Het axishert komt voor in dichte loofbossen in India en Sri Lanka. Het axishert is een belangrijk prooidier voor de Bengaalse tijger en de rode hond (dhole). Ze zijn ook ingevoerd in Nieuw Zeeland, Australië (nabij Maryvale Creek, Queensland), Brazilië, Argentinië, Zuid Afrika en de Hawaï eilanden. Axisherten stellen vrij weinig eisen aan hun leefgebied. Zolang er water, schaduw, gemakkelijk terrein en overvloedig gras is, zijn ze tevreden.
Hij heeft een roodbruine vacht met witte vlekken. Ook zijn buik, de binnenkant van zijn poten en een grote keelvlek zijn wit. Alleen het mannetje heeft een gewei dat niet meer dan zes takken heeft, drie aan elke kant. Het hert heeft een lange staart van 20 tot 30 centimeter, een kop-romplengte van 110 tot 140 centimeter en een gewicht van 70 tot 100 kilogram. Het afwerpen van het gewei is niet seizoensgebonden.
axis-axis
Als een axishert wordt aangevallen, vlucht het het water in. Het hert kan goed zwemmen. Ook rent het soms de dichte begroeiing in. Het axishert kan snelheden bereiken tot 65 kilometer per uur. Soms leeft een roedel herten samen met een groep hoelmans (apensoort), die de herten met kreten waarschuwen als er gevaar dreigt. Axisherten leven in grote gemengde groepen. In India worden regelmatig roedels van meer dan honderd axisherten aangetroffen. Meestal bestaat een kudde echter uit vijf tot tien dieren. Een volwassen vrouwtje leidt de groep. Oude mannetjes leven solitair. Het axishert graast vooral gras en kruiden, maar eet ook bladeren en knoppen. Het axishert is overwegend een dag- & schemeringsdier.
axis-axis jong
Op Hawaï bedreigt het de inheemse flora zoals Sesbania tomentosa (een struik). Ook op Nieuw-Zeeland en in Europa is de soort meerdere malen uitgezet, maar kon daar niet overleven. In Europa komt de soort alleen in Istrië, Kroatië voor.
De Axis is in de anatomie de tweede halswervel. Het is de 'draaier' van de wervelkolom. De wetenschappelijke annotatie is C2. De axis maakt met zijn tand (dens axis) gewricht met de eerste (C1) halswervel of atlas. Dit noemt men in zijn geheel het atlanto-axiale gewricht. De atlas (C1) en de axis kunnen ten opzichte van elkaar veel meer draaien dan andere wervels. Bij ophanging is het de bedoeling dat deze wervel breekt en de persoon overlijdt, dit heet een Hangman's fracture.
bovenzicht van tweede halswervel
Bron : Wikipedia Fysiopedia Universiteit Maastricht
Axis mundi
De axis mundi (Latijn: as van de wereld of wereldas), is in bepaalde metafysica, religies en mythologieën het oeroude begrip dat aangeeft dat er een centrale verbindingslijn loopt tussen het zichtbare en het onzichtbare, de wereld en de hemelse sfeer of sferen. Het is de centrale lijn waar alles om draait, zowel letterlijk als figuurlijk.
Het begrip axis mundi komt in vrijwel alle culturen op aarde voor, maar schijnt vooral een uitdrukkelijke rol te spelen in wereldculturen waar sjamanisme en animisme de boventoon houden, dus de oudste. Men neemt aan dat het concept door Eurazië is verbreid als onderdeel van een Proto-Indo-Europese religie. Het gaat dan meer in het bijzonder om de levensboom, die in zijn essentiële vorm van stam wordt weergegeven. In de mythologie van Noordwest-Europa is dit Yggdrasil. Vandaag is het begrip nog steeds bekend in de vorm van de esculaap, de staf van Asklepias, en de vergelijkbare caduceus.
militair esculaap
esculaap Mediwiet
De staf is daarin de as zelf en het slangensymbool of de slangen vormen de begeleidende bewakers van en naar de andere wereld. In het sjamanisme zal de sjamaanse genezer zelf over de wereldas reizen om kennis en kracht van de andere wereld aan te voeren. De axis mundi is dus niet enkel een verbinding maar ook een verbindingspad voor wie de techniek beheerst om het te bereizen.
In de tantrische yoga wordt hiervan een inwendige replica gezien in de kundalini. Dat is een pad langs de ruggenwervelkolon waarlangs de oerkracht, gesymboliseerd als slang, moet oprijzen naar de hoofdchakra om verlichting te bereiken.
medisch caduceus
medisch caduceus
Vaak wordt de axis mundi verzinnebeeld als een touw naar de hemel, of een ladder (zoals de Jacobsladder), een pilaar of staf, een wijnrank of een boom. Jaïnistische tempels hebben een heel smalle hoge zuil in het binnengedeelte staan, die de axis mundi verzinnebeeldt.
kundalini rising
kundalini yoga
Afhankelijk van de context van het geloofssysteem wordt de axis mundi hetzij als typisch vrouwelijk hetzij typisch mannelijk beschouwd. In het laatste geval raakt het concept ook met het fallussymbool vereenzelvigd. Bron : Wikipedia
Een axioma (of postulaat) is in de wiskunde en logica sinds Euclides en Aristoteles een niet bewezen, maar als grondslag aanvaarde stelling. Een axioma dient zelf als grondslag van het bewijs van andere stellingen. Een axioma maakt deel uit van een deductief systeem. In de mathematische logica heet een deductief systeem een theorie. Bij het opstellen van een theorie moet men met een aantal beperkingen rekening houden:
- axioma's mogen niet met elkaar in tegenspraak zijn - axioma's mogen niet uit andere axioma's afgeleid kunnen worden
Als axioma's met elkaar in tegenspraak zijn dan is een theorie inconsistent. Een axioma dat uit andere axioma's afgeleid kan worden is overbodig.
- Nul is een getal - Elk getal heeft een opvolger en die opvolger is ook een getal - Nul is niet de opvolger van enig getal - Verschillende getallen hebben verschillende opvolgers - Als nul een bepaalde eigenschap heeft en uit de veronderstelling dat een getal die eigenschap heeft, bewezen is dat zijn opvolger die ook heeft, dan heeft elk getal die eigenschap.
Deze laatste is van essentieel belang bij het bewijs van de ongelijkheid van Bernouilli.
Twee belangrijke eigenschappen van een theorie zijn consistentie en volledigheid. Een theorie is consistent als er binnen de theorie geen tegenspraak afgeleid kan worden. Een theorie is volledig als elke ware stelling die geformuleerd is in de formele taal van de theorie binnen de theorie afgeleid kan worden. De rekenkunde van Peano is consistent, maar niet volledig - Gödels onvolledigheidsstelling bewijst dat elke consistente theorie die ten minste Peano's rekenkunde omvat een ware stelling bevat die onbewijsbaar is binnen die theorie en dus onvolledig is.
Een axiale compressor is een type compressor waarbij het in druk verhoogde gas parallel stroomt aan de roratie-as. De compressor is samengesteld uit meerdere rijen aërodynamische schoepen. Sommige zijn bevestigd aan de centrale as en draaien aan hoge snelheid ,de rotors. Andere zijn bevestigd aan de buitenste behuizing en roteren niet,de stators. Het doel van de stators is de druk te verhogen en de werveling van de luchtstroom tegen te gaan zodat deze evenwijdig met de as blijft.
een computeranimatie van een axiaal massastroom compressor
De werking van een axiale compressor is zeer complex. Elk blad heeft zijn eigen geometrie en de daaruitvloeiende luchtstromen zijn onstabiel,er kunnen belangrijke samendrubaarheids effecten optreden. Elk blad op een rotor of stator produceerd een drukvariatie die veel lijkt op die van een draaiende propeller. Maar de bladen van een axiale compressor staan zeer dicht bij elkaar en er ontstaan dus ontelbare stroomvariaties. De ontwerpers moeten vertrouwen op windtunnel tests en computermodellen. Axiale compressors worden veel gebruikt in gasturbines, zoals vliegtuigmotoren, snelle schepen en kleinschalige krachtcentrales.
Axinella
De Axinella vormen een geslacht binnen de familie der Kelksponzen. Dit geslacht komt voor in de hele Indische en Stille Oceaan. Sommige soorten vindt men ook in het Meditterane gebied en langs atlantische kust van Engeland. Ze voeden zich met microplankton, die ze filteren door hun poriën. De meeste soorten Axinella worden niet groter dan 20cm maar er zijn wel enkele uizonderingen. Deze sponzen zijn komvormige met vertakkingen. Ze zijn geelachtig-oranje gekleurd. Ze leven vastgehecht aan rotsen op beschaduwde plaatsen waar ze zich voeden met organisch materiaal (algen) en micro-organismen (microplankton).
Axinella dissimilis beschreven door Bowerbank,1866
Axinella infundibuliformis beschreven door Linnaeus,1758
Axiniet
Axiniet is een mineraal, een bruin tot violet-bruin, of roodachtig-bruin gelammeleerd sorosilicaat bestaande uit calcium, aluminium en boor, en is genoemd naar het Griekse woord 'Axe' (bijl), vanwege de vorm van het kristal. Het mineraal werd al in 1797 genoemd door René Just Haüy, maar zelden als edelsteen vermeld. In edelsteenkwaliteit komt axiniet voor in Brazilië en in de Verenigde Staten in Californië en New Jersey. In Nevada en in Tanzania hebben axinieten een alexandriet-effect. Grotere kristallen vindt men in Mexico, violette stenen komen uit Australië, Rusland, Tadsjikistan, Frankrijk, Zwitserland, Noorwegen en Finland.
Axiniet wordt uitsluitend gebruikt als siersteen. Men kan axinieten alleen met zeepwater reinigen, de stenen zijn gevoelig voor warmte. Ringen met axiniet niet aanhouden tijdens huisarbeid.
De term Aw-waarde werd in 1953 geïntroduceerd door W.F. Scott. De Aw-waarde (ook wel wateractiviteit of Activity of Water genoemd) is een maat voor de hoeveelheid vrij water die aanwezig is in een product. Per definitie is de Aw-waarde van zuiver water gelijk aan 1. Men meet de relatieve vochtigheid van de lucht rond het product wanneer er een evenwicht is ontstaan tussen het product en de lucht die zich rond het product bevindt. Met andere woorden : men meet de vochtigheid van de lucht wanneer deze geen vocht meer gaat onttrekken aan het product of omgekeerd. De Aw-waarde wordt bepaald met een hygrometer. De Aw-waarde is een belangrijke maat verwijzend naar de houdbaarheid van levensmiddelen, want hoe lager de Aw-waarde hoe moeilijker het wordt voor het micro-organismen om zich te ontwikkelen. Bij gebrek aan vrij verkregen water in het product wordt het groei proces van micro-organismen vertraagd.
Awamori
Awamori is een alcoholische drank uit Okinawa, Japan. Het is een gedestilleerde (in tegenstelling tot sake) drank op basis van rijst. Typische awamori is 60°proof (pure alcohol ± 175°proof) sommige merken(hanazake) hebben 120°proof alcohol. Men bewaard de awamori zo lang mogelijk in kleipotten of -kruiken ter bevordering van de smaak en de zachtheid. Awamori van 3 jaar of ouder noemt men koshu (oude likeur). Vóór de slag om Okinawa tijdens W.O.II was er 200- en zelfs 300-jaar oude koshu maar deze is allemaal verloren gegaan. De gebruikelijke manier om awamori te drinken is met water en ijs,maar het kan ook puur worden gedronken of in cocktails.
potten awamori
awamori in flessen,kruiken en potten
Awarra
De awarra (Astrocaryum vulgare) is een tot 15 meter hoge Zuidamerikaanse palm. De vrucht ervan levert een tamelijk sterke gele kleurstof, die ook voor voeding geschikt is. De palm heeft een ringvormig gesegmenteerde stam die in het bovenste gedeelte met zwarte stekels is bezet. De tot 5 m lange, geveerde bladeren zijn eveneens met stekels bezet. De palm heeft circa 1,5 m lange opstaande, met stekels bedekte bloemtrossen. Aan de zijde van de steel van de bloemtrossen bevinden zich de vrouwelijke bloemen en daarboven de mannelijke. De ronde tot ovale vruchten zijn 3-6 cm lang en hebben een doffe oranje of roodbruine kleur. De vrucht heeft een laag van 5 mm vruchtvlees die zich op een grote stenige pit bevindt. Het vruchtvlees is matig sappig, geurt fruitig en smaakt enigszins naar abrikoos. Het vruchtvlees is rijk aan β-caroteen (3x meer dan wortellen). In de Surinaamse keuken wordt het vruchtvlees van de awarra gebruikt voor het geelkleuren van rijst.
Avro was een Britse vliegtuigbouwer die meerdere bekende modellen produceerde, waaronder de Avro 504 trainer in de Eerste Wereldoorlog, de Avro Lancaster zware bommenwerper uit de Tweede Wereldoorlog en de Avro Vulcan ten tijde van de Koude Oorlog. Als een van de eerste vliegtuigbouwers ter wereld was A.V. Roe and Company opgericht bij Brownsfield Mills, Manchester, door Alliot Verdon Roe en zijn broer H.V. Roe op 1 januari 1910. Alliot had al naam gemaakt als piloot in Brooklands, Surrey en Farnborough, Hampshire. Het bedrijf bouwde 's werelds eerste compleet dichte eendekker in 1912, maar het was de sterke en robuuste houten tweedekker Avro 504 die hen bezig hield tijdens de Eerste Wereldoorlog en daarna. Er werden er in totaal 8.340 van gebouwd in verschillende fabrieken, gedurende bijna 20 jaar. Dit was een opmerkelijke prestatie gegeven de relatieve nieuwheid van gemotoriseerde vliegtuigen in deze periode.
piloot John Duigan in 35pk Avro-Duigan tweedekker(1911)
Avro triplane 1 24pk (Wembley 1909)
Alliott Verdon Roe
Roe (ºApril 26, 1877 Januari 4, 1958)was een Brits luchtvaartpionier en vliegtuigbouwer. Hij was de gronlegger van de Avro vliegtuigfabriek. Alliott Verdon Roe was de eerste Engelse piloot die een gemotoriseerde vlucht maakte (op 8juni 1908 boven Brooklands,Surrey). Hij was ook de eerste piloot van een volledig Brits vliegtuig in 1909 vanop Walthamstow Marsh in een Roe I Triplane.
Sir Edwin Alliott Verdon Roe
Alliott zoon van een dokter werd geboren in Patricroft,Eccles(nu de City of Salford). Op 14 jarige leeftijd vertrok hij naar Canada waar hij een opleiding aangeboden kreeg tot landmeter. In British Columbia ontdekte hij dat er weinig vraag was naar landmeters en deed een jaar lang allerlei vuile werkjes. Bij zijn terugkeer in Engeland ging hij aan de slag als leerling bij de Lancashire & Yorkshire Railway. Later ging hij scheepsingenieur studeren aan het King's College in London en alhoewel hij slaagde voor de technische en wiskunde vakken, faalde hij toch in enkele algemene vakken en behaalde geen diploma. Na een tijdje gewerkt te hebben aan de dokken ging hij aan de slag als vijfde machinist op de S.S. Jebba van de British & South African Royal Mail Company op de West-Afrika lijn. Na nog enkele andere schepen beindigde Roe zijn koopvaardij carière als derde machinist op de S.S.Ichanga . Gaandeweg ontwikkelde hij interesse voor vogels en in het vliegen. Hij begon met het ontwikkelen van vliegende modellen en in 1907 won hij met één van zijn modellen een prijs van 75£ in een wedstrijd van Daily Mail en dit tegen een sterke concurentie. Wanneer de gebroeders Wright hun eerste vlucht maakten begon hij onmidelijk met hen te corresponderen. Hij ging hen opzoeken in Le Mans wanneer ze hun eerste indrukwekkende vlucht maakten in Europa. Hij werktte eerst in de Royal Aero Club en vond daarna werk in de V.S. in een bedrijf waar ze een gyrocopter bouwden. Deze machine faalde en Roe keerde terug naar Engeland. Hij liet zich niet ontmoedigen en begon in Walthamstow marsh aan het bouwen van zijn eerste vliegtuigen. Na veel experimenten en veel mislukkingen kwam hij tot zijn eerste succesvolle vliegtuig. Samen met zijn broer Humphrey, stichtte hij de A.V. Roe Aircraft Co in 1910. Van zijn meest populaire model, de 504, werden meer dan 8300 toestellen verkocht, voornamelijk aan de Royal Air Force voor gebruik door de opleiding eenheden. In 1928, verkocht hij zijn aandelen en kocht SE Saunders Co, en vormden Saunders-Roe Aviation. In 1929 werd hij geridderd en ging verder door het leven als Sir Edwin Alliott Verdon Roe.
Referenties: - Avro - The History of an Aircraft Company, Harry Holmes, Crowood, Marlborough, 2004. - Avro Aircraft since 1908, A.J.Jackson, Putnam, London, 1990. - The Challenging Sky - The Life of Sir Alliott Verdon-Roe, L.J. Ludovici, Herbert Jenkins, London, 1956.
(4) 
