De beekrombout (Gomphus vulgatissimus) is een Echte libel uit de familie van de Rombouten (Libellulidae), die voorkomt bij schone, stromende beken en rivieren met zandige bodem. In Nederland komt hij voor in Noord-Limburg, Midden-Brabant en Oost-Overijssel, maar is vrij zeldzaam door watervervuiling en beekkanalisering.
De beekrombout lijkt sterk op de zeer zeldzame, oostelijk voorkomende rivierrombout (Gomphus flavipes), deze heeft echter gele gestreepte poten, waar de poten van de beekrombout geheel zwart zijn.
beekrombout mannetje auteur : Guido Gerding CC 3.0
De meeste waarnemingen hebben betrekking op jonge imagos in mei en begin juni. Na het uitsluipen verspreiden de imagos zich in de wijde omgeving van het voortplantingswater, waar ze niet vaak meer worden waargenomen. Soms zijn beekrombouten jagend aan te treffen boven ruige vegetatie of langs bosranden. Geslachtsrijpe mannetjes keren terug naar het water en patrouilleren enige tijd langs de waterkant, waarbij ze vaak gaan zitten. Vrouwtjes die naar het water terugkeren worden direct betrokken in de paring. Eitjes worden door het vrouwtje afgezet in open water, in klompjes van enkele honderden eitjes.
Rome - Met de dood van Theodosius I valt het Romeinse Rijk definitief uiteen in een oostelijk en westelijk keizerrijk.
1377
Intocht van Paus Gregorius XI in Rome: vanaf dat moment is het Vaticaan zetel van de paus.
1472
Portugal - João de Santarém bereikt als eerste Sao Antao, het huidige Principe.
1566
Kroning van Paus Pius V in de Vaticaanse basiliek in Rome op zijn 62e verjaardag.
1605
Eerste publicatie van Don Quichot.
1685
Oostenrijk - Johannes Diodato krijgt als eerste een keizerlijk privilege voor het openlijk schenken van koffie en opent het eerste Weense koffiehuis.
1773
Zuidpool - James Cook en zijn bemanning bereiken als eerste de Zuidpoolcirkel.
1773
Het motet Exultate, jubilate van Wolfgang Amadeus Mozart wordt in Milaan voor het eerst opgevoerd, door de castraat Rauzzini.
1813
Groot-Brittannië - Humphry Davy ontdekt de lichtboog.
1840
De Republiek van de Rio Grande verklaart zich onafhankelijk van Mexico.
1852
Zuid-Afrika - De Britten erkennen de Boerenstaat Transvaal.
1917
De VS kopen de Maagdeneilanden van Denemarken voor $25 miljoen.
1929
Popeye, door Elzie Segar voor King Features Syndicate ontworpen, verschijnt (als bijfiguur) voor het eerst in het New York Journal.
1944
Italië - Met de Slag om Monte Cassino begint een van de langste en bloedigste slagen van de Tweede Wereldoorlog.
1945
Duitsland - Vanwege het oprukkende Rode Leger ontruimen de Duitsers Auschwitz-Birkenau.
1946
De Veiligheidsraad het hoogste orgaan van de Verenigde Naties, komt voor het eerst samen.
1955
Verenigde Staten - De USS Nautilus SSN-571 vaart als eerste atoomonderzeeër uit.
1966
Een B-52 bommenwerper en een KC-135 stratotanker van de USAF botsen boven Spanje, van de 4 h-bommen aan boord vallen er 3 nabij het dorpje Palomares en één in de Oceaan.Dit feit staat bekend als het Palomares incident.
1977
Verenigde Staten - Gary Gilmore wordt in Utah voor roofmoord door een executiepeloton doodgeschoten. Het is de eerste executie in de VS in tien jaar.
1987
Komoren - Olaf Reinicke, biologiestudent uit München ziet als eerste een Coelacant in zijn natuurlijke milieu op 198 meter diepte.
1991
Irak - "Operatie Desert Storm" is begonnen.
1995
Japan - Kobe wordt getroffen door een zware aardbeving met een kracht van 7,2 op de schaal van Richter. De stad wordt voor een groot deel verwoest. Er vallen 6433 doden.
2002
Democratische Republiek Congo - De vulkaan Nyiragongo komt tot uitbarsting, doodt 150 mensen, maakt 400.000 mensen dakloos en legt de grensplaats Goma volledig in de as.
Beekpunge (Veronica beccabunga) is een plant uit de weegbreefamilie (Plantaginaceae). De stengel en het blad van deze waterminnende plant zijn kaal en iets vlezig.
De plant groeit in beken, sloten aan waterkanten en in vochtig akkerland. Het verspreidingsgebied bestaat uit vrijwel geheel Europa, het westen en noorden van Azië en ook in Noord-Afrika wordt de plant aangetroffen.
De bloempjes zijn blauw en 5-8 mm groot. Er zijn vier kroonblaadjes, waarvan de bovenste het grootste is. Verder zijn er vier kelkblaadjes en twee meeldraden. De beekpunge bloeit in langgesteelde, ijle trossen die in bloei staan tussen mei en september. De bloemtrossen groeien okselstandig, en bevatten twintig tot vijfentwintig bloemen per hoofdje.
Beekpunge draagt een 3-4 mm groot bolvormige doosvrucht die onbehaard is.
De 3,5-5 cm grote bladeren zijn kortgesteeld, eirond tot rond en tegenoverstaand. Het blad is enigszins vlezig en glanst. De plant kan volledig ondergedoken blijven, vooral in snelstromend water, de bladeren zijn dan slapper en langer. De plant is in de winter bladhoudend, de bladeren bevatten antvriesstoffen.
De wat scherp, ietwat bitter smakende bladeren werden vroeger wel gegeten, net als waterkers. In het noorden van Europa gebeurt dat nog steeds als onderdeel van salades. Overdaad schaadt echter: de bladeren en jonge scheuten bevatten diuretisch werkende stoffen.
de eerste Sint-Marcellusvloed treft Nederland en Noordwest-Duitsland.
1362
de tweede Sint-Marcellusvloed treft Groot-Brittannië, Nederland, Duitsland en Denemarken.Naar schatting 40.000 mensen sterven.
1547
Ivan IV bijgenaamd de Verschrikkelijke wordt tot Tsaar aller Russen gekroond.
1917
De Duitse minister van buitenlandse zaken verstuurt het Zimmermanntelegram aan Mexico met het verzoek zich aan de kant van de Centrale Mogendheden te scharen in de Eerste Wereldoorlog.
1918
De Nederlandsche Postcheque - en Girodienst wordt gestart.
1988
Tina Turner treedt in het Maracana Stadium in Rio de Janeiro op voor een betalend publiek van meer dan 184000 toeschouwers, een wereldrecord voor een solo artiest op dat moment.
2001
Overleden : Laurent-Désiré Kabila(62), Congolees president.
2003
Laatste lancering van de Space Shuttle Columbia. Vlak na lancering raakte een stuk isolatieschuim los waardoor hij bij terugkeer op 1 februari in delen uiteen viel.
Beekprik (Lampetra planeri) is een zeldzame kaakloze vis die inheems voorkomt in de Benelux.
De beekprik is geen vis, maar behoort tot de rondbekken. Hij heeft een aalachtig lichaam. De huid is glad bij gebrek aan schubben. Pare vinnen ontbreken. De rugvin bestaat uit 2 delen en 1 vin omzoomt de staart. De vinnen zijn niet ondersteund door vinstralen. De rug is grijsbruin; de buik is lichter gekleurd.
De totale levensduur van de soort is 7 jaar. Hiervan brengt ze 6,5 jaar door als larve door in beken en rivieren. Na de metamorfose tot adulte prik voeden de dieren zich vermoedelijk niet meer en worden eenmalig eieren gelegd waarna ze sterven. Het afzetten van eieren gebeurt in nesten (cirkelvormige depressies) in grof zand en/of kiezel. Soms paaien tot 30 dieren in 1 nest. Uitgekomen larven graven zich in stroomafwaarts gelegen slijkafzettingen in en voeden zich voornamelijk met detritus en algen (diatomeeën).
beekprik foto : tonnie.punt.nl
De beekprik blijft zijn hele leven in dezelfde beekloop. Het dier leeft drie tot zes jaar als een blinde larve in de bodem, verandert dan tot volwassen prik, houdt op met foerageren en paait boven grind en stenen, stroomopwaarts in dezelfde beek. De beekprik is dus geen parasiet zoals de rivier- en de zeeprik.
Sinds het begin van de 20e eeuw gaat de beekprik geleidelijk achteruit. De beekprik komt nog voor in beken op de oostelijke Veluwe, in de Achterhoek, Limburg en vooral in oostelijk Noord-Brabant. Ook in Vlaanderen, in de provincies Antwerpen en Limburg komt de beekprik nog voor. Uit het beschikbare materiaal over de vindplaatsen van beekprikken sinds 1900, blijkt dat het aantal uurhokken met beekprikken tussen 1945 en 1980 met 64% is afgenomen. Het voorkomen in Noord-Nederland is twijfelachtig. Aantoonbaar ging de beekprik achteruit in midden Noord-Brabant en sommige delen van Limburg, de Achterhoek en in geheel Twente. Tussen 1980 en 1995 zijn er nog 35 uurhokken met vangsten van de beekprik.
Het is verboden om beekprikken te vangen of pogingen daartoe te ondernemen want de beekprik staat in de Flora- en faunawet en komt voor op de Nederlandse rode lijst als bedreigde diersoort.
Volledig beschermd door de Wet op de Riviervisserij. Beschermd (bijlage III) door de Conventie van Bern en de Europese Habitatrichtlijn (bijlage 2). Duits: Bachneunauge Engels: brook lamprey Frans: lamproie de planer
In India op de grens met Nepal vindt een aardbeving plaats, kracht 8,3 op de schaal van Richter. Er sterven meer dan meer dan 10.000 mensen.
1962
De Slag bij Vlakke Hoek, waarbij de Nederlandse Marine voor het laatst een vijandig schip tot zinken bracht, in dit geval een Indonesisch.
1995
Overleden : Jef Bruyninckx(76),(de witte) Vlaams acteur en regisseur.
1999
Servische ordetroepen vermoorden 45 burgers, onder wie twee vrouwen en een kind van 12 jaar, in het Kosovaarse dorp Racak.
2001
De Engelstalige Wikipedia gaat van start.
2002
Overleden : Jean Dockx(60),Belgisch voetballer en trainer.
2006
Het ruimtevaartuig Stardust landt veilig in de Amerikaanse staat Utah nadat het tijdens zijn bijna 7 jaar durende missie losvliegende komeetdeeltjes uit de ruimte opving tijdens een ontmoeting met de komeet Wild 2.
2009
Een vliegtuig met 155 passagiers dreigt direkt na het opstijgen te crashen in New York ten gevolge van een aanvaring met vogels in beide motoren. De piloot, Captain Chesley "Sully" Sullenberger landt in de Hudson, waardoor alle passagiers overleven en New York een ramp bespaard blijft.
De Beekparelmossel (Margaritifera margaritifera) is een in het zoete water levend tweekleppig weekdier.
De Beekparelmossel heeft koel, helder, zuurstofrijk, oligotroof, niet verontreinigd water nodig. Door de sifonen wordt water naar binnen gezogen waar de kleine zwevende organische deeltjes uitgefilterd worden waarmee het dier zich voedt. Men verondersteld dat de soort toen zij vroeger veel algemener was een belangrijke rol speelde bij het verwijderen van zwevende stof uit het water. Dit was eveneens belangrijk voor een aantal andere organismen die in het zelfde biotoop leefden zoals zalm en forel. Onder ideale omstandigheden leven de dieren in grote populaties in snelstromende (berg)beken en kleine rivieren. De dieren hebben een voorkeur voor een zandig substraat waar zij zich ingraven en wat beschut wordt door grof grind en stenen. Er is een maximale waterdiepte van ongeveer twee meter.
beekparelmossel in Västernorrland, Zweden. auteur : Joel Berglund CC 3.0
De Beekparelmossel is een soort die tientallen jaren oud kan worden. De maximale ouderdom lijkt per populatie te variëren en is waarschijnlijk van verschillende factoren afhankelijk. Hoogst waargenomen leeftijden liggen rond de 280 jaar. In tegenstelling tot veel andere mollusken zijn de dieren tweeslachtig (zijn dus òf mannelijk òf vrouwelijk) en worden pas bij ongeveer 10-15 jaar geslachtsrijp. De schelp is dan ongeveer 6,5 centimeter lang.
De soort heeft een Holarctische verspreiding en komt voor in Noord-Amerika, Europa en Azië.
Komt in Nederland niet voor door het ontbreken van geschikte biotopen. In België in bovenlopen van beken en kleine rivieren in de Ardennen.
De soort is overal in zijn verspreidingsgebied zeer sterk bedreigd. Er is in veel gebieden een teruggang gemeld van 95-100%. In grote gebieden is zij reeds uitgestorven. Grote populaties worden nog maar in minder dan 50 rivieren gevonden verspreid over Canada, Scandinavië, Rusland met nog enkele kleinere populaties in Beieren, Tsjechië, Oostenrijk en Groot-Brittannië. Omdat de dieren zo oud worden kunnen populaties nog tamelijk lang bestaan ook als er door welke oorzaak dan ook geen nakomelingen meer komen. De achteruitgang komt vooral door waterverontreiniging die totaal niet verdragen wordt. In veel gebieden zijn zelfs de bovenlopen van bergbeken al vervuild. Een andere belangrijke oorzaak is de achteruitgang van de vissoorten (die deels eveneens een gevolg van de waterverontreiniging is) waarvan de Beekparelmossel voor de voortplanting van afhankelijk is. Andere oorzaken zijn oa. roofbouw in de parelvisserij, afdammingen, visserij op de gastheersoorten en de opkomst van de bisamrat die als predator optreedt. De ingewikkelde en veeleisende levenscyclus van de Beekparelmossel draagt sterk bij aan de gevoeligheid voor uitsterven van populaties.
De Beekparelmossel is altijd een leverancier van parels geweest. Hoewel slechts ongeveer 4% van de dieren een parel bevatte, was de parelvisserij vroeger erg belangrijk. In de achttiende eeuw zijn in delen van Duitsland de mossels ook wel met opzet voor dit doel uitgezet. Deze voor de parelvisserij bedoelde populaties werden streng beschermd. Het toebrengen van schade werd met drakonische maatregelen afgestraft.
Maarten Luther begint zijn studie aan de universiteit in Erfurt.
1506
Herontdekking van de Laocoon door Felice de Fredi, die bij het spitten in een wijngaard stootte op de stenen die het plafond van een onderaardse ruimte bleken te zijn. Hij waarschuwde direct paus Julius II.
De Sint-Pontiaansvloed treft de westelijke kust van Nederland.
1599
Overleden : Edmund Spenser, Engels dichter.
1610
Ontdekking van Callisto, 4e maan van Jupiter, door Galileo Galilei.
1916
Een zware storm teistert de kustgebieden langs Noordzee en Zuiderzee. In Hoek van Holland is het water +300cm NAP en zelfs grote delen van Zwolle lopen onder water.
1929
Overleden : Wyatt Earp(81), Amerikaans avonturier, kroegbaas, politieman en bendelid.
1930
De Mickey Mouse strip wordt voor het eerst uitgebracht.
1957
Het speelgoedbedrijf Wham-O produceert de eerste frisbee.
1958
Smurfen strip voor het eerst uitgebracht.
1964
Benoeming van Karol Wojtyla tot aartsbisschop van Krakau in Polen.
De beekloper (Velia caprai) is een insect uit de familie beeklopers (Veliidae).
De wants wordt ongeveer 6 tot 9 millimeter lang en is langwerpig van vorm en heeft een zwarte kleur, aan iedere zijde van het achterlijf zit een rij rode tot oranje vlekken. Aan de binnenzijde van de rode vlekken zit een rij kleinere witgele vlekjes, de onderzijde van de wants is roodoranje. Op het halsschild zitten twee oog-achtige witte vlekken. De bovenzijde van het lijf is plat en de zijkanten staan iets omhoog.
Beekloper in de Belgische Ardennen auteur : James K. Lindsey CC 3.0
Het lichaam is niet zo langgerekt en dun als de vijverloper (Hydrometra stagnorum), die meer op een wandelende tak lijkt, maar meer gedrongen en breder. De poten zijn kort maar breed en met de voorpoten worden prooien gegrepen die door de zuigsnuit worden doorboord en leeggezogen. De beekloper schroomt niet prooien aan te vallen die groter zijn als hijzelf.
beeklopers
De beekloper is een echte jager die vanaf de kant het wateroppervlak afspeurt op zoek naar in het water gevallen prooien die het hoofdvoedsel uitmaken. Ook onder water hangende dieren als muggenlarven worden wel gegrepen. De beekloper kan zelfs op het land worden aangetroffen, en is soms het hele jaar actief vanwege de hoge tolerantie voor lagere temperaturen. In tegenstelling tot de veel delicatere schaatsenrijder (Notonecta glauca) leeft de beekloper liefst in stromende wateren met weinig oeverbegroeiing, en wordt vaak in hoger gelegen, bosachtige gebieden aangetroffen. In Nederland komt de soort voor op Texel.
Overleden : Maximiliaan I van Oostenrijk(59), Duits keizer en aartshertog van Oostenrijk.
1528
Gustaaf I van Zweden wordt tot koning gekroond.
1583
Overleden : Fernando Álvarez de Toledo(74), hertog van Alva, Spaans veroveraar.
1807
Een schip dat van Haarlem naar Delft ging had 37 000 Hollandse ponden (d.w.z. 37 000 kg) aan buskruit aan boord. Het ontplofte midden in Leiden in het Steenschuur in het verlengde van het Rapenburg.151 doden.
1875
Kwang-su wordt keizer van China.
1915
Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden verwerpt een voorstel tot vrouwenstemrecht.
1932
Hattie W. Caraway is de eerste verkozen vrouw in de Amerikaanse senaat.
1950
In de Theemsmonding wordt de Britse duikboot Truculent door een Zweedse tanker geramd. Van de 79 opvarenden komen er 64 om het leven.
Beekforellen hebben van alle forellen de grootste verspreiding. Hoewel ze in de delen van hun areaal van verschillende ondersoorten van de Zeeforel af stammen, zijn ze op uiterlijke kenmerken en ook door hun levenswijze nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Beekforellen zijn dwergvormen binnen deze grote verwantschapskring, die zich hebben aangepast aan snelstromende, zuurstofrijke beken, tot in de brongebieden. Ze worden meestal ongeveer 30 cm lang, zelden 50 cm. Beekforellen zijn trouw aan de standplaats. Ze hebben vaste schuilplaatsen, bijvoorbeeld onder overhangende stenen of wortels, die ze tegen concurrenten verdedigen; ze zijn dus territoriaal ingesteld. Hun voedsel hangt van het aanbod af, maar omvat kleine kreeftachtigen, insecten (vooral kokerjufferlarven) en kleine vissen.
Beekforel in het Arctikum museum, in Rovaniemi, Finland. auteur : Zouavman Le Zouave CC 3.0
In zeer koude, dus ook voedselarme beken zijn ze merendeels aangewezen op vliegende insecten, die ze van het oppervlak wegvangen of zelfs met een sprong boven water verschalken. Forellen in zeer hoog gelegen bergbeken of -meren worden vaak niet langer dan ca. 15 cm; ze worden wel steenforellen genoemd. Beekforellen worden bij gunstige omstandigheden in hun derde of vierde jaar geslachtsrijp. Dieren uit gebergten beginnen al vanaf oktober te paaien, maar in het laagland verschuift de rijtijd naar later, soms tot in maart.
beekforel
De paaiplaatsen liggen meestal stroomopwaarts van de normale voedselterritoria, zodat ook deze vorm vaak (bescheiden) trektochten onderneemt. Anders dan bij de Zee- en Meerforellen komt bij de Beekforel geen zilverkleurige, in open water jagende jeugdvorm voor; de dwarsgestreepte jongen van de Beekforel krijgen al vanaf een lengte van ca. 10 cm dadelijk het kleed van de ouders, met zwarte en rode stipjes. Beekforellen hebben geen grote economische betekenis, omdat ze alleen in kleine, ook s zomers koude wateren voorkomen; de temperatuur mag niet lang boven 18 °C komen. Bij hengelaars zijn ze echter erg geliefd omdat men er met de veeleisende techniek van het vliegvissen jacht op kan maken, gebruik makend van hun schitterende reflexen bij het vangen van vliegende of drijvende insecten.
beekforel auteur : Patrick van den Bogaard
Verspreiding : Geheel Europa en West-Azië, oostwaarts ongeveer tot het Aralmeer; ook in Noord-Afrika (Atlasgebergte en omgeving). Beekforellen zijn ook op andere continenten uitgezet.
De Amerikanen kennen hem als breedstaart of brookie (Verspreid in de oostelijke V.S. en Canada).
Duits: Bachforelle Engels: brown trout Frans: truite de rivière
Overleden : Paus Johannes VI, geboortedatum onbekend - sterfplaats onbekend.
1790
Naar Amerikaans voorbeeld wordt in de Zuidelijke Nederlanden de "Republiek van de Verenigde Nederlandse Staten" of de "République des Etats belgiques unis" uitgeroepen.
1569
Eerste geregistreerde 'lottery' in Engeland.
1693
Uitbarsting van de Etna, zware aardbeving verwoest delen ven Sicilië en Malta.
1787
William Herchel Duits astronoom, ontdekt Titania eb Oberon, twee manen van Uranus.
1794
Overleden : Robert Forsythe(39), US Marshal, Georgia.De eerste US Marshal, gedood tijdens het uitvoeren van zijn ambt.
1820
In Frankrijk wordt het eerste roestvrij staal geproduceerd.
1922
Voor het eerst wordt insuline gebruikt voor behandelling van diabetes bij de mens.
1928
Overleden : Thomas Hardy(87), Engels schrijver.
1935
Na in 1932 al solo de Atlantische oceaan te hebben overgestoken is Amelia Earhart de eerste vliegenier die de Grote Oceaan over vliegt, van Hawai naar Californië.
1962
Zware sneeuwlawine op de Huascaran, Peru met 4000 doden.
2008
Overleden : Edmunt Hillary(88).Hij genoot bekendheid als de eerste bergbeklimmer die de top van de Mount Everest beklom, een prestatie die hij samen met de Nepalese Sherpa Tenzing Norgay op 29 mei 1953 leverde.