Vrijdag de dertiende wordt door veel mensen als een ongeluksdag beschouwd, wegens de combinatie van vrijdag en dertien.

Daarentegen wordt in Griekenland, Spanje en Latijns-Amerikaanse landen dinsdag de dertiende als ongeluksdag gezien.
In Italië is vrijdag de zeventiende juist weer de ongeluksdag.

Een van de verklaringen voor vrijdag de dertiende als ongeluksdag is dat vrijdag de dag is waarop Jezus werd gekruisigd, een ongeluksdag dus.
Als die dag dan ook nog samenvalt met het ongeluksgetal 13, moet deze dag dus wel extra ongeluk veroorzaken.
De vrijdagen kunnen ook een kwade naam gekregen hebben omdat op die dag door de Romeinen doodvonnissen werden voltrokken.
Ook in Engeland werd de doodstraf op een vrijdag voltrokken.
Dat 'dertien' een negatieve klank had in de christelijke wereld is mogelijk terug te brengen tot het laatste avondmaal van Christus, waar dertien personen aanzaten.

Een andere mogelijke verklaring is dat op vrijdag de dertiende oktober 1307 in Frankrijk alle Tempeliers op bevel van Philips de Schone werden gearresteerd, op grond van valse beschuldigingen.
Dit was de opmaat voor de uiteindelijke vernietiging van de Orde van de Arme Ridders van Christus en de Tempel van Salomo, beter bekend als de Tempeliers.
Sindsdien is men vrijdag de dertiende blijven zien als ongeluksdag.

Er wordt ook wel gesteld dat vrijdag de 13e is afgeleid van een Noorse sage over de kwaadaardige god Loki die als niet-uitgenodigde, dertiende gast, op het feest komt en de aarde in rouw dompelt.

Marianne Williamson geeft de verklaring in het boek In vrouwelijkheid dat vrijdag de 13e zou afstammen van de dag dat de heksen bij elkaar zouden komen.

Recenter onderzoek heeft aangetoond dat het bijgeloof rond vrijdag de dertiende pas van veel recentere datum is.
Voor het eerst in de zeventiende eeuw werd schriftelijk gezegd dat een vrijdag een ongeluksdag zou zijn.
De koppeling met een speciale datum is van veel later.
Zo werd in een Nederlandse krant pas voor het eerst op 3 april 1896 melding gemaakt van 'vrijdag de dertiende'.
De aandacht voor de specifieke datum kwam overgewaaid uit de VS.
De Amerikaanse journalist Nathaniel Lachenmeyer schreef in 2004 het boek '13' over de geschiedenis van het ongeluksgetal.
Volgens hem gaat de geschiedenis van het ongeluksgetal terug tot 1881.
Een Amerikaanse officier besluit dan om elke dertiende van de maand een diner te geven voor dertien personen.
Dit tegen het volksgeloof dat dertien personen aan een tafel ongeluk brengt.
De eerste bijeenkomst was op een vrijdag.
Volgens Lachenmeyer vindt het begrip 'vrijdag de dertiende' als ongeluksdag pas breed bekendheid na 1907.
In dat jaar verscheen het boek Friday the thirteenth van de schrijver Thomas Lawson.

Dit bijgeloof van miljoenen mensen heeft invloed op de economie: in de Verenigde Staten verzuimen opvallend veel mensen hun werk en worden zakelijke transacties uitgesteld.
Onder de vele verhalen over dit bijgeloof wordt ook gezegd dat de meeste vliegtuigen geen 13e rij zouden hebben, dat gebouwen geen 13e verdieping zouden hebben, althans niet bij nummering in de liften, en dat er in ziekenhuizen geen operatiekamers met het nummer 13 te vinden zijn.
In Nederland klopt het niet dat vrijdag de dertiende meer ongelukken brengt.
Integendeel: er komen op vrijdag de dertiende juist minder ongevalmeldingen binnen dan op andere dagen bij de verzekeraars, volgens het Centrum voor Verzekeringsstatistiek.
Dit zou veroorzaakt kunnen worden omdat mensen op die dag extra voorzichtig zijn, of zelfs thuis blijven.
In de psychologie wordt ook gesproken over paraskevidekatriafobie: de angst voor vrijdag de dertiende. In de meest zware gevallen van deze irrationele angst durven mensen op die dag hun huis niet uit te komen.

De volgende tabel laat wat beter zien wanneer in de jaren van 2001 t/m 2028 de dertiende op een vrijdag valt.
Dit herhaalt om de 28 jaar tussen 1901 en 2099.

Iedere maand die begint met een zondag heeft een vrijdag de dertiende.
Doordat de gregoriaanse kalender een 400-jarige cyclus heeft met een geheel aantal weken, is het niet mogelijk dat precies 1 op de 7 maanden een vrijdag de dertiende heeft.
Het is zelfs waarschijnlijker dat de dertiende vaker een vrijdag is dan welke andere dag van de week ook.

Een 400-jarige cyclus bestaat uit 4800 maanden.
De verdeling van de weekdagen voor de 13e van een maand is als volgt:

Dit betekent dat de 13e van een maand iets vaker voorkomt op een vrijdag.