Veel bijgeloof heeft betrekking op overgangsriten zoals de geboorte. Er bestaan diverse soorten bijgeloof in verband met geboorte en pasgeborenen. Vrij algemeen is de vrees voor het boze oog (bijvoorbeeld van een jaloerse of onvruchtbare vrouw) en de angst voor boze geesten. Maar er bestaan ook andere vormen van bijgeloof, zoals de weigering om meer dan de noodzakelijke babykleertjes te kopen voordat de baby er daadwerkelijk is. In het bijgeloof omtrent pasgeborenen spelen ook dieren een rol. Aan sommige dieren worden bovennatuurlijke invloeden toegeschreven, waardoor die uit de buurt van baby's worden gehouden. Een voorbeeld daarvan is de kat, die de adem van de baby zou stelen. Dit bijgeloof is trouwens wel gebaseerd op een realiteit: huiskatten gaan graag in de wieg liggen en dat kan leiden tot verstikking van jonge baby's. In de Surinaamse cultuur bijvoorbeeld wordt een baby na zonsondergang niet meer over de schouders gedragen omdat het dan bloot zou staan aan de invloed van boze geesten.
Zonsverduisteringen
In de afgelopen eeuwen werd verondersteld dat zonsverduisteringen invloed zouden hebben op het weer. De duur van een zonsverduistering zou verband houden met de duur van het regenseizoen. Ook het tijdstip van de verduistering zou van belang zijn: een zonsverduistering in het voorjaar zou gunstig zijn voor de oogsten. Tegenwoordig weet men dat dit onjuist is.
Bij een eclips in 2136 voor Christus dacht men in China dat de zon aangevallen werd door een grote onzichtbare draak. Door veel kabaal te maken (op trommels slaan, pijlen in de lucht schieten enz.) kon men de draak verjagen en het daglicht herstellen. Toen de eclips plaatsvond, was de keizer volledig onvoorbereid. Alhoewel de zon toch terug tevoorschijn kwam, was de keizer zeer vertoornd en beval de onthoofding van zijn astronomen. Ook op het Indonesische eiland Java is het tijdens een eclips gebruikelijk om flink lawaai te maken. Toen de maan in 1674 voor de zon schoof, begon iedereen intens te bidden en een hels lawaai te maken.
In Zuid-Amerika hebben de mythen en legenden over de zonsverduistering doorgaans een seksuele lading. Voor veel inheemse volkeren staat een eclips symbool voor de (al dan niet incestueuze) geslachtsgemeenschap tussen de zon en de maan. Volgens de Anus, het vier na grootste inheemse volk in Venezuela, lopen zwangere vrouwen tijdens een zonsverduistering kans dat de maan hun ongeborene wegkaapt. De Wayuu-indianen in Venezuela geloven ook dat zon en maan tijdens een eclips geslachtsgemeenschap hebben. Tijdens hun liefdesdaad willen ze niet gestoord worden, en daarom wordt het zo donker.
Veel Afrikanen zijn bang voor de zonsverduistering. Anders dan hier is de eclips in Afrika geen fascinerend natuurverschijnsel. Op het moment dat de zon zich aan het zicht onttrekt, duiken er umnyanma (kwade geesten) op. De Zoeloes hebben het over de 'Dag van de dode maan'. Het is volgens deze Afrikaanse stam op zo'n dag onverantwoord belangrijke beslissingen te nemen. In India wordt geprobeerd de demon Rahoe tot inkeer te brengen zodra deze begint met 'het verorberen' van de zon.
Volgens diverse onheilsprofeten zou de laatste totale zonsverduistering die in Europa zichtbaar was het einde van de wereld inluiden. Nostradamus' voorspelling dat "in het jaar 1999 en zeven maanden uit de hemel een grote Koning der Verschrikking zal komen, om de grote Koning van Angoulmois uit de dood op te wekken". Dit zou volgens sommige bronnen duiden op "de grootste eclips van deze eeuw". Nostradamus hanteerde nog de Juliaanse kalender; hij doelde dus eigenlijk op 11 augustus 1999.
Gedurende de eclips van 16 juni 1406 in Frankrijk schuilden massa's mensen in de kerken. Tijdens de 16de eeuw dacht men in Frankrijk dat de Zon verliefd was op de Maan en dat ze miljoenen sterren voortbrachten tijdens hun ontmoetingen (een eclips).
Een variatie hierop vinden we bij de Wayuu-indianen in Venezuela. Die denken dat zon en maan het tijdens een eclips met elkaar doen. Tijdens hun liefdesdaad willen ze niet gestoord worden, en daarom wordt het zo donker.
Uit de oude Griekse en Romeinse geschiedenis, zijn tal van verhalen bekent over zonsverduisteringen.
"Toen Anaxagoras, een goede vriend van de Atheense staatsman Pericles, in de vijfde eeuw voor Christus verklaarde dat de zon een 'vurige steenklomp' was, pikte de bevolking dat niet. De eerstgenoemde die zijn tijd ver vooruit was werd verbannen, de tweede aangeklaagd wegens laster van de goden."
Cassius Clay wint de gouden medaille in boksen bij de Olympische Spelen in Rome.
1972
Palestijnse terroristen overvallen het woonblok van de Israëlische sportploeg in het Olympisch dorp in München.
1980
Tussen Italië en Zwitserland wordt de Gotthardtunnel voor het autoverkeer geopend.
1990
Saddam Hoessein, de Iraakse president, roept opnieuw op tot een heilige oorlog tegen het Westen
1990
De eerste ministers van Noord- en Zuid-Korea ontmoeten elkaar voor het eerst sinds 45 jaar in Seoel. Zij plegen overleg om de spanningen tussen beide landen te verminderen.
1993
Overleden : René Klijn (30), Nederlands zanger.
1995
Wereldwijd protest na de eerste van een reeks kernproeven door Frankrijk op het atol Mururoa.
1997
Overleden : Moeder Teresa van Calcutta (87), geboren als Agnes Gonxha Bojaxhiu, Albanees stichteres van de Missionarissen van Naastenliefde.
Afkloppen is een vorm van bijgeloof. Het is een ritueel dat tegenwoordig nog veelvuldig toegepast wordt om het lot gunstig te stemmen dan wel het noodlot af te wenden. Afkloppen doet men nadat men een overmoedige uitspraak heeft gedaan, het ongeluk wordt zo afgewend.
Meestal wordt er afgeklopt op (onbewerkt) hout, maar ook ijzer is mogelijk.
Op hout afkloppen
In vrijwel heel Europa, maar ook daarbuiten, is voor miljoenen mensen het aanraken van hout of afkloppen op hout een vast ritueel
Een overmoedige uitspraak doen zonder op hout af te kloppen ("afkloppen"), kan niet veel goeds betekenen. Deze vorm van bijgeloof heeft zowel een christelijke als een heidense oorsprong. Voor de heidense oorsprong moet men teruggaan naar de tijd van de Germanen. De boom was voor hen de aardse belichaming van hun goden. Men geloofde dat bomen de woonplaats waren van vele goden. Dru�den voltrokken bezweringen en rituelen bij de heilige bomen. Wanneer de Germanen door demonische krachten werden bedreigd met een bepaald ongeluk, moesten ze hout aanraken; het was immers goddelijk. Hout nam de boze geest op en zond hem de grond in. De christelijke oorsprong vindt men bij de kruisiging van Jezus.
Als men overmoedig was geweest, dan moest men een houten kruis aanraken als herinnering aan de nederigheid waartoe Jezus opriep. Overmoedig zijn betekende niet alleen het noodlot tarten, het was tevens een zonde.
Het hout behoort wel aan een aantal voorwaarden te doen; het moest ongeverfd zijn en alleen eiken-, wilgen- of appelboomhout was hiervoor geschikt.
Toepassing
Het wordt in het dagelijks leven veelvuldig toegepast, zowel in zaken als privé, met als doel het lot in positieve zin te beïnvloeden. De daad, het feitelijk kloppen op hout, wordt verbaal begeleid door een bezweringsformule, doorgaans een letterlijke weergave van de handeling. In Nederland klopt men meestal af op een tafel, onder een tafelblad of op een deur (maar ook andere houten voorwerpen zijn mogelijk).
In Vlaanderen is "hout vasthouden" gangbaar.
Voorbeelden zijn o.a. : "Touch wood" (Groot-Brittannië/Australië/Ierland), "Toucher du bois" (Frankrijk/België), "Auf Holz klopfen" (Duitsland/Oostenrijk) en "Bater na madeira" (Portugal/Brazilië). In de Verenigde Staten is "Knock on wood" gangbaar sinds de 19e eeuw, daarvoor was "Stomp on Wood" gangbaar en klopte men vaak af op de houten vloer.
Keltisch/Germaans
De Keltische of Germaanse oorsprong stamt af van het Kotouka-ritueel. De boom was voor hen de aardse belichaming van hun goden. Men geloofde dat bomen de woonplaats waren van vele goden. Druïden voltrokken bezweringen en rituelen bij de heilige bomen. Wanneer de Germanen door demonische krachten werden bedreigd met een bepaald ongeluk, moesten ze hout aanraken; het was immers goddelijk. Hout nam de boze geest op en zond hem de grond in.
Christelijk
De christelijke oorsprong vindt men bij de kruisiging van Jezus. Als men overmoedig was geweest, dan moest men een houten kruis aanraken als herinnering aan de nederigheid waartoe Jezus opriep. Overmoedig zijn betekende niet alleen het noodlot tarten, het was tevens een zonde.
Uitdrukkingen in verschillende landen:
- Aramees : mxi al qaisa - Tsjechië : klepat na dřevo - Bulgarije : чукам на дърво (chukam na durvo) - Deens : bank under bordet (klop onder de tafel) - Duits : auf Holz klopfen (soms samen met Toi, toi, toi) - Fins : koputtaa puuta - Grieks : chtipa xilo - Iran : bezan be takhte - Perzië : بزن به تخته - Noorwegen : bank i bordet (klop op de houten plank) - Oekraïne : постукай по чомусь дерев'яному - Polen : odpukać w niemalowane (klop op ongeverfd hout) - Roemeens : a bate în lemn - Rusland : постучи по дереву - Servië : да куцнем у дрво (da kucnem u drvo) - Spanje : tocar madera - Turkije : tahtaya vur (soms antwoord iemand: "Şeytan kulağına kurşun" - dat iemand lood in het oor van Satan mag smelten) - Zwitserland : Holz alange (ondanks de u itdrukking moet men kloppen op hout als men de bezweringsformule opzegt, aanraken is niet voldoende) - Zweden : ta i trä (een deel van de bezwering "peppar peppar, ta i trä", soms wordt alleen "peppar peppar" gezegd)
Uitzonderingen zijn er ook:
- In Italië en de zuidkust van Spanje en op de Balearen klopt men op ijzer: "Toccare ferro" en "Tocar ferro". Overigens wel met dezelfde intentie, het positief beïnvloeden van het lot. - In de Arabische wereld zegt men "امسك الخشب" (imsek el-khashab). - Christelijke Arabieren zeggen "بإسم الصليب" (b-ism as-salib - in de naam van het kruis). - Moslims zeggen "بسم الله ماشاء الله لا حول ولا قوة إلا بالله" (b-ism Allah, ma sha' Allah la hawla wla kowa illa be'Allah - in de naam van Allah, met Allahs wil, er is noch kracht nocht macht behalve bij Allah). Beide worden toegepast als men iets begeert, en niet wil dat het boze oog macht over datgene krijgt. - In Sri Lanka wordt de Engelse uitdrukking gebruikt, maar ook touch gold (klop op goud) is gangbaar. - In Hong Kong (een ex-kolonie van Groot-Brittannië) wordt gedacht dat "Touch wood" de betekenis heeft van "God beware". - In Pakistan en India zegt men "Nazar Na Lage" (Hindi) en "Kannu pada Pooguthu" (Tamil). Beide uitdrukkingen kunnen worden vertaald met "dat er geen boze oog bestaat" en het wordt gezegd als iets 'te goed om waar te zijn' lijkt. - In Nepal zegt men "kasai ko ankha nalagos" met dezelfde betekenis, de uitdrukking wordt soms gevold door "bhagawanko dayale" (bij de gratie Gods).
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 4 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 4 september
1609
Henry Hudson ontdekt het eiland Manhattan.
1781
Officiële stichtingsdatum van Los Angeles.
1870
Keizer Napoleon III van Frankrijk wordt afgezet. De Derde Republiek wordt uitgeroepen.
1882
Thomas Edison schakelt 's werelds eerste elektriciteitsvoorziening in, waarmee hij 59 klanten rond zijn Pearl Street Station in beneden Manhattan van 110 Volt gelijkstroom voorziet.
1886
De Noord-Amerikaanse indianenleider Geronimo geeft zich over.
1888
George Eastman registreert de naam Kodak, en krijgt een octrooi voor zijn camera, die een filmrolletje gebruikt.
1940
De USS Greer wordt beschoten door een Duitse onderzeeboot, alhoewel de VS neutraal zijn. Spanningen lopen op tussen de twee landen.
1944
Tweede Wereldoorlog: de geallieerde troepen bevrijden Antwerpen, maar de Scheldemonding blijft nog weken bezet.
1948
Abdicatie van Wilhelmina en troonsaanvaarding van Juliana als Koningin der Nederlanden.
1965
Overleden : Albert Schweitzer (90), Duits arts, Nobelprijswinnaar.
1974
Overleden : Jean-Baptiste Piron (78), Belgisch militair, bevelhebber 1e Infanteriebrigade.
1976
Palestijnse terroristen kapen een KLM-vliegtuig en eindigen op Cyprus.
1987
Vanuit Turijn wordt live wereldwijd Madonna's concert in het kader van haar Who's That Girl World Tour uitgezonden.
1989
Overleden : Georges Simenon (86), Belgisch schrijver.
1990
De eerste ministers van Noord- en Zuid-Korea ontmoeten elkaar voor het eerst sinds 45 jaar in Seoel. Zij plegen overleg om de spanningen tussen beide landen te verminderen.
1998
Google Inc. wordt opgericht.
2004
Overleden : Bram Vermeulen (57), Nederlands cabaretier, tekstschrijver en zanger.
Het klavertjevier is een teken van voorspoed en geluk. Klaver zou beschermen tegen betoveringen van heksen; vooral het klavertje vier. Als men dat in bezit heeft, zou men heksen van gewone mensen kunnen onderscheiden en onzichtbare feeën kunnen waarnemen. Dromen van een klavertje vier voorspelt een lang en voorspoedig huwelijk. Als een meisje een klavertje vier in haar rechterschoen doet, zal zij trouwen met de eerste man die zij tegenkomt, of iemand met dezelfde naam.
De klaver wordt in verband gebracht met St. Patrick (shamrock) en de leprechaun.
Een klavertje vijf zou juist ongeluk brengen.
Een klavertje-vier brengt geluk
Klaver is, als je erin gelooft, een van de planten die mensen beschermen tegen betoveringen door heksen. Vooral het zeldzame klaverplantje met de vier blaadjes heeft bijzondere krachten - als je dat in je bezit hebt ben je in staat heksen van gewone mensen te onderscheiden en kun je feeën zien die andere mensen niet kunnen zien. Zelfs als je alleen maar dróómt van een klavertje-vier kun je al rekenen op een lang en voorspoedig huwelijk. En als een meisje een klavertje-vier in haar rechterschoen doet zal ze trouwen met de eerste man die ze tegen komt, of met iemand met dezelfde naam.
Spiegels
Een spiegel breken zou zeven jaar ongeluk betekenen. Dit geloof is afkomstig uit de tijd van het Romeinse Rijk; de weerspiegelingen zouden een reflectie van de ziel zijn, en een gebroken spiegel tastte de ziel aan. Vroeger veronderstelde men dat het lichaam elke zeven jaar van fysiologische samenstelling zou veranderen. Daardoor dacht men dat een periode van ongeluk automatisch zeven jaar in beslag nam.
Spiegels die niet werden gebruikt, moeten worden afgedekt; ze zouden de bliksem aantrekken. Ook in het huis van een overledene moest men de spiegels afdekken, om twee redenen; De dood zou de menselijke ijdelheid immers toch doorbreken, en de overleden ziel zou andere zielen met zich kunnen meetrekken.
Volgens het Amerikaanse bijgeloof kon een ongehuwde vrouw haar toekomstige echtgenoot in een spiegel zien. Daar was wel een bepaald ritueel voor nodig. Het moest op de vooravond van Allerheiligen, Halloween, gebeuren. Wanneer ze om middernacht met een brandende kaars in de hand in een spiegel keek zou het gezicht van haar toekomstige partner (liefde) verschijnen.
Als je een spiegel breekt kun je zeven jaar ongeluk verwachten
Vroeger was het gebruikelijk dat in een huis waar een overledene lag opgebaard de spiegels werden afgedekt. Een spiegel weerkaatst namelijk niet alleen het uiterlijk, maar ok de ziel van een mens. De zielen van de overlevers werden zo moeilijk herkenbaar gemaakt om vergissingen te voorkomen. Wie een spiegel breekt loopt een grote kans dat zijn ziel gescheiden wordt van zijn lichaam, en dat betekent de dood.
De ongelukkige die toch een spiegel uit zijn handen laat kletteren moet de stukken over zijn schouder in stromend water gooien. Scherven van gewoon glas brengen juist geluk, omdat door het geluid van brekend glas de boze geesten worden afgeschrikt. Daarom vertrapt een joodse bruidegom tijdens de huwelijksplechtigheid een glas.
Ladders
Volgens het bijgeloof brengt onder een ladder doorlopen ongeluk. Een ladder die ergens tegenaan leunt vormt een natuurlijke driehoek met de muur en de grond. Gezien nu de driehoek het symbool is van de heilige Drie-eenheid is, beoordeelden onze voorouders het fenomeen van onder een ladder door te lopen als een uitermate oneerbiedige daad. Wie dit wel deed, werd beschuldigd van duivelsverering. Later ontwikkelde men geleidelijk de overtuiging dat wie onder een ladder durfde door te gaan, door de dood getroffen kon worden. Een vrouw die het waagde onder een ladder door te lopen, zou nooit binnen het jaar getrouwd raken. Om gespaard te blijven van dit onheil, moest men zijn vingers kruisen of een wens doen. Ook op de schoenen spuwen en wachten tot dit opgedroogd is zou volstaan.
Onder een ladder doorlopen is ook zonder bijgeloof niet altijd veilig. Wanneer er iemand op die ladder staat, kan diegene per ongeluk een emmer of gereedschap laten vallen. En degene die onder de ladder doorloopt zou per ongeluk tegen de ladder aan kunnen stoten.
Wie onder een ladder doorloopt roept onheil over zich af
Een Engelse onderzoeker heeft eens een ladder zo neergezet, dat je eronderdoor moest lopen, of de drukke gevaarlijke straat op moest. Maar liefst zeventig procent van de mensen ging liever de straat op dan dat men onder de ladder door liep. De verklaringen voor dit bijgeloof verschillen nogal. De ladder vormt samen met de muur en de straat een driehoek, en die heeft magische krachten. Anderen menen dat op de ladder geesten onderweg zijn naar de hemel en dat je die niet mag storen.
Als je niet anders kan dan onder de ladder door te lopen moet je je vingers gekruist houden tot je een hond ziet. Spuwen over de linkerschouder schijnt ook te helpen...
Zout
Met zout knoeien zou ongeluk brengen. Wanneer men met zout knoeit, moet men onmiddellijk zout over de linkerschouder gooien; in de ogen van de slechte geesten. Links is ook de kant waarlangs de duivel mee zou gluren. Men hoopte op die wijze een ernstige ziekte af te wenden.
Hierdoor ontstonden diverse rituelen rondom het zoutvat op tafel. Bij het dekken van de tafel moest eerst het zoutvat geplaatst worden, om bij het afruimen als laatste te verwijderen.
Een probleem dat werd verholpen door het zout altijd op tafel te laten staan; zoals in de meeste restaurants de gewoonte is. Maar zout kan ook geluk brengen. Sommige mensen nemen altijd een zakje zout mee om succes in zaken te hebben. Wanneer iemand in het donker naar buiten gaat, moet hij steeds zout in zijn hand houden, wil hem niets overkomen.
Alleen de eter zelf mag zout over zijn eigen eten strooien.
Een kring van zout zou beschermen tegen betoveringen van heksen.
Wie zout morst kan narigheid verwachten
Zout wordt uit de aarde of de zee gehaald, het was vroeger zeer kostbaar en je kon er voedingsmiddelen mee conserveren. Zout had dus magische krachten die met het eeuwige leven te maken hadden. Een katholieke baby krijgt, als hij gedoopt wordt dan ook een snufje zout op de tong. Dus als je zout morst is dat echt vragen om moeilijkheden. Veeg het vooral niet op, maar gooi een klein deel ervan drie keer over je linkerschouder.
Maar denk erom dat je dat niet doet in de richting van iemand die je dierbaar is, want dan zal jouw narigheid naar deze onschuldige worden overgeheveld.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 3 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 3 september
301
San Marino 's werelds oudste republiek, wordt gesticht door Sint Marinus.
1651
Slag bij Worcester - Definitieve overwinning van Cromwell op de koningsgezinden in de Engelse burgeroorlog. Karel II van Engeland ontsnapt en vlucht naar Frankrijk.
1783
De Vrede van Parijs wordt getekend, dit betekent het einde van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog.
1808
Introductie van een voorloper van het periodiek systeem door John Dalton.
1906
De Vereniging Natuurmonumenten (NL) doet haar eerste aankoop, het Naardermeer.
1914
Kardinaal Giacomo della Chiesa wordt gekozen tot Paus Benedictus XV.
1939
Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk verklaren de oorlog aan Nazi-Duitsland.
1944
De laatste trein vertrekt uit Kamp Westerbork. Vanaf 1942 vertrok vrijwel iedere week een trein; 20 goederenwagons met totaal 1150 mensen. 93 maal vertrok zo'n transport.
1944
Tweede Wereldoorlog: de geallieerde troepen bevrijden Brussel.
1957
In Little Rock, Arkansas, proberen de eerste negers naar de middelbare school te gaan. Als zij bij de school aankomen worden ze uitgescholden en weggepest.
1962
Overleden : E.E. Cummings (67), Amerikaans dichter en schrijver.
1967
Eddy Merckx wordt in Heerlen wereldkampioen wielrennen.
1976
Viking 2 landt op Mars.
1988
Overleden : Joop Waasdorp (71), Nederlands schrijver en journalist.
1991
Het Super Nintendo Entertainment System wordt op de markt gebracht.
1991
Overleden : Frank Capra (94), Amerikaans filmregisseur.
1995
eBay wordt opgericht.
2001
Dagen H, Zweden schakelt over van links- naar rechtsrijden.
2004
De op 1 september begonnen gijzeling van schoolkinderen en leraren van een school in Beslan (Rusland) door Tsjetsjeense terroristen, eindigt in een bloedige aanval van Russische militairen waarbij 331 kinderen en volwassenen omkomen.
2005
Eerste uitzending van ouderenomroep MAX. De omroep voor 50+ers.
2009
Op Forest Lawn Memorial Park in Glendale is popster Michael Jackson, 70 dagen na zijn dood, begraven.
De lift in een flatgebouw in Shanghai, de etages 0, 4, 13 en 14 ontbreken. Eén van de bekendste voorbeelden van bijgeloof is de betekenis van het getal 13, algemeen bekend als ongeluksgetal. Sommige hotels hebben geen dertiende kamer of dertiende verdieping. In ziekenhuizen wordt bij de nummering van verdiepingen vaak verdieping 13 overgeslagen. In vliegtuigen ontbreekt vaak ook de 13de rij stoelen; de op 12 volgende rij is rij 14.
Als de dertiende dag van de maand op een vrijdag valt, wordt dit aangeduid als ongeluksdag. In Amerika is becijferd dat een vrijdag de dertiende de economie miljarden dollars kost. In grote steden merkt men aan het openbaar vervoer dat er op die dag meer mensen thuis blijven. Vrijdag de dertiende wordt in veel landen als een ongelukkige dag beschouwd (in Spaans- en Griekstalige landen is dat dinsdag de dertiende).
Een verklaring voor 13 als ongeluksgetal is het volgende; aan het Laatste Avondmaal zaten dertien personen, waaronder Judas, de verrader van Jezus. Een oudere verklaring zegt dat het getal dertien niet in het twaalftallige stelsel paste. De Romeinen zagen in het getal een symbool van dood, verwoesting en ongeluk. Een verklaring ligt in de Egyptische kalender; vijf toegevoegde (ongeluks)dagen samen vormen de dertiende maand. Het was een ongelukkige periode, omdat het Nijlwater op zijn allerlaagste peil stond, wat insectenplagen meebracht die zich samen met de koude noordenwind verplaatsten. Bovendien verkeerde iedere weldenkende Egyptenaar in bange afwachting of de ster Sopdet (ook wel Sothis) wel terug zou verschijnen en aldus de komst van de nieuwe vruchtbare Nijlvloed aankondigen. In de Griekse mythologie is Isis-Sothis (Sirius) de grote Hondsster.
Overigens zijn sommige mensen ervan overtuigd dat 13 juist een geluksgetal is. Het verhaal dat het een ongeluksgetal zou zijn, is volgens hen bedoeld om de rest van de mensheid zand in de ogen te strooien, zodat rij 13 vrijgehouden blijft voor de slimmerik die dóórheeft dat 13 eigenlijk een geluksgetal is. Heksen zouden graag vergaderen met z'n dertienen.
Hoefijzers
Een hoefijzer zou beschermen en geluk brengen. Volgens het bijgeloof verdubbelt het aldus verkregen geluk, als het hoefijzer boven een deur gespijkerd wordt.
Als de opening naar boven wordt gehangen, wordt het geluk als het ware opgevangen, als de opening echter naar beneden hangt loopt het geluk uit de opening en trekt het hoefijzer ongeluk aan. Ironisch genoeg zijn er ook landen waar het hoefijzer juist met de opening naar beneden moet worden opgehangen, zodat het ongeluk eruit loopt.
Als men een hoefijzer vindt, behoort het over de linkerschouder geworpen te worden, nadat de betreffende persoon een wens heeft uitgesproken. Daarna moet men doorlopen zonder om te kijken. Vroeger hingen mensen vaak hoefijzers boven de deuren om betoveringen af te weren en te voorkomen dat toverfeeën de pasgeboren baby zou ontvoeren. Men geloofde dat heksen en feeën bovennatuurlijke overlevenden van lang geleden waren. In die tijd kende men nog geen ijzer, en daarom zouden heksen en feeën bang zijn voor het materiaal. De vorm van een hoefijzer doet denken aan de halve-maanvorm, die bij vele volkeren symbool stond voor welvaart en geluk. Onder andere Admiraal Nelson spijkerde een hoefijzer aan de mast van zijn vlaggenschip "Victory".
Eén van de oudste verhalen waarin de bijzondere eigenschappen van het hoefijzer worden beschreven is de legende van Sint Dunstan, een Engelse bisschop die leefde in de tiende eeuw. Hij was niet alleen een groot geleerde, maar ook musicus en edelsmid. Op zekere dag kwam de duivel bij de bisschop langs en vroeg hem zijn hoeven te beslaan. Dunstan zag meteen wie hij voor zich had, bond de duivel vast, zette één van zijn tangen op de neusgaten van de duivel en dwong hem zo te beloven dat hij nooit een huis zou binnengaan waar een hoefijzer aanwezig was. Er bestaan afbeeldingen van Sint Dunstan waarop hij de duivel met zijn tang bij de neus heeft.
Dit verhaal is waarschijnlijk de oorsprong van het gezegde "iemand bij de neus nemen".
Paraplu's
Het binnenshuis openen van een paraplu betekent ongeluk. Veel mensen kennen die uitspraak. Maar er bestaan ook minder bekende varianten.
Zo zou het laten vallen van een paraplu leiden tot acuut verstand- of geheugenverlies. Een gevallen zonne- of regenscherm zou men nooit zelf mogen oprapen, want dat leidt tot ongeluk in de toekomst. Wanneer een dame haar paraplu opraapt, zal zij een oude vrijster worden. Een paraplu cadeau doen of op een tafel of bed leggen lokt de kwade geesten uit die zich eronder verschuilen.
Een paraplu openen als het mooi weer is, brengt al ongeluk.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 2 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 2 september
1192
Ontmoeting tussen Richard Leeuwenhart en de veldheer Saladin tijdens de Derde Kruistocht.
1645
Eerstesteenlegging voor de Sael van Oranje, die later zou uitgroeien tot Paleis Huis ten Bosch.
1937
Overleden : Pierre de Coubertin (74), Frans grondlegger van de moderne Olympische Spelen.
1939
Ingebruikname van Stutthof, het eerste concentratiekamp dat door de nazi's buiten Duitsland werd gebouwd.
1944
Tweede Wereldoorlog: de geallieerde troepen trekken België binnen.
1944
Tweede Wereldoorlog: Anne Frank en haar familie worden op de laatste transporttrein van Kamp Westerbork naar Auschwitz gezet. Drie dagen later komen ze aan.
1945
Tweede Wereldoorlog: het officiële einde van de oorlog met de overgave van Japan.
1945
De Democratische Republiek van Vietnam verklaart zich onafhankelijk van Unie van Indochina.
1967
Doop van Prins Willem-Alexander der Nederlanden in de Grote of Sint Jacobskerk in Den Haag.
1968
Overleden : Ernest Claes (84), Vlaams auteur.
1973
Overleden : J.R.R. Tolkien (81), Brits schrijver.
1975
Nadat vijf dagen eerder de zenders uit de MV Norderney zijn verwijderd, wordt het beslag op het schip opgeheven. Eigenaar van het schip wordt de Veronica Omroep Organisatie welke in eerste instantie een zeezendermuseum wilde openen aan boord van het voormalige zendschip.
1989
Overleden : Anton Peters (65), Vlaams acteur.
1990
Het Verdrag inzake de Rechten van het Kind, goedgekeurd op 20 november 1989, wordt van kracht.
1998
De Swissair vlucht 111 van New York naar Genève stort neer nabij Peggy's Cove in Nova Scotia. Alle 229 inzittenden komen om.
De term 'bijgeloof' is zeer ambigu en de betekenis ervan hangt eigenlijk af van degene die de term gebruikt. Vaak is geloof voor de een immers het bijgeloof van de ander.
Het woord 'bijgeloof' kan namelijk ook gebruikt worden om het geloof van een ander te ridiculiseren. De Romeinse keizer Constantijn bestempelde heidendom als bijgeloof en Tacitus noemde het christendom een schadelijk bijgeloof. Met dezelfde gemeende overtuiging noemen veel protestanten de katholieke verering van beelden en prentjes van heiligen bijgeloof en kijken christenen neer op het 'bijgeloof' van de hindoes. Hetzelfde gebeurt met aanhangers van de 'grote godsdiensten' die het totemgeloof van de Aborigines in Australië als bijgeloof beschouwen.
Een verschil tussen bijgeloof en religie is dat de eerste zich vaak richt op aardse zaken en mogelijkheden om greep te krijgen op de onzekerheden in het leven. Religie is groter, veelomvattender en richt zich meer op zingeving en een groter geheel. Zo legt bijgeloof bijvoorbeeld niet uit waarom een zwarte kat precies ongeluk brengt; het bijgeloof stopt bij de mededeling dat het beter is dat zwarte katten uw pad niet kruisen. Bij religie vormen alle regels en verhalen een geheel.
Voor veel atheïstisch of agnostisch ingestelde wetenschappers is iedere religie een uitgewerkte vorm van bijgeloof.
Binnen het christendom wordt bijgeloof gezien als een zonde, doordat het een overtreding zou zijn van de eerste der tien geboden, hiernaast beroept men zich op Bijbelteksten uit de boeken Leviticus (19:31) en Deuteronomium (18:9-12). In de teksten van Leviticus en Deuteronomium staat dat men zich niet mag bezighouden met occulte praktijken (magie etc.), waarmee ook bijgeloof wordt bedoeld. Een nogal barbaarse vorm van bijgeloof is het offeren van mensen (kinderen bij Moloch) of dieren; al komt ook dit voor in de bijbel (Abraham die gevraagd wordt zijn zoon te offeren, maar dit uiteindelijk niet ten uitvoer hoeft te brengen).
Bijgeloof wordt afgewezen in zowel de Catechismus van de Katholieke Kerk als in de Heidelbergse catechismus. Binnen de islam wordt bijgeloof betiteld met de term shirk, waarmee ruwweg het erop na houden van andere goden of krachten wordt bedoeld. Deze vormen van bijgeloof, voortkomend uit een vermenging van verschillende religies, wordt ook wel "volksgeloof" genoemd.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 1 september 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 1 september
69
Het Romeinse leger onder bevel van Munius Lupercus wordt bij Nijmegen door de Bataven verslagen.
1159
Overleden : Paus Adrianus IV (59), geboren als Nicholas Breakspear, paus van 1154 tot 1159.
1257
Opening van het Collège van Robert de Sorbon te Parijs, de toekomstige Sorbonne.
1598
Boris Godoenov wordt tot Tsaar van Rusland gekroond.
1715
Overleden : Lodewijk XIV van Frankrijk (76), Frans koning, bijgenaamd de Zonnekoning of ook wel de Grote.
1887
Emile Berliner vraagt octrooi aan op de grammofoonplaat.
1911
Anthony Fokker maakt boven Haarlem de eerste vlucht met zijn eendekker Spin III.
1914
De allerlaatste trekduif (Ectopistes migratorius) Martha genaamd, sterft in de Cincinnati Zoo and Botanical Garden.
1923
Tokio wordt getroffen door een zeer zware aardbeving met een kracht van 8,2 op de schaal van Richter. Er vallen meer dan 140.000 doden.
1928
De president van Albanië kroont zichzelf tot koning onder de naam Zog.
1939
Nazi-Duitsland valt Polen binnen bij Westerplatte: begin van de Tweede Wereldoorlog.
1941
Alle Joden ouder dan 6 jaar moeten in het gehele Duitse Rijk de Davidster dragen.
1956
Het eerste Belgische televisiejournaal wordt gepresenteerd door Robert Stéphane.
1979
Pioneer 11 bereikt als eerste sonde Saturnus.
1982
Overleden : Haskell Curry (81), Amerikaans wiskundige en logicus. De functionele programmeertalen Haskell en Curry zijn naar hem vernoemd evenals het concept van currying in combinatorische logica.
1983
Een Koreaans vliegtuig wordt boven het Russische grondgebied neergeschoten met 269 doden tot gevolg.
1985
Het wrak van de Titanic wordt op 3800m diepte in Noorden van de Atlantische Oceaan ontdekt.
1990
De Vlaamse openbare zender BRT lanceert TV1.
2004
In een school in Beslan (Noord Ossetië -Rusland) begint de terroristische gijzeling van honderden kinderen en onderwijzers.
2007
In het Olympisch stadion van Amsterdam wordt een groot gala gegeven met het bloemencorso van Aalsmeer dat na 60 jaar het allerlaatste corso was.
Bijgeloof is het irrationele geloof of de overtuiging dat er bovennatuurlijke krachten in het spel zijn die van invloed kunnen zijn op toekomstige ontwikkelingen, en dat bepaalde handelingen deze krachten kunnen neutraliseren, oproepen of bijsturen.
Meestal heeft het betrekking op het verwerven van geluk en het afweren van ongeluk. Bijgeloof is eveneens een denigrerend bedoelde benaming gegeven door dominante religies aan magisch-religieuze overtuigingen en praktijken van andere groeperingen.
In het verleden speelde het een belangrijke rol in het dagelijks leven. Bijgeloof verklaarde toevalligheden en gaf de mogelijkheid om risico op ongeluk af te wenden. In West-Europa heeft bijgeloof tegenwoordig een verwaarloosbare invloed op het openbare leven, maar het is nog steeds wijdverbreid in de samenleving. Bijgeloof komt waarschijnlijk voort uit de menselijke eigenschap, verschillende concepten met elkaar te verbinden, zelfs als er geen werkelijk verband is. Strikt genomen blijkt het erg lastig om onderscheid te kunnen maken is tussen geloof en bijgeloof.
In Europa is het onderscheid tussen geloof en bijgeloof mogelijk grotendeels ontleend aan de christelijke cultuur. Opmerkelijk is wel dat er weinig wetenschappelijk kwantitatief onderzoek is gedaan naar bijgeloof. Wel hebben een drietal Chinese economen een onderzoek gepubliceerd in de Journal of Economic Psychology. Hieruit bleek onder meer dat mensen bereid waren een aanmerkelijk hoger bedrag te betalen voor een nummerbord voor hun auto met het cijfer 8 er in (het Chinese geluksgetal). Nummerborden met een cijfer 4, het ongeluksgetal, waren veel goedkoper.
De Nederlandse theoloog prof. Erik Borgman benadrukt dat er een grote sociale component is aan bijgeloof. In een cultuur waar iedereen iets gelooft is alleen die reden al genoeg om iets ook te geloven.
Het is vergelijkbaar met de reden waarom in het westen geen hondenvlees, maar wel koeienvlees gegeten wordt. Rationeel is het niet logisch, maar men doet het niet omdat niemand het doet. Om diezelfde reden wordt er ook gewoon van uitgegaan dat een zwarte kat ongeluk brengt.
Er is geen reden voor, maar het is nu eenmaal zo, in onze cultuur tenminste.
Herdenkingen - Gebeurtenissen VANDAAG - 31 augustus 2010
Gebeurtenissen VANDAAG 31 augustus
1884
In Gent verschijnt het eerste socialistische dagblad van België, de Vooruit.
1888
Jack the Ripper slaat voor het eerst toe: hij vermoordt Mary Ann Nichols.
1897
Thomas Edison neemt patent op de kinetoscoop, de eerste filmprojector.
1913
Oprichting van de Philips Sport Vereniging (PSV). Voetbal is één van de 19 sporttakken van PSV.
1940
Eerste uitgave van Vrij Nederland in een oplage van 1000 exemplaren.
1948
Acteur Robert Mitchum wordt gearresteerd tijdens een drugrazzia, later wordt hij schuldig bevonden voor het bezit van marihuana en veroordeelt tot 60 dagen cel.
1963
De Hot Line tussen het Kremlin en het Witte Huis wordt in gebruik genomen.
1965
De Aero Spacelines Super Guppy, ook wel kortweg Super Guppy genoemd maakt zijn eerste vlucht.
Overleden : John Ford (79), Amerikaans filmregisseur.
1974
De zeezenders Radio Veronica, Radio Noordzee Internationaal en Radio Atlantis stoppen noodgedwongen met uitzenden.
1974
Het laatste nummer van het dagblad De Tijd verschijnt. Het blad wordt voortgezet als weekblad.
1986
Het Sovjet-passagiersschip Admiraal Nakhimov komt in de Zwarte Zee in botsing met het vrachtschip Pyotr Vasev : 398 doden.
1990
In Berlijn ondertekenen de twee Duitslanden het Eenwordingsverdrag, waardoor beide staten op 3 oktober weer één staat worden.
1996
Einde van de Eerste Tsjetsjeense Oorlog.
1997
De ex-vrouw van Kroonprins Charles van Groot-Brittannië, Diana, beter bekend als Lady Di, komt samen met haar vriend Dodi Al-Fayed om het leven bij een auto-ongeluk in de Alma-tunnel in Parijs.
1997
Overleden : Dodi Al-Fayed (42), Egyptisch ondernemer en vriend van prinses Diana.
1997
Overleden : Diana Frances Spencer (36), lid van het Britse koningshuis.
2003
Radio Veronica keert terug als onderdeel van Sky Radio Ltd..
De bijenwolf (Philanthus triangulum) is een graafwesp, die niet in een nest woont, maar solitair leeft. In Nederland is de soort niet algemeen.
De bijenwolf dankt zijn naam aan het feit dat hij bijen vangt. De mannetjes zijn onschuldige bloembezoekers, die dol zijn op guldenroede.
Engels : European beewolf of de bee-eating philanthus Duits : Bienenwolf Frans : philanthe apivore
bijenwolf (Philanthus triangulum) auteur : Wofl CC 3.0
Het grotere vrouwtje echter is in staat met haar gevoelige reukzintuigen een bij van andere insecten te onderscheiden. Als ze een bij heeft gevonden, blijft ze boven de bij hangen tot het juiste moment daar is om aan te vallen. Dan stort de wesp zich op de bij, en met haar poten grijpt ze de bij vast. Gelijk geeft de wesp de bij een verlammende steek, en perst het gif door het lichaam van de bij, waarbij de eventuele nectar ook uit de mond van de bij komt, welke de wesp opdrinkt. Zo legt de wesp een aantal van deze verlamde bijen in haar nest, en legt op één ervan een eitje. Het nest bestaat uit een gang waaraan een aantal kamers liggen, voor iedere larve één. Wanneer het eitje uitkomt, eet de larve de bijen één voor één op. Omdat deze niet zijn gedood maar zijn verlamd, zijn deze nog vers en worden levend gegeten. Het aantal honingbijen bepaalt tevens het geslacht; een of twee bijen geeft een mannetje, bij meer bijen wordt de larve een vrouwtje, deze zijn ook groter.
bijenwolf (wesp) op kogeldistel auteur : Rasbak CC 3.0
De bijenwolf is een grote wesp, mannetjes blijven veel kleiner dan vrouwtjes. De kleur is zwart met gele poten en een gele onderbroken bandering op het achterlijf. De grote kop is duidelijk ingesnoerd en de antennes zijn plat en breed.
Overigens is er ook een kever met deze naam (zie Bijenwolf (kever)), maar deze is ovaal van vorm en rood met zwart van kleur en eenvoudig te onderscheiden.
Philanthus triangulum verdoofd een bij auteur : Alvesgaspar CC 3.0
(4) 
