Broeibak
 |
|
Voor de introductie van de glastuinbouw werden groenten en planten vaak onder platglas geteeld.
Vooral komkommers werden vroeger in een broeibak geteeld.
In 1960 was er nog 950 ha onder platglas, maar daarna is het areaal snel kleiner geworden en in 1995 was er nog maar 20 ha. (cijfers voor Nederland)
Nu wordt platglas bijna alleen nog door volkstuinders en hobbyisten gebruikt.
De bakken worden afgedekt met eenruiters of Lentse ramen.
Er zijn enkele en dubbele bakken.
Bij de dubbele bakken liggen de ramen twee aan twee tegenover elkaar.
In het midden is de bak 40-50 cm hoog.
De ramen liggen bovenaan op een betonnen nok en onderaan op betonnen randen.
De nok rust op betonnen palen.
De dubbele bakken liggen in de lengterichting van noord naar zuid, waardoor al vroeg de zon in de bak kan schijnen en de felle zon midden op de dag in de lengterichting van de bak schijnt.
Tegen de felle zon worden in de zomer de ramen met een laagje krijt bedekt.
Een enkele bak voor opkweek van planten in het vroege voorjaar ligt met de lage kant op het zuiden om zoveel mogelijk zonlicht op te vangen.
Door de lage stand van de zon in dit jaargetijde wordt de bak niet gauw te heet.
In de zomermaanden is deze ligging minder geschikt.
De bak wordt gelucht door bij de dubbele bak onderaan of bij een enkele bak bovenaan een houten klosje van 11 x 7 x 4,5 cm onder de dorpel van het raam te plaatsen.
Door de afmetingen van het klosje kan op drie verschillende hoogtes gelucht worden.
Doordat platglas makkelijk weg waait wordt het raam goed vastgelegd door stormpennen aan de voet van het raam en betonnen regels over de ramen.
Stormpennen zijn gemaakt van in een hoek gebogen glad 10 mm dik betonijzer.
De pennen zijn 60 cm lang en het gebogen stuk 7 cm lang.
|
Een dubbele broeibak met eenruiters
auteur : Rasbak from nl CC 3.0 |
Verwarming :
Voor het verwarmen van de bak kan het beste verse paardenmest worden gebruikt, omdat deze een voor bacteriën gunstige koolstof/stikstof (C/N) verhouding heeft.
Ook stro kan worden gebruikt, maar hier moet dan stikstof in de vorm van bijvoorbeeld chilisalpeter, kalkstikstof of ureum en voldoende vocht aan worden toegevoegd.
Er wordt hiervoor een 40 tot 80 cm diepe en minimaal 50 cm brede sleuf gegraven die gevuld wordt met verse paardenmest.
Hoe dieper en breder des te meer warmte verkregen wordt.
Over de paardemest wordt 20 tot 25 cm grond gebracht.
Door broei van de mest komt er geleidelijk warmte vrij.
Bij paardenmest kan na enkele weken een grondtemperatuur tot ongeveer 30 °C, soms echter zelfs hoger, bereikt worden, die vervolgens in acht weken langzaam daalt naar ongeveer 20 °C.
Bij stro is de temperatuur in vergelijking met paardenmest aanvankelijk laag, 15 °C, om vervolgens in acht weken te stijgen naar ongeveer 18 °C.
In plaats van organische stof kan de bak ook verwarmd worden met verwarmingskabels of met verzinkt kippengaas.
Aan de beide einden van het gaas wordt een aluminium strip geklemd, waarop de elektriciteitsdraden worden aangesloten.
Hierbij is een veiligheidstransformator nodig die maximaal 50 volt afgeeft.
De stroomsterkte wordt dan 100 tot 200 ampère.
Verwarming met kippengaas geeft een gelijkmatige warmte en een goede warmteverdeling.
|
Broeibak met paardemest
auteur : Rasbak CC 3.0 |
Broeibak met verteerd paardemest een jaar later
auteur : Rasbak CC 3.0 |
Eenruiter
Een eenruiter is 150 cm lang en 80 cm breed.
De houtenlijst is 45 (40) x 45 mm en de dorpel 55 x 30 mm dik.
In de lijst is een 10 mm diepe en 6 mm brede groef gefreesd.
In de lijst zit een glasplaat van 140x73 cm.
Door gebruik te maken van een glasplaat uit één stuk komt er meer licht in de bak maar is de breukgevoeligheid groter dan bij een Lents raam, dat uit een aantal kleinere ruitjes bestaat.
Vroeger werden breuken gerepareerd door repen textiel over de breuk te leggen en deze met verf te doordrenken.
Tegenwoordig wordt transparante siliconenkit voor glas gebruikt.
Op de onder- en bovendorpel is een latje geplaatst, waardoor de glasplaat niet uit de sponning kan schuiven.
Een eenruiter is door één man op tillen en te verplaatsen.
|
lentse ramen op de voorgrond, eenruiters achteraan
auteur : Rasbak CC 3.0 |
Lents raam
Een Lents raam is 170 cm lang en 113,5 cm breed en bestaat uit twaalf kleine ruitjes, waardoor er minder breuk optreedt.
De ruitjes zijn 43 cm lang en 32,5 cm breed, behalve de onderste rij ruitjes die 30 cm lang zijn.
De houten lijst is aan de onderzijde 7 cm breed en aan de bovenzijde in verband met de sponning voor de ruitjes 6 cm breed.
Verder is de lijst 3,7 cm dik en s de sponning 1 cm diep.
Aan de onderkant zitten drie afwateringsgootjes en aan de boven- en onderkant een handvat.
Door de grotere afmetingen dan die van een eenruiter zijn twee man nodig voor het verplaatsen van het raam.
|
Aluminium broeibak, 2-ruits met tuindersglas
foto op www.blokhut.com |
Moderne broeibak
De broeibak van aluminium weegt niet veel en moet dus heel goed aan de grond worden verankerd om te voorkomen dat de broeibak bij een harde wind of een flinke storm wegwaait.
Voorzie voor de broeibak voldoende verankeringspennen.
Aluminium broeibakken zijn rondom voorzien van (kunst)glas, ook in de vertikale wanden.
De planten die in de broeibak staan, krijgen daardoor meer licht dan in een houten of een betonnen broeibak.
De aluminium broeibak is in allerlei afmetingen te koop.
Als je voldoende ruimte hebt, koop dan niet de kleinste broeibak als je eenmaal de mogelijkheden van een broeibak hebt ontdekt, blijkt zo'n broeibak te klein te zijn.
In een broeibak kiemen zaadjes sneller en wortelen stekjes heel gemakkelijk.
Leuk om die plantjes te zien groeien en lekker om straks van eigen groente of kruiden te genieten.
En u heeft er geen grote tuin voor nodig!
Heeft u de ruimte, dan is een tuinkas met stahoogte en een werkblad natuurlijk geweldig.
Hier kunt u wat grotere planten in kwijt, zoals tomaten, courgettes, vijgen en paprika's.
Ook is er plek voor tuingereedschap, potjes en gieters.
Beluchting is in een broeibak even belangrijk als in een plantenkas.
Meestal kan oververhitting beter vermeden worden dankzij een groter oppervlak om te beluchten (het hele venster).
Het is echter heel moeilijk om een beetje lucht uit te wisselen (bv. bij koud, vochtig weer).
Bij een enkelvoudige broeibak kan er ook tegen de windrichting in belucht worden.
In een dubbel broeibak is dat wel mogelijk, dankzij de beluchtingen aan alle kanten van het dak.
|
Bron : - Wikipedia CC 3.0
- tinternet |
|
