De brilduiker (Bucephala clangula) is een vogel uit de familie Anatidae (zwanen, ganzen en eenden).
Zij worden gekenmerkt door een witte vlek op iedere wang.
De vleugels maken tijdens de vlucht een "fluitend" geluid.

De brilduiker komt voor in een brede zone op het Noordelijk halfrond zowel in Noord-Amerika, als Europa en Azië.

Zoals bij veel eenden is er een groot verschil tussen het verenkleed van het mannetje en dat van het vrouwtje.
Het vrouwtje is een nogal onopvallende, compacte eend met een roodbruine kop, opvallend geel oog, grijzige flanken en een witte halsring.

Het mannetje is in de winter en het voorjaar opvallend zwart en wit.
De kop is glanzend blauwzwart met een ovale, bijna ronde vlek bij de snavel.

Hij broedt aan heldere meren of traagstromende rivieren in uitgestrekte bossen.
Hij nestelt daar in holle bomen, vaak het nest van een zwarte specht.
In Scandinavië worden vaak nestkasten voor deze eend opgehangen aan de rand van meren.

In Nederland is de brilduiker een uiterst schaarse broedvogel.
Tussen Zwolle en Deventer worden langs de IJssel zo nu en dan broedende brilduikers aangetroffen in de holtes van knotbomen.

Heel anders is de situatie buiten de broedtijd.
De brilduiker kan dus het hele jaar door in Nederland waargenomen worden, maar het accent ligt op de wintermaanden, vooral de maanden december tot maart.

Grote aantallen (duizenden) bevinden zich in het deltagebied, op het IJsselmeer en in de grote rivieren, maar ook op kleinere wateren.
Dus zowel in zoet als in zout water.

Omdat de vogel als broedvogel zo zeldzaam is staat hij als gevoelig op de Nederlandse rode lijst, maar niet op de Vlaamse rode lijst.
De brilduiker is echter geen internationaal bedreigde soort, hij staat als niet bedreigd op lijst van de IUCN maar valt wel onder de AEWA.