Een muis is een aanwijsapparaatje (hardware) dat aan een computer wordt gekoppeld om de positie van een cursor op het beeldscherm met een handbeweging te besturen.
Daarnaast is er minimaal één drukknop aanwezig.
Vanwege de gelijkenis van het apparaatje met het gelijknamige dier kreeg het de naam mouse, wat in veel talen vertaald werd.
De muis werd in 1963-1964 ontwikkeld door Douglas Engelbart en William English aan het Stanford Research Institute (SRI).
Het Amerikaanse patent voor de muis of, zoals het apparaatje in de officiële papieren genoemd wordt, de "X-Y Position Indicator for a Display System" ("X-Y Positie-indicator voor een Beeldschermsysteem"), staat sinds 17 november 1970 onder het nummer 3.541.541 op naam van uitvinder Douglas C. Engelbart.
"Maar het was Bill English", aldus Engelbart, "die het eerste werkende prototype eigenhandig in elkaar schroefde, want English was één van die zeldzame mensen met handen die alles kunnen maken wat de ogen eenmaal hebben gezien."
Op die "oermuis" van Engelbart en English was slechts één knop aangebracht.
"Maar", zo verklaart Engelbart, "wij gingen er al vrij snel toe over om drie knoppen op onze muizen te monteren.
Wij gebruikten daarvoor eenvoudige drukschakelaars zoals die destijds in de handel verkrijgbaar waren.
Van miniaturisering had toen nog niemand gehoord, zodat die dingen in vergelijking met de tegenwoordige schakelaars nogal lomp waren.
Drie stuks was dus louter en alleen vanwege deze fysieke beperking het absolute maximum.
Waren de schakelaartjes kleiner geweest, dan had ik beslist nog veel meer knoppen op de muis willen hebben.
Want méér knoppen betekent vanzelf méér mogelijkheden."
Deze opvatting van de uitvinder staat in schril contrast met het uiterlijk van de eerste muis die standaard met een computer werd meegeleverd: de muis die Xerox met zijn Star-computer op de markt bracht, had slechts één knop.
En hetzelfde gold lange tijd voor de muizen die onderdeel vormden van Apple-computers.
Pas met de verschijning van de IBM-PC en daarmee compatibele personal computers zouden muizen weer meer knoppen krijgen.
Dankzij de muis als aanwijs- en invoerapparaat zou de latere ontwikkeling van grafische gebruikersinterfaces, zoals die van de besturingssystemen Mac OS en Windows een hoge vlucht nemen.
Een muis werd aanvankelijk met de computer verbonden via de seriële poort.
Later werd een PS/2-interface gebruikt.
Tegenwoordig hebben de muizen meestal een USB-stekker of ze werken draadloos.
De verbinding gebeurt met een snoer of via een draadloos netwerk (radio, bluetooth of infrarood).
Een speciaal voor muisgebruik gefabriceerde kleine mat of plaat wordt muismat genoemd.
Deze bestaat vaak uit een laagje hard plastic met daaronder een dikker stuk schuimrubber.
Een muis werkt digitaal en de verplaatsing wordt dan ook digitaal gemeten.
De daarbij gebruikte eenheid wordt mickey genoemd, naar de beroemde muis van Walt Disney.
Het stuurprogramma van de muis kan bijvoorbeeld vaststellen dat de muis drie mickeys naar links is geschoven.
Mechanische muis
De mechanische muis heeft onderaan een zware, met stroef materiaal beklede kogel (de "muisbal"), die bij beweging van de muis over een plat oppervlak, door de wrijving met de beweging meerolt. Deze rolbeweging wordt overgebracht op twee assen, die onder een hoek van 90° met elkaar gemonteerd zijn. De assen bedienen twee lichtsluisjes, die de beweging omzetten in elektronische impulsen. Deze informatie wordt door de muisdriver en het besturingssysteem uiteindelijk omgezet naar een beweging van de cursor op de monitor. De kogel neemt vuil mee, dat op de assen wordt afgezet, waardoor de beweging van de assen wordt gehinderd. De kogel en de assen moeten daarom periodiek schoongemaakt worden.
Hiertoe is de kogel demonteerbaar gemaakt.
Optische muis
Een muisvariant die minder gevoelig is voor vuil en slijtage en gladheid van het onderliggende oppervlak is de optische muis. Deze bevat een led of in het geval van een lasermuis een laser en een mini-CCD-camera, die de beweging van de muis ten opzichte van de onderlaag optisch waarneemt. De beweging van de cursor is bij gebruik van een optische muis veel beheersbaarder. Optische muizen bestaan al geruime tijd, maar waren vaak afhankelijk van een speciale muismat, met daarop een patroon van horizontale en verticale lijnen, die door een dubbele fotosensor werden "afgetast". Dit was het geval bij de eerste optische muizen die uitgevonden zijn door Steve Kirsch van Mouse Systems Corporation. Deze muismat is met de moderne optische muis niet meer nodig; de optische muis herkent tegenwoordig zeer kleine oneffenheden in de ondergrond.
De meeste optische muizen hebben nog wel problemen met een sterk reflecterende, doorzichtige of absorberende ondergrond.
Trackball
Een andere variant is de trackball of rugmuis waarbij het rolletje bovenaan op de muis wordt geplaatst. Dit heeft verschillende voordelen:
weinig ruimtebeslag, want de 'muis' blijft op zijn plaats;
het rolletje wordt niet vervuild door vuil dat op een oppervlakte gevallen is;
de beweging is nauwkeuriger te beheersen met één vinger;
de gebruiker krijgt minder snel last van een muisarm, een vorm van RSI.
Er zijn ook nadelen:
Slepen (bewegen terwijl een knop ingedrukt gehouden wordt) is wat lastiger
Bewegingen over wat grotere afstanden kunnen wat meer tijd kosten
Pen-tablet
Een andere type muis is de pen-tabletcombinatie. Dit is een pen met bijbehorend tableau waarop kan worden 'geschreven'. De pen-tablet is vooral bedoeld voor artistiek tekenwerk en wordt in klinisch-chemische laboratoria gebruikt om op een tableau met een overzicht van typen cellen een bepaald type cel aan te wijzen. Ook wordt de pen-tablet gebruikt als alternatief voor de muis om de cursor te besturen en te klikken. De pen kan meer doorgeven dan alleen maar de positie van de cursor: de druk op de pen, de stand (hoek) van de pen of zelfs de rotatie van de pen. De gebruikte software moet daarvoor wel geschikt zijn.
Vanaf 2007 zijn de meest gangbare tekenpakketten geschikt om de druk op de pen te gebruiken bij het tekenen.
Penmuis
Er zijn verschillende soorten penmuizen:
Het kan een pen-tabletcombinatie zijn
Een pen met onderaan een heel kleine gewone muis, waardoor deze muis als een pen beetgehouden kan worden.
Een pen die draadloos alle bewegingen aan de computer doorgeeft. Deze pen werkt in tegenstelling tot de pen-tablet op alle oppervlakken. Deze pen heeft wel een batterij nodig.
Andere
Ook zijn er apparaten die op het hoofd gezet kunnen worden, waarbij iemand met hoofdbewegingen de cursor bestuurt. Er bestaan verschillende systemen waarbij een camera naar het oog kijkt (naar de pupil) en aan de hand van de stand van het oog de cursor op het scherm verplaatst. Daarbij is het mogelijk dat de cursor staat op de plaats waarnaar gekeken wordt.
In 2009 werkt dat nog niet nauwkeurig. Daarnaast is er de voetmuis of voetenmuis, waarmee men de cursor met de voeten bestuurt.
Het is ook mogelijk om geen muis te gebruiken, maar een webcam die naar handbewegingen kijkt. Op dit moment (2007) is dit alleen nog in gebruik bij een aantal spelcomputers. In 2009 werkte Microsoft aan "Project Natal" waarbij iemand volledig wordt gescand en er zonder gebruik van muis of controller een spel gespeeld kan worden.
Ondertussen is dit ook commercieel uitgewerkt, met de Kinect.
In laptops worden touchpads gebruikt die als vervanging van de muis kunnen worden gebruikt.
Aantal knoppen
De eerste muis die standaard met een computer werd meegeleverd, de muis van de Xerox Star, had slechts één enkele knop en dat bleef ook heel lang zo voor de Apple Macintosh, ontwikkeld door oud-medewerkers van Xerox die voor zichzelf begonnen waren.
Pas zeer recent is ook Apple gezwicht voor de verleiding van een meerknopsmuis.
De meeste muizen die halverwege de jaren 80 van de 20e eeuw beschikbaar kwamen voor de oorspronkelijke IBM PC en diens klonen, hadden direct al drie knoppen, met uitzondering van de muis die door Microsoft op de markt werd gebracht; die had er namelijk slechts twee: één voor "point and click"-selectie en één voor het oproepen van zogenaamde "context-afhankelijke menu's".
Tegenwoordig zijn drie of twee knoppen de norm en alle afwijkingen daarvan uitzonderingen, veelal ontwikkeld voor zeer specifieke toepassingen, zoals Computer Aided Design en Computer Aided Manufacturing.
De laatste jaren is er ook de toevoeging van een scrollwieltje, vaak verwerkt in de middelste knop. Het scrollwieltje rolt de inhoud van een venster in horizontale of verticale richting, of vergroot of verkleint die. Dit is bijvoorbeeld handig om een overzicht te hebben van lange teksten of webpagina's, zonder de plaats van de cursor te moeten veranderen.
De oorspronkelijke functie van de middelste knop kan bij dit soort muizen worden geactiveerd door het scrollwieltje in te drukken.
De dubbelklik geeft een extra mogelijkheid, zonder dat daarvoor een knop toegevoegd hoeft te worden.
Bij sommige oude DOS-programma's konden beide knoppen tegelijkertijd ingedrukt worden voor een extra functie, en onder het X Window System wordt dit ook gebruikt wanneer een tweeknopsmuis aangesloten is: beide knoppen tegelijk indrukken heeft dan dezelfde functie als de middelste knop indrukken op een drieknopsmuis.
Andere uitbreidingen in functies zijn mogelijk door gelijktijdig met klikken op een muisknop een toets op het toetsenbord (bijvoorbeeld "Shift", "Ctrl" of "Alt") ingedrukt te houden.
Dit is gebruikelijk onder Mac OS met een eenknopsmuis, waar "Ctrl-klikken" (klikken terwijl de Ctrl-toets ingedrukt is) gelijkstaat aan klikken met de rechterknop op een meerknopsmuis.
Configuratie
Tegenwoordig kunnen er verschillende zaken met behulp van een gebruikersinterface geconfigureerd worden, zoals:
de snelheid van de cursor voor een bepaalde beweging van de muis.
de versnelling of vertraging van de cursor bij grote of kleine bewegingen. In Microsoft Windows heet deze optie "Precisie van de aanwijzer verbeteren", dan wordt de snelheid van de cursor kleiner bij kleine bewegingen.
het trekken van een 'spoor' waar de muis zich bewogen heeft.
de functie van de verschillende knoppen.
snelheid voor het dubbelklikken.
RSI
Door veelvuldig gebruik van een gewone muis kan RSI optreden. Sommige mensen hebben bij gebruik van een trackball, verticale muis of penmuis minder last van RSI-klachten dan met een traditionele muis.
Bij een verticale muis is de houding van de hand een kwartslag gedraaid, zoals men een joystick vasthoudt, wat een natuurlijker houding voor de hand is.
Met name de trackball maakt de kleine maar vaak herhaalde polsbewegingen van een gewone muis overbodig, maar belast de duim wel weer zwaarder. Het afwisselen van verschillende muizen kan het risico op RSI verder verkleinen.
Bron : - wikipedia CC 3.0
Artikel overgenomen zonder nazicht op eventuele onjuistheden.
Oklahoma is een van de 50 staten van de Verenigde Staten.
De standaardafkorting voor de "Sooner State", zoals de bijnaam luidt, is OK.
De hoofdstad is Oklahoma City.
Het gebied dat nu Oklahoma heet, werd oorspronkelijk bevolkt door Indianenstammen als de Caddo, waarvan er nog steeds afstammelingen wonen.
Daarna was de regio lang in handen van de Fransen.
Gedurende enige decennia aan het einde van de 18e eeuw beheerste Spanje het gebied.
Frankrijk verkocht het uiteindelijk in 1803 aan de Verenigde Staten.
In de jaren 1830-40 werden veel Indianen uit andere delen van het land naar de regio overgebracht.
De Choctaw-Indianen, een van de stammen die dit lot ondergingen, gaven Oklahoma zijn huidige naam.
In hun taal betekent okla zoiets als "volk" en homa "rood".
Plaatsen als Tulsa, Thalequah en Muskogee zijn gesticht door Indianen.
Sommige Indianenstammen hadden zwarte slaven in dienst.
Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog kozen bepaalde stammen partij voor de Confederatie, waarvoor ze na afloop zwaar gestraft werden door de federale overheid.
In 1889 nam de overheid de Indianen het aan hen gegeven land grotendeels weer af.
Vanaf 22 april van dat jaar kon het door kolonisten kosteloos in bezit worden genomen.
Zij die al iets eerder grond claimden, werden Sooners genoemd.
Op 16 november 1907 werd Oklahoma formeel, als 46ste, een staat van de Verenigde Staten.
In het begin van de 20e eeuw werd er begonnen met grootschalige oliewinning in de omgeving van Tulsa, wat nog meer mensen naar het gebied lokte.
Tijdens de crisisjaren leidden droogte en verkeerd grondgebruik tot het ontstaan van de Dust Bowl.
Vruchtbare aarde werd in grote stormen weggeblazen, waardoor veel boeren de staat ontvluchtten.
Dit was onderwerp van de roman The Grapes of Wrath van John Steinbeck en van de foto's van Dorothea Lange.
De staat Oklahoma beslaat 181.196 km², waarvan 178.023 km² land is.
Het behoort tot de Central tijdzone.
Oklahoma grenst in het noorden aan de staten Kansas en Colorado, in het westen aan New Mexico, in het oosten aan Missouri en Arkansas en in het zuiden aan Texas.
De belangrijkste rivieren zijn de Red, die een groot deel van de grens met Texas definieert, de Arkansas en de South Canadian.
Oklahoma telt veel grotere en kleinere meren, zoals Lake Texoma en Eufala Lake.
Het zuidoosten van de staat is het meest heuvelachtig, maar het hoogste punt is de top van Black Mesa (1516 m) in de Oklahoma Panhandle (het uiterste noordwesten).
In 2012 telde Oklahoma naar schatting 3.814.820 inwoners (21.30 per km²) waarvan ongeveer 65% van de bevolking in stedelijke gebieden woont.
De grootste steden zijn hoofdstad Oklahoma City (599.199) en Tulsa (393.987 inw. schatting 2012).
Oklahoma is onderverdeeld in 77 county's.
Aan het hoofd van de uitvoerende macht van de staat staat een gouverneur, die direct gekozen wordt door de kiesgerechtigden in de staat.
In 2010 is Mary Fallin van de Republikeinse Partij verkozen tot gouverneur van de staat Oklahoma.
De wetgevende macht bestaat uit het Huis van Afgevaardigden van Oklahoma (Oklahoma House of Representatives) met 101 leden en de Senaat van Oklahoma (Oklahoma Senate) met 48 leden.
Op 19 april 1995 pleegde Timothy McVeigh een bomaanslag op een gebouw van de federale overheid in Oklahoma City, waardoor 168 mensen om het leven kwamen (de Oklahoma City Bombing).
Oklahoma ligt in het gedeelte van de Verenigde Staten dat de bijnaam Tornado Alley (Tornadosteeg) heeft gekregen vanwege het grote aantal tornado's dat hier voorkomt.
Op 3 mei 1999 werd Oklahoma getroffen door een serie tornado's waarvan één tornado met windsnelheden tot 510 kilometer per uur de zwaarste ooit gemeten is.
Deze tornado bereikte de buitenwijken van Oklahoma City.
46 mensen verloren het leven.
In Oklahoma City is de kans op een tornado 345% groter dan het gemiddelde in Amerika.
Bron : - wikipedia CC 3.0
Artikel overgenomen zonder nazicht op eventuele onjuistheden.
Apollo 12 was de tweede missie van het Project Apollo waarbij op de maan werd geland.
De bemanning bestond uit Charles Conrad (commandant), Alan Bean (piloot maanlander) en Richard Gordon (piloot commando-module).
De lancering vond plaats op 14 november 1969 vanaf Kennedy Space Center, tijdens zware regenval.
Zesendertig seconden na lift-off werd de raket getroffen door een bliksemontlading, die via de geïoniseerde rookpluim naar de aarde werd afgeleid zonder schade aan te richten aan de raket.
De Apollo 12 landing was gepland in de Oceanus Procellarum waar twee en een half jaar eerder de onbemande sonde Surveyor 3 was geland.
De maanlander kwam op een afstand van bijna 200 meter, dus loopafstand, van de sonde neer.
De twee astronauten die voet aan grond zetten op de maan hebben daar twee bijna vier uur durende maanwandelingen gemaakt.
Ze hebben naast maansteen ook monsters van de Surveyor 3 meegenomen.
Bij terugkeer naar de aarde werden ze opgepikt door de USS Hornet.
De capsule wordt tentoongesteld in het Virginia Air and Space Center te Hampton, Virginia.
De maanlander sloeg op 20 november stuk op het maanoppervlak.
Bron : - wikipedia CC 3.0
Artikel overgenomen zonder nazicht op eventuele onjuistheden.
Paul Cornu (Glos-la-Ferrière, 15 juni 1881 Lisieux, 6 juni 1944) was een Franse rijwielhandelaar en uitvinder die als eerste een vrije vlucht maakte in een helikopter.
Deze vlucht op 1,50 meter hoogte duurde 20 seconden en vond plaats op 13 november 1907 in Coquainvilliers.
De 6,20 meter lange helikopter (ook wel bekend als de "vliegende fiets") bestond uit een 24pk Antoinette-motor en twee tegengesteld draaiende rotors, met een diameter van 6 meter, om het koppel tegen te gaan.
Het toestel had een startgewicht van 260 kg en als primitieve vorm van besturing aan beide zijden een kleine vleugel.
In 1906 werd in Frankrijk een prijs in het vooruitzicht gesteld voor diegene die een parcours van één kilometer kon vliegen.
Dit was de Deutsch-Archdeacon Prijs.
Cornu schreef zich in en wist van vrienden genoeg geld bij elkaar te sprokkelen om het project te beginnen.
De prijs werd uiteindelijk echter gewonnen door Henri Farman.
Cornu had als test eerst een schaalmodel gemaakt, met rotors van 2,25 m in diameter en een Buchet-motor van 2pk.
Hij gebruikte een zak zand als ballast.
In de loop van de ontwikkeling werd het schaalmodel vervangen door een toestel op ware grootte en werden de zakken zand uiteindelijk vervangen door de piloot.
Met een later model kwam hij tot 6 meter hoogte.
Zijn financiële situatie, het uitblijven van publiciteit en de beperktheden van het toestel leidden ertoe dat Cornu de verdere ontwikkeling in 1909 staakte.
Bij een bombardement van de geallieerden in de aanvang van D-Day werd zijn huis geraakt en kwam Cornu ruim een week voor zijn 63e verjaardag te overlijden.
Bron : - wikipedia CC 3.0
Artikel overgenomen zonder nazicht op eventuele onjuistheden.
De Tirpitz was een Duits slagschip dat van 1941 tot 1944 dienst heeft gedaan.
Het was genoemd naar admiraal Alfred von Tirpitz en was het zusterschip van de twee jaar oudere Bismarck.
De Tirpitz was het grootste Duitse slagschip uit de Tweede Wereldoorlog.
Het werd op 25 februari 1941 te water gelaten in Wilhelmshaven.
Het zusterschip Bismarck werd al tijdens zijn eerste operationele missie tot zinken gebracht.
Daardoor was het niet meer mogelijk beide schepen gezamenlijk te laten opereren.
De Tirpitz bracht vrijwel haar gehele operationele leven door in de Noorse fjorden.
De ondergang van de Bismarck in mei 1941 had aangetoond dat de grote Duitse oppervlakteschepen niet echt geschikt waren voor langdurige kaapvaarten op de Atlantische Oceaan.
Het slagschip heeft slechts drie missies kunnen uitvoeren.
Twee daarvan (de operaties Sportpalast en Rösselsprung) bestonden uit aanvallen op konvooien.
Een missie (operatie Sizilien) was een aanval die samen met de Scharnhorst op Spitsbergen werd uitgevoerd.
Door haar aanwezigheid bij de Noordkaap slaagde de Tirpitz er lange tijd in geallieerde zee- en luchtstrijdkrachten te binden.
In het hoge noorden werd de Tirpitz vergezeld door de kruiser Admiral Hipper, het slagschip Scharnhorst en de pantserschepen Admiral Scheer en Lützow.
Toen de Scharnhorst op tweede kerstdag 1943 tot zinken werd gebracht en de andere zware eenheden van de Kriegsmarine als schoolschip in de Oostzee dienst deden, bleef de Tirpitz alleen in het hoge Noorden achter.
Dit leverde haar de bijnaam op van "Eenzame koningin van het Hoge Noorden".
De eerste aanval die de Britse marine op het schip uitvoerde vond plaats op 22 september 1943.
Een commando-eenheid van drie speciaal voor deze aanval ontworpen en gebouwde X-boten (mini-onderzeeërs) vielen de Tirpitz aan.
Bij deze Operatie Source werd wel zware interne schade aangericht, maar de Tirpitz werd niet tot zinken gebracht.
Op zich was het een uitstekend plan om de kiel van de Tirpitz te "breken" met Amatol ladingen.
Doordat een van de X-boten noodgedwongen aan de oppervlakte moest komen, werd de bemanning van de Tirpitz gealarmeerd en werd het schip vlak voor de detonatie van zijn ligplaats weggemanoeuvreerd.
Dit zorgde ervoor dat de uitwerking van de springladingen aanzienlijk werd verminderd.
De Britten lanceerden vanaf het voorjaar van 1944 de ene na de andere aanval op de Tirpitz, die voor anker lag in de Altafjord.
Vier van deze aanvallen waren in enige mate succesvol, maar de meeste misten echter het doel.
Op 3 april 1944 werd de Tirpitz op zijn ligplaats in de Altafjord verrast door een aanval van jachtvliegtuigen en van Barracuda-torpedobommenwerpers.
Het schip liep ernstige averij op en meer dan honderd bemanningsleden werden tijdens de aanval gedood.
Door de geringe hoogte waarop de 800 kg bommen afgeworpen werden liep de Tirpitz echter inwendig weinig schade .
Op 24 augustus ketste een 250 kg bom af op een zware geschuttoren en een andere bom doorboorde een aantal dekken maar richtte verder weinig averij aan.
Hierna werd de Tirpitz verhaald en ging ze voor anker nabij Tromsø.
De luchtverdediging werd niet alleen voortdurend aangevuld met lichte FLAK, maar de 38 cm kanonnen waren inmiddels in staat een speciaal soort fragmentatiegranaten af te vuren die vijandelijke vliegtuigen al op grote afstand konden raken.
Daarnaast was de Tirpitz zelfs een tijdlang voorzien van een Würzburg-radar Gerät, die in staat was op grote afstand vijandelijke vliegtuigen op te sporen.
Focke-Wulf 190 jachtvliegtuigen zorgden voor de luchtdekking.
Een deel van de machinekamerbemanning van de Tirpitz werd op de wal gestationeerd, aangezien zij niet direct nodig waren voor de verdediging van het schip.
Op 15 september had een aanval van Avro Lancaster bommenwerpers van het 617e squadron wel succes.
Een 5.500 kg 'Tallboy' bom - destijds de zwaarste bom - doorboorde het voordek en veroorzaakte veel averij.
Door de schokgolven en als gevolg van eerder opgelopen averij was het schip niet meer in staat tot hoge vaart.
De Kriegsmarine kwam tot de conclusie dat de Tirpitz niet meer geheel hersteld kon worden, althans niet zonder het schip te verslepen naar een droogdok in Duitsland.
Dit werd als te gevaarlijk beschouwd.
Voor de Britten bleef de Tirpitz echter een potentieel gevaar, dat geëlimineerd moest worden.
De Tirpitz ging nu voor anker op een zandbedding.
Zo moest worden voorkomen dat het schip in het diepe fjord tot zinken kon worden gebracht.
Op 12 november 1944 werd de Tirpitz opnieuw aangevallen door Britse Avro Lancaster bommenwerpers die waren bewapend met 'Tallboy' bommen.
Ze werd uiteindelijk tot zinken gebracht in het Tromsøfjord.
Door nabijtreffers was de zandbedding onder de Tirpitz volledig weggeslagen, waardoor het schip kapseisde.
In het gekapseisde schip zaten 1.058 bemanningsleden opgesloten.
Door gaten in de scheepshuid te branden konden er 87 bemanningsleden worden gered. Van 1949 tot 1957 werd de Tirpitz gesloopt.
Bron : - wikipedia CC 3.0
Artikel overgenomen zonder nazicht op eventuele onjuistheden.
Washington is een van de staten van de Verenigde Staten, gelegen in de Pacific Northwest.
De staat werd gevormd door het westelijke deel van het Washingtonterritorium dat gescheiden werd door de Britten in 1846 naar aanleiding van het Verdrag van Oregon.
Dit vloeide voort uit een compromis betreffende het grensconflict van Oregon.
Het werd toegelaten tot de Unie als de 42e staat in 1889.
Het United States Census Bureau schatte het inwonersaantal in 2009 op 6 664 195.
De standaardafkorting voor de "Evergreen State", zoals de bijnaam luidt, is WA. De hoofdstad is Olympia.
Ongeveer 60 procent van de inwoners van de staat Washington wonen in het metropoolgebied van Seattle waar het centrum ligt van de transportsector, zakenwereld en de industrie in de regio.
Het overige deel van de staat beslaat grote regenwouden in het westen, bergketens in het centrum, het noordoosten en het verre zuidoosten, en in het westen halfwoestijnen die bewerkt worden voor landbouwdoeleinden.
Washington is genoemd naar George Washington, de eerste president van de Verenigde Staten, en is de enige staat die naar een president vernoemd werd.
Meestal wordt verwezen naar "Washington State" of meer formeel naar "state of Washington" om het onderscheid te maken met de federale hoofdstad Washington D.C.
Voornamelijk inwoners van de staat Washington en van omringende staten gebruiken enkel "Washington".
Zij verwijzen op hun beurt naar de hoofdstad met "Washington, DC" of eenvoudigweg met "D.C."
De huidige staat Washington maakte oorspronkelijk deel uit van een veel groter gebied, het Oregon territorium.
Op 11 november 1889 werd Washington formeel, als 42ste, een staat van de Verenigde Staten.
De staat is genoemd naar de eerste president, George Washington.
De staat Washington beslaat 184.824 km², waarvan 172.587 km² land.
De staat ligt in de Pacific tijdzone.
Washington ligt aan de Grote Oceaan en grenst in het noorden aan Canada, in het oosten aan de staat Idaho en in het zuiden aan Oregon.
Door de staat lopen twee gebergteketens van noord naar zuid: de Pacific Coast Range en de Cascade Range.
Het hoogste punt is de top van de vulkaan Mount Rainier (4392 m).
In het zuiden bevindt zich Mount Saint Helens, een actieve vulkaan.
De baai Puget Sound, waaraan Seattle ligt, komt via onder meer de Straat van Juan de Fuca uit op de Grote Oceaan.
In de rivier Columbia, die in Canada ontspringt en een groot gedeelte van de grens met Oregon definieert, komen twee andere grote rivieren uit, de Spokane en de Snake.
In het noordwesten van Washington, het zogenaamde Olympic Peninsula, bezit Washington een regenwoud.
Volgens het U.S. Census Bureau moet het inwoneraantal worden geschat op 6 549 224 in 2008.
Dit is een toename van 655 081 (+11,1%) sinds het jaar 2000.
Dit cijfer is inclusief de natuurlijke toename met 287 958 (503 819 geboorten verminderd met 281 861 overlijdens) en een toename van een nettomigratie met 287 759 mensen naar de staat.
Buitenlandse immigratie leidde tot een netto toename van 157 950 inwoners en binnenlandse migratie bracht een netto toename van 129 809.
Washington neemt de eerste plaats in op vlak van aantal inwoners in de Pacific Northwest, gevold door Oregon en Idaho.
Het bevolkingsmiddelpunt van Washington in het jaar 2000 lag in een onbevolkt deel van het landelijke oosten van King County, het zuidwesten van North Bend en het noordoosten van Enumclaw.
De zeven grootste (voorouderlijke) bevolkingsgroepen in Washington zijn: Duits (18,7%), Engels (12%), Iers (11,4%), Noors (6,2%), Mexicaans (5,6%), Afrikaans (4,2%) en Filipijns (3,7%).
Washington heeft de op drie na grootste Aziatisch-Amerikaanse bevolking van alle staten.
De Filipijns-Amerikaanse gemeenschap is de grootste subgroep in de staat.
Gary Locke werd verkozen als de eerste Aziatisch-Amerikaanse gouverneur (en tot dusver de enige Chinees-Amerikaanse gouverneur van alle staten) op het einde van de twintigste eeuw.
Er wonen veel Mexicaans-Amerikaanse landbouwarbeiders in het centrale zuidoosten van de staat en deze populatie neemt ook toe in het westen van Washington.
Afro-Amerikanen zijn minder talrijk aanwezig dan Aziatisch-Amerikanen of Hispanics (Latijns-Amerikaanse afkomst) in veel gemeenschappen in Washington, maar er zijn wel reeds Afro-Amerikaanse burgemeesters verkozen geweest in Seattle, Spokane en Lakewood.
In Seattle gaan veel Afro-Amerikanen wonen in het zuiden van de stad, en eveneens in veel residentiële gebieden als South King County.
De zwarte bevolking van Seattle is grotendeels geconcentreerd in Rainier Valley en Central District dat tevens een van de weinige zwarte buurten is in de Pacific Northwest.
Washington kent veel indianenreservaten. Veel inwoners nemen veel van de kunsttradities van noordwestelijke indianen over.
Het gaat dan vooral om totempalen, langhuizen, boomstamkano's en afbeeldingen van dieren.
Veel steden hebben traditionele indiaanse namen zoals Yakima, Seattle, Spokane, Puyallup en Walla Walla.
Belangrijke bedrijven gevestigd in de staat Washington omvatten:
Boeing
Microsoft
Starbucks
Costco (Gestart in Kirkland, Washington)
U
PS (Gestart in Washington)
Washington is onderverdeeld in 39 county's.
Aan het hoofd van de uitvoerende macht van de staat staat een gouverneur, die direct gekozen wordt door de kiesgerechtigden in de staat.
In 2004 is Christine Gregoire van de Democratische Partij verkozen tot gouverneur van de staat Washington.
De wetgevende macht bestaat uit het Huis van Afgevaardigden van Washington (Washington House of Representatives) met 98 leden en de Senaat van Washington (Washington State Senate) met 49 leden.
Bron : - wikipedia CC 3.0
Artikel overgenomen zonder nazicht op eventuele onjuistheden.