De boomvalk (Falco subbuteo) is een kleine valk van 30 à 35 cm en een vleugelspanwijdte van 73 à 80cm.

De boomvalk is verspreid over Europa en Azië.

Het is een trekvogel die grote afstanden aflegt en overwintert in Afrika.
Het is een broedvogel van open bossen en parken.
De noordgrens van het verspreidingsgebied in Europa ligt in Groot-Brittannië (waar de boomvalk geleidelijk steeds noordelijker voorkomt), Denemarken en Zuid-Zweden en Zuid-Noorwegen.

Volwassen vogels zijn van boven leikleurig met een witte keel.
Van dichtbij kunnen de kastanjebruine broek en onderstaart worden waargenomen.
Mannetje en vrouwtje zien er gelijk uit, juvenielen (jonge dieren) zijn over het algemeen veel bruiner van kleur.
Het is een elegante roofvogel, die er met zijn langgepunte vleugels uit ziet als een grote gierzwaluw.

Boomvalken nestelen in de verlaten en vaak in dat zelfde jaar gemaakte nesten van kraaien en andere vogels en leggen twee tot vier eieren.

De boomvalk jaagt op grote insecten zoals libellen die overgebracht worden van klauwen naar bek en in de vlucht worden opgegeten.
Ook kleine vogels worden in de vlucht gevangen.

Zijn snelheid en vliegkunsten stellen hem in staat om zelfs zwaluwen te grijpen.
Huiszwaluw en boerenzwaluw hebben dan ook een specifieke boomvalk-alarmroep.

In het verleden kwam de boomvalk in Nederland vooral voor in de bossen op de zandgronden.
De soort doet het daar sinds de jaren 1980 minder goed.
In het half open (agrarisch) landschap wordt de soort echter steeds meer gezien.
Ook op de waddeneilanden doet de soort het relatief goed.
Het totaal aantal broedparen werd rond 2000 geschat op 750 tot 1000 paar.
Helaas is het netto resultaat een dalende trend tussen 1990 en 1995 en daarna waarschijnlijk een stabilisering.

De boomvalk staat weliswaar als veilig op de internationale rode lijst van de IUCN, maar door de achteruitgang in Nederland staat hij als kwetsbaar op de Nederlandse rode lijst.

De boomvalk staat niet op de Vlaamse rode lijst.
Het aantal broedparen in Vlaanderen wordt geschat op 500 en daarmee is het een vrij schaarse tot mogelijk vrij talrijke broedvogel.