Bohemian Rhapsody (bij fans ook wel bekend als BoRhap of BoRap) is een stuk in rapsodische vorm van de Britse groep Queen.
De eerste keer uitgebracht op 31 oktober 1975.
Het verscheen op het album A night at the opera uit 1975 (21/11/1975).
Het was een wereldwijde hit voor de groep in 1975/1976, en de heruitgave in 1991 werd ook een groot hitsucces.
Het wordt algemeen beschouwd als één van de succesrijkste popnummers aller tijden.

Over de precieze betekenis van de tekst is weinig bekend; zanger en schrijver Freddie Mercury hield er niet van om in interviews zijn tekst uit te leggen.

Het 'operakoor' in het midden is ingezongen door drie leden van Queen (John Deacon zong niet mee).
Dit inzingen gebeurde zo vaak dat er uiteindelijk ca. 180 stemmen te horen waren.
De opnames van dit gedeelte van het nummer namen zo'n drie weken in beslag.

De platenmaatschappij zag het helemaal niet zitten dat dit nummer - ruim langer dan de gangbare drie minuten - zou worden uitgebracht op single.
Freddie Mercury gaf een kopie aan zijn goede vriend, radio DJ Kenny Everett, en zei (met een knipoog) dat hij het nooit in zijn show mocht afspelen.
Everett deed, naar Mercury's verwachting, precies het tegenovergestelde, en draaide uiteindelijk het nummer veertien keer op een dag.
Andere radiostations begonnen toen ook het nummer uit te zenden.

Er werd een videoclip bij opgenomen zodat de single tijdens hun tour alsnog op Top Of The Pops van de BBC kon verschijnen.
De clip was een van de eerste echte videoclips, maar artiesten als Elvis Presley, Bob Dylan, The Beatles, Roger Glover en zelfs Queen zelf hadden al eerder promotiefilmpjes gemaakt bij hun singles.
De clip van Bohemian Rhapsody is voor 100% op video gedraaid waarbij enkele eenvoudige technieken (zoals een facetlens) gebruikt werden voor de special effects.
Zo werd het videofeedbackeffect verkregen door de camera op een monitor te richten.
Deze clip werd in iets meer dan vier uur opgenomen en kostte slechts £4500.

Eind 1991 kende het nummer voor een tweede keer een groot succes.
Dit kwam enerzijds door het overlijden van Mercury en, met name in de Verenigde Staten, ook dankzij de film Wayne's World, waarin het nummer een prominente rol speelt.

Bohemian Rhapsody stond vanaf de eerste editie (1999) van de Top 2000 op nummer 1 tót de 2005-editie.
Het nummer werd toen van haar troon verstoten door Avond van Boudewijn de Groot na een actie van Radio 2 dj's om eens op een ander nummer te stemmen.
Erg succesvol was de actie echter niet: vanaf 2006 stond de hit terug op 1.
In de lijst van 2010 werd het nummer weer verstoten naar nummer 2, dit keer door het nummer Hotel California van de Eagles, maar ook deze keer was het eenmalig, in 2011 en 2012 stond Bohemian Rhapsody weer op nummer 1.

Trivia

• In het Verenigd Koninkrijk staat Bohemian Rhapsody bekend als het enige nummer, waarin de naam werd genoemd van een heel ander nummer (Mamma Mia van ABBA), dat later Bohemian Rhapsody van de nummer 1-positie verdrong in de hitparade.
• In 1987 nam de nep-rockband Bad News een versie van Bohemian Rhapsody op. De groep bestond uit vier leden van het comedy-gezelschap Comic Strip: Rik Mayall, Adrian Edmondson, Nigel Planer en Peter Richardson. De parodie werd geproduceerd door Queen-gitarist Brian May die hiervoor onder andere een uitzonderlijk valse variant op zijn eigen klassiek geworden gitaarsolo inspeelde.
• De band kon het operagedeelte niet live spelen. Na Brian Mays gitaarsolo gingen de lichten uit, gingen de bandleden van het podium af, en werd het operagedeelte vanaf band gespeeld. Als Roger Taylor zijn beroemde hoge noot haalde aan het einde van het operagedeelte, kwam de band het podium weer op, begeleid door vuurwerk en een lichtshow, voor het hardrockgedeelte.
• Op het Freddie Mercury Tribute Concert werd het nummer vertolkt als duet tussen Elton John en Axl Rose
• Bij de tour met Paul Rodgers begint dit nummer met een opname van Freddie, die in Wembley Stadium zingt en piano speelt. Brian May en Roger Taylor spelen live mee. Na het operadeel zingt Paul Rodgers een deel, maar wisselt Freddie hem soms af. Het nummer eindigt met een opname van Freddie die een buiging naar het publiek maakt.
• Er is ook een Muppet versie van Bohemian Rhapsody gemaakt waarin allerlei Muppets het hele nummer op een luidruchtige en drukke manier zingen.Het is geïntroduceerd op televisie op het kanaal Disney XD
• De YouTube-persoon MysteryGuitarMan (Joe Penna) heeft een slide-whistleversie van dit lied gemaakt.
• Het Gronings duo Rooie Rinus en Pé Daalemmer hebben op dit nummer een Groningse parodie gemaakt.

Tannhäuser is een romantische opera in drie aktes van Richard Wagner.
Ook de naam Tannhäuser und der Sängerkrieg auf Wartburg wordt gebruikt.
De opera kwam tot stand tussen 1842 en 1845 en ging in première in de Semperoper in Dresden op 19 oktober 1845.

Richard Wagner baseerde Tannhäuser, zoals veel van zijn opera's, op middeleeuwse liederen, sagen en romantische vertellingen.
Het libretto van de opera werd door Wagner zelf geschreven maar is geïnspireerd door enkele sagen uit het Duitse Sagenboek van Ludwig Bechstein: Die Mähr von dem Ritter Tannhäuser, Der Sängerkrieg auf der Wartburg en Die heilige Elisabeth.
Veel sagen zijn rondom de Wartburg, een kasteel in Eisenach, ontstaan.
Hoofdpersoon is Heinrich von Ofterdingen, die bekend werd als Tannhäuser in de gelijknamige sage.

Belangrijkste thema is de rebellie van een kunstenaar (Tannhäuser), wiens behoefte zich over te geven aan zinnelijke lust hem in conflict brengt met zijn religieus ingestelde verstand.
Deze innerlijke tweestrijd wordt belichaamd door de twee vrouwen die hij bemint.
De zinnelijke liefde waar hij bij de ene vrouw (Venus) genoeg van krijgt, mist hij bij de andere (Elisabeth).
Als hij zich tijdens een zangtoernooi op de Wartburg (de Sängerkrieg auf der Wartburg) met als thema de liefde tot een onverbloemde lofzang op de zinnelijkheid laat inspireren, wekt hij hiermee de woede van de andere aanwezigen, waartegen alleen Elisabeth hem kan beschermen.
Op een pelgrimstocht naar Rome zal hij boete doen, maar echte verlossing vindt hij pas als hem in zijn doodsnood nog eenmaal de naam van zijn redster wordt genoemd.

Tannhäuser was de lievelingsopera van de Beierse koning Ludwig II.
Hij liet in zijn bewondering voor Wagner zelfs de originele Sängersaal in de Wartburg nabouwen in zijn sprookjeskasteel Neuschwanstein en legde een venusgrot met ondergronds meer aan in het park van zijn kasteel Linderhof.

Das Rheingold is een opera (in één bedrijf) van Richard Wagner; het is de vooravond van Wagners tetralogie (een serie van vier delen die bij elkaar horen) Der Ring des Nibelungen die verder bestaat uit drie dagen (Die Walküre, Siegfried en Götterdämmerung).

De première van Das Rheingold vond plaats op 22 september 1869 in het Koninklijke Hof- und Nationaltheater München onder leiding van Franz Wüllner.

In zijn tetralogie verbindt Wagner oude Noordse en Germaanse sagen (zoals de Edda, de Hortsage en het Sigurd-lied) met het Duits-middeleeuwse Nibelungenlied.

De op deze mythen en sagen gebaseerde handeling is interessant, maar meer nog en hiermee verweven de weergave in libretto en muziek van menselijke gevoelens en ambities als hebzucht, macht, vertwijfeling, angst, maar ook trouw, liefde en verlossing.
Niet alleen de personages kregen Leitmotiven mee, maar juist ook hun handelen en gevoelens zijn met Leitmotiven in het muzikale palet verweven.

Das Rheingold begint met een lang aangehouden bastoon die als het ware het ontstaan van de wereld verbeeldt.
Geleidelijk zwelt de muziek aan en wordt de vloed van de Rijn steeds hoorbaarder.
Dit is het Aarde- of Rijnmotief (in Es-groot).

Eerste bedrijf

Op de bodem van de Rijn bewaken de drie Rijndochters het Rijngoud, hen door Vader Rijn toevertrouwd. Zo worden ze gevonden door de dwerg Alberich, die tevergeefs de liefde van de meisjes tracht te winnen. Dan valt zijn oog op het goud en in hun overmoed verklappen de meisjes het geheim van het goud: degene die de liefde afzweert, vermag uit het goud een ring te smeden en verwerft daarmee heerschappij over de wereld. Alberich zweert daarop de liefde af, steelt het goud en verdwijnt.

Tweede bedrijf

De handeling verplaatst zich naar een berglandschap (Freie Gegend auf Bergeshöhen). Wotan, de oppergod, prijst de burcht Walhalla, die de reuzen Fasolt en Fafner voor de goden bouwden. Zijn gemalin Fricka is echter bevreesd om haar zuster Freia, die de reuzen als onderpand voor hun loon meenamen. De reuzen komen met Freia ten tonele en vorderen hun loon. Freia's broers Froh en Donner trachten Freia te bevrijden, maar Wotan houdt hen tegen. Hij vertrouwt op Loge, de vuurgod; die zal wel raad weten.

Loge verklaart dat de reuzen terecht hun loon eisen voor de bouw van zulk een prachtige burcht. Hij trachtte ook iets gelijkwaardigs voor Freia te vinden. Maar, waar vindt men zo iets? Eén maalt kennelijk minder om vrouwelijk schoon en minne. De dwerg Alberich zwoer de liefde af en stal het rijngoud! Loge's verhaal over de ring wekt de afgunst van allen. De reuzen gebieden Wotan dat hij hen het goud moet bezorgen. Zo niet, dan is Freia voor hen. Zij voeren Freia weg.

Doordat de goden nog niet van Freia's appels genoten, verouderen zij plotsklaps ("Den sel’gen Göttern wie geht’s?").

Derde bedrijf

Wotan besluit op zijn beurt het goud te roven en met Loge daalt hij af naar het rijk van Alberich. Die oefent daar een waar schrikbewind uit over zijn broer Mime en de andere dwergen (de Nibelungen). Door listig bedrog slagen de goden erin Alberich van het goud te beroven en hem ook de inmiddels gesmede ring af te nemen. Alberich vervloekt daarop de ring (“Verflucht sei dieser Ring!”) (vloekmotief) en gaat heen.

Vierde bedrijf

De andere goden komen weer op en ook de reuzen met Freia. Het valt Fasolt zwaar Freia te moeten missen. Hij stemt echter met de ruil voor het goud in mits het goud haar gestalte volledig bedekt. Aldus geschiedt (“So stelt das Maß nach Freias Gestalt!”). Om de laatste gaten in het opgestapelde goud te dichten eisen de reuzen de Tarnhelm en ook de ring aan Wotans vinger op.

Wotan weigert echter de ring af te staan. Dan verschijnt de aardgodin-oermoeder Erda. Zij waarschuwt Wotan voor de vloek die op de ring rust en verkondigt het einde van de goden (“Ein düsterer Tag dämmert die Götter”). Geschrokken staat de oppergod de ring aan de reuzen af. Meteen wordt de vloek zichtbaar: de reuzen krijgen ruzie bij het verdelen van de schatten. Fafner slaat zijn broeder Fasolt dood en gaat heen met de buit.

Dan is het tijd voor meer opgewekte beelden: Einzug der Götter in Walhall. Donner drijft met één klap van zijn hamer de wolken uiteen. Hierdoor wordt het Walhalla zichtbaar in wiens prachtige aanblik de goden een moment verzonken blijven staan. Vervolgens schrijden zij over een regenboog de burcht binnen.

Maar een happy end is het niet. Beneden vanuit de Rijn bewenen de Rijndochters het goud dat de Rijn toebehoort ("Falsch und feig ist's was dort oben sich freut").

Wish You Were Here is een album van Pink Floyd, dat op 15 september 1975 werd uitgebracht.
Het is één van de meest succesvolle albums van de groep.

Na het enorme succes van het voorgaande album The Dark Side of the Moon moest de band met een vervolg komen.
Het basismateriaal voor dit nieuwe album kreeg door middel van live-optredens vorm.
De volgende nummers zouden op het album komen: "Shine On You Crazy Diamond," "You Gotta Be Crazy" en "Raving and Drooling".
Echter tijdens het creatieproces werd "Shine On" te lang voor een enkele zijde van een langspeelplaat (lp) en moest in twee delen gesplitst worden.

Roger Waters overtuigde de rest van de band dat ze de andere twee nummers moesten schrappen.
Deze twee zouden twee jaar later op het album Animals alsnog uitgebracht worden, onder de titels "Dogs" en "Sheep".
Tussen de twee "Shine On"-delen werden door Waters drie nieuwe composities gemaakt.
Deze verwijzen naar de omstandigheden van en rondom de band in die tijd.
"Wish You Were Here" gaat over de verveeldheid en frustratie van muziek, en "Welcome to the Machine" en "Have a Cigar" zijn karikaturen van de negatieve aspecten van de muziekindustrie.

Omdat Roger Waters zijn eigen zangkunsten niet vertrouwde, werd Roy Harper gevraagd om Have A Cigar in te zingen.
Harper was een labelgenoot (Harvest) van de Floyd en was twee deuren verder bezig zijn album H.Q. op te nemen.

Tijdens de opname van Wish You Were Here begonnen de spanningen tussen de bandleden op te lopen.
Dit album is ook voorlopig het laatste album waarop Richard Wright credits kreeg voor het meeschrijven aan het resultaat.
Roger Waters zou bij de volgende albums steeds meer de output van de band gaan bepalen.

Het album is opgedragen aan Syd Barrett, die eerder wegens overmatig drugsgebruik uit de band was gezet.
De naam van Syd Barrett komt ook terug in de titel van de langste track van dit album: (S)hine on (y)ou crazy (d)iamond.
Tijdens de eindmix van Shine on... kwam een dikke kale man binnen die een verwarde indruk maakte en in eerste instantie door niemand herkend werd vanwege zijn Hare Krishna-uiterlijk.
Het was Syd Barrett, aan wie de plaat nota bene was opgedragen.
De bandleden hadden Barrett ruim ongeveer vier jaar niet gezien en zagen hem hierna ook niet meer.

Alle tracks lopen in elkaar over.
De elpee was aanvankelijk verpakt in een kartonnen hoes die op zijn beurt was verpakt in zwarte krimpfolie.
Pas bij het verwijderen van de krimpfolie werd de eigenlijke hoes zichtbaar, met daarop een foto van twee mannen die handen schudden terwijl de rechterman in brand staat.
De krimpfolie werd later weggelaten.

• In de laatste seconden van het album speelt Wright het refrein van hun oude nummer "See Emily Play".
• De vier noten gespeeld aan het begin van "Shine On" komen in alle nummers terug.
• De zinsnede "By the way, which one is Pink?" uit "Have a cigar" is niet verzonnen. De vraag werd ooit eens gesteld door een Amerikaanse platenbons.

Bulería is flamencoritme, een twaalftels compás met nadruk op de 3, 6, 8, 10 en 12.

Omdat er zo weinig gedocumenteerd is over flamenco wordt er over de herkomst van de naam "bulerias" ook weer veel gespeculeerd, net als bij alle andere flamencostijlen.

Gezien het karakter van deze stijl, vrolijk, uitbundig en speels, lijkt de verklaring dat het woord bulerias hoogstwaarschijnlijk samenhangt met het woord "burla" -burlesque- wat spot, plagerij betekent, het meest logisch.

Over het ontstaan van deze stijl bestaat ook weer onduidelijkheid en er gelden ook hierbij weer verschillende opvattingen.
Een van de meningen is dat de bulerias zich ontwikkeld zou hebben uit de alegrias, deze hebben hetzelfde twaalftels compás (ritmestructuur) en geleidelijk aan zouden de liederen van deze bulerias de drieregelige coupletten van de soleá corta overgenomen hebben.

Een andere mening is dat, voordat de bulerias als geheel opzichzelfstaande stijl bestond, het een onderdeel van de soleares geweest zou zijn, namelijk het afsluitstuk, de remate, van deze stijl.
Er bestond behoefte om de soleares, die smartelijk van aard is, op een vrolijke toon af te sluiten zodat er een soort bevrijding, opluchting ontstond na de dramatische soleá.

Onder de verschillende flamencostijlen nemen de bulerias de plaats in van de meest feestelijke.
In deze stijl vormen gitaar, zang en dans een perfect samengaan, waarbij geleidelijk aan en keer op keer naar een hoogtepunt toegewerkt wordt.
Het is de feeststijl bij uitstek en iedereen in de dans en zang is vrij om zijn eigen interpretatie uit te voeren; kalm, beheerst, nauwelijks met voetenwerk, heftig ritmisch of met veel gecompliceerd voetenwerk, alles kan en mag maar je moet je wel houden aan de regels van het compás.

Iedereen rond de uitvoerende artiest speel een rol, waardoor palmas en jaleo heel belangrijk bij het uitvoeren van bulerias; dit alles verhoogt de beleving van deze bijzondere vorm van flamenco.
Vaak wordt de buleria aan het einde van de samenkomst gespeeld (dus ook bij ' gewone' optredens), waarbij de gitaristen door de dansers worden uitgenodigd tot een dansje...

Hoewel de teksten van de liederen van de bulerias in het algemeen de vrolijkste en luchtigste zijn kan men toch een onderscheid maken tussen twee verschillende vormen: de meest feestelijke variant, de bulerias para el baile (voor de dans), zijn het snelst en het meest uitgelaten, en de bulerias om te luisteren, deze zijn langzamer gezongen en hebben wat meer inhoud.

De bulerias wordt op de gitaar (meestal) "por medio" (A [groot]-frygisch) gespeeld.
Ondanks dat er verschillende stijlen binnen de zang van de bulerias bestaan, ingedeeld naar plaats van herkomst (Utrera, Alcalá, Triana, Jerez, Los Puertos en Cádiz) worden de bulerias de Jerez toch als de meest toonaangevende beschouwd.

Live Aid was een 16 uur durend internationaal benefietconcert op 13 juli 1985.
Er trad een groot aantal vooraanstaande artiesten op.
Het gehele evenement omvatte gelijktijdige optredens in de Verenigde Staten (JFK Stadium te Philadelphia), het Verenigd Koninkrijk (Wembley Stadium te Londen) en andere kleinere locaties waaronder Den Haag.
De organisatie was in handen van Bob Geldof en Midge Ure.

Het concert was een benefiet voor Ethiopië, waar hongersnood heerste.
Het evenement werd in veel landen rechtstreeks uitgezonden en werd daarmee een van de grootste mediaspektakels die de wereld ooit had gezien.

De opbrengst van het concert overtrof alle verwachtingen van de organisatoren.
Waar gerekend was op ca. 1 miljoen Britse pond (ca. 1,65 miljoen dollar) werd in 2001 in een televisieprogramma door een van de organisatoren aangegeven dat de opbrengsten waren opgelopen tot meer dan 150 miljoen pond (ca. 245,4 miljoen dollar).

Naar aanleiding van zijn inspanningen werd organisator Bob Geldof tot ridder geslagen, en wordt sindsdien Sir Bob genoemd.

In het contract dat de BBC tekende met alle artiesten en de organisatoren werd vermeld dat de banden van dit evenement direct na afloop werden gewist om zo illegale kopieën tegen te gaan, maar dankzij een medewerker van de BBC zijn de banden gekopieerd en bewaard gebleven.
Sir Bob Geldof heeft na het vinden van enorm veel illegale kopieën alles op dvd laten zetten om zo het uiteindelijke doel van het evenement, het binnenhalen van geld tegen de armoede in Afrika, in ere te houden.

En zo werd in 2004 een 10 uur durende registratie van het concert op 4-dvd-box uitgebracht.
In 2005 werd in een enquête onder musici door het Britse Channel Four het concert van Queen op Live Aid verkozen tot het beste concert aller tijden.

In 2005 werd opnieuw een aantal optredens georganiseerd, ditmaal ten behoeve van geheel Afrika, onder de naam Live 8.

Tegen het einde van 1854 had Wagner een ontwerp klaar van een opera in drie aktes met als thema het Tristan-verhaal, gebaseerd op Gottfried von Strassburgs vertelling, maar het was pas in augustus 1857, dat Wagner zijn werk aan de Siegfried terzijde legde en hij zich met volle aandacht aan de Tristan ging wijden.
Op 20 augustus begon hij met het schrijven van het libretto; het kwam gereed op 18 september.
Wagner en zijn vrouw Minna woonden in de directe nabijheid van de villa van Wesendonck, die ze onderdak had verleend.
Hier, tijdens zijn werk aan de Tristan und Isolde, was Mathilde Wesendonck Wagners muze.
Of de relatie meer dan alleen platonisch was is onbekend.
Op een avond in september van dat jaar las Wagner zijn gereedgekomen libretto voor aan een publiek, waaronder zijn vrouw Minna, Mathilde Wesendonck, en zijn toekomstige minnares en vrouw Cosima von Bülow.

Wagner begon zijn compositioneel ontwerp van de eerste akte in oktober 1857. In november zette hij vijf gedichten van Mathilde op muziek, tegenwoordig bekend als de Wesendonck-Lieder.
Dit was voor Wagner een ongebruikelijke stap; hij gebruikte bijna nooit libretti die hij niet zelf geschreven had.
Twee van deze liederen werden door Wagner aangemerkt als studies voor Tristan und Isolde: Träume gebruikt een motief dat het liefdesduet vormt van de 2e akte van de Tristan, terwijl het thema van Im Treibhaus later de prelude van de 3e akte zou worden.

Wagner voltooide de 2e akte van de Tristan tijdens zijn verblijf van acht maanden in Venetië, waar hij gescheiden van zijn vrouw Minna leefde.
In maart 1859 verhuisde Wagner, die nog steeds werd beschouwd als een opstandige vluchteling, naar Luzern, omdat hij vreesde anders te zullen worden uitgeleverd aan de autoriteiten van Sachsen.
In Luzern componeerde hij de 3e akte, die gereed kwam in 1859.

Tristan und Isolde bleek moeilijk ten tonele gevoerd te kunnen worden.
Parijs, het centrum van de operawereld in het midden van de 19e eeuw, zou een logische keus geweest zijn, maar na een rampzalig verlopen Tannhäuser-uitvoering bij de Opéra de Paris, bood Wagner zijn Tristan aan aan het Badische Hoftheater te Karlsruhe in 1861.
Toen hij de Weense Hofopera bezocht om mogelijke zangers voor zijn werk te horen, bood de directie hem aan het werk in Wenen op te laten voeren.
De tenor Alois Ander werd aangewezen om de rol van Tristan te zingen, maar hij bleek niet in staat deze rol te leren.
Door problemen, en ondanks de meer dan zeventig repetities tussen 1862 and 1864, kon de Tristan und Isolde niet opgevoerd worden, wat het werk de reputatie gaf onuitvoerbaar te zijn.

Op wens van Ludwig II von Bayern werd het werk naar het Nationaltheater van München gehaald.
Hans von Bülow was uitgekozen om de Tristan te dirigeren, ondanks het feit dat Wagner een affaire had met zijn vrouw, Cosima von Bülow.
Het werk had op 15 mei 1865 in première moeten gaan, maar dat moest worden uitgesteld omdat Malvina Schnorr von Carolsfeld, die de rol van Isolde had moeten zingen, hees geworden was.

De eerste uitvoering van het werk vond uiteindelijk plaats op 10 juni 1865.
Ludwig Schnorr von Carolsfeld zong de rol van Tristan, en Malvina, zijn vrouw, die van Isolde.
Drie weken na de 4e uitvoering, kwam Ludwig Schnorr von Carolsfeld plotseling te overlijden.
Wagner zelf schreef de doodsoorzaak toe aan een fatale ontsteking, opgelopen door het werk op slecht verwarmde en tochtige theaterbühnes, maar men speculeerde dat de inspanning van de Tristan-rol hem teveel geworden was.
De druk van de Tristan heeft ook de levens geëist van de dirigenten Felix Mottl in 1911 en Joseph Keilberth in 1968; beide mannen bezweken terwijl ze de 2e akte van de opera dirigeerden.

Wagner zelf was van mening dat de Tristan zo verpletterend was dat alleen een slechte uitvoering zijn publiek kon redden; in een brief aan Mathilde Wesendonck, april 1859, schreef hij:

"Kind! Die Tristan wordt iets verschrikkelijks! Die laatste akte!!! Ik ben bang dat de opera verboden wordt — tenzij het geheel door een slechte opvoering in een parodie verandert; alleen middelmatige opvoeringen kunnen me redden! Helemaal geslaagde zullen de mensen gek maken, — iets anders kan ik mij niet voorstellen. Dat het zover met me moest komen!! O wee!"

De volgende Tristan-productie was in Weimar in 1874, en Wagner zelf begeleidde een andere productie, in Berlijn, in maart 1876.
Het werk werd pas in Wagners eigen theater opgevoerd in 1886, toen de componist al overleden was.
Deze uitvoering, een productie van Cosima Wagner, zijn weduwe, ontving veel bijval.
Bij de herhalingen in de jaren 1889 en 1892 was de zaal geheel gevuld, en in de jaren waarin de Tristan niet werd opgevoerd ontving de theaterleiding brieven waarin men dringend om opname van juist dit werk in het programma vroeg.

De eerste uitvoering buiten Duitsland was in het Theatre Royal, Drury Lane in 1882, gedirigeerd door Hans Richter, die ook de eerste productie in Covent Garden dirigeerde, twee jaar later.
De eerste opvoering in Amerika was bij de Metropolitan Opera in december 1886 onder leiding van Anton Seidl.

Tristan und Isolde is een opera in drie aktes van Richard Wagner.
Het libretto, geschreven door de componist, is grotendeels gebaseerd op een liefdesdrama van Gottfried von Straßburg.
Het werd gecomponeerd tussen 1856 and 1859 en beleefde zijn première in München op 10 juni 1865 met Hans von Bülow als dirigent.
Het wordt beschouwd als een van de hoogtepunten van het operarepertoire.
Tristan is kenmerkend voor Wagners vooruitstrevende gebruik van chromatiek, tonaliteit en het gebruik van niet-harmonische tonen.
De opera was zeer invloedrijk en inspireerde componisten als Gustav Mahler, Richard Strauss, Karol Szymanowski, Alban Berg en Arnold Schoenberg.
Met dit werk werd gebroken met de tot dan toe gebruikelijke harmonie en tonaliteit en het was maatgevend voor de verdere ontwikkeling van de klassieke muziek later.

In 1849 zag Wagner zich gedwongen zijn positie als dirigent aan de Sächsische Staatsoper op te geven, omdat hij werd gezocht door de autoriteiten vanwege zijn deelname aan de onsuccesvolle Mei-Revolutie in Dresden.
Hij liet zijn vrouw, Minna, achter in Dresden, en vluchtte naar Zürich.
Daar, in 1852, ontmoette hij de welvarende zijdehandelaar Otto Wesendonck.
Wesendonck werd een aanhanger en mecenas van Wagner, terwijl zijn vrouw, Mathilde, Wagners muze werd.
Hoewel Wagner werkte aan Der Ring des Nibelungen, raakte hij gefascineerd door de legende van Tristan en Isolde.

Volgens zijn autobiografie, Mein Leben, besloot Wagner de Tristanlegende op muziek te zetten omdat zijn vriend, Karl Ritter, bezig was met een dramatische versie van datzelfde werk.
Naar Wagners mening had Ritter te weinig nadruk gelegd op de "diepe tragiek" en te veel op de avontuurlijke aspecten van het verhaal. Daarnaast

"kwam het voor een deel door de ernstige stemming waarin Schopenhauer mij deed verkeren, die mij ertoe dreef een geëxalteerde uitdrukking van het wezen daarvan te vinden. Daartoe besloot ik mij te gaan bezighouden met de Tristan en Isolde".

In een brief aan Franz Liszt, 16 december 1854, maakte Wagner melding van zijn voornemen de Tristan te gaan schrijven:

"Omdat ik in mijn leven nooit echt het geluk van de liefde ervaren heb, wil ik een gedenkteken oprichten voor deze mooiste aller dromen, een werk waarin deze liefde volledig tot uitdrukking komen kan: ik heb in mijn hoofd een Tristan en Isolde ontworpen, een eenvoudige, maar volbloedige muzikale weergave; met de 'zwarte vlag' die op het einde waait, zal ik mij dan toedekken om — te sterven. —".

In dezelfde brief refereerde hij ook aan Schopenhauer, wiens hoofdgedachte volgens Wagner "de uiteindelijke ontkenning van de wil tot leven" is.

Tommy (23 mei 1969) is de eerste van de twee rockopera's van de Britse rockband The Who (de tweede rockopera van songwriter-gitarist Pete Townshend is Quadrophenia).

Tommy is het allereerste muzikale werk dat expliciet als "rockopera" betiteld werd.
Er waren wel andere rockopera's avant la lettre, maar Tommy populariseerde het genre.
In vroegere oplagen werd het album Tommy (1914-1984) genoemd.

Townshend schreef de rockopera, afgezien van twee nummers die basgitarist John Entwistle schreef.
Keith Moon zou ook een nummer hebben geschreven, maar het bleek uiteindelijk toch door Townshend geschreven te zijn.
Een ouder nummer van blues-musicus Sonny Boy Williamson II werd ook in de mini-opera ingelijfd.
De speeltijd is exact 74 minuten.

In 1975 werd de rockopera verfilmd door de Brit Ken Russell als Tommy.
De bandleden van The Who speelden zelf ook in de film mee.

Personages

• Tommy Walker: De hoofdpersoon waar het verhaal om draait.
• Captain Walker: Tommy's vader.
• Mrs Walker: Tommy's moeder.
• Frank Hobbs: Mrs Walker's vriend (alléén in de film)
• Uncle Ernie: Tommy's "verdorven oom", die seksueel gezien anders dan anders is.
• Cousin Kevin: Tommy's neefje, de pestkop van de school.
• Local Lad: De regerende kampioen van het flipper-toernooi.
• The Acid Queen: Een "zigeunerin" die hallucinogene substanties verhandelt.
• The Doctor: Een dokter die probeert Tommy te genezen.
• Sally Simpson: Één van Tommy's discipelen.

Het verhaal over het autistische kind Tommy is een metafoor: de veronderstelling is dat we vijf zintuigen hebben, maar blind zijn voor de realiteit. Tommy staat symbool voor onze eigen onvolkomenheden.

Op de originele albumversie is het verhaal vrij losdradig en werden de nummers vaak post facto door Townshend in interviews aaneen geknoopt. Nadat er andere versies van het album verschenen, werden de verschillende 'gaten' opgevuld en werden er bepaalde dingen veranderd (de tijdlijn werd veranderd naar de Tweede Wereldoorlog en 1951 in sommige versies, en in de filmversie vermoordt de minnaar de man in plaats van andersom).

Pete Townshend droeg de dubbelelpee op aan zijn Indiase goeroe Meher Baba.

Het Zwanenmeer (Russisch: Lebedinoje Ozero) is een ballet van de choreografen Marius Petipa en Lev Ivanov op de muziek van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski.

Het ballet werd gemaakt op verzoek van het Keizerlijk Theater in Moskou.
De aangezochte componist was Tsjaikovski die er een jaar over deed om de muziek te schrijven.
De compositie werd in 1876 voltooid.
De oorspronkelijke choreograaf was Julius Reisinger.
De première was in het Bolsjojtheater te Moskou op 4 maart 1877.
Deze uitvoering was een verkorte versie van het complete werk.

Aanvankelijk was het ballet geen groot succes omdat het publiek moest wennen aan het gegeven dat de muziek zo'n overheersende rol vervulde en de choreografie er dienstbaar aan was en enkel diende als secundaire uitbeelding van de verhaallijn die primair door de muziek bepaald werd.
Pas na de dood van de componist werd het werk voor het eerst in zijn volledige lengte uitgevoerd op 17 februari 1895 in Sint-Petersburg.
Het is uiteindelijk een van de meest uitgevoerde balletten ter wereld geworden en de meeste huidige uitvoeringen sluiten in de gekozen choreografie nog nauw aan bij het origineel van Petipa en Ivanov.
Het ballet geldt als een van de hoogtepunten van het klassiek-romantische balletgenre.

Verhaallijn

Prins Siegfried wordt op zijn verjaardagsfeest aan het koninklijke hof gedwongen door zijn ouders uit de aanwezige meisjes een bruid te kiezen. Hij is boos en verdrietig omdat hij niet uit liefde en vrije keuze een vrouw mag uitzoeken en verlaat het bal om in het bos buiten te gaan jagen om zijn zinnen te verzetten.

. . .

Meer over het verhaal, de bedrijven en personages :
Zie Zwanenmeer

Madama Butterfly is een Italiaanse opera door Giacomo Puccini (1858-1924).

Deze tragedie in drie aktes is gebaseerd op Madame Butterfly, een kort verhaal van John Luther Long.
Het libretto is geschreven door Luigi Illica en Giuseppe Giacosa.
De opera werd voor het eerst opgevoerd in het Scala-theater in Milaan op 17 februari 1904.

Luitenant B.F. Pinkerton is een Amerikaanse marineofficier wiens schip de USS Abraham Lincoln in de haven van Nagasaki ligt.
Hij huwt de vijftien jaar oude Japanse geisha Cio-Cio-San ('tsotsosan'), die hij Butterfly noemt.

De huwelijksmakelaar Goro, die het huwelijk heeft gearrangeerd, heeft een huisje op de heuvel gehuurd voor de pasgehuwden.
De Amerikaanse consul Sharpless, een aardige man, smeekt Pinkerton om het huwelijksvoornemen op te geven, als hij erachter komt hoe de onschuldige Butterfly dit huwelijk serieus neemt, terwijl de Amerikaan het als een tijdverdrijf opvat. (In die tijd kon in Japan aan het einde van een maand een huwelijk worden opgezegd, net als de huur van een huis.)
De luitenant lacht om de bezorgdheid van Sharpless.

De stoet verschijnt met de vrienden en de bruid, statig en glimlachend.
Sharpless komt erachter dat Butterfly afscheid van haar voorouders heeft genomen, om haar vertrouwen in Pinkerton te tonen.
Zodoende kan ze niet meer terugkeren naar haar familie (Butterfly: "Luister wat ik je wil vertellen").
Pinkerton komt er ook achter dat ze de dochter is van een in ongenade gevallen samurai die seppuku (zelfmoord) pleegde.
Daarom werd ze als klein meisje verkocht en opgeleid tot geisha.

. . .

Il trovatore ("De troubadour") is een opera in vier bedrijven van Giuseppe Verdi, op een Italiaans libretto van Salvatore Cammarano, gebaseerd op de tragedie El Trovador van Antonio Garcia Gutièrrez.
De eerste opvoering vond plaats op 19 januari 1853, in het Teatro Apollo in Rome.
Het stuk werd enthousiast ontvangen.

De muziek stond op een hoog peil, zeker op momenten waar het tot uitdrukking brengen van de gevoelens van de figuren betrof.
Het libretto werd voltooid door Leone Emanuele Bardare, aangezien Cammarano plotseling, op nog jonge leeftijd overleed.
Waarschijnlijk ligt hierin de oorzaak van het feit dat het ingewikkelde verhaal enigszins als los zand aan elkaar hangt.

Plaats van handeling: Biskaje en Aragón
Tijd: het begin van de 15e eeuw

Ferrando (bas), kapitein van de lijfwacht van graaf Di Luna (bariton), vertelt zijn manschappen dat het broertje van de huidige graaf door een zigeunerin behekst werd. Zij werd opgepakt en op de brandstapel gezet. Haar dochter ontvoerde daarop het broertje, en 's anderdaags vond men in de resten van de brandstapel het verkoolde lijkje van een kind.

In de tuin van het kasteel van de prins van Aragon vertelt Leonora (sopraan, hofdame van de prinses aan haar vertrouwelinge Inez (mezzosopraan) van haar liefde voor een troubadour, Manrico (tenor) genaamd.
Inez heeft hier vreemde voorgevoelens bij, maar Leonora weigert haar raad om haar verhouding te breken op te volgen.

De graaf Di Luna is ongemerkt naderbij gekomen om de vrouw die hij waanzinnig liefheeft te zien.
Dan klinkt in de verte de stem van de troubadour, en Luna's jaloezie laait hoog op.
Leonora rent naar buiten recht in de armen van Luna, waarvan zij in de duisternis denkt dat het Manrico is.
Manrico, die hier getuige van is, denkt dat Leonora hem ontrouw geworden is, maar ze weet hem ervan te overtuigen dat het een vergissing was, en dat ze alleen van hem houdt, en niet van Luna.
Deze wordt woedend en beide mannen besluiten tot een duel.
Ze snellen weg en laten Leonora in onmacht achter.

In het zigeunerkamp laat de gewonde Manrico zich door zijn moeder Azucena (mezzosopraan) verzorgen.
Hij vertelt dat hij in staat was geweest de graaf te doden, maar het was alsof er een stem vanuit de hemel klonk die hem weerhield de dodelijke slag toe te brengen.
Azucena vindt het maar niks, en in een soort van trance vertelt zij hoe haar moeder op de brandstapel stierf, nadat ze haar dochter had toegeschreeuwd haar te wreken.
Hierop ontvoerde Azucena het zoontje van de graaf en in een delirium wierp zij een kind in de vlammen.
Toen het delirium week, besefte ze dat ze in plaats van het zoontje van de graaf, haar eigen kind in de vlammen gegooid had.
Manrico is ontzet door dit verhaal, en vraagt haar wie hij dan is.
Azucena blijft volhouden dat hij haar zoon is.
Dan komt Ruiz (tenor) met het nieuws dat Leonora, overtuigd van het feit dat Manrico dood is, in het klooster wil gaan.
Manrico rent overhaast weg om haar tegen te houden, en Azucena probeert wanhopig hem te stoppen, echter tevergeefs.
Leonora maakt zich gereed om het klooster binnen te gaan, maar wordt gestopt door Luna, die haar met geweld wil ontvoeren. Hij wordt echter tegengehouden door Manrico en zijn manschappen.

Azucena, op zoek naar haar zoon, wordt door de manschappen van Luna gearresteerd en voor de graaf gebracht.
Hij hoort haar uit en zijn achterdocht is gewekt door haar verhaal.
Ook Ferrando herkent in haar de zigeunerin die het broertje van de graaf vermoordde, en wanneer blijkt dat zij ook Manrico's moeder is, kan de graaf zijn geluk niet op.
Manrico staat op het punt met Leonora te trouwen, maar wanneer hij hoort dat Azucena gevangen is, haast hij zich om haar te redden.

Manrico is gevangengenomen en zit nu in de kerkers van het kasteel.
Leonora is heimelijk naar het kasteel gekomen om hem te bevrijden.
Ze hoort hem weeklagen vanuit de toren waarin hij opgesloten zit, terwijl de monniken in de kapel het Miserere zingen.
Dan komt Luna naar buiten en Leonora maakt zich bekend.
Zij smeekt de graaf haar minnaar te laten gaan; in ruil daarvoor zal zij zich aan de graaf geven.
De graaf gaat akkoord en geeft opdracht de troubadour vrij te laten.
Leonora, die helemaal niet van plan is zich aan de graaf te geven, neemt vergif in.
In de kerker probeert Manrico zijn moeder te troosten, maar in haar waan probeert ze zich te warmen aan de vlammen van de brandstapel die haar wacht.
Dan betreedt Leonora de kerker waar Manrico zit, en vertelt hem dat hij vrij is.
Hij raadt gelijk welke prijs ze daarvoor betaald heeft en vervloekt haar.
Dan begint het gif te werken en ze zakt stervend in zijn armen in elkaar.
Luna beseft dat hij bedrogen is en gelast onmiddellijk Manrico's executie.
Azucena ontwaakt en probeert hem tegen te houden.
Buiten houdt de beul Manrico's afgehouwen hoofd echter al in de hoogte.
Ze schreeuwt Luna toe dat hij zijn eigen broer vermoord heeft, en nadat ze uitgeroepen heeft dat haar moeder nu gewroken is, zakt ze stervend in elkaar.
De graaf blijft verbijsterd achter.

Een brug (bridge) is het gedeelte tussen normale coupletten (verse) en refreinen (chorus).
Het is een stukje dat vaak zowel in de muziek als in de tekst afwijkend is van de rest van het nummer.

Een bridge is een opvallend gedeelte in een lied.
Het heeft een andere melodie dan het couplet of het refrein.
De tekst van de bridge is meestal het belangrijkste stukje tekst.

Meer algemeen betekent een bruggetje maken een verbinding leggen tussen twee onderwerpen.

Een brevis is een notenwaarde uit het middeleeuwse muziekschrift.
Incidenteel komt ze ook in het moderne muziekschrift voor, bij zeer lang aan te houden tonen.

De brevis ontstond, samen met de longa, toen men in het Gregoriaanse notenschrift de verschillen in lengte tot uitdrukking wilde brengen.
Een longa was relatief lang, een brevis relatief kort.
Later werd bepaald dat een longa in principe drie keer zo lang werd als een brevis.

Toen men ingewikkelder composities wilde gaan maken en opschrijven - tweestemminge, driestemmige en vierstemmige gezangen - bestond de behoefte aan meer notenwaarden, zodat de voorraad werd uitgebreid met de duplex longa (veelal een noot op rustpunt, twee keer zo lang als een longa), en de semibrevis, in principe een derde van een brevis.
Met de invoering van de tempus imperfectum ten tijde van de Ars Nova kon een brevis ook de helft van een longa duren, en de semibrevis kon een halve brevis zijn.

In de eeuwen daarna werden de notenwaarden steeds langzamer geïnterpreteerd, zodat de brevis van een korte in een lange notenwaarde veranderde.
Uiteindelijk werd de semibrevis de hele noot van het huidige westerse muziekschrift.

Bij langzame maatsoorten treft men de brevis nog wel aan; dit is met name het geval bij koormuziek.
De meest voorkomende maatsoort waar een brevis in kan voorkomen is 4/2, ook de 2/1 maat komt voor.
De noot wordt gewoonlijk weergegeven als een hele noot met links en rechts een streepje.
Het corresponderende rustteken is een zwart blokje tussen de tweede en de derde lijn van de notenbalk.

Een brassband is een orkestvorm met koperen blaasinstrumenten en een percussiesectie.
De brassband komt oorspronkelijk uit het Verenigd Koninkrijk en wordt gekenmerkt door een strikte bezetting.

Samen met harmonie en fanfare vormt het het trio "harmonie, fanfare en brassband", ook wel genoemd hafabra.
Dit zijn alle bands met een verschillende bezetting, maar zonder strijkers (uitgezonderd de harmonieën, waar vaak een contrabas aanwezig is).
Een brassband bestaat echter enkel uit koperblazers en slagwerk.
Anders dan de twee andere gebruikt de brassband geen trompetten maar kornetten.

De kornet is ontwikkeld uit de posthoorn en ziet eruit als een kortere versie van de trompet, maar heeft een rondere, zachtere klank.
Het traditionele model van de kornet wordt ook wel Shepherd's Crook genoemd.

In een harmonie worden doorgaans Franse hoorns gebruikt, maar in een brassband is de althoorn in gebruik.
De flügelhorn, althoorn, bariton(hoorn), eufonium en bastuba's zijn ontwikkeld door Adolphe Sax en deze familie wordt de saxhoorns genoemd.

Een Caribische brassband is een drumband, geen brassband.
Koperen blaasinstrumenten kunnen deel uit maken van een dergelijke bezetting, maar het slagwerk vervult de hoofdrol.

De bezetting van de brassband is zeer strikt, en is als volgt:

• E♭ sopraankornet
• B♭ principal kornet
• B♭ solokornet (3x)
• B♭ repianokornet
• B♭ 2de kornet (2x)
• B♭ 3de kornet (2x)

Vervolgens komen we bij de althoorns. In tegenstelling tot fanfare en harmonie worden er geen waldhoorns gebruikt, maar de althoorn.
Men heeft:

• B♭ flügelhorn (buiten brassbands bugel genoemd)
• E♭ soloalthoorn
• E♭ 1ste althoorn
• E♭ 2de althoorn

Samen met de flügel zetelen de althoorns in het middenblok van de brassband.
Achter hen zitten de bassen.
Merk op dat de flügelhorn geen 'echte' hoorn is, maar in de brassband wel veelal gebruikt wordt als verlengde van de soloalthoorn.
Tevens vervult de flügel de rol van solist in de brassband.

Vervolgens zijn er de eufoniums en baritons:

• B♭ solo eufonium
• B♭ 2de eufonium
• B♭ 1ste bariton
• B♭ 2de bariton

• B♭ solotrombone
• B♭ 2de trombone
• B♭ bastrombone

• B♭-bas (2x)
• E♭-bas (2x)

De eufoniums, baritons en trombones zetelen in het rechtergedeelte van het orkest (vanuit het oogpunt van de dirigent).
Alle partijen worden traditioneel getransponeerd genoteerd.
UItzonderingen hierop vormen de bastrombone en het slagwerk.

Vervolgens zijn er ook nog slagwerkers aanwezig, meestal éán drummer, éán paukenist en éán voor xylofoon/bassdrum/klokkenspel.

Leutklasse
De orkesten in deze klasse trekken puur voor de gezelligheid musicerend rond over het fesitval. Niemand speelt voor een prijs, hoewel er vele prijzen worden weggegeven.
Wedstrijdklasse
Orkesten die zich graag willen presenteren voor een deskundige jury en zich willen meten aan collega-orkesten, dingen mee naar de titel "Algemeen Nederlands Kampioen Dweilorkesten".
Meidenklasse
Als zich minimaal vijf vrouwenorkesten hebben ingeschreven, strijden zij om de titel "Nederlands Kampioen Meidendweilorkesten".
Jeugdklasse
Deelnemers van 16 jaar of jonger strijden, bij voldoende aanmelding van minimaal vijf, om de titel "Nederlands Kampioen Jeugddweilorkesten".