar hij zal toch zo goed als op tijd naar Mechelen rijden. De belangstelling voor deze trein is trouwens groot in de Brusselse stations.

De aansluitende bus van lijn 4 vertrekt van perron 17. Dachten we: zo tegen zijn vertrekuur aan, komt de chauffeur en die wenkt ons naar een perronnetje waar de bussen op hun vertrekuur wachten. De man is trouwens erg vriendelijk, op het joviale af. We zijn die stadsbusjes eigenlijk niet gewend, maar het valt mee: we kunnen zitten en de haltes volgen. Niet dat het scherm binnenin werkt: daar staat alleen op dat de volgende halte buiten dienst is en dat we even pauze nemen.

Tijdens de terugrit valt het ons op dat deze bus twee naast elkaar geplaatste infoschermen heeft: ze blijven wel leeg. De bus is stipt…

… en dus kunnen we met IC 3134 naar Brussel sporen, niet naar Charleroi, want tussen Brussel-Zuid en Nivelles rijden vervangingsbussen. Voor ons zit de 1784 in vertraging: de ene desiro zien we nog vertrekken in Mechelen en die zit meer dan vol. Gelukkig bestaat IC 3134 wel uit 3 desiro’s. Maar de vertraagde S-trein zorgt ervoor dat we toch nog 7 minuten vertraging bij elkaar sprokkelen bij aankomst in Brussel-Noord. In normale omstandigheden heb je dan voldoende tijd om IC 1935 te halen, maar perron 12 is gevuld met betogers en het wordt drummen om ons naar spoor 9 te begeven. Er wordt al gefloten als we op het perron aankomen, maar we kunnen nog net instappen. Deze trein is vandaag beperkt tot Halle, maar er zal daar wel geen probleem zijn voor de reizigers die verderop willen: infoborden vermelden immers alleen de bussen naar Edingen.

Van twee treinen (9227 en 1935) weten we zeker dat er treinbegeleiders meerijden: we hebben ze echt gezien! Aan Thomas werd ooit gezegd Zalig zij die niet zien en toch geloven, maar eerlijk gezegd : het is niet makkelijk om in het OV te blijven geloven…Van de andere treinen moeten we waarschijnlijk veronderstellen dat de tbg’s nog aan het opstarten zijn. Er zijn er nu eenmaal die hun volledige diensttijd in opstartmodus zitten. Voor goede verstaanders: we zijn vandaag andermaal niet gecontroleerd…

De treinlectuur.
Herman KOCH, Finse dagen.
Lionel SHRIVER, We moeten het even over Kevin hebben.

Nu Peeters nog vervangen bij Mobiliteit…

Uitgedrukt…
Soms gehoord als reactie op de vraag “Gaat het?”: ja, het gaat, ne manke gaat ook. Waarmee dus eigenlijk bedoeld wordt dat het helemaal niet goed gaat.

Waar Abraham de mosterd haalde.
Voor het schrijven van deze bijdragen maak ik vaak gebruik van twee zeer waardevolle sites, één over de Belgische spoorlijnen en een over de bussen in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Het grootste probleem is dat van de informatisering: in de voorbije 20 jaar is het vrijwel onmogelijk geworden om nog aan papieren dienstregelingen te geraken en op het internet verdwijnen de oude dienstregelingen naarmate er nieuwe ingevoerd worden. Voor de trams maak ik nog al eens dankbaar gebruik van de Rail Atlas Vicinal van Stefan JUSTENS en Dick van der SPEK en van The Vicinal Story - Light Railways in Belgium 1885 - 1991 van W.J.K. DAVIES.

11-11-2023 om 00:00 geschreven door overweg13