De Matterhorn (Italiaans: Cervino; Frans: Cervin) is één van de bekendste bergen ter wereld.
De berg is 4478 m hoog, gelegen in de Walliser Alpen, op de grens van Zwitserland (Wallis) en Italië (Valle d'Aosta).
De foto rechts is genomen ten noordoosten van de Matterhorn, vanuit het toeristische Zermatt in Zwitserland.
Deze kant van de berg is het bekendst: het is een symbool voor Zwitserland geworden.
Aan de Italiaanse kant ligt het eveneens toeristische Breuil-Cervinia.

In 1581 werd de Matterhorn de eerste keer onder de naam Mont Cervin genoemd, later kwamen ook nog Monte Silvio en Monte Servino voor.
In 1682 werd de naam Matterhorn de eerste keer oorkondelijk vermeld.

Van de kant van Zermatt heeft de Matterhorn een piramide-vorm, het is bijna een toren.
Dat maakt hem meteen moeilijk te beklimmen.
Bij de klim en de afdaling moet men opletten om de afgronden te omzeilen.
Gezien vanuit het westen, vanuit de bergen in Wallis heeft de Matterhorn de vorm van een kathedraal, met een lange horizontale graat naar het zuiden.

De berg is een veel beklommen vierduizender in Europa.
Bij deze beklimmingen zijn al wel meer dan 400 mensen omgekomen.

Een lokale legende is Ulrich Inderbinen die, veelal als berggids, de Matterhorn 371 keer in zijn leven heeft beklommen, de laatste keer op 90-jarige leeftijd.

De eerste beklimming werd gekenmerkt door een felle concurrentiestrijd tussen Whymper, een ervaren Engelsman die al veel eerste beklimmingen op zijn naam had staan, en de Italiaan Carrel.
In een poging om de top als eerste te bereiken deden beiden klimmers met hun respectievelijke touwgenoten, een aanval op de berg op dezelfde dag.
Whymper via de huidige normaalroute: de zogenaamde Hornligraat vanuit Zermatt.
Carrel trachtte de veel moeilijkere Italiaanse Liongraat te beklimmen, een route die vandaag de dag door Italiaanse gidsen van ladders is voorzien om op die manier ook minder geoefende klanten aan te trekken.

Edward Whymper trok aan het langste eind en stond op 14 juli 1865 om 13.40h, samen met dominee Charles Hudson, Douglas Robert Hadow en Lord Francis Douglas, met de berggidsen Peter Taugwalder (vader) en Peter Taugwalder (zoon) uit Zermatt en de berggids Michel Croz uit Chamonix als eerste mensen op de top.
Whymper won de race om de eerste beklimming weliswaar van zijn rivaal Jean Antoine Carrel uit Breuil, maar de beklimming kreeg nog een afschuwelijk slot : bij de terugtocht verongelukten Michel Croz en alle Engelsen, behalve Whymper, nog boven de tegenwoordige Solvay-hut, door een val.
Het was het eerste grootschalig klimongeval dat ruimschoots aandacht kreeg in de pers, zelfs in die mate dat de Engelse koningin zich uitsprak om een algemeen klimverbod in de Alpen op te leggen, een voorstel dat men ook uitte bij de eerste beklimming van de Eiger.

De normaalroute verloopt via de Hörnligrat en wordt gewaardeerd als AD+.
In het bovenste gedeelte van de route zijn vaste touwen/staalkabels aanwezig.
De Solvayhütte (4003 m) op de graat biedt een schuilmogelijkheid bij weersomslag.
Andere routes verlopen via de Italiaanse kant (Liongraat) en de Zmuttgraat.
Deze routes zijn technisch iets moeilijker dan de Hörnligrat.

Verdere klimgeschiedenis

• 1865 Eerste beklimming door Whymper van de Hornligraat. Jean-Antoine Carrel beklimt de Italiaanse Liongraat enkele dagen later.
• 1890 Whympers concurrent en klimpartner Carrel sterft van uitputting op de Matterhorn bij zijn 50e beklimming van de berg.
• 1871 De Britse Lucy Walker beklimt de berg als éérste vrouw.
• 1879 Eerste beklimming van de Zmuttgraat.
• 1911 De moeilijkste van de vier graten, de Furgg-graat wordt beklommen.
• 1927 Eerste beklimming van de Westwand.
• 1931 Eerste beklimming van de Noordwand door Frans en Toni Schmid, waarvoor zij een Olympische medaille kregen. Toni was reeds omgekomen in de Oostalpen toen het Olympisch comité de medailles uitvaardigde.
• 1932 Eerste beklimming van de brokkelige maar gemakkelijke Oostwand.
• 1962 Eerste winterbeklimming van de noordwand.
• 1965 De legendarische Walter Bonatti beklimt solo een nieuwe directe route op de Noordwand in de winter.
• 1977 Eerste Nederlandse beklimming van de Noordwand door Lucas Wildervanck en Ronald Naar. De tocht, die grotendeels door Lucas werd voorgeklommen, werd in iets meer dan 11 en een half uur geklommen, in die periode een zeer snelle tijd.
• 1992 Hans Kammerlander beklimt de vier verschillende graten in minder dan 24u.
• 2009 Snelste beklimming door Ueli Steck in 1h56m via de Schmidt-route.

De Matterhorn vormt een los stuk van de Dent Blanche-klippe, die wordt ingedeeld bij de Austroalpiene nappes.
Deze nappes zijn afkomstig van de Afrikaanse plaat, waardoor wel eens gezegd wordt dat de Matterhorn uit Afrika komt.

De Matterhorn vormt een symbool voor Zwitserland.
De berg staat in het logo van het Zwitserse chocolademerk Toblerone.