De brede wespenorchis (Epipactis helleborine) is een wilde plant uit de orchideeënfamilie (Orchidaceae).

Terug te vinden in gebieden met een gematigd klimaat in Azië, Noordwest-Afrika en in bijna heel Europa.
In Noorwegen tot voorbij de poolcirkel.
Ingeburgerd in Noord-Amerika.

Uit de wortelstok ontspringen vaak meerdere stengels met een uiteindelijke hoogte van circa 60 cm.
Deze wespenorchis groeit met name in bossen, duinen en kreupelhout op zandgronden.
In het begin van het bloeiseizoen is de bloemstengel aan de top omgebogen.

De bloem is gevarieerd.
Sommigen zijn geheel groen, andere hebben een hoofdkleur rood, wit of geel of hebben een ingewikkelde gemêleerde kleuring met rood, lila, wit, bruin en groen.
De bloem is geurloos en heeft een lip uit twee delen, een bekervormige hypochiel en een gespleten epichiel.
Een spoor ontbreekt.

De bloemen vormen een losse aar of een tros met naar één kant hangende bloemen.
Deze staat in de zomermaanden van juni tot augustus in bloei.
De aar wordt soms door bladluizen aangetast.
Er zijn dan talloze mieren hierop aan te treffen.
De gehele plant kan vaker spontaan in tuinen verschijnen en na enkele jaren kan door het uitgebreide wortelstelsel (wortelstokken) het aantal orchideeën behoorlijk groter worden.
Voorwaarde blijft een onbewerkte en onbemeste (zeker géén kunstmest) bodem.

De bloem van de brede wespenorchis is aangewezen op bestuiving door, zoals de naam al aangeeft, wespen.
In Nederland betreft dat de soorten gewone wesp (Vespula vulgaris) en Duitse wesp (Vespula germanica).
De omstandigheid dat deze wespensoorten een grote voorliefde hebben voor het stuifmeel van klimop, brengt met zich mee dat de wespenorchis eenmaal aanwezig zich vaak uitbundig verder weet te verspreiden in plantsoentjes waar de klimop als bodembedekker wordt gebruikt.

De bladeren zijn breed (vandaar de Nederlandse naam) eivormig en verspreid.
De middelste bladeren zijn het langst.
De stengel glanst onderaan vaak met een roodpaarse gloed.

De brede wespenorchis vormt een doosvrucht.

De brede wespenorchis groeit vaak op plekken die ingrijpend door de mens beïnvloed zijn, zoals b.v. langs boswegen door een menging van de bosgrond met zand, schelpgruis, steenslag of gruis.
De brede wespenorchis is ook regelmatig in bebouwde kommen aan te treffen.

Nederland : Vrij algemeen, maar vrij zeldzaam in Drenthe en zeldzaam in zeeklei- en laagveengebieden.
Vlaanderen : Vrij algemeen, maar plaatselijk zeldzaam of ontbrekend (met name in de Polders).
Wallonië : Vrij algemeen tot vrij zeldzaam.