Brandhout is hout dat in warmte (dus thermische energie) wordt omgezet door verbranding.
Het is de oudste brandstof van de mensheid en wordt al sinds ongeveer 400.000 jaar gebruikt.
Tot de negentiende eeuw was het ook de voornaamste energiebron, toen brandhout het veld moest ruimen ten voordele van steenkool en later aardolie.
Door de toenemende prijs van deze klassieke energiebronnen kent brandhout de laatste jaren een hernieuwde populariteit.

Brandhout is een duurzame energiebron die ook kan worden aangewend voor de productie van groene stroom.
Van alle duurzame energiebronnen moet alleen biomassa (waaronder brandhout) en aardwarmte oordeelkundig beheerd worden om uitputting te voorkomen.
Te sterke ontbossing voor de ontginning van brandhout heeft in sommige delen van de wereld (onder andere de Sahel) geleid tot verwoestijning.

Niet alle houtsoorten zijn even geschikt als brandhout.
De waarde van brandhout wordt uitgedrukt in energetische waarde en brandduur.

Soms wordt brandhout geoogst uit speciaal aangeplante bosjes hakhout, maar in erg bosrijke gebieden is het vaak een bijproduct van het natuurlijke bos.
Omgevallen hout dat nog niet is beginnen rotten heeft de voorkeur, omdat het al gedeeltelijk gedroogd is.
Dood hout dat nog rechtstaat is nog beter, omdat het al gedroogd is en weinig rot heeft.
Het rooien van dit soort bomen vermindert de snelheid en intensiteit van bosbranden.

Brandhout wordt doorgaans in de winter geoogst, omdat de bomen dan het minste sap bevatten, wat het drogen vergemakkelijkt.

Brandhout moet droog worden verbrand om een voldoende rendement te geven.
De hoeveelheid vocht mag maximaal tussen de 15 en 20% bedragen.
Het drogen gaat het snelst wanneer het hout is gekloofd.
Aangezien vers gekapt hout gemakkelijker kan worden gekloofd dan uitgedroogd hout, gebeurt het kloven best onmiddellijk na het vellen van de boom.
Tegenwoordig wordt brandhout voor commerciële doeleinden meestal met een mechanische kliefmachine gekloofd, maar het kan ook manueel met een kloofbijl.

Na het kloven moet het hout nog geruime tijd drogen.
Het hout droogt met een snelheid van ongeveer 5 cm per jaar.
De uiteindelijke droogtijd is mede afhankelijk van de houtsoort.
Zachte houtsoorten zoals wilg, populier en naaldhout hebben een droogtijd van ten minste 1 jaar, hardhout zoals beuk en es een droogtijd van ten minste 2 jaar.
Eikenhout kan men het beste 3 jaar laten drogen.

Brandhout droogt het best als het in stukken van 30-40 cm gezaagd en gekloofd wordt opgeslagen.
Het hout wordt best tegen regen beschut, dus bovenaan bedekt of overdekt en liefst zonder overhangende bomen of daken die regenwater op het hout kunnen druppelen.
Hout dat onbedekt in de open lucht wordt bewaard zal na ongeveer 20 maanden toch al tot 25% gedroogd zijn.
Het hout mag niet op een natte ondergrond gestapeld worden anders wordt vocht opgezogen.
Oude pallets eronder plaatsen is ideaal, zodat het hout ook van onderen belucht wordt.
Kies de meest winderige plek en laat hier en daar openingen in de houtstapel door eens een blok in een andere richting te leggen.
Dek het hout niet volledig af onder een zeil, het vocht kan dan niet ontsnappen en het hout zal verschimmelen.

Tot de beste houtsoorten voor brandhout behoren haagbeuk, eik, beuk, es, berk en els.
De keuze van het meest geschikte brandhout is afhankelijk van de toepassing.
Voor open haarden genieten harde loofhoutsoorten de voorkeur omdat ze weinig spatten en een mooi vlammenspel geven.
In gesloten houtkachels en speksteenkachels kan ook naaldhout worden verstookt.
Dit heeft ook een hoge energetische waarde, maar is voor open haarden minder geschikt omdat het erg vonkt.
Het geeft zijn warmte snel af en is daarom wel prima voor gebruik in houtfornuizen.